Một Số Giải Pháp Nhằm Nâng Cao Vai Trò, Hiệu Quả Hoạt Động Của Người Giao

thông tin trong các hoạt động Logistics như áp dụng các chương trình EDI, ERP, MRP, GPS cho hoạt động quản lý dữ liệu mạng.

- Đặc biệt, Trung Quốc luôn hướng đến việc phát triển dịch vụ Logistics theo chiều sâu, luôn quan tâm, chú trọng đến việc nâng cao chất lượng phục vụ. Mục tiêu của các nhà hoạch định Trung Quốc là phát triển ngành vận tải trở thành một mắt xích quan trọng trong hoạt động kinh doanh dịch vụ Logistics. Đồng thời Trung Quốc cũng đặt ra mục tiêu đáp ứng mọi yêu cầu liên quan đến chuyển phát nhanh bằng đường hàng không.

Cũng trong bảng xếp hạng hiệu quả hoạt động Logictics (Logitics Performance Index- LPI) của ngân hàng thế giới, Trung Quốc đứng ở vị trí thứ 30. Đây là một thành công không nhỏ đối với một quốc gia mà hoạt động Logistics mới chỉ được hình thành, phát triển trong vài chục năm trở lại đây như Trung Quốc.

3. Chính sách phát triển của Thái Lan

Thái Lan đang tham vọng trở thành trung tâm logistics của khu vực Asean, Đông Dương và Nam Á. Để thực hiện mục tiêu đó, Thái Lan đang tiến hành một số biện pháp mà Việt Nam có thể học tập như sau:

- Thái Lan đang quan tâm chú trọng tới mục tiêu giảm hơn nữa chi phí logistics trên GDP. Theo thống kê thì chi phí logistics của Thái Lan hiện nay chiếm khoảng 19% GDP và dự kiến sẽ giảm xuống 16% trong những năm tới.

- Chính phủ hoàng gia Thái Lan coi chiến lược phát triển Logistics là một trong những chương trình phát triển trọng điểm quốc gia. Nhiều chính sách được đặt ra nhằm đảm bảo nâng cao năng lực cơ sở hạ tầng quốc gia đạt tới tiêu chuẩn quốc tế. Tiêu biểu trong số đó là dự án xây dựng kênh đào Kra, một dự án khổng lồ. Kênh Kra của Thái Lan, sẽ dài 120km, rộng đủ để hai tàu có thể tránh nhau, dự kiến kênh đào sẽ được hoàn thành trong vòng 10 năm, sử dụng khoản 30,000 công nhân và tốn từ 20 đến 30 tỉ USD. Khi kênh đào được hoàn thành, Thái Lan sẽ độc lập trong việc di chuyển tàu bè đến các tỉnh

thuộc hai bờ biển khác nhau, không cần phải qua hải phận của các nước khác.Với kênh đào này Thái Lan dự kiến sẽ thay thế Malaysia và Singapore trở thành cảng trung chuyển quốc tế tại khu vực Đông Nam Á.‌

- Thái Lan đã cho xây dựng nhiều hiệp hội và học viện đào tạo về logistics và supply chain rất bài bản. Cùng với đó nước này cũng thúc đẩy các giải pháp nhằm tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động logistics diễn ra dễ dàng hơn.

III. Một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò, hiệu quả hoạt động của người giao nhận Việt Nam

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

1. Nhóm giải pháp vĩ mô

1.1. Hoàn thiện cơ sở pháp lý, có các chính sách hỗ trợ người giao nhận, nâng cao hiệu quả hoạt động của VIFFAS

Trong những năm qua, mặc dù Nhà nước đã liên tục có những sửa đổi, bổ sung các luật, nghị định, hướng dẫn tạo ra hành lang pháp lí cho hoạt động của người giao nhận, tuy nhiên hiện nay ở nước ta vẫn chưa có một văn bản pháp luật chuyên ngành nào quy định các quan hệ pháp lý nảy sinh trong hoạt động kinh doanh dịch vụ giao nhận. Do đặc điểm của ngành giao nhận là một loại hình dịch vụ tổng hợp, trong quá trình hoạt động, người giao nhận gặp phải rất nhiều vướng mắc liên quan đến sự quản lý của nhiều bộ ngành như giao thông vận tải, thương mại, hải quan, đo lường, kiểm định… nên khi chưa có một văn bản pháp luật thống nhất rất dễ gây ra những vướng mắc và việc giải quyết liên quan đến nhiều phía gây ra nhiều rắc rối, mất thời gian. Nhà nước cần sớm ban hành các văn bản dưới luật đề cập đến các vấn đề cụ thể, các văn bản này cùng với luật làm cơ sở pháp lý cho các chủ thể tiến hành các hoạt động kinh doanh và giải quyết các vấn đề phát sinh.

