Hoµn Thiön Chýnh S¸ch Khuyõn Khých Xk, Ph¸t Trión Thþ Tr•êng Vµ Xóc Tiõn Th•¬Ng

cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng th«ng tin liªn l¹c vµ t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thuËn tiÖn cho DN lµ hÕt søc quan träng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh.

5.2. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cđa doanh nghiÖp XK

ChØ sè n¨ng lùc c¹nh tranh DN(BCI) ®•îc quyÕt ®Þnh bëi nh÷ng yÕu tè: Sù æn

®Þnh vÒ chÝnh trÞ, an toµn vÒ x· héi, t×nh tr¹ng tham nhòng, tÝnh hiÖu qu¶ cđa bé m¸y hµnh chÝnh, kÕt cÊu h¹ tÇng, lùc l•îng lao ®éng...

B¶ng 34: Thø h¹ng c¹nh tranh DN (BCI) cđa c¸c n•íc trong khu vùc (cµng thÊp cµng tèt)

Quèc gia

2001	2002	2003	2004	2005	2006
Xingapo	10	10	6	12	6	11
Malayxia	37	25	24	23	23	20
Th¸i Lan	39	33	33	35	35	37
Trung Quèc	49	39	46	48	54	64
In®«nªxia	57	66	50	53	59	35
Phillippin	53	64	72	71	66	72
ViÖt Nam	64	31	56	78	77	82

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 137 trang tài liệu này.

Nguån: WEF, Global Competitiveness Report 2006-2007

Trong b¶n tãm t¾t “B¸o c¸o ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2006: C¸c nÒn kinh tÕ

§«ng ¸ tôt hËu trong viÖc c¶i c¸ch chÝnh s¸ch DN” do WB vµ C«ng ty Tµi chÝnh quèc tÕ (IFC) thùc hiÖn, ViÖt Nam lµ n•íc ®•îc nh¾c tíi nhiÒu nhÊt víi nh÷ng tiÕn bé nh• viÖc thiÕt lËp hÖ thèng ®iÖn tö thÈm tra tªn DN, gi¶m thêi gian ®¨ng ký khëi nghiÖp mét tuÇn, ®Èy m¹nh tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång b»ng c¸ch ®•a ra thêi h¹n víi c¸c ph¸n quyÕt cđa Tßa ¸n, còng nh• viÖc x©y dùng LuËt ph¸ s¶n míi qui ®Þnh râ rµng viÖc ®ãng cöa nh÷ng DN kh«ng ®đ kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ tæ chøc l¹i nh÷ng DN cã thÓ vùc dËy ®•îc. Tuy nhiªn, b¶ng xÕp h¹ng BCI cđa WEF l¹i cho thÊy còng nh• nhiÒu n•íc kh¸c trong khu vùc, (trõ Malaysia vµ In®«nªxia), n¨ng lùc c¹nh tranh cđa ViÖt Nam liªn tôc bÞ tôt h¹ng trong giai ®o¹n 2002 – 2006.

Theo mét sè chuyªn gia kinh tÕ, kÕt qu¶ nh• vËy lµ do chÊt l•îng m«i tr•êng kinh doanh cđa ViÖt Nam ch•a ®•îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ vµ thø h¹ng liªn tôc bÞ gi¶m sót (tõ vÞ trÝ thø 55 n¨m 2002 tôt xuèng vÞ trÝ thø 83 n¨m 2006). Cßn mét nguyªn nh©n n÷a lµ c¸c DN chËm ®æi míi chiÕn l•îc kinh doanh vµ ®æi míi c«ng nghÖ. Tr×nh ®é c«ng nghÖ cđa ViÖt Nam vÉn tôt hËu mét kho¶ng c¸ch kh¸ xa so víi c¸c n•íc trong khu vùc. §iÓn h×nh lµ chØ sè x· héi th«ng tin (ISI) cđa ViÖt Nam ®øng ë vÞ trÝ “®éi sæ” 53/53, chØ sè truy cËp ®øng thø 122/178, chØ sè chÝnh phđ ®iÖn tö xÊp thø 97/173 [63].

