Phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam hiện nay

Hiện tại trên thị trường bảo hiểm Việt Nam chỉ có 4 công ty môi giới bảo hiểm, tuy nhiên khi sử dụng môi giới bảo hiểm, ngoài các công ty môi giới bảo hiểm đang hoạt động, các doanh nghiệp BHNT có thể sử dụng các môi giới là cá nhân hoặc các tổ chức, doanh nghiệp (ví dụ các văn phòng luật sư, các tổ chức môi giới thương mại, vận tải,v.v.) làm môi giới trong lĩnh vực khác không phải là bảo hiểm để tận dụng tối đa các mối quan hệ và uy tín của họ.

+ Sử dụng kênh phân phối là các ngân hàng, bưu điện. Hiện tại đã có sự kết hợp nhất định giữa các doanh nghiệp BHNT ở Việt Nam với các ngân hàng thương mại nhưng mới chỉ dừng ở mức làm đại lý thu phí. Và hiện tại, kênh phân phối này lại kém phát triển vì rất nhiều lý do khác nhau, như: Hoa hồng chưa thỏa đáng; người bán bảo hiểm không được đào tạo; cơ chế hợp tác không rõ ràng v.v… Trong khi đó, ở Tây Ban Nha hay Italia hiện nay, các doanh nghiệp BHNT coi đây là kênh phân phối chủ yếu. Các doanh nghiệp BHNT ở Việt Nam cần phải nghiên cứu suy nghĩ về vấn đề này. Xét về lâu dài đây là kênh phân phối rất quan trọng bởi lẽ ngân hàng và bưu điện có quan hệ rất rộng. Khách hàng của họ thường là những khách hàng lớn. Hơn nữa nếu họ làm đại lý BHNT thì uy tín sẵn có của họ cao hơn rất nhiều so với đại lý là các cá nhân v.v… Đặc biệt, xu hướng hội nhập và nhất thể hóa hiện nay đang diễn ra nhanh chóng, nếu sử dụng ngân hàng, bưu điện làm đại lý còn phải tính tới sự hợp tác toàn diện hơn, cả trong lĩnh vực đầu tư, trong việc trả tiền bảo hiểm…

+ Phân phối bảo hiểm qua mạng. Công nghệ thông tin đã phát triển tương đối mạnh ở nước ta và phổ biến rộng rãi tại các thành phố lớn, các trung tâm tỉnh thành. Việc phổ biến thông tin qua mạng sẽ cung cấp cho người sử dụng mạng quan tâm tới sản phẩm BHNT những thông tin chi tiết về sản phẩm. Hiện tại rất nhiều loại hàng hóa được bán qua mạng do vậy việc phân phối sản phẩm BHNT qua mạng tại Việt Nam là rất khả thi. Tuy nhiên khi sử dụng kênh phân phối này cần thiết lập các diễn đàn trao đổi trực tiếp

hoặc gián tiếp để có thể kịp thời giải đáp các thắc mắc và đáp ứng nhu cầu

của khách hàng.

3.3.3.5. Tăng cường công tác tuyên truyền quảng cáo

Trong nền kinh tế thị trường, công tác tuyên truyền quảng cáo cho sản phẩm của mình ở các doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Đặc biệt, đối với sản phẩm BHNT hiện nay. Thông qua hoạt động này, giúp cho người dân nhận thức được vai trò quan trọng của việc tham gia BHNT.

Tuy nhiên, mỗi công ty bảo hiểm có một chính sách quảng cáo khác nhau như quảng cáo hình ảnh của công ty, quảng cáo theo sản phẩm, quảng cáo theo nhóm sản phẩm. Hoạt động quảng cáo cũng rất đa dạng như quảng cáo trên các phương tiền truyền thông, truyền hình, tờ rơi, các hội thảo khách hàng. Thực tế hiểu biết về BHNT của dân cư đã được tăng rõ rệt so với thời điểm năm 1996 hay 2000. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người nhầm lẫn giữa các hình thức bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, bảo hiểm xã hội,v.v. Trong thời gian tới các công ty bảo hiểm cần tăng cường công tác quảng cáo, quảng cáo trên diện rộng và tới tất cả các tầng lớp dân cư. Việc mở rộng quảng cáo có thể theo các phương thức sau:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.

- Tăng cường quảng cáo trên các phương tiện truyền thanh, truyền hình. Phương pháp này có thể phổ biến hình ảnh của doanh nghiệp hoặc sản phẩm trên phạm vi rộng, đến nhiều người.