Bên cạnh việc đưa ra văn bản luật chuyên ngành cũng cần sửa đổi những văn bản pháp luật sẵn có cho phù hợp với tình hình thực tiễn, với pháp luật quốc tế. Các cơ quan quản lý nhà nước cần tiến hành tìm hiểu thực tiễn hoạt

động kinh doanh tại các doanh nghiệp giao nhận hiện nay để biết được những khó khăn, vướng mắc mà các công ty đang gặp phải nhằm có những biện pháp khắc phục, hỗ trợ cho các doanh nghiệp để hoạt động kinh doanh diễn ra suôn sẻ. Như vậy để có thể xây dựng được hệ thống luật pháp phù hợp với thực tiễn, các cơ quan chức năng cần có sự tìm hiểu thực tiễn, nghiên cứu kỹ luật pháp quốc tế để vận dụng vào thực tế tại Việt Nam nhằm thúc đẩy quá trình hội nhập và phát triển, cùng với đó phải có sự trao đổi với các doanh nghiệp, hiệp hội đại diện để đảm bảo tính khả thi sau khi ban hành luật. Công tác xây dựng pháp luật phải được thay đổi theo hướng nâng cao chất lượng của hệ thống luật pháp nhằm tạo ra các văn bản pháp luật đồng bộ, có tính ổn định, khả thi.

Cùng với việc hoàn thiện cơ sở pháp lý Nhà nước cũng cần phải có những chính sách hỗ trợ, giúp đỡ cho hoạt động của các doanh nghiệp giao nhận Việt Nam. Hiện nay ngành giao nhận nước ta đang phải đối mặt với tình trạng cạnh tranh gay gắt từ các doanh nghiệp giao nhận nước ngoài. Cơ chế mở cửa nền kinh tế đã kéo theo rất nhiều các hãng giao nhận lớn trên thế giới đến làm ăn, kinh doanh tại Việt Nam. So với các hãng tên tuổi này, các công ty giao nhận của nước ta còn rất nhỏ bé, ít kinh nghiệm. Hiện nay đang có hiện tượng các công ty giao nhận nước ta bị thua thiệt ngay trên “sân nhà‟‟, do vậy rất cần có những chính sách hỗ trợ từ phía nhà nước. Nhà nước ta cần có những chính sách hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu nhằm tạo tiền đề phát triển cho người giao nhận, nên thay đổi giá tính thuế theo chiến lược định hướng khách hàng sử dụng các sản phẩm, dịch vụ do công ty giao nhận trong nước cung cấp. Đặc biệt là trong quá trình hội nhập, nên đàm phán với các nước để giành được những ưu đãi đặc biệt như MFN, NT, giấy phép hoạt động, mở cửa thị trường… để tăng kim ngạch xuất nhập khẩu. Có chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp khi các công ty giao nhận đầu tư theo quy hoạch phát triển của nhà nước. Thông qua các ngân hàng, Nhà nước nên có các chế

độ hỗ trợ vốn vay cho doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giao nhận, giảm lãi suất, tăng lượng vốn vay, bỏ bớt những thủ tục, rào cản…

Nâng cao vai trò của VIFFAS: Để có thể nâng cao vai trò của mình, xứng đáng là đại diện cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao nhận ở Việt nam, VIFFAS cần:

- Làm tốt hơn chức năng cầu nối giữa doanh nghiệp hội viên với các cơ quan quản lý nhà nước, phản ảnh kịp thời yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của hội viên cho các cơ quan quản lý có liên quan, làm tốt hơn vai trò người đại diện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho hội viên.

- Làm đầu mối thúc đẩy hợp tác, tăng cường trao đổi thông tin giữa các hội viên với nhau, giữa các hội viên với Hiệp hội, phòng chống tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các Hội viên.

- Nghiên cứu để đóng góp ý kiến xây dựng chính sách và soạn thảo Luật liên quan đến nghề nghiệp khi được yêu cầu. Để Hiệp hội làm tốt chức trách này, các hội viên cần phát huy vai trò tích cực thông tin cho Hiệp hội vì chính các hội viên là người chịu sự điều chỉnh của các chính sách văn bản pháp quy này.

- Tăng cường kết hợp với FIATA, AFFA, IATA để thực hiện nhiệm vụ tổ chức đào tạo nguồn nhân lực cho các hội viên. Tăng cường hợp tác với các tổ chức đồng nghiệp trong khu vực và trên thế giới để phát triển dịch vụ giao nhận – kho vận, logistics của Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế nói chung và phát triển thương mại nói riêng của đất nước.

1.2. Tăng cường đầu tư, phát triển hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật

Qua những phân tích về thực trạng của hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho hoạt động của người giao nhận chúng ta có thể thấy nhà nước ta nên tập trung đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng hơn nữa để đáp ứng được những đòi hỏi hiện nay.

Do hoạt động xuất nhập khẩu bằng đường biển có vai trò vô cùng quan trọng đối với hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực giao nhận nên việc đầu tư sơ sở vật chất kỹ thuật cho hệ thống cảng biển, đội tàu, kho bãi là rất cần thiết. Chính phủ nên lên kế hoạch nâng cấp các cảng biển hiện tại và đầu tư xây mới thêm các cảng biển tại các vị trí thích hợp. Bên cạnh đó cũng cần xây dựng các cảng chuyển tải và các cảng nước sâu để thu hút hàng quá cảnh, tập trung vào vận tải đường biển dọc các bờ biển phía Bắc, Trung, Nam để nối cảng biển nội địa với cảng biển quốc tế. Hiện nay, các tàu có trọng tải lớn đều khó có thể xâm nhập vào các cảng nước ta do chưa có