Bªn c¹nh ®ã, cuéc ®iÒu tra vÒ n¨ng lùc XK vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cđa c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp do VCCI thùc hiªn trong n¨m 2005, còng cho thÊy: chØ cã 23,8% doanh nghiÖp cã hµng XK, 13,7% doanh nghiÖp cã triÓn väng XK, 62% doanh nghiÖp hoµn toµn ch•a cã kh¶ n¨ng XK. Còng theo «ng Hå Xu©n

Hïng, Phã tr•ëng ban §æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN th× trong sè h¬n 100 Tæng c«ng ty hiÖn nay, chØ cã kho¶ng 40% lµ cã søc c¹nh tranh. §©y lµ mét khã kh¨n rÊt lín sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO. Khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng nh÷ng kh«ng tËn dông ®•îc nh÷ng •u ®·i vÒ thuÕ quan ®Ó ®Èy m¹nh XK sang c¸c n•íc thµnh viªn WTO mµ cßn khã lßng c¹nh tranh ®•îc víi hµng NK.

§Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cđa Doanh nghiÖp, ngoµi nh÷ng viÖc cÇn lµm

®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cđa nÒn kinh tÕ, vÒ phÝa nhµ n•íc cÇn cã mét sè viÖc lµm cô thÓ hç trî cho c¸c doanh nghiÖp. Cô thÓ:

+ TÝch cùc n©ng cao ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ tr•êng: C¹nh tranh lµ quy luËt tÊt yÕu cđa nÒn kinh tÕ thÞ tr•êng. Muèn c¹nh tranh tèt th× Nhµ n•íc ph¶i quan t©m tíi c¶ 5 lo¹i thÞ tr•êng (thÞ tr•êng lao ®éng, thÞ tr•êng bÊt ®éng s¶n, thÞ tr•êng vèn, thÞ tr•êng c«ng nghÖ, thÞ tr•êng hµng hãa vµ dÞch vô). Cô thÓ, Nhµ n•íc cÇn t¹o lËp ®ång bé, x©y dùng c¬ chÕ ho¹t ®éng n¨ng ®éng h¬n cho c¸c thÞ tr•êng. Tæ chøc th•êng xuyªn c¸c héi chî viÖc lµm, triÓn l·m c«ng nghÖ, ®Êu thÇu c¸c l« ®Êt, triÓn l·m hµng hãa...nh»m t¹o thuËn lîi nhÊt cho doanhnghiÖp tiÕp cËn c¸c yÕu tè

®Çu vµo vµ ®èi t¸c tiªu thô ®Çu ra.

+ C¶i c¸ch kinh tÕ, hoµn thiÖn m«i tr•êng ph¸p lý, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh s¾p xÕp, cæ phÇn hãa doanh nghiÖp ®Ó t¹o m«i tr•êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng, ®éng lùc chÝnh ®Ó c¸c doanh nghiÖp chđ ®éng ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh.

+ TiÕp tôc h×nh thµnh mét sè tËp ®oµn kinh tÕ, hiÖp héi ngµnh nghÒ trong nh÷ng lÜnh vùc dÖt may, da giÇy, viÔn th«ng...nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tËp trung nguån lùc, chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt kinh doanh, khai th¸c triÖt ®Ó c¸c lîi thÕ ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. Bªn c¹nh ®ã, cÇn c¶i thiÖn m«i tr•êng ph¸p lý ®Ó cho phÐp c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp ®•îc thµnh lËp, ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn chøc n¨ng hç trî cho c¸c doanh nghiÖp.

+ Hç trî cho c¸c doanh nghiÖp vÒ nguån nh©n lùc, th«ng tin vµ kiÕn thøc vÒ HNKTQT. Cô thÓ, tæ chøc c¸c líp tËp huÊn cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp néi dung c¸c quy ®Þnh cđa WTO, yªu cÇu cđa c¸c ®èi t¸c...

VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp:

+ CÇn nhanh chãng x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l•îc c¹nh tranh thÝch hîp víi m«i tr•êng kinh doanh míi, trªn c¬ së ph¸t huy c¸c lîi thÕ vÒ nh©n c«ng, gi¸ c¶, qu¶n lý...tõ ®ã, t¹o nªn mét nh·n hiÖu hµng hãa th•¬ng m¹i cho s¶n phÈm cđa m×nh trªn thÞ tr•êng, tr•íc m¾t lµ gi÷ v÷ng thÞ tr•êng trong n•íc sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO.

