Thực Trạng Quản Lý Nhà Nước Đối Với Công Giáo Ở Gia Lai Trong Thời Gian Qua

đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước; phấn khởi trước sự đổi mới, phát triển của đất nước, sự quan tâm, tạo điều kiện của chính quyền các cấp trong hoạt động của các tôn giáo; tích cực hưởng ứng tham gia các phong trào thi đua yêu nước do các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc với các đoàn thể phát động. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đạt được, thời gian vừa qua tình hình Công giáo trên địa bàn tỉnh cũng nổi lên một số vấn đề cần quan tâm từ phương diện QLNN, đó là:

- Hoạt động, lợi dụng chính sách tự do tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta để tổ chức truyền đạo trái phép, lôi kéo tín đồ vào sinh hoạt tại các tổ chức chưa được nhà nước công nhận vẫn còn diễn ra.

- Một số cơ sở tôn giáo chưa tuân thủ quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016, các quy định khác của Trung ương và của địa phương liên quan đến tôn giáo.

- Trong xây dựng, sửa chữa cơ sở thờ tự một số cơ sở tôn giáo tự ý huy động tín đồ triển khai xây dựng, sửa chữa khi chưa lập thủ tục đề nghị cấp giấy phép xây dựng hoặc cố tình xây dựng các hạng mục công trình sai lệch so với nội dung giấy phép đã được cấp.

- Tình hình, hoạt động liên quan đến FULRO, tà đạo “Hà Mòn”, tình hình người dân tộc thiểu số trốn ra nước ngoài trái phép. FULRO mặc dù mâu thuẫn, phân hóa nội bộ, tiếp tục chia tách, hoạt động theo những đường hướng khác nhau để tranh giành ảnh hưởng; tuy nhiên vẫn không ngừng đẩy mạnh hoạt động chống phá bằng nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi. Triệt để lợi dụng Internet, các trang mạng xã hội để liên lạc, phát tán tài liệu, video, hình ảnh nhằm tuyên truyền, củng cố niềm tin cho số bên trong về sự ủng hộ của quốc tế, hứa hẹn về sự thành công của “Nhà nước Đêga”; chỉ đạo các đối tượng bên trong củng cố tổ chức, phát triển lực lượng, phương thức chủ yếu là lợi dụng danh xưng tôn giáo để tập hợp lực lượng.

2.2.3. Thực trạng quản lý nhà nước đối với Công giáo ở Gia Lai trong thời gian qua

2.2.3.1. Xây dựng chính sách, ban hành văn bản quy phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo

Trong công cuộc đổi mới toàn diện đất nước, đổi mới công tác tôn giáo được ghi dấu bằng việc tiếp tục thể chế hóa Nghị quyết của Đảng và Hiến pháp, ngày 01/12/2016 Quốc hội đã ban hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018, đồng thời ngày 30/12/2017 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 162/2017/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo và kèm theo đó là bộ biểu mẫu đã giúp cho việc thực thi pháp luật thống nhất và thuận lợi hơn. Sau khi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo có hiệu lực đã tạo sự thông thoáng, minh bạch, tạo cơ chế pháp lý nhằm tôn trọng, bảo hộ, đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của mọi người, đáp ứng yêu cầu QLNN, cải cách hành chính đối với lĩnh vực này. Khắc phục những bất cập, tồn tại của pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo hiện hành. Các điều, khoản quy định chặt chẽ, hiệu lực pháp lý cao. Đây được xem là căn cứ, hành lang pháp lý cao nhất.

Để Luật Tín ngưỡng, tôn giáo được triển khai kịp thời, đồng bộ đến các cấp, các ngành; cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị và chức sắc, chức việc, tín đồ các tôn giáo trên địa bàn tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 1894/KH-UBND ngày 29/05/2017 về triển khai thi hành Luật tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn tỉnh Gia Lai; Kế hoạch số 1804/KH-UBND ngày 23/5/2017 về bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác tôn giáo trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020; Kế hoạch số 175-KH/TU ngày 28/12/2018 của Tỉnh ủy Gia Lai về tổ chức thực hiện Đề án “Tăng cường vận động, đoàn kết các tôn giáo ở nước ta hiện nay”.

Trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt công tác QLNN về tôn giáo tại cơ sở; ban hành Quy chế phối hợp giữa các cơ quan liên quan để giải quyết các nội dung công việc liên quan đến lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo.

Có thể nhận thấy, trong những năm qua công tác xây dựng, ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo và các văn bản lãnh đạo, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về công tác tôn giáo trên địa bàn luôn được Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh và các cơ quan tham mưu, giúp việc cho Ủy ban nhân dân tỉnh về tôn giáo quan tâm với những văn bản hướng dẫn và thể chế hóa kịp thời nhằm đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước đi vào thực tiễn đời sống tôn giáo. Đây là những nhân tố quan trọng trong việc thực hiện tốt QLNN về tôn giáo nói chung và Công giáo nói riêng trên địa bàn.

2.2.3.2. Bộ máy quản lý nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo của

tỉnh Gia Lai

* Ban Tôn giáo tỉnh Gia Lai

Vị trí, chức năng: Ban Tôn giáo tỉnh là tổ chức trực thuộc Sở Nội vụ Gia Lai, giúp Giám đốc Sở Nội vụ tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện chức năng QLNN về lĩnh vực tôn giáo. Ban Tôn giáo chịu sự chỉ đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và hoạt động của Sở Nội vụ; Đồng thời, chịu sự hướng dẫn về chuyên môn, nghiệp vụ của Ban Tôn giáo Chính phủ; trong những trường hợp cần thiết, Phó giám đốc Sở Nội vụ kiêm Trưởng ban Ban Tôn giáo được báo cáo và xin ý kiến chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh, đồng thời báo cáo với Giám đốc Sở Nội vụ. Ban Tôn giáo tỉnh Gia Lai có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng, có trụ sở, biên

chế, kinh phí hoạt động do ngân sách Nhà nước cấp; có nhiệm vụ giúp Giám đốc Sở Nội vụ một số nội dung sau:

- Xây dựng trình cấp có thẩm quyền các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực tôn giáo.

- Xây dựng trình Giám đốc Sở Nội vụ ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành chương trình, quy hoạch, kế hoạch dài hạn, năm năm và hàng năm về lĩnh vực tôn giáo.

- Thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và chương trình, quy hoạch, kế hoạch dài hạn năm năm và hàng năm về lĩnh vực tôn giáo sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật về tôn giáo đối với cán bộ, công chức, viên chức và tín đồ, chức sắc, chức việc, nhà tu hành, nhân sĩ các tôn giáo trong phạm vi quản lý của tỉnh.

- Giải quyết theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền giải quyết những vấn đề cụ thể về tôn giáo theo quy định của pháp luật. Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tham mưu cho Sở Nội vụ trình Ủy ban nhân dân tỉnh giải quyết những vấn đề phát sinh trong tôn giáo; là đầu mối liên hệ giữa chính quyền Ủy ban nhân dân tỉnh với các tổ chức tôn giáo.

- Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo về lĩnh vực tôn giáo theo quy định của pháp luật. Thực hiện việc đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về công tác tôn giáo đối với đội ngũ công chức làm công tác tôn giáo thuộc phạm vi quản lý của Sở Nội vụ.

- Trình Ủy ban nhân dân tỉnh thực hiện việc áp dụng chính sách đối với những tổ chức tôn giáo và cá nhân có hoạt động tôn giáo theo quy định của pháp luật. Thực hiện việc nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực tôn giáo, tổng kết thực tiễn, cung cấp luận cứ khoa học cho việc xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước đối với tôn giáo.

- Hướng dẫn phòng Nội vụ thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết những vấn đề cụ thể về tôn giáo theo quy định của pháp luật.

Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai

- Quản lý về tổ chức, biên chế, tài chính, tài sản, công chức thuộc Ban theo phân cấp của Giám đốc Sở Nội vụ và theo quy định của pháp luật.

