Trong Công Tác Thanh Tra, Kiểm Tra Ngân Sách Quận Cầu Giấy

thậm chí có nơi còn hạn chế vì lợi ích cục bộ. Phân công trách nhiệm không rõ ràng, chưa xây dựng được quy chế phối hợp trong công tác chống thất thu thuế, chống buôn lậu và gian lận thương mại trên địa bàn một cách đồng bộ.

- Do chưa có biện pháp để bồi dưỡng, mở rộng nguồn thu một cách thỏa đáng. Đây là một vấn đề rất quan trọng vì nếu không quan tâm bồi dưỡng, mở rộng nguồn thu thì dễ dẫn đến tình trạng lạm thu (vì cứ tập trung thu đối với những cơ sở kinh doanh đã quản lý được), mất nguồn thu (vì các hộ kinh doanh cá thể không thể chịu đựng mức thuế liên tục tăng sẽ chuyển sang kinh doanh không ổn định hoặc xin nghỉ kinh doanh nhưng thực tế vẫn kinh doanh lén lút gây thất thu). Ngoài ra do việc chưa quan tâm bồi dưỡng nguồn thu nên phần lớn các cơ sở SXKD không có điều kiện để tái đầu tư, hiện đại hóa công nghệ, mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều sản phẩm cho xã hội, điều đó càng thu hẹp nguồn thu ngân sách.

- Nhiều loại hình kinh doanh dịch vụ, buôn bán trên địa bàn phát triển đến từng ngõ nhỏ trong các khu dân cư chưa được quản lý chặt chẽ… Đây là nguyên nhân dẫn tới nguồn thu bị bỏ ngỏ và buông lỏng quản lý, chưa thống kê, rà soát để đưa hết vào dự toán nguồn thu của NSNN.

- UBND thành phố, Sở tài chính chưa thường xuyên rà soát, bổ sung danh mục, điều chỉnh mức thu đối với các khoản phí trên địa bàn theo định kỳ, thường là khi trung ương có thay đổi hoặc có khi có vấn đề nổi cộm xảy ra trên địa bàn thì mới chỉ đạo rà soát, dẫn đến việc sửa đổi bổ sung các văn bản pháp lý về quy định thu phí, lệ phí thuộc thẩm quyền của địa phương chưa kịp thời, nhiều mức thu đã quá lạc hậu hoặc có khi quá cao không phù hợp với thực tiễn chậm được sửa đổi, có nhiều khoản thu không đúng quy định của pháp luật chậm được bãi bỏ. Các cấp chính quyền địa phương cũng chưa thực sự quan tâm đến công tác thu phí, lệ phí xem đây là khoản thu nhỏ nên thiếu quan tâm chỉ đạo thực hiện. Các đơn vị được giao nhiệm vụ trực tiếp thu các khoản phí, lệ phí chưa chủ động trong việc rà soát kiến nghị sửa đổi bổ sung những vấn đề chưa hợp lý trong quá trình thực hiện, chưa tận dụng hết những điều kiện thuận lợi của đơn vị mình để tăng cường khai thác nguồn thu…

2.3.2.3. Trong công tác quyết toán ngân sách

a. Hạn chế

- Còn có một số phường làm chưa tốt, chưa thực hiện đúng chế độ báo cáo quyết toán theo quy định của luật Ngân sách và hướng dẫn của các thông tư do Bộ tài chính ban hành. Việc lập báo cáo quyết toán vẫn còn sai sót như lập không đúng mục lục ngân sách, số liệu chưa khớp với kho bạc phải chỉnh sửa, dẫn đến gửi giải quyết toán chậm so với quy định của Nhà nước.

- Chất lượng công tác báo cáo quyết toán NS còn thấp, thuyết minh quyết toán còn sơ sài, chưa nêu được các kiến nghị, đề xuất giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại trong công tác quản lý thu NSNN. Công tác kiểm tra hàng tháng, quý, thẩm định quyết toán năm của Phòng Tài chính – Kế hoạch còn mang nặng tính hình thức.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 112 trang tài liệu này.

- Báo cáo quyết toán ngân sách năm của đơn vị có xác nhận của KBNN và được phòng Tài chính – Kế hoạch Thành phố thẩm định. Tuy nhiên, một số đơn vị vẫn còn lập thiếu bảng cân đối tài khoản, thuyết minh báo cáo tài chính.

b. Nguyên nhân

- Công tác quyết toán thu NSNN được thực hiện và chịu ảnh hưởng bởi các cán bộ được phân công, tuy nhiên trình độ nghiệp vụ kế toán của các cán bộ chưa đồng đều, chưa phản ánh kịp thời, đầy đủ các nghiệp vụ kế toán vào phần mềm kế toán máy, cuối năm công tác khóa sổ lập báo cáo quyết toán thường chậm trễ, dẫn đến công tác lập báo cáo quyết toán ngân sách quận thường chậm.