+ C¶i c¸ch toµn diÖn vÒ tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cđa doanh nghiÖp: N©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cđa hµng hãa vµ dÞch vô chÝnh lµ n©ng cao n¨ng su¾t lao ®éng, gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l•îng. §ã lµ cuéc c¶i

c¸ch toµn diÖn vÒ tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cđa doanh nghiÖp mµ yÕu tæ quyÕt ®Þnh lµ con ng•êi. Do ®ã, cÇn t¨ng c•êng ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò lao

®éng, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò qu¶n lý, m¹nh d¹n c¾t bá lao ®éng d• thõa trong doanh nghiÖp, chuyÓn lao ®éng sang lÜnh vùc phï hîp víi kh¶ n¨ng...

+ Chđ ®éng t×m hiÓu vµ ¸p dông th•¬ng m¹i ®iÖn tö vµo kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: C¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cÇn chđ ®éng t×m hiÓu lîi Ých cđa th•¬ng m¹i ®iÖn tö, coi ®©y lµ nhiÖm vô g¾n liÒn víi chiÕn l•îc kinh ®oanh dµi h¹n. Trong bèi c¶nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin cã t¸c ®éng to lín vµ toµn diÖn tíi n¨ng lùc c¹nh tranh cđa doanh nghiÖp, c¸c doanh nghiÖp muèn më réng thÞ tr•êng XK th× vÊn ®Ò cÇn thiÕt lµ ph¶i x¸c ®Þnh m« h×nh th•¬ng m¹i ®iÖn tö phï hîp víi quy m« doanh nghiÖp, lo¹i h×nh kinh doanh, kh¶ n¨ng tµi chÝnh... vµ x©y dùng kÕ ho¹ch triÓn khai m« h×nh t¹i doanh nghiÖp, tÝch cùc tham gia vµo c¸c sµn giao dÞch th•¬ng m¹i ®iÖn tö. §ã lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tèt nhÊt gióp doanh nghiÖp qu¶ng b¸ th•¬ng hiÖu, t×m kiÕm b¹n hµng, ®èi t¸c trong kinh doanh.

+ §Þnh h•íng vµ thùc hiÖn viÖc h×nh thµnh vµ më réng quan hÖ ®èi t¸c ®Çu vµo vµ ®Çu ra cđa doanh nghiÖp: §èi víi c¸c doanh nghiÖp th× c¸c ®èi t¸c ®Çu vµo vµ ®Çu ra lµ v« cïng quan träng, C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay mÊt ®i kh¶ n¨ng c¹nh tranh do kh«ng chó träng lµm ¨n víi ®èi t¸c chÝnh. Bªn c¹nh ®ã, do ViÖt nam ch•a cã thãi quen lµm viÖc theo luËt ph¸p, mçi khi gÆp khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång, chóng ta th•êng tr«ng ®îi ®èi t¸c th«ng c¶m vµ ®ång ý söa ®æi hîp ®ång cho m×nh, thËm chÝ thay ®æi ngay ®èi t¸c. §iÒu nµy ¶nh h•ëng kh«ng nhá

®Õn lßng tin cđa c¸c ®èi t¸c. NhiÒu ®èi t¸c n•íc ngoµi, nhÊt lµ ®èi t¸c ¢u Mü rÊt khã chÞu, v× ®èi víi hä, hîp ®ång ®· ký lµ coi nh• luËt ph¸p, cÇn thùc hiÖn nghiªm chØnh. NÕu ®iÒu kiÖn thÞ tr•êng diÔn biÕn bÊt lîi, hä s½n sµng chÞu thiÖt trong 1-2 hîp ®ång nhá ®Ó gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng cßn h¬n lµ ®ßi tho¶ thuËn l¹i vµ hä còng

®ßi hái ®èi t¸c cã th¸i ®é t•¬ng tù. VÒ l©u dµi, phÝa ViÖt nam còng cÇn thay ®æi thãi quen nµy ®Ó hoµ nhËp víi c¸ch lµm ¨n míi. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn kh«ng ngõng t×m ®èi t¸c míi ®Ó më réng quan hÖ, tiÕp cËn c«ng nghÖ... nh•ng kh«ng cã nghÜa lµ thay ®æi ®èi t¸c míi mµ cÇn lùa chän ®èi t¸c lµm ¨n cã lîi vÒ l©u vÒ dµi.