Sở Nội vụ

UBND cấp huyện

Ban Tôn giáo

Phòng Nội vụ

Ghi chú:

UBND cấp xã

Quan hệ lãnh đạo, quản lý Quan hệ hướng dẫn

Sơ đồ 2.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về tôn giáo tỉnh Gia Lai hiện nay

Thực hiện Nghị định 24/2014/NĐ-CP ngày 04/4/2014 và Nghị định 37/2014/NĐ-CP ngày 05/5/2014 của Chính phủ về quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và UBND các huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh. Hệ thống tổ chức, bộ máy và đội ngũ CBCC làm công tác QLNN về tôn giáo từ tỉnh xuống cơ sở được kiện toàn như sau:

Cấp tỉnh, Ban Tôn giáo trực thuộc Sở Nội vụ tỉnh Gia Lai có 03 phòng chuyên môn, bao gồm: Phòng Tổng hợp - Hành chính và 02 phòng Nghiệp vụ; với biên chế gồm 13 người; về lãnh đạo gồm 01 Phó Giám đốc Sở Nội vụ kiêm Trưởng Ban Tôn giáo; 01 phó Ban, 02 trưởng phòng; 08 chuyên viên và 01 hợp đồng. Việc sáp nhập vào Sở Nội vụ không làm xáo trộn nhiều vì Ban

Tôn giáo là một tổ chức tương đương Chi cục trực thuộc Sở Nội vụ, có tư cách pháp nhân, có tài khoản và con dấu riêng. Trong những năm qua lãnh đạo Ban Tôn giáo tỉnh Gia Lai luôn quan tâm đầu cho công tác bồi dưỡng kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, chính sách tôn giáo và công tác tôn giáo cho cán bộ làm công tác tôn giáo. Hầu hết cán bộ Ban Tôn giáo đã trải qua các lớp tập huấn ngắn hạn do Học viện Hành chính Quốc gia và Trường Nghiệp vụ thuộc Ban Tôn giáo Chính phủ tổ chức.

Cấp huyện, phần lớn cán bộ lãnh đạo và công chức làm công tác tôn giáo của phòng Nội vụ của 17 huyện, thị xã, thành phố đều được sáp nhập từ phòng Dân tộc - Tôn giáo trước đây. Mỗi phòng đều bố trí từ 02 đồng chí làm công tác tôn giáo (01 đồng chí Phó phòng phụ trách công tác tôn giáo và 01 chuyên viên).

Cấp xã, phường, thị trấn bố trí 01 đồng chí Phó Chủ tịch UBND phụ trách công tác tôn giáo và 01 cán bộ bán chuyên trách theo dõi công tác dân tộc - tôn giáo.

Bảng 2.4. Thống kê về trình độ chuyên môn, chính trị và QLNN của cán bộ, công chức chuyên trách QLNN về tôn giáo tại tỉnh Gia Lai

T T

Cấp quản lý	Tổng số cán bộ	Chuyên môn			Chính trị			QLNN
Cấp quản lý	Tổng số cán bộ	SĐH	ĐH	CĐ	Cao cấp	Cử nhân	TC SC	CVC	CV
1.	Cấp tỉnh	12	3	9		4		3	4	7
2.	Cấp huyện	42	6	36		16		19	23	18
	Tổng	54	9	44		19		21	28	24

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 148 trang tài liệu này.

Nguồn: [7]

2.2.3.3. Tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về tín ngưỡng,

tôn giáo

* Quản lý việc công nhận tổ chức tôn giáo; thành lập, chia, tách, sáp nhập, hợp nhất tổ chức tôn giáo trực thuộc

Sau khi Luật Tín ngưỡng, tôn giáo có hiệu lực, UBND tỉnh Gia Lai đã chấp thuận cho Tòa Giám mục Kon Tum thành lập 16 tổ chức tôn giáo trực thuộc. Năm 2018: chấp thuận cho Tòa Giám mục Kon Tum thành lập 01 tổ chức tôn giáo trực thuộc (giáo xứ). Năm 2019: chấp thuận cho Tòa Giám mục Kon Tum thành lập 03 tổ chức tôn giáo trực thuộc (giáo xứ); tách, thành lập 02 tổ chức tôn giáo trực thuộc. Năm 2020: chấp thuận cho Tòa Giám mục Kon Tum thành lập 09 tổ chức tôn giáo trực thuộc (giáo xứ); tách, thành lập 01 tổ chức tôn giáo trực thuộc.

