Bảng Thống Kế Sự Thay Đổi Chính Sách Trong Vòng 5 Năm Qua

Dự án nâng cấp mở rộng QL1A đoạn Phủ Lý - Đoan Vĩ

Đường cấp III, 04 làn xe có giải phân cách giữa, Bn=20m,

Bm=19m

02 lần

Dự án cải tạo, nâng cấp QL38

Đường cấp III, 04 làn xe, Bn=26m,

Bm=25m.

06 lần

Dự án cải tạo, nâng cấp QL21B

Đường cấp III, 04 làn xe, Bn=24m,

Bm=23m.

01 lần

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 101 trang tài liệu này.

(Nguồn: Sở Giao thông vận tải Hà Nam)

- Theo kết quả tại bảng 3.3, 3.4 trên, ta có thể nhận thấy rằng không có dự án nào không phải điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công, dự toán Các dự án ít nhất phải điều chỉnh thiết kế, dự toán ít nhất 01 lần. Việc điều chỉnh đôi khi bắt nguồn từ sự thay đổi quy hoạch, theo sự trượt giá cả thị trường…và do các nguyên nhân chủ quan, khách quan khác.

- Năng lực của các tổ chức tư vấn: Từ khi có văn bản 1751/BXD-VP ngày 14/8/2007 và nay là quyết định số 957/QĐ-BXD ngày 29/9/2009 thì chi phí cho các công tác tư vấn thiết kế, lập dự án, lập báo cáo kinh tế kỹ thuật được tính với tỷ lệ

% rất cao trên giá trị xây lắp được duyệt; hơn nữa hiện nay việc thành lập các công ty tư vấn rất đơn giản, việc quản lý chưa chặt chẽ dẫn đến hàng loạt các công ty tư vấn ra đời, hầu hết cán bộ của các công ty này kinh nghiệm và năng lực rất hạn chế.

- Các dự án tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao làm Chủ đầu tư đều thực hiện theo quy trình sau đây: Tư vấn lập hồ sơ - Ban QLDA xem xét - Trình phòng Phát triển hạ tầng thẩm định - Trình Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao hoặc UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, hầu hết các dự án khi tư vấn lập hồ sơ xong trình Ban QLDA, Ban QLDA cử cán bộ không đủ năng lực xem xét hoặc chưa xem xét kỹ đã trình lên phòng Phát triển hạ tầng để thẩm định, Ban QLDA khi xem hồ sơ đã không phối hợp với phòng Phát triển hạ tầng để xem rồi cùng thống nhất đưa ra ý

kiến cho tư vấn chỉnh sửa hồ sơ một lần do đó thời gian thẩm định thường bị kéo dài do có quá nhiều sai sót phải chỉnh sửa, gây khó khăn cho Chủ đầu tư trong việc bảo đảm tiến độ thực hiện đầu tư.

- Các dự án tại Sở GTVT Hà Nam làm Chủ đầu tư đều thực hiện theo quy trình sau đây: Tư vấn lập hồ sơ - Ban QLDA xem xét - Trình phòng Kế hoạch kỹ thuật thẩm định - Trình Sở GTVT hoặc UBND tỉnh phê duyệt. Tuy nhiên, hầu hết các dự án khi tư vấn lập hồ sơ xong trình Ban QLDA, Ban QLDA cử cán bộ không đủ năng lực xem xét hoặc chưa xem xét kỹ đã trình lên phòng Kế hoạch kỹ thuật để thẩm định cũng có tính trạng đùn đẩy trách nhiệm của Ban QLDA dẫn đến tình trạng rất chậm trong công tác thẩm định thiết kế, dự toán;

- Sự thay đổi thường xuyên của các văn bản: Việc điều chỉnh sửa đổi các văn bản nhiều lần trong thời gian ngắn làm ảnh hưởng đến công tác quản lý của chủ đầu tư (công tác quản lý đơn giá, định mức, quản lý chi phí, ...) cũng như nhà thầu. Với đặc điểm của các dự án đầu tư xây dựng là có thời gian thực hiện dài, giá trị lớn trong khi tính ổn định của các văn bản hướng dẫn thực hiện thấp sẽ có ảnh hưởng xấu đến chất lượng và hiệu quả của các dự án đầu tư. Do vậy, các nhà hoạch định chính sách khi ban hành các văn bản mới cần phải có sự phân tích, đánh giá thực trạng và xu hướng phát triển một cách cụ thể chính xác để nâng cao tính ổn định và hiệu quả của các văn bản pháp luật.