2.3.2.4 Trong công tác thanh tra, kiểm tra ngân sách quận Cầu Giấy

a. Hạn chế

- HĐND phải kiểm tra, giám sát hoạt động quản lý điều hành ngân sách của UBND theo đúng Nghị quyết của HĐND về dự toán ngân sách hàng năm và theo đúng quy định của luật NSNN nhưng hiệu lực kiểm tra, giám sát của HĐND chưa cao.

Công tác kiểm tra, xử lý chi tập trung kiểm tra diện tạm nghỉ kinh doanh, chưa chú trọng nhiều đến việc kiểm tra các hộ ghi chép hóa đơn, kê khai, nộp thuế

nhằm phát hiện các hành vi gian lận trốn thuế để kịp thời xử lý.

- Việc thu NSNN qua KBNN thủ tục còn rườm rà, máy móc. Việc bố trí, sắp xếp lịch giao dịch giữa các phường với KBNN có nơi chưa phù hợp, để dồn công việc vào những ngày cuối tháng, cuối năm. Một số phường vẫn còn xảy ra hiện tượng không kịp nộp vào KBNN.

- Còn hiện tượng một số phường chưa thực sự chú trọng công tác khóa sổ và lập quyết toán ngân sách năm trước.

Việc thẩm tra số liệu quyết toán của phòng Tài chính – Kế hoạch quận nhiều khi chưa kịp thời và đầy đủ.

b. Nguyên nhân

- Quản lý thu NSNN quận Cầu Giấy chịu sự ảnh hưởng trực tiếp bởi trình độ của cán bộ quản lý thu và các đại biểu HĐND trên địa bàn quận. Do đại biểu HĐND là cơ quan dân cử theo nhiệm kỳ, trình độ chuyên môn không sâu, mỗi nhiệm kỳ lại thường có thay đổi đại biểu, vì vậy khi nghiên cứu các văn bản về quản lý ngân sách đa số các đại biểu chưa hiểu nhiều. Từ đó không nắm bắt được nội dung, yêu cầu cơ bản của công tác quản lý NSNN.

- Do trình độ của cán bộ quản lý NSNN tuy đã được nâng cao nhưng chưa hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu thực tại.

- Nguồn thông tin từ báo cáo kết quả kiểm toán là rất quan trọng để HĐND tham khảo xem xét, quyết định phê chuẩn NSNN, nhưng thực tế hiện nay, việc kiểm toán của các Kiểm toán nhà nước chưa thực sự kịp thời hoặc chưa thực hiện sau khi HĐND thành phố phê chuẩn quyết toán hoặc có những năm không thực hiện kiểm toán cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến việc giám sát của HĐND.

Kết luận chương 2

Trên cơ sở khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và tổ chức bộ máy quản lý thu NSNN trên địa bàn quận Cầu Giấy thì nội dung chủ yếu của chương 2 đi sâu phân tích thực trạng công tác quản lý thu NSNN trong giai đoạn năm 2018 – 2020 trên các khía cạnh tổ chức, quản lý về lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và thanh tra, kiểm tra thu NSNN. Qua phân tích, đánh giá chi tiết chương 2 đã khái quát được những thành công cũng như hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế còn tồn tại trong thực tế quản lý thu NSNN trên địa bàn quận. Đây cũng là những kết quả nghiên cứu thực tiễn quan trọng làm cơ sở cho những đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thu NSNN trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội trong thời gian tới sẽ được trình bày cụ thể ở chương 3.

CHƯƠNG 3.

GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN CẦU GIẤY, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

3.1. Quan điểm quản lý thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

Quá trình phát triển của Quận Cầu Giấy trong những năm tới đặt ra yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện quản lý ngân sách thu của quận. Quản lý thu ngân sách phải góp phần tạo ra sự ổn định về kinh tế - xã hội trên địa bàn, tạo lập, phân phối và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, mở rộng đầu tư để thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển KT-XH của quận đến năm 2021, tầm nhìn đến năm 2025.

