Đối Với Sở Văn Hóa, Thể Thao Và Du Lịch Tỉnh Đắk Lắk

Kết nối thông tin và mở rộng hợp tác với các tổ chức uy tín trên thế giới để học hỏi và trao đổi trong các chương trình đào tạo nâng cao năng lực quản lý, góp phần củng cố và tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị với các nước về lĩnh vực bảo tồn di sản văn hóa nói chung, di tích nói riêng. Tạo điều kiện cho cán bộ chủ chốt của tỉnh, huyện có chuyên môn sâu về công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích học tập, trao đổi kinh nghiệm với các tổ chức và cá nhân là chuyên gia nước ngoài để nâng cao hiệu quả tham mưu.

Chú trọng công tác đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng khoa học và chuyển giao công nghệ hiện đại trong lĩnh vực bảo quản, tu bổ, trao đổi thông tin và kinh nghiệm về bảo vệ và phát huy giá trị di tích. Xây dựng các chương trình tập huấn có nội dung phong phú, đa dạng, hình thức tiếp cận mới đáp ứng yêu cầu công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di tích thông qua ứng dụng công nghệ hiện đại.

Liên kết chặt chẽ giữa công tác quản lý di tích với các ban, ngành khác để xây dựng cơ chế phối hợp trong bảo tồn và phát huy giá trị di tích, nhất là trong việc tu bổ, tôn tạo di tích. Đồng thời, thực hiện xử lý nhanh khi xuất hiện các tác động xấu ảnh hưởng đến di tích.

3.3. Một số kiến nghị

3.3.1. Đối với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai việc rà soát, tổng kết việc thực hiện Luật Di sản văn hóa và các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực di sản văn hóa nhằm sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật về di sản nói chung và di tích nói riêng. Tham mưu Chính phủ sớm ban hành các văn bản luật quy định chi tiết, rõ ràng, chặt chẽ, cụ thể về phân cấp quản lý di tích trong cả nước, đặc biệt có cơ chế riêng cho các vùng, miền đặc thù (Vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn).

Tiếp tục quan tâm chỉ đạo công tác quản lý nhà nước về văn hóa, trong đó chú trọng công tác trùng tu, tôn tạo hệ thống di tích nói chung, di tích nói riêng. Có chính sách ưu tiên cho các vùng có kinh tế khó khăn trong việc bảo tồn, tu bổ, tôn tạo các di tích xuống cấp.

Xây dựng và ban hành quy định về chế độ, chính sách trợ cấp đối với cán bộ làm công tác bảo tồn di sản, các cá nhân trực tiếp quản lý di tích không hưởng lương từ ngân sách nhà nước, những người đang bảo vệ, gìn giữ các khu di tích lịch sử, cách mạng, văn hóa ở nơi xa xôi, vùng núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo của tổ quốc. Đặc biệt là các nghệ nhân dân gian để khuyến khích tinh thần truyền nghề, truyền kinh nghiệm, kiến thức cho thế hệ sau.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 122 trang tài liệu này.

Liên kết với các cơ quan chức năng trong nước, các tổ chức quốc tế để phối hợp, hỗ trợ tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về lập, triển khai các dự án bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác bảo tồn di tích trên phạm vi cả nước.

Ban hành quy định chi tiết về thẩm quyền thẩm định, phê duyệt các dự án, báo cáo kinh tế kỹ thuật bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích sử dụng nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước theo hướng phân cấp mạnh mẽ cho địa phương.

Quan tâm ưu tiên phê duyệt các danh mục dự án Số 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 theo đề xuất của tỉnh Đắk Lắk; chọn Đắk Lắk làm điểm cho chương trình này.

Xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra giám sát các địa phương. Phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về di sản văn hóa. Tăng cường kiểm tra công tác quản lý và tu bổ di tích trên phạm vi cả nước. Đồng thời chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý và bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích.

3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk

Chỉ đạo các Sở, ban, ngành liên quan khẩn trương đánh giá lại quy hoạch văn hóa của tỉnh theo Quyết định số 3156/QĐ-UBND ngày 29/12/2014 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển văn hóa tỉnh Đắk Lắk đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, từ đó sớm chỉnh sửa, bổ sung để tích hợp vào quy hoạch chung của tỉnh, trong đó cần chú trọng đến việc bảo tồn và phát huy giá trị các di tích trọng điểm của tỉnh gắn liền với hoạt động du lịch nhằm thu hút khách tham quan, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Ưu tiên đầu tư nguồn vốn cho các di tích có nguy cơ xuống cấp, đang thực hiện dang dở, hoặc đã được thiết kế, quy hoạch; đầu tư đồng bộ các di tích để tạo ra sản phẩm du lịch văn hóa hoàn chỉnh; bố trí nguồn vốn đầu tư phù hợp với tiến độ thi công công trình di tích. Đồng thời, có giải pháp kịp thời và hợp lý để hạn chế sự xâm hại hoặc lấn chiếm di tích.