5.3. N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cđa hµng hãa XK:

a. X©y dùng th•¬ng hiÖu:

Theo c¸c chuyªn gia, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chđ yÕu khiÕn KNXK cđa ViÖt Nam ch•a t•¬ng xøng víi tiÒm n¨ng s¶n xuÊt cđa n•íc ta, hµng ho¸ XK víi gi¸ thÊp, chÞu nhiÒu thiÖt thßi, rđi ro lµ viÖc chóng ta ch•a t¹o ®•îc th•¬ng hiÖu riªng. NhiÒu hµng ho¸ cđa ViÖt Nam nh• may mÆc, giÇy dÐp, n«ng s¶n XK ra thÞ tr•êng thÕ giíi mµ ch•a cã th•¬ng hiÖu cđa riªng m×nh. Tõ l©u, th•¬ng hiÖu ®· gi÷ vÞ trÝ v« cïng quan träng trong quyÕt ®Þnh lùa chän cđa ng•êi tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ ë thÞ

tr•êng n•íc ngoµi. Trong khi ®ã, hµng ViÖt Nam ch•a cã nh÷ng th•¬ng hiÖu lín,

®øng ®éc lËp ®•îc trong c¸c cöa hµng trung, cao cÊp vµ do ®ã vµo siªu thÞ hay cöa hµng b¸n sØ ph¶i mang nh·n hiÖu cđa nhµ cung cÊp.

Do ®ã, ®Ó t¹o søc c¹nh tranh cho hµng hãa XK trªn thÞ tr•êng thÕ giíi th× Nhµ n•íc còng nh• doanh nghiÖp cÇn ®Çu t• qu¶ng b¸ th•¬ng hiÖu cho c¸c s¶n phÈm nµy. Nh÷ng s¶n phÈm ch•a cã th•¬ng hiÖu ph¶i nhanh chãng x©y dùng th•¬ng hiÖu,

®¨ng ký b¶o hé kÞp thêi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn m¹ng l•íi ph©n phèi, qu¶ng b¸ th•¬ng hiÖu c¶ trong vµ ngoµi n•íc. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ t×m kiÕm sù hç trî th«ng qua c¸c Ch•¬ng tr×nh th•¬ng hiÖu quèc gia hoÆc c¸c HiÖp héi ngµnh hµng, c¸c c¬ quan XTTM, vµ tù liªn kÕt víi nhau ®Ó cïng x©y dùng h×nh ¶nh hµng hãa cđa m×nh trªn thÞ tr•êng. Riªng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp XK hµng thđ c«ng, mü nghÖ hoÆc n«ng thđy s¶n, nªn tËn dông m« h×nh th•¬ng hiÖu tËp thÓ ®Ó cã thÓ khai th¸c tèi ®a tiÒm n¨ng tõ nh÷ng thµnh viªn trong HiÖp héi hay nh÷ng lîi thÕ tõ yÕu tè chØ dÉn ®Þa lý.

H×nh 1: M« h×nh tæng qu¸t x©y dùng th•¬ng hiÖu

b. H¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l•îng hµng hãa XK, ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ:

§Ó hµng hãa XK cđa ViÖt Nam cã thÓ th©m nhËp vµ c¹nh tranh ®•îc trªn nh÷ng thÞ tr•êng cã ®ßi hái cao vÒ chÊt l•îng, n©ng cao uy tÝn vµ lßng tin cđa kh¸ch hµng vµ cã thÓ dÔ dµng v•ît qua c¸c rµo c¶n trong c¸c quy ®Þnh vÒ kü thuËt vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm cđa c¸c thÞ tr•êng nhËp khÈu. HiÖn nay, c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn thùc phÈm trong th•¬ng m¹i quèc tÕ ®ang cã xu h•íng ®•îc n©ng cao qu¸ møc vµ thùc sù trë rµo c¶n lín ®èi víi hµng XK ViÖt Nam nh•ng ®Ó ®Èy m¹nh ®•îc XK sang c¸c thÞ tr•êng nµy th× buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i b»ng mäi biÖn ph¸p cã chiÕn l•îc ®Çu t•, ®æi míi c«ng nghÖ, h¹ gi¸ thµnh vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr•êng thÕ giíi.