Việc hoàn thiện quản lý ngân sách của Quận Cầu Giấy trong thời gian tới cần dựa trên các quan điểm sau:

Thứ nhất, hoàn thiện quản lý thu ngân sách trên địa bàn quận phải dựa trên cơ sở quán triệt đường lối, chính sách phát triển KT-XH của Thành ủy, UBND Thành phố Hà Nội, Quận ủy, HĐND Quận Cầu Giấy nhằm thực hiện tốt các mục tiêu phát triển KT-XH, phù hợp với trình độ phát triển của quận trong điều kiện kinh tế mở cửa, hội nhập trước những thách thức và cơ hội. Quan điểm này cần quán triệt theo hướng khai thác, quản lý nguồn thu một cách chặt chẽ nhưng đồng thời phải tạo điều kiện để khuyến khích các thành phần kinh tế hoạt động trên địa bàn quận mở rộng SXKD. Cần động viên hợp lý ở mức cao nhất nguồn thu vào ngân sách để đảm bảo nguồn lực tài chính thực hiện các chiến lược phát triển KT- XH, đảm bảo hoạt động của bộ máy nhà nước, đồng thời tạo động lực để các thành phần kinh tế đầu tư phát triển SXKD. Vấn đề quan trọng nhất trong quản lý nguồn thu ở Quận Cầu Giấy hiện nay và sắp đến là thu làm sao để đảm bảo công bằng, khuyến khích sản xuất phát triển. Không phải nguồn thu trên địa bàn Quận tăng lên bao nhiêu phần trăm so với kế hoạch đề ra là lý tưởng mà quan trọng hơn là tăng cường quản lý thu thuế nhưng SXKD trên địa bàn Quận vẫn phát triển đó mới là hiệu quả của quản lý thu NSNN.

Thứ hai, đa dạng hóa nguồn thu tạo ra sự đóng góp của các thành phần kinh tế trên địa bàn làm cho nguồn thu ngày càng tăng lên, đảm bảo ổn định lâu dài. Khắc phục tình trạng hiện nay chỉ tập trung quản lý thu vào các lĩnh vực chủ yếu, chưa quan tâm đến các lĩnh vực liên quan khác. Đồng thời phải mở rộng nguồn thu trên địa bàn trên cơ sở chuyển dịch cơ cấu kinh tế một cách phù hợp. Quan điểm này cần quán triệt trên các khía cạnh sau:

+ Mặt dù các lĩnh vực khác nguồn thu còn ít, nhưng phát triển thêm đối tượng nộp thuế thì tổng số nguồn thu sẽ tăng lên.

+ Coi trọng hơn các khoản thu ngoài thuế. Đây là khoản thu tuy nhỏ nhưng c ó sự đóng góp của mọi người dân trên địa bàn.

Thứ ba, hoàn thiện quản lý thu ngân sách phải đi liền với hoàn thiện bộ máy, tăng cường chức năng, quyền hạn của bộ máy quản lý thu ngân sách, nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ làm quản lý thu ngân sách.

3.2. Giải pháp hoàn thi ện quản lý thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội

3.2.1. Hoàn thiện xây dựng dự toán thu ngân sách

Các cơ quan chức năng, UBND các phường cần phải xác định chính xác nguồn thu trên địa bàn, làm tốt dự báo nguồn thu tiềm năng dựa trên ứng dụng công nghệ phân tích, dự báo hiện đại bằng các mô hình kinh tế lượng; xây dựng và phát triển các phần mềm ứng dụng chuyên dùng cho thống kê nhằm tự động hoá các khâu xử lý, tính toán, phân tích thống kê. Xây dựng và củng cố hệ thống Trung tâm cơ sở dữ liệu tại cơ quan thuế theo hướng hiện đại hoá, đảm bảo thuận tiện cho việc truy cập, khai thác cơ sở dữ liệu thống kê nhưng vẫn thực hiện đúng nguyên tắc bảo mật.

Kiện toàn tổ chức tin học thống kê tại cơ quan thuế đảm bảo đủ năng lực và cơ sở vật chất phục vụ cho nhiệm vụ thu thập, xử lý, tổng hợp, lưu giữ và cung cấp thông tin phục vụ cho quản lý thuế nói chung và phân tích dự báo thu nói riêng. Xây dựng mạng lưới đội ngũ cộng tác viên cung cấp dữ liệu và thông tin, có chế độ đãi ngộ thích hợp để từng bước nâng cao chất lượng lập dự toán.

Điều kiện thực hiện giải pháp:

Để thực hiện giải pháp này, các cán bộ tham gia lập kế hoạch thu ngân sách cần nghiên cứu kỹ đặc điểm kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến thu ngân sách của địa phương và rút ra các bài học từ việc lập kế hoạch thu ngân sách trong những năm trước đây.