Bảng 3.5. Bảng thống kế sự thay đổi chính sách trong vòng 5 năm qua

Stt

Nội dung

Số lần

thay đổi

Số văn bản

Quản lý dự án đầu tư xây dựng

- Số 112/2006/NĐ-CP ngày 29/9/2006;

- Số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009;

- Số 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015

Quản lý chi phí đầu tư xây dựng

- Số 99/2007/NĐ-CP ngày 13/6/2007 (Số 05/2007/TT-BXD ngày 25/7/2007);

- Số 03/2008/NĐ-CP ngày 07/01/2008;

- Số 112/2009/NĐ-CP ngày 14/12/2009 (Số 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010);

- Số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015

Đấu thầu

- Số 58/2008/NĐ-CP ngày 05/5/2008;

- Số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009;

- Số 63/2015/NĐ-CP ngày 26/6/2014

Điều chỉnh chế độ chính sách

(dự toán xây dựng công trình)

- Số 03/2005/TT-BXD ngày 04/3/2005;

- Số 16/2005/TT-BXD ngày 13/10/2005;

- Số 07/2006/TT-BXD ngày 10/11/2006;

- Số 03/2008/TT-BXD ngày 25/01/2008;

- Số 05/2009/TT-BXD ngày 15/4/2009.

(Nguồn: Phòng phát triển hạ tầng – Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao thống kê)

(2) Công tác quản lý tổ chức lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng

a) Công tác quản lý lựa chọn nhà thầu:

- Tất cả các công tác đấu thầu, đều được chỉ đạo thực hiện theo đúng quy trình, quy định của nhà nước, tuy nhiên, có một số gói thầu do bố trí kế hoạch vốn chậm, khả năng chuyên môn của các cán bộ thực hiện, do chế độ chính sách của nhà nước về đấu thầu có nhiều thay đổi và khi trình thẩm định thường bị kéo dài dẫn đến tiến độ thực hiện chậm.

- Quy chế đấu thầu còn kẽ hở làm nảy sinh những vấn đề phức tạp cho các bên

trong quá trình quản lý thực hiện dự án. Hiện tượng bỏ giá thầu thấp hơn so với giá trần đã được các cấp có thẩm quyền xác định, hiện tượng đấu thầu mang tính chất đối phó chứ chưa phản ánh đúng bản chất của công tác đấu thầu vẫn còn tồn tại, điều này dễ dàng nhận thấy trong hồ sơ dự thầu do mắc phải những lỗi rất cơ bản;

- Các quy định của tỉnh Hà Nam về thời gian thực hiện và triển khai dự án phải tuỳ thuộc vào kế hoạch phân bổ vốn mà chưa căn cứ vào khối lượng thực hiện công việc nên vẫn còn hiện tượng chia nhỏ gói thầu để được chỉ định thầu từ đó tạo ra nhiều tiêu cực trong việc tổ chức lựa chọn nhà thầu.

Nguyên nhân:

- Hiện nay, một số dự án, công trình thuộc nguồn vốn ngân sách nhà nước do nguồn vốn thiếu nên các nhà thầu phải chủ động ứng vốn ra thi công và chỉ được thanh toán khi có kế hoạch vốn của nhà nước. Thực tế, tại Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao hoặc Sở GTVT Hà Nam các dự án thường có Tổng mức đầu tư lớn, trong khi đó những năm gần đây do tình hình khủng hoảng kinh tế lạm phát tăng cao do đó các nhà thầu thường có tâm lý e ngại khi phải đi vay hoặc bỏ ra 1 khoản chi phí quá lớn để đầu tư;

- Thời gian chuẩn bị, thực hiện đấu thầu còn kéo dài do công tác chuẩn bị không tốt, thiếu sót trong hồ sơ thiết kế và dự toán dẫn đến sai lệch trong khối lượng mời thầu và phải tiến hành chỉnh sửa nhiều lần…;

- Chi phí cho công tác tổ chức đấu thầu, chuẩn bị hồ sơ mời thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu,... của các gói thầu tư vấn quy định chưa cụ thể rõ ràng, gây rất nhiều khó khăn cho các chủ đầu tư, dẫn đến thời gian thực hiện kéo dài;

- Có nhiều yếu tố khác liên quan đến công tác phục vụ cho đấu thầu như chất lượng của bước lập dự án đầu tư, thiết kế và tổng dự toán. Một số trường hợp đơn vị tư vấn lập dự án, thiết kế và lập dự toán quá thấp gây khó khăn cho công tác xét duyệt kết quả trúng thầu, dẫn đến phải chào giá lại, điều chỉnh dự toán lại làm kéo dài thời gian;

- Ngoài ra, công tác đào tạo về đấu thầu còn bất cập, Luật đấu thầu và các Nghị định hướng dẫn Luật đấu thầu chỉ là một công cụ để mọi người tuân thủ theo,

vấn đề còn lại phụ thuộc rất lớn vào năng lực và phẩm chất của người thực hiện và phê duyệt kết quả chọn thầu. Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao gặp rất nhiều khó khăn và từ chối khi nhận sự gửi gắm các nhà thầu từ chính những cán bộ thụ lý, phê duyệt của các cơ quan quản lý nhà nước cấp trên. Hình thức đấu thầu được thể hiện trong bảng tổng hợp hình thức đấu thầu các dự án tại Bảng 3.6, 3.7:

Bảng 3.6: Tổng hợp hình thức đấu thầu các dự án do Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao làm Chủ đầu tư (2012-9/2015)

Hình thức đấu thầu

Tổng số	Tổng giá	Tổng giá
gói thầu	gói thầu	trúng thầu
	(triệu đồng)	(triệu đồng)
Rộng rãi	6	666.784,8	766.927,4
Hạn chế	4	359.363,4	344.301,7
Chỉ định thầu	52	32.475,7	34.262,0
Chào hàng cạnh tranh	0	0	0
Tổng cộng	49	1.058.623,9	1.145.491,10

(Nguồn: Phòng phát triển hạ tầng- Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao)

Bảng 3.7: Tổng hợp hình thức đấu thầu các dự án do Sở GTVT Hà Nam làm Chủ đầu tư (2006-6/2009)

Hình thức đấu thầu

Tổng số gói thầu	Tổng giá gói thầu (triệu đồng)	Tổng giá trúng thầu (tỷ đồng)
Rộng rãi	27	912.734	888.653
Hạn chế	Không
Chỉ định thầu	17	9.086	8.934
Chào hàng cạnh tranh	05	4.104	3.403
Tổng cộng	49	925.924	900.990

(Nguồn: Sở Giao thông vận tải Hà Nam)

b) Công tác quản lý việc ký hợp đồng xây dựng:

- Việc thương thảo hoàn thiện, ký kết hợp đồng giữa chủ đầu tư và các nhà thầu là hết sức quan trọng trong công tác quản lý dự án. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác quản lý này còn rất lỏng lẻo dẫn đến không quản lý, chỉ đạo được nhà thầu tuân thủ các quy định, không có các điều khoản xử phạt rõ ràng khi nhà thầu không đảm bảo chất lượng, tiến độ. Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát của chủ đầu tư, Ban QLDA đối với các hợp đồng xây dựng còn bộc lộ khá nhiều điểm yếu, đặc biệt trong các khâu đảm bảo tài chính cho doanh nghiệp, giải ngân, bù giá, ứng vốn, thanh toán khối lượng hoàn thành;

- Trong quản lý hợp đồng, chủ đầu tư, Ban QLDA thường giao phó toàn bộ việc quản lý chất lượng cho tư vấn giám sát. Trong khi đó, việc kiểm soát năng lực, đạo đức của đội ngũ tư vấn giám sát chưa thực sự được chú trọng. Trong nhiều trường hợp, chủ đầu tư, Ban QLDA lại can thiệp quá sâu vào công việc của tư vấn, làm thay nhiệm vụ của tư vấn giám sát. Tại một số dự án do Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao làm Chủ đầu tư, do công tác quản lý tốt tiến độ tổng thể mà các nhà thầu cam kết thực hiện không đúng dẫn đến vi phạm tiến độ. Khi nhà thầu vi phạm lại không có biện pháp giải quyết, xử lý dứt điểm nên phải gia hạn tiến độ thực hiện dự án, hợp đồng, dẫn đến tình trạng trượt giá, bù giá tràn lan.

Nguyên nhân:

- Bất cập phổ biến nhất trong việc không thực hiện đúng hợp đồng của các nhà thầu xây lắp là chưa quan tâm đúng mức đến công tác tổ chức công trường, biện pháp thi công, hệ thống quản lý chất lượng không đáp ứng yêu cầu, thiếu kỹ sư, thợ giỏi. Nhiều đơn vị sử dụng lao động không qua đào tạo để giảm chi phí và chỉ huấn luyện tại chỗ rất sơ sài;

- Thực tế tại nhiều công trình trong thời gian qua, nhiều nhà thầu đã bổ sung thêm quá nhiều nhà thầu phụ, thậm chí còn thầu phụ của thầu phụ nên nhà thầu chính không quản lý được tiến độ, chất lượng. Hầu hết nhà thầu quốc tế có hồ sơ năng lực tài chính, nhân lực, thiết bị, kinh nghiệm lớn, nhưng khi triển khai thi công đều dùng thầu phụ mà không huy động theo hồ sơ đề xuất ban đầu;

- Một biểu hiện của việc không tuân thủ cam kết theo hợp đồng nữa của các nhà thầu xây lắp là việc không đảm bảo tiến độ tổng thể và tiến độ chi tiết đã cam kết. Các biện pháp đảm bảo an toàn công trình, an toàn lao động, thực hiện các quy định về môi trường vẫn bị coi nhẹ;