§èi víi vÊn ®Ò n©ng cao chÊt l•îng hµng hãa XK, bµi häc cđa Trung Quèc rÊt

®¸ng ®Ó chóng ta xem xÐt. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Trung Quèc lu«n chó träng sö dông, khai th¸c triÖt ®Ó c«ng nghÖ, kü thuËt míi tiªn tiÕn cho s¶n xuÊt. Nhê vËy, s¶n xuÊt ®•îc mét l•îng hµng cã gi¸ trÞ XK cao, chÊt l•îng tèt. (VÒ mÆt nµy, Trung Quèc vÉn ®ang ph¶i nç lùc rÊt nhiÒu ®Ó xo¸ bá t©m lý e dÌ khi sö dông hµng Trung

Quèc – coi ®ã lµ hµng kÐm chÊt lîng c¸c tõ nh “hµng Tµu”, “mua dïng t¹m”... ®· trë lªn kh¸ th«ng dông vµ rÊt khã thay ®æi trong t©m lý nhiÒu ng•êi tiªu dïng do ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trµn lan cđa nhiÒu nhµ s¶n xuÊt ®Þa ph•¬ng, b¾t ch•íc mÉu m· nh•ng phÈm chÊt kÐm...). Sau khi gia nhËp WTO, n•íc nµy ®· ®•a ra hµng lo¹t c©c quy chÕ ®èi víi hµng XK nh•: Thùc hiÖn chÕ ®é cÊp giÊy phÐp chÊt l•îng ®èi víi nh÷ng hµng hãa XK quan träng nh• c¬ khÝ, ®iÖn tö, sµnh sø, quÇn

¸o...; thùc thi c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, ®¸nh gi¸ hÖ thèng chÊt l•îng xÝ nghiÖp s¶n xuÊt hµng hãa XK ... Víi ph•¬ng ch©m “lÊy chÊt lîng, uy tÝn lµm ®Çu”, Trung Quèc ®· thùc sù khiÕn ng•êi tiªu dïng thay ®æi c¸ch nh×n vÒ hµng Trung Quèc.

Cã c©u: “tiÒn nµo cđa Êy”, mét khi chÊt lîng ®îc n©ng lªn th× gi¸ thµnh sÏ cao h¬n. Nh•ng víi hµng Trung Quèc ®iÒu nµy kh«ng hoµn toµn ®óng. T¹i sao hµng Trung Quèc l¹i rÎ ®Õn møc khã tin nh• vËy? Cã ba nguyªn nh©n chÝnh khiÕn hµng hãa n•íc nµy gÇn ®©y võa ®a d¹ng, võa tèt võa rÎ. Thø nhÊt ®ã lµ hÇu hÕt thiÕt bÞ, nhµ m¸y cđa Trung Quèc, ngoµi mét sè chi tiÕt nhËp ngo¹i, cßn l¹i ®Òu ®•îc s¶n xuÊt trong n•íc víi gi¸ rÊt rÎ so víi m¸y cïng lo¹i ë n•íc ngoµi; thø hai lµ víi lîi thÕ kinh tÕ nhê qui m«, Trung Quèc s½n sµng s¶n xuÊt nhiÒu h¬n sè l•îng ®¬n hµng

®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt; vµ cuèi cïng, gi¸ nh©n c«ng Trung Quèc thuéc lo¹i thÊp nhÊt thÕ giíi.

§ã lµ nh÷ng kinh nghiÖm thùc tÕ cđa Trung Quèc vµ còng lµ c©u tr¶ lêi cho c©u hái t¹i sao hµng hãa cđa Trung Quèc l¹i cã søc c¹nh tranh m¹nh mÏ, cã kh¶ n¨ng th©m nhËp vµ chiÕm lÜnh nhiÒu thÞ tr•êng ®Õn nh• vËy. Lµ n•íc l¸ng giÒng, cã nhiÒu ®iÓm t•¬ng ®ång víi Trung Quèc, thiÕt nghÜ tr•íc khi ®i s©u vµo c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ, chóng ta nªn xÐt bµi häc cđa Trung Quèc.

+ T×m hiÓu c¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn chÊt l•îng hµng hãa cđa WTO, còng nh• cđa n•íc nhËp khÈu:

C¸c quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn chÊt l•îng hµng hãa trong c¸c HiÖp ®Þnh cđa WTO tËp trung nhÊt ë §iÒu XX cđa HiÖp ®Þnh GATT 1994, HiÖp ®Þnh vÒ rµo c¶n kü thuËt th•¬ng m¹i (TBT), HiÖp ®Þnh vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm (SPS) bao gåm c¸c néi dung vÒ chÊt l•îng c¸c s¶n phÈm ®•îc bu«n b¸n trªn thÞ tr•êng quèc tÕ vµ c¸c yªu cÇu kü thuËt, ph•¬ng ph¸p bao gãi, th«ng tin trªn s¶n phÈm hµng hãa...HiÖn nay, phÇn lín c¸c s¶n phÈm ViÖt Nam ®· ®•îc s¶n xuÊt theo tiªu chuÈn ViÖt Nam nh•ng nh÷ng tiªu chuÈn nµy l¹i ch•a ®•îc c«ng nhËn hîp chuÈn quèc tÕ nªn muèn XK b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn theo tiªu chuÈn cđa n•íc nhËp khÈu vµ vÉn ph¶i tu©n thđ theo c¸c quy tr×nh kiÓm tra, gi¸m ®Þnh chÊt l•îng hµng hãa cđa n•íc ngoµi. Nh• vËy, c¸c