- Quảng cáo trên báo, tạp chí có thể quảng cáo về công ty hoặc thông qua các hình thức trả lời hỏi đáp, thắc mắc. Phương pháp này vừa thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đối với các khách hàng của mình, vừa làm rõ các vướng mắc của khách hàng và tạo ra được diễn đàn trao đổi về bảo hiểm nhân thọ.

- Thực hiện việc tuyên truyền quảng cáo chuyên sâu về sản phẩm thông qua các hội nghị khách hàng ở qui mô vừa và nhỏ. Thường thì thông qua các hội thảo khách hàng, người tham dự hội thảo có thể phân biệt được sự khác biệt giữa BHNT với các hình thức bảo hiểm khác và có ý thức nhất định về một số sản phẩm mà họ cần.

- Quảng cáo qua các tờ rơi. Hiện tại các công ty BHNT sử dụng các tờ rơi để giới thiệu về bản thân công ty, về từng sản phẩm của công ty mình. Tuy nhiên trên các tờ rơi cần bổ sung thêm các thông tin cho biết sản phẩm phù hợp với nhóm khách hàng tiềm năng nào, phục vụ cho các nhu cầu gì, quyền lợi cơ bản khi tham gia bảo hiểm ra sao. Ngoài ra có thể thiết kế các tờ rơi mang tính chất tổng hợp các thông tin về các sản phẩm của công ty để khách hàng có thể thấy được khả năng đáp ứng nhu cầu bảo hiểm của công ty đối với nhu cầu của khách hàng cũng như thông qua đó phát sinh thêm nhu cầu bảo hiểm.

3.3.3.6. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

Nhân lực và phát triển nguồn nhân lực (cả về trí lực và thể lực) là giải pháp quan trọng nhất dẫn đến sự thành công hay thất bại của bất kỳ doanh nghiệp nào. Vì vậy, chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực phải được coi là nhiệm vụ trọng tâm của các doanh nghiệp BHNT hiện nay.

Trong lĩnh vực kinh doanh BHNT, do đặc điểm của sản phẩm là vô hình, thời gian của hợp đồng thường kéo dài nên chất lượng nguồn nhân lực phục vụ nhu cầu kinh doanh bảo hiểm là rất quan trọng. Thực tế cho thấy, tình trạng thiếu nguồn nhân lực có trình độ cao ở các doanh nghiệp BHNT trong nước hiện nay là rất phổ biến, nhưng việc quan tâm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao ở các doanh nghiệp BHNT chưa được chú trọng. Phần lớn nguồn nhân lực làm việc trong các doanh nghiệp BHNT là theo kinh nghiệm nên khả năng bị hạn chế. Hơn nữa, khi thị trường BHNT Việt Nam xuất hiện các doanh nghiệp BHNT nước ngoài với những kinh nghiệm, trình độ quản lý, năng lực cạnh tranh…chiếm ưu thế vượt trội đã gây nên hiệu ứng chuyển dịch nguồn nhân nhân lực có chất lượng cao từ các doanh nghiệp BHNT trong nước sang doanh nghiệp BHNT nước ngoài. Đây

cũng là một khó khăn lớn trong việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ở

các doanh nghiệp BHNT Việt Nam.

Để đáp ứng nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng, các doanh nghiệp BHNT cần phải quan tâm tới công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Cụ thể những công việc mà các doanh nghiệp BHNT phải làm như sau:

- Coi trọng hơn nữa trong việc đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực hiện có đang hoạt động quản lý và kinh doanh bằng nhiều hình thức như ngắn hạn, dài hạn, trong nước và ngoài nước.

- Hợp tác chặt chẽ với các trường đại học, các tổ chức..có liên quan tới nghiệp vụ kinh doanh BHNT trong nước và ngoài nước trong việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn phục vụ cho nhu cầu kinh doanh BHNT.

- Xây dựng quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm, bãi miễn cán bộ một cách

khoa học.

- Có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đào tạo các chuyên gia giỏi trong một số lĩnh vực quan trọng của hoạt động quản lý và kinh doanh BHNT như: tính phí bảo hiểm, thẩm định rủi ro, quản lý rủi ro, đầu tư và quản lý vốn đầu tư…

- Xây dựng chính sách tiền lương, tiền thưởng phù hợp và gắn với hiệu quả làm việc, đảm bảo thu nhập cho người lao động nhằm duy trì và thu hút nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao.