- Nhiều công trường xây dựng giao thông triển khai rất thiếu khoa học, mặt bằng thi công bề bộn, bộ máy kiểm soát chất lượng và chi phí cho việc đảm bảo chất lượng chưa được các nhà thầu quan tâm đúng mức. Bên cạnh đó, công tác đầu tư thiết bị, công nghệ của các đơn vị thi công theo yêu cầu trong hợp đồng còn nhiều hạn chế, quản trị tài chính doanh nghiệp yếu kém, coi nhẹ đầu tư cho chi phí quản lý, phục vụ thi công;

- Đây là sự bất hợp lý trong cơ chế khoán manh mún cho các đơn vị, tổ đội bên dưới của các nhà thầu. Trong một số trường hợp ở các gói thầu xây lắp, nhà thầu còn có tâm lý thực hiện hợp đồng cầm chừng để được điều chỉnh giá hợp đồng khi có các thay đổi về chính sách của Nhà nước. Điều này diễn ra rất phổ biến, đặc biệt với các nhà thầu lỡ bỏ thầu giá thấp dẫn tới tiến độ và chất lượng công trình không đảm bảo.

Bảng 3.8: Bảng tổng hợp các dự án do Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao làm Chủ đầu tư phải điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, hợp đồng

STT

Tên dự án

Thời gian thực hiện dự án (KC-HT)

Số lần gia hạn hợp đồng, thời

gian gia hạn

Dự án xây dựng đường Lê Công Thanh, giai đoạn 3

KC-HT: 2011-2014

(2017)

Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật thiết yếu giai đoạn I Khu Đại học

Nam Cao

KC-HT: 2011-2015

(2017)

Dự án xây dựng đường giao thông dọc đường cao tốc kết nối từ QL38

đến QL21B

KC-HT: 2013-2015

(2017)

Dự án trường THPT chuyên Biên Hòa

KC-HT: 2011-2014;

02 lần

(2015)

(Nguồn: Phòng phát triển hạ tầng- Ban quản lý Khu Đại học Nam Cao)

(3) Công tác quản lý nghiệm thu công trình xây dựng

Trong toàn bộ quá trình thi công dự án, nghiệm thu công việc xây dựng là bắt buộc và hết sức quan trong trong việc quản lý chất lượng công trình, tuy nhiên vẫn còn một số nguyên nhân tồn tại như sau:

- Chức năng giám sát, kiểm tra trong đầu tư xây dựng của Ban còn nhiều khuyết tật, Ban Quản lý Khu Đại học Nam Cao là Chủ đầu tư (thông qua Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng là đại diện cho chủ đầu tư) chưa thực hiện nghiêm túc giám sát hiện trường về trình tự thi công và quy trình quy phạm; chưa quán triệt quan điểm “phòng ngừa sự cố hơn là khắc phục sự cố” để loại trừ các sai phạm kỹ thuật, bảo đảm chất lượng công trình theo yêu cầu, tiết kiệm, hiệu quả; thực hiện tốt công tác giám sát - nghiệm thu trong giai đoạn xây lắp có thể sớm phát hiện và kịp thời sửa đổi, bổ sung thiết kế cho phù hợp điều kiện thực tế của hiện trường, chỉnh lý các tài liệu thiết kế trong trường hợp có sai sót;

- Một số cán bộ của Ban còn trẻ nên năng lực chuyên môn về quản lý đầu tư và xây dựng chưa sâu, do vậy giám sát hiện trường đều thuê các tổ chức tư vấn giám sát thực hiện nên vấn đề chất lượng công trình hầu như khoán trắng cho đơn vị giám sát;

- Trình độ một số cán bộ của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thuộc chủ đầu tư (Ban Quản lý Khu Đại học Nam Cao) trong việc xử lý các mối quan hệ giữa chủ đầu tư với thiết kế, chủ đầu tư với nhà thầu (A-B) và xử lý kịp thời hiệu quả các tình huống nẩy sinh trong quá trình quản lý, thực hiện dự án chưa kịp thời làm chậm tiến độ;

- Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng thuộc chủ đầu tư chưa thể hiện rõ được vai trò chủ thể trong việc quy trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi giám sát, nghiệm thu từng phần và toàn bộ công trình nên chất lượng hạn chế. Nếu có quy định thì việc triển khai thực hiện chưa được nghiêm khắc nên tổ chức, cá nhân được giao trách nhiệm luôn có thái độ “dĩ hoà vi quý” để được nhà thầu có sự quan tâm;

(4) Công tác quản lý thanh, quyết toán vốn đầu tư

Là khâu cuối cùng trong các giai đoạn đầu tư dự án nhằm giải quyết kịp thời nợ đọng trong xây dựng cơ bản (XDCB), để tất toán tài khoản của dự án, đưa giá trị tài sản của dự án vào hạch toán cho đơn vị sử dụng, bởi vậy, thanh, quyết toán vốn đầu tư là một