doanh nghiÖp, hiÖp héi ViÖt Nam cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr•êng, t×m hiÓu vÒ nhu cÇu cđa thÞ tr•êng vµ c¶ nh÷ng yªu cÇu vÒ chÊt l•îng cđa n•íc nhËp khÈu còng nh• quy ®Þnh cđa WTO. Qua ®ã, cã thÓ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng phï hîp víi thÞ hiÕu ng•êi tiªu dïng vµ ®•îc phÐp nhËp khÈu vµo thÞ tr•êng. Doanh nghiÖp nªn lµm viÖc nµy th«ng qua sù hç trî cđa c¸c HiÖp héi, c¸c chuyªn gia t• vÊn, Nhµ n•íc, vµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c...v× cã mét sè n•íc quy ®Þnh vÒ chÊt l•îng hµng hãa kh¸ phøc t¹p vµ chi tiÕt nªn rÊt khã hiÓu hoÆc hiÓu nhÇm.

+ Chđ ®éng triÓn khai ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt l•îng theo tiªu chuÈn quèc tÕ vµ ®¸p øng yªu cÇu b¶o vÖ søc kháe vµ m«i tr•êng:

Nh×n chung, hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn vµ quy ®Þnh kü thuËt cđa ViÖt Nam cßn nhiÒu h¹n chÕ do tÝnh kh«ng ®ång bé, t•¬ng thÝch cđa c¸c tiªu chuÈn vµ thiÕu c¸c qui ®Þnh kü thuËt, h•íng dÉn, ¸p dông...Do ®ã, Nhµ n•íc cÇn cđng cè hÖ thèng tiªu chuÈn kü thuËt, vÖ sinh, kiÓm dÞch. HÖ thèng qu¶n lý chÊt l•îng kh«ng chØ gióp ng¨n chÆn nhËp khÈu c¸c hµng hãa kÐm ch¾t l•îng, b¶o vÖ quyÒn lîi ng•êi tiªu dïng mµ cßn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó kiÓm so¸t chÊt l•îng hµng hãa XK, ®¸p øng yªu cÇu kü thuËt cđa n•íc nhËp khÈu, tr¸nh nh÷ng vô viÖc lµm ¶nh h•ëng ®Õn uy tÝn cđa doanh nghiÖp XK ViÖt Nam nh• d• l•îng kh¸ng sinh trong XK, chÊt g©y ung th• trong n•íc chÊm...Do ®ã, cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn vÒ quy c¸ch vµ chÊt l•îng s¶n phÈm cho phï hîp víi c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, t¨ng c•êng c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t hµng hãa trªn thÞ tr•êng.

VÒ phÝa doanh nghiªp, cÇn ®Çu t• ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, chÕ biÕn, chđ ®éng ¸p dông c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ nh• ISO 9000, ISO 14000, HACCP, SA 8000... Doanh nghiÖp còng nªn thµnh lËp quü ®Ó xö lý vÊn ®Ò m«i tr•êng. CÇn cã quy ho¹ch cô thÓ vµ dµi h¹n vÒ c¸c vïng trång c©y ¨n qu¶, vïng nguyªn liÖu c«ng nghiÖp. NhËp khÈu, ®Çu t• nghiªn cøu c¸c lo¹i gièng míi, ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm cã chÊt l•îng cao, gi¸ thµnh h¹.

Cã thÓ nãi, viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cđa hµng hãa XK lµ mét c«ng viÖc quan träng hiÖn nay, trong ®ã, n©ng cao chÊt l•îng lµ cèt lâi. Bªn c¹nh ®ã, cÇn

®a d¹ng hãa s¶n phÈm, ®Èy m¹nh tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc nghiªn cøu thÞ tr•êng, x©y dùng vµ qu¶ng b¸ th•¬ng hiÖu. Tr•íc m¾t, cÇn lùa chän ph•¬ng thøc phï hîp víi tõng ngµnh s¶n phÈm ®Ó ®Èy m¹nh XK:

Nh÷ng mÆt hµng mµ VN ®· cã thÞ phÇn vµ l•îng cung øng lín nh•: g¹o, cµ phª, h¹t ®iÒu...th× cÇn n©ng cao chÊt l•îng ®Ó ®¹t ®•îc møc gi¸ trÞ gia t¨ng cao h¬n.