3.2.2. Hoàn thiện chấp hành dự toán thu ngân sách

- Hoàn thiện quản lý thu thuế

Trong những năm tới để tiếp tục động viên mọi nguồn thu cho ngân sách, Quận cần đổi mới chính sách động viên nhằm giải phóng và khơi thông các nguồn lực, khuyến khích các thành phần kinh tế bỏ vốn đầu tư phát triển kinh doanh, đẩy mạnh việc giải phóng các nguồn lực đặc biệt là đối với khu vực kinh tế NQD. Muốn vậy, trước hết phải thực hiện có hiệu quả Luật Doanh nghiệp, Luật đầu tư, đồng thời các ngành chức năng trong hệ thống quản lý thu, chi NSNN cần tích cực hơn nữa trong việc thực hiện chương trình cải cách, sắp xếp lại bộ máy, thực hiện theo cơ chế “một cửa” với mục tiêu giảm bớt thủ tục giấy tờ, công khai minh bạch về thủ tục, về quy trình thu, áp dụng nhiều biện pháp nhằm khai thác nguồn thu hợp lý, chống thất thu trong mọi lĩnh vực. Để nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế c ó hiệu quả cần thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Thứ nhất, đổi mới cơ chế quản lý thu thuế:

Cơ chế quản lý thu thuế là nội dung rất quan trọng trong quá trình thực hiện quản lý thu thuế. Cơ chế này cần được đổi mới theo hướng sau:

- Đề cao nghĩa vụ, tính chủ động của các tổ chức và cá nhân trong việc tự tính, tự kê khai và tự nộp thuế vào NSNN tự chịu trách nhiệm trước pháp luật thông qua việc mở rộng tiến tới thực hiện đại trà cơ chế tự kê khai - tự nộp thuế.

- Rà soát, cải tiến, đánh giá bổ sung hoàn thiện lại các quy trình quản lý thuế hiện hành, nghiên cứu xây dựng thêm một số quy trình mới để phục vụ cho việc thực hiện cơ chế tự khai tự nộp thuế và việc thực hiện luật quản lý thuế. Các quy trình này phải đơn giản, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của quản lý thuế theo cơ chế tự khai- tự nộp thuế, thực hiện nguyên tắc “một cửa” trong việc giải quyết các công

việc về thuế để giảm chi phí cho người nộp thuế và cho cả cơ quan thuế.

Đổi mới cơ chế quản lý thu thuế phải gắn liền với cải cách thủ tục hành chính thuế để tạo môi trường thuận lợi cho các tổ chức và cá nhân kinh doanh, tiết kiệm chi phí chung của xã hội. cải cách hành chính thuế trước mắt tập trung ở một số nội dung sau:

+ Quy định các thủ tục về thuế cần được đảm bảo sự thống nhất và tập trung trong một văn bản pháp luật - luật quản lý thuế. Trong đó cần quy định rõ hơn về thủ tục cưỡng chế, thu hồi nợ thuế, thủ tục giải quyết khiếu nại, thủ tục xử lý vi phạm hành chính về thuế.

+ Có biện pháp sửa đổi, rút ngắn thời gian giải quyết các công việc về thuế như: rút ngắn thời gian cấp mã số thuế, thời gian mua hóa đơn, thời gian hoàn thuế so với quy định hiện hành; tăng số lượng hóa đơn được mua mỗi lần, đơn giản thủ tục mua hóa đơn lần sau, khuyến khích tối đa các doanh nghiệp tự in hóa đơn để sử dụng.

+ Công bố thủ tục về thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết tại trụ sở cơ quan thuế để các đối tượng nộp thuế biết và thực hiện, đ ồng thời giám sát việc thực hiện của cơ quan thuế.

+ Tăng cường đối thoại giữa cơ quan thuế và đối tượng nộp thuế, từ đó hướng dẫn đối tượng nộp thuế thực hiện đúng các thủ tục hành chính thuế theo quy định; phát hiện những vấn đề bất hợp lý về thủ tục để nghiên cứu sửa đổi. Đồng thời qua đối thoại có thể phát hiện các vi phạm của cán bộ thuế như nhũng nhiễu, gây phiền hà để chấn chỉnh, xử lý.

+ Tăng cường thanh tra kiểm tra việc thực hiện và thời gian giải quyết các thủ tục về thuế ở các cơ quan thuế.

+ Hoàn thiện quy trình thanh tra, kiểm tra quyết toán thuế, hoàn thuế. Hướng mạnh sang hậu kiểm để nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra.

- Cải cách quản lý thuế đối với hộ kinh doanh cá thể phải nhằm mục tiêu quản lý được tất cả các hộ thực tế có kinh doanh, quản lý sát đúng doanh thu kinh doanh, đôn đốc hộ kinh doanh tự giác nộp đầy đủ kịp thời các khoản thuế phải nộp vào