Bên cạnh đó, những nơi chưa đủ điều kiện thành lập tổ chức tôn giáo trực thuộc, UBND các xã, phường, thị trấn đều tạo điều kiện cho đăng ký sinh hoạt tôn giáo tập trung theo quy định tại Điều 16, Điều 17 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo. Từ năm 2018 đến 2020, UBND các xã, phường, thị trấn đã xem xét, chấp thuận cho 21 điểm Công giáo được đăng ký sinh hoạt tập trung.

* Quản lý việc phong phẩm, bổ nhiệm, bầu cử, suy cử, thuyên chuyển, cách chức, bãi nhiệm chức sắc, chức việc

Việc phong phẩm; bổ nhiệm, bầu cử, suy cử, thuyên chuyển, cách chức, bãi nhiệm chức sắc, chức việc là công việc nội bộ của tổ chức tôn giáo. Sau khi phong phẩm; bổ nhiệm, bầu cử, suy cử, thuyên chuyển, cách chức, bãi nhiệm chức sắc, chức việc, tổ chức tôn giáo đều thông báo và thực hiện việc đăng ký hoạt động tôn giáo cho người được phong phẩm, suy cử theo quy định của pháp luật.

Từ năm 2018 đến 2020, Sở Nội vụ (Ban Tôn giáo) tỉnh Gia Lai đã tiếp nhận thông báo 06 trường hợp phong phẩm của đạo Công giáo đúng theo quy

định tại khoản 2, Điều 33 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; chấp thuận cho các tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc của đạo Công giáo bổ nhiệm 36 chức sắc làm chức việc chánh xứ ; 76 trường hợp được bổ nhiệm, bầu cử làm chức việc trong Ban chức việc Giáo xứ của đạo Công giáo đúng theo quy định tại khoản 2, Điều 34 Luật tín ngưỡng, tôn giáo; 79 trường hợp thuyên chuyển chức sắc của đạo Công giáo đúng theo quy định tại khoản 1, Điều 35 Luật tín ngưỡng, tôn giáo; 01 trường hợp bãi nhiệm chức sắc của đạo Công giáo theo quy định tại khoản 2, Điều 36 Luật tín ngưỡng, tôn giáo.

* Quản lý việc đăng ký hoạt động của các dòng tu

Trên địa bàn hiện có 24 cộng đoàn, cơ sở dòng tu đang hoạt động với 224 nữ tu (trong đó có 06 dòng đã được Ban Tôn giáo Chính phủ cấp đăng ký hoạt động) và 01 cộng đoàn dòng Bửu huyết chúa Giêsu, Tp.Pleiku được đăng ký sinh hoạt tập trung. Hoạt động của các dòng tu đã đăng ký cơ bản chấp hành các quy định của pháp luật. Các dòng tu này, tích cực tham gia công tác xã hội trong các lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, từ thiện nhân đạo. Hoạt động của các dòng tu có sự phát triển nhiều mặt, trên nhiều lĩnh vực. Các hoạt động nhân đạo xã hội được đẩy mạnh, đặc biệt việc mở cơ sở nuôi dạy trẻ mồ côi, mở các lớp mầm non tư thục - được duy trì và phát triển mạnh. Các hoạt động y tế - nhất là chăm sóc bệnh nhân phong, người tàn tật... được các nữ tu làm rất tận tình, chu đáo. Sự giao lưu giữa các dòng tu trong giáo phận, giữa dòng mẹ với dòng nhánh ngày càng được mở rộng, chặt chẽ hơn. Bên cạnh đó, còn một số dòng tu chưa được đăng ký hoạt động, chưa tuân thủ quy định của pháp luật như thuyên chuyển đến hoặc bổ nhiệm phụ trách các cộng đoàn chưa đăng ký, thông báo với chính quyền.

Từ thực tế trên, vấn đề đặt ra trong QLNN đối với hoạt động của dòng tu của Công giáo là hết sức phức tạp liên quan đến nhiều ngành nhiều cấp, đặc biệt là cấp cơ sở, để giải quyết vấn đề trên. Đến nay, Chính phủ cũng chưa có