§a d¹ng hãa chđng lo¹i s¶n phÈm vµ t¨ng c•êng chÕ biÕn víi mÆt hµng cao su...

ChuyÓn tõ gia c«ng sang chđ ®éng vÒ nguyªn liÖu dÇu vµo, mÉu m· vµ thÞ tr•êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm dÖt may, giÇy dÐp.

Thu hót ®Çu t• n•íc ngoµi vµ t¨ng c•êng chuyÓn giao c«ng nghÖ quèc tÕ víi c¸c s¶n phÈm

®iÖn tö, c¬ khÝ, m¸y mãc...

6. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch XK, ph¸t triÓn thÞ tr•êng vµ xóc tiÕn th•¬ng m¹i:

+ Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch xóc tiÕn XK:

HiÖn nay, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch XK cđa VN mÆc dï ®· cã nhiÒu c¶i c¸ch song do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nªn cßn chøa ®ùng nhiÒu vÊn ®Ò, vµ ch•a phï hîp víi nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh cđa WTO, vµ ch•a t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù t¨ng tr•ëng XK bÒn v÷ng cđa c¸c ngµnh kinh tÕ. V× vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cđa chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch XK lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng gãp phÇn ®¶m b¶o cho sù héi nhËp thµnh c«ng cđa nÒn kinh tÕ n•íc ta vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.

+ Rµ so¸t l¹i c¸c chÝnh s¸ch hç trî vµ khuyÕn khÝch XK theo h•íng h¹n chÕ

®éc quyÒn, •u ®·i, kh¾c phôc c¸c hµnh vi gian lËn th•¬ng m¹i; x©y dùng chiÕn l•îc XK h•íng vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ cao.

Nhµ n•íc cÇn tËp trung rµ so¸t l¹i c¸c chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch tÝn dông, h¹n chÕ ®éc quyÒn, gi¶m b¶o hé t¹o ®iÒu kiÖn b×nh ®¼ng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ®¶m b¶o cho c¸c nhµ XK cã hiÖu qu¶ më réng XK vµ khuyÕn khÝch c¸c nhµ XK kh«ng hiÖu qu¶ ®iÒu chØnh l¹i ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh.

Kinh nghiÖm cho thÊy, mçi khi mét b¹n hµng nµo cã thÓ chiÕm thÞ phÇn kha kh¸ ë Mü lµ c¸c “lobbies” cđa Mü ph¶n øng ngay vµ yªu cÇu chÝnh phđ cã biÖn ph¸p ng¨n chÆn l¹i...vµ kh«ng chØ cã Hoa Kú, nhiÒu quèc gia kh¸c còng vËy. Do ®ã, Nhµ n•íc cÇn n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt th•¬ng m¹i cđa c¸c doanh nghiÖp XK ®Ó s½n sµng ®èi phã víi nh÷ng tranh chÊp th•¬ng m¹i trªn thÞ tr•êng ngoµi n•íc.

Bªn c¹nh ®ã, Nhµ n•íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch XK ®èi víi c¸c mÆt hµng ViÖt Nam cã lîi thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr•êng thÕ giíi. Tuy nhiªn, khuyÕn khÝch nh•ng cÇn chän läc vµ qu¶n lý chÆt chÏ, ®Æc biÖt ®èi víi mét sè s¶n phÈm nh• g¹o, ph©n bãn, x¨ng dÇu...VÝ dô, mÆt hµng g¹o, cÇn ®¶m b¶o ®¸p øng ®đ nhu cÇu trong n•íc, ®èi víi mÆt hµng x¨ng dÇu nhËp khÈu ®· ®•îc Nhµ n•íc bï gi¸ th× khi xuÊt khÈu ph¶i ®¶m b¶o thu b»ng ngo¹i tÖ vµ thu vÒ ®đ c¸c chi phÝ ®Çu vµo...VÒ l©u dµi, Nhµ n•íc còng cÇn x©y dùng chiÕn l•îc XK h•íng vµo nh÷ng ngµnh c«ng nghÖ cao, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h•íng n©ng cao hiÖu qu¶ cđa c¸c ngµnh hµng.