Tổ chức thực hiện tốt việc phân cấp, phân quyền theo từng lĩnh vực, công việc cụ thể cho UBND cấp huyện và xã. Phân công cụ thể nhiệm vụ của tổ chức được giao quản lý, bảo vệ và chăm sóc trực tiếp di tích. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức trong hệ thống chính trị và nhân dân về vai trò, vị trí và ý nghĩa quan trọng của nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong sự nghiệp công nghiệp hóa – hiện đại hóa, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Đẩy mạnh công tác chỉ đạo, kiểm tra, giám sát hoạt động quản lý di tích tại các địa phương. Xây dựng kế hoạch quản lý, quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết và dự án theo lộ trình. Tiếp tục khảo sát, nghiên cứu bổ sung hoàn chỉnh hồ sơ các di tích đã được xếp hạng, xây dựng hồ sơ đề nghị xếp hạng các di tích tiêu biểu khác.

Xem xét ban hành quy chế quản lý, đầu tư kinh phí để bảo tồn phát huy giá trị di tích, nhất là các nguồn kinh phí huy động từ xã hội hóa nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch trong quản lý nhà nước về di tích.

3.3.3. Đối với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk

Tiếp tục đẩy mạnh việc đổi mới hoạt động quản lý nhà nước trên lĩnh vực văn hóa nói chung, quản lý nhà nước về di tích nói riêng; Hướng dẫn các đơn vị, địa phương thực hiện công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích theo thẩm quyền và quy định của Luật Di sản văn hóa.

Thực hiện tốt các nhiệm vụ của ngành tại Quy hoạch phát triển ngành Văn hóa tỉnh Đắk Lắk đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030; Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 do UBND tỉnh phê duyệt.

Chủ động tham mưu cho UBND tỉnh các chủ trương về công tác xã hội hóa, phát huy vai trò nhân dân trong việc bảo vệ di tích nhằm huy động các nguồn kinh phí ngoài ngân sách nhà nước cho hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn tỉnh.

Chủ trì phối hợp với các Sở, ngành liên quan thẩm định dự án cải tạo, xây dựng các công trình nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích có khả năng ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường di tích. Tổ chức thực hiện các dự án bảo quản, tu bổ di tích sau khi được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của ngành. Phối hợp với UBND cấp huyện lập hồ sơ khoa học trình cấp thẩm quyền xếp hạng di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh.

Chú trọng công tác giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ học tập, nâng cao trình độ về quản lý di tích. Tăng cường kiểm tra hoạt động bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích; phát huy trách nhiệm thanh tra, kiểm soát của Thanh tra chuyên ngành, sự giám sát của nhân dân địa phương để kịp thời phát hiện, điều chỉnh các sai sót có thể xảy ra trong quá trình triển

khai các dự án. Hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện đúng các quy trình, quy định, thủ tục triển khai các dự án tu bổ di tích. Xây dựng mô hình và quy chế bảo vệ di tích phù hợp với tình hình thực tiễn, phối hợp và tổ chức các hoạt động, phân rõ trách nhiệm của tổ chức, các nhân trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích.

3.3.4. Đối với Bảo tàng Đắk Lắk

Thực hiện hiệu quả các đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt như: Đề án Nâng cao chất lượng, đổi mới hình thức hoạt động của Bảo tàng tỉnh để thu hút khách tham quan và phát triển du lịch; Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đặc biệt, cần linh hoạt, chủ động trong việc thực hiện Đề án quản lý sử dụng tài sản công, trong đó đẩy mạnh việc mời gọi xã hội hóa phát huy giá trị di tích.

Xây dựng chiến lược, kế hoạch thực hiện việc chuyển đổi số, số hóa hiện vật, sử dụng công nghệ thực tế ảo tại Bảo tàng và các di tích nhằm tạo nên sự sinh động, hấp dẫn trong quá trình tham quan, tìm hiểu, nghiên cứu của công chúng. Đặc biệt, cần chú trọng đến việc áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong việc quản lý và phát huy giá trị di tích, thực hiện mô hình “bảo tàng trong di tích” nhằm giới thiệu đến khách tham quan các tư liệu, hiện vật, các câu chuyện gắn liền với di tích, từ đó nâng cao được tính giáo dục, tính nhân văn trong mỗi chuyến tham quan tại di tích.

Đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng trình độ chuyên môn, kỹ năng sử dụng khoa học công nghệ nhằm xây dựng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp trong hoạt động chuyên môn cũng như hoạt động phục vụ khách tham quan, đặc biệt là xây dựng đội ngũ thuyết minh có kỹ năng, chuyên môn cao, đáp ứng tốt nhất nhu cầu khách tham quan khi đến với Bảo tàng và các di tích trên địa bàn tỉnh.

Chủ động liên kết, phối hợp với các ban, ngành trong tỉnh và bảo tàng/ban quản lý di tích các tỉnh trong việc xây dựng các chương trình giáo dục di sản văn hóa, nhất là giới thiệu, quảng bá giá trị văn hóa của các di tích đến gần hơn với công chúng, qua đó phục hồi sức sống cho di tích, là phương tiện hữu hiệu gắn kết di tích với phát triển du lịch.

Tiểu kết chương 3

Từ thực tế về tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, thực trạng hệ thống di tích và công tác quản lý nhà nước về di tích trên địa tỉnh Đắk Lắk với những thành tựu đã đạt được, những hạn chế, tồn tại trong quá trình thực hiện, tác giả đã mạnh dạn đưa ra các giải pháp thiết thực, cụ thể và mang tính đột phá với mong muốn góp phần giải quyết tốt hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.

Các giải pháp được đưa ra tại chương 3 đều chú trọng đến việc kết hợp hài hòa các giải pháp giữa việc khai thác các giá trị di tích gắn với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong thời gian tới. Trong đó, giải pháp đổi mới và nâng cao vai trò quản lý nhà nước về quản lý và bảo tồn phát huy giá trị di tích (tinh gọn, phân cấp, phân quyền) và xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao là giải pháp quan trọng và đột phá. Đồng thời nhấn mạnh đến việc gắn chặt di tích với phát triển du lịch nhằm phát huy tối đa tiềm năng của các di tích. Trên cơ sở đó, tác giả đã có một số đề xuất đến các cấp, ngành đặc biệt là chính quyền và các Sở, Ban, ngành chức năng thuộc tỉnh để tháo gỡ những khó khăn nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về di tích.

Với các giải pháp thiết thực được đề ra và sự phối hợp chặt chẽ, sự nỗ lực của các ban, ngành, đặc biệt là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích của địa phương, hy vọng rằng trong thời gian tới, văn hóa nói chung, hệ thống di tích nói riêng của Đắk Lắk sẽ trở thành một trong những động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nâng cao mức sống và nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân, góp phần xây dựng tỉnh Đắk Lắk giàu đẹp, văn minh, bản sắc, từng bước xứng đáng vị trí trung tâm vùng Tây Nguyên.

KẾT LUẬN

Di sản văn hóa nói chung, di tích nói riêng là kết tinh của văn hóa dân tộc, là tài sản quý giá của quốc gia và nhân loại. Bảo tồn và phát huy các giá trị của di tích trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội là sứ mệnh đặc biệt quan trọng, trước hết thuộc về nhà nước, vai trò của cộng đồng nơi có di tích, vai trò của xã hội và nhân dân.

Đắk Lắk là tỉnh có nền văn hóa đa dạng và phong phú, nổi trội là hệ thống di lịch lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh hấp dẫn. Trong mỗi di tích chứa đựng nhiều giá trị về lịch sử - văn hóa - khoa học và thẩm mỹ. Đây là nguồn tài nguyên quý để phát triển du lịch của địa phương. Vì vậy, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích là bảo tồn, phát huy nội lực và là nguồn lực góp phần cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Thời gian qua, nhất là từ khi Luật Di sản văn hóa có hiệu lực, việc nghiên cứu, bảo tồn, phát huy các giá trị di sản cả nước nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng được Đảng và Nhà nước quan tâm đầu tư. Cùng với sự quan tâm của chính quyền địa phương, công tác quản lý nhà nước về di tích trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã đạt được những kết quả nhất định, trở thành nền tảng để các giá trị di sản tiếp tục phát huy.

Trên cơ sở vận dụng lý luận vào phân tích thực trạng quản lý nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị di tích ở Đắk Lắk những năm gần đây và xác định được nguyên nhân, hạn chế của công tác này, tác giả đã đề xuất một số nhóm giải pháp để giải quyết những vấn đề cấp bách trong quản lý nhà nước về di sản văn hóa, góp phần nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về di tích tại địa phương. Nội dung nghiên cứu của luận văn đã bám sát nội dung quy định của Luật Di sản văn hóa về quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam, góp phần hiện hóa tinh thần Nghị quyết 33 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”. Đồng