3.3.3.7. Nâng cao hiệu quả đầu tư để bảo toàn và phát triển vốn

Kinh doanh BHNT không giống với các ngành kinh doanh khác trong nền kinh tế, đây là ngành kinh doanh đặc biệt. Khi hợp đồng BHNT được ký kết, người bảo hiểm tiến hành thu phí trước của khách hàng. Sau đó bằng sự cam kết của mình, các doanh nghiệp BHNT thực hiện trách nhiệm của mình đối với khách hàng. Hay nói cách khác, kinh doanh bảo hiểm có “chu trình kinh doanh đảo ngược”.Trong hoạt động kinh doanh BHNT, các doanh nghiệp luôn phải quản lý một nguồn vốn rất lớn do những người tham gia đóng góp được tích tụ lại qua nhiều năm. Trong đó, có một nguồn vốn nhàn

rỗi được gọi là quỹ dự phòng nghiệp vụ. Pháp luật cho phép các doanh nghiệp BHNT được phép sử dụng nguồn vốn này để đầu tư nhằm bảo toàn và tăng trưởng vốn. Việc đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng vốn vừa là quyền lợi, vừa là trách nhiệm của các doanh nghiệp. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp BHNT không chỉ là lợi nhuận do hoạt động thu phí đem lại, mà chủ yếu do kết quả đầu tư tài chính dưới nhiều hình thức đưa đến.

Hoạt động đầu tư để bảo toàn và phát triển vốn là một trong những giải pháp rất quan trọng đối với các doanh nghiệp BHNT hiện nay nếu muốn tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là tìm cách nào để đầu tư cho phù hợp với doanh nghiệp của mình, vừa đảm bảo quyền lợi cho khách hàng, vừa đảm bảo mức sinh lời cao, đồng thời đạt được mục tiêu lượi nhuận và phát triển. Thực tế hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp BHNT hiện nay trên thị trường cho thấy, sự luôn chuyển dòng vốn đầu tư chưa hiệu quả, phạm vi đầu tư còn hạn hẹp, chưa đa dạng, phong phú. Cơ hội đầu tư của các doanh nghiệp còn quá ít. Thị trường chứng khoán của Việt Nam chậm phát triển nên chưa thể là một kênh đầu tư vốn hấp dẫn cho các doanh nghiệp BHNT. Do vậy, các doanh nghiệp chủ yếu tập trung đầu tư vào gửi tiết kiệm ngân hàng, trái phiếu Chính phủ- khiến cho hiệu quả đầu tư vốn nhàn rỗi chưa cao.

Để bảo toàn và tăng trưởng vốn, các doanh nghiệp BHNT nên thực hiện một số biện pháp cụ thể sau:

- Mạnh dạn đầu tư vào thị trường chứng khoán. Kinh nghiệm của thị trường BHNT ở các nước có nền kinh tế thị trường phát triển cho thấy đây là hình thức đầu tư chủ yếu của các doanh nghiệp. Tuy nhiên chứng khoán chỉ là những giấy tờ có giá, chứ không phải là tài sản thực, quá trình lưu thông của nó được vận hành theo một quy trình đặc biệt. Vì vậy, để đảm bảo an toàn, hạn chế rủi ro đầu tư thấp nhất các doanh nghiệp nên xem xét lựa chọn đầu tư vào những chứng khoán đã được đăng ký trên thị trường chứng khoán.Về loại hình đầu tư này, các doanh nghiệp BHNT có hai hình thức đầu tư:

+ Mua trái phiếu Chính phủ, đây là hình thức đầu tư chủ yếu hiện nay. Với hình thức này tuy lãi suất đầu tư không cao nhưng có ưu điểm là đảm bảo tính an toàn.

+ Mua cố phiếu của các doanh nghiệp, công trình, đây là hình thức đầu tư phổ biến được nhiều doanh nghiệp BHNT quan tâm sau hình thức mua trái phiếu Chỉnh phủ. Song hình thức đầu tư này tính an toàn không cao nên các doanh nghiệp phải thận trọng khi đầu tư.

- Đầu tư kinh doanh bất động sản: hình thức đầu tư này hướng tới lợi ích trong tương lai, vì vậy hoạt động đầu tư phải gắn với chính sách quy hoạch và phát triển mới có thể giảm thiểu được rủi ro trong đầu tư. Hiện nay các doanh nghiệp BHNT chưa phát triển hình thức đầu tư này.