§Èy m¹nh x©y dùng chiÕn l•îc ph¸t triÓn thÞ tr•êng th«ng qua ®µm ph¸n, ký kÕt c¸c HiÖp ®Þnh, tháa thuËn th•¬ng m¹i song ph•¬ng vµ ®a ph•¬ng nh»m t¹o ra c¸c tiÒn ®Ò, hµnh lang ph¸p lý ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Nhµ n•íc tÝch cùc th¶o luËn

víi c¸c n•íc kh¸c vÒ më cöa thÞ tr•êng, tr•íc hÕt lµ ®èi víi c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chđ lùc cđa ViÖt Nam.

C¸c Bé, ngµnh cÇn ®Èy m¹nh viÖc cung cÊp th«ng tin thÞ tr•êng, trî gióp xóc tiÕn th•¬ng m¹i cho c¸c doanh nghiÖp theo tõng ngµnh hµng, tõng thÞ tr•êng cô thÓ, hç trî doanh nghiÖp tiÕp cËn thÞ tr•êng. Tæ chøc c¸c ®oµn tham gia Héi chî triÓn l·m ë n•íc ngoµi, cung cÊp c¸c Ên phÈm gióp c¸c th•¬ng vô qu¶ng b¸ vÒ tiÒm n¨ng XK cđa hµng hãa ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, cã thÓ dµnh mét phÇn kinh phÝ hç trî cho c¸c kh¸ch hµng nhËp khÈu hµng hãa cđa ViÖt Nam vµo ViÖt Nam nghiªn cøu thÞ tr•êng, tham gia c¸c héi chî, th¨m c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt nh»m ®¹t ®•îc c¸c tháa thuËn lín vµ dµi h¹n.

Cô thÓ, Bé th•¬ng m¹i sÏ thµnh lËp thªm vµ n©ng cao n¨ng lùc c¸c Th•¬ng vô, trung t©m XTTM ë n•íc ngoµi ®Ó giíi thiÖu, qu¶ng b¸ vÒ s¶n phÈm XK cđa ViÖt Nam, t¨ng c•êng t×m kiÕm, më réng thÞ tr•êng vµ mÆt hµng XK... C¸c th•¬ng vô cÇn cung cÊp ®Çy ®đ th«ng tin cho doanh nghiÖp, chđ ®éng ®i s©u, lµm kü h¬n kh©u chuÈn bÞ ®èi t¸c, chuÈn bÞ thÞ tr•êng trong viÖc ch¾p nèi, giíi thiÖu ®èi t¸c, t• vÊn néi dung ®µm ph¸n, kÝ kÕt hîp ®ång, ®«n ®èc, theo dâi,gi¸m s¸t viÖc thùc thi, ph¸t hiÖn th«ng b¸o kÞp thêi vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p xö lý nh÷ng trë ng¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. HiÖn nay, ViÖt Nam cã quan hÖ víi h¬n 200 n•íc, khu vùc vµ l·nh thæ nh•ng míi cã 55 Th•¬ng vô ë n•íc ngoµi. M¹ng l•íi th•¬ng vô cßn máng, chØ tËp trung ë c¸c thÞ tr•êng quan träng. Tíi ®©y, khi ViÖt Nam gia nhËp WTO, cÇn t¨ng c•êng m¹ng l•íi Th•¬ng vô ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n c«ng t¸c XTTM gãp phÇn më réng thÞ tr•êng, b¹n hµng, t¨ng XK.

Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t• t¨ng c•êng xóc tiÕn ®Çu t• n•íc ngoµi, ®ång thêi cïng víi c¸c Bé ngµnh h÷u quan hoµn thiÖn c¬ chÕ hç trî c¸c doanh nghiÖp ®Çu t• ra n•íc ngoµi...Bé Tµi chÝnh tæ chøc Quü hç trî ph¸t triÓn nh»m cung cÊp, hç trî tµi chÝnh (cho vay tÝn dông, th•ëng XK, miÔn gi¶m thuÕ XK...) cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi quy ®Þnh cđa WTO... Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, gi÷a c¸c Bé ngµnh, c¸c hiÖp héi vµ c¸c doanh nghiÖp cÇn cã sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn ®Ó cã thÓ

®¹t ®•îc hiÖu qu¶ tèi •u nhÊt.