- Đề nghị Nhà nước cho phép mở rộng hình thức đầu tư như kinh doanh tín dụng, đầu tư ra nước ngoài…để các doanh nghiệp bảo hiểm BHNT có thêm cơ hội trong lĩnh vực đầu tư nhằm đạt hiệu quả hơn nữa trong hoạt động bảo toàn và phát triển vốn.

Bảo toàn và tăng trưởng vốn trong hoạt động kinh doanh BHNT trên thị trường cạnh tranh và sôi động như hiện nay quả là không dễ dàng đối với các doanh nghiệp BHNT. Nhưng với sự giúp đỡ của Nhà nước và nỗ lực tích cực của các doanh nghiệp BHNT, chắc chắn hoạt động đầu tư này sẽ đạt hiệu quả cao hơn.

2.3.3.8. Hiện đại hóa công nghệ thông tin

áp dụng triệt để những thành tựu mới của công nghệ thông tin phục vụ cho hoạt động quản lý và kinh doanh bảo hiểm là một trong những giải pháp hết sức cần thiết đối với các doanh nghiệp BHNT hiện nay. Các doanh nghiệp muốn phát huy hết năng lực cạnh tranh của mình trên thị trường phải xây dựng và hiện đại hóa hệ thống công nghệ tin học ứng dụng trong hoạt động quản lý nghiệp vụ, tài chính, phục vụ khách hàng…Trong đó đặc biệt là việc ứng dụng công nghệ tin học trong quá trình phân tích và đánh giá rủi ro, tính

phí bảo hiểm, trích lập quỹ dự phòng nghiệp vụ, phân tích hệ thống báo cáo thông tin tài chính, phân tích và quản trị hệ thống dữ liệu, dự báo xu hưưóng phát triển thị trường. Xây dựng hệ thống giao dịch trên mạng, lập địa chỉ websites, ứng dụng tin học trong quản lý nội bộ doanh nghiệp, đảm bảo thu thập thông tin cập nhật trong ngành, kịp thời xử lý các diễn biến của thị trường. Tất cả những việc làm trên đều nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và kinh doanh, giảm thiểu chi phí trong quản lý và kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ cung cấp, hạ thấp phí bảo hiểm, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Nhận thức được tầm quan trọng của việc ứng dụng thông tin vào hoạt động quản lý và kinh doanh BHNT, tháng 10/2004, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ quốc tế Mỹ Việt Nam (AIA) đã đưa hệ thống giải đáp thông tin tự động (IVR) vào hoạt động. Đây là một phương tiện công nghệ thông tin rất hiện đại và lần đầu tiên được trang bị cho ngành BHNT ở Việt Nam. Với hệ thống này khách hàng chỉ cần điện thoại vào đường dây nóng của công ty vào bất cứ lúc nào (24/24) để tìm kiếm các thông tin về hợp đồng, về phí bảo hiểm, thủ tục giải quyết quyền lợi bảo hiểm…Ngoài ra, hệ thống IVR còn phục vụ cho đội ngũ đại lý bảo hiểm của AIA giải đáp tất cả các câu hỏi về tình trạng hợp đồng của khách hàng mình đang quản lý. Đặc biệt tất cả các thông tin này đều được bảo mật và hệ thống IVR chỉ trả lời khi người sử dụng cung cấp mã số riêng của họ.

Hoạt động đầu tư công nghệ thông tin vào quản lý và kinh doanh bảo hiểm nhân thọ của công ty AIA là một điển hình tiên tiến để các doanh nghiệp bảo hiểm nói chung, BHNT nói riêng học hỏi kinh nghiệm.

Các giải pháp đề xuất được đưa ra trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng thực trạng của thị trường BHNT ở Việt Nam trong thời gian qua, sự vận hành và các tồn tại của thị trường, các số liệu dự báo về tiềm năng phát triển của thị trường của Chính phủ và số liệu điều tra thực tế, điều kiện kinh tế xã hội ở Việt Nam trong thời gian tới. Để phát triển thị trường bảo hiểm nhân thọ toàn

diện, an toàn và lành mạnh theo định hướng chiến lược mà Đảng và Nhà nước đã đề ra cho ngành bảo hiểm, đòi hỏi phải có sự nỗ lực của tất cả các ngành, các cấp, các đơn vị tổ chức và các bên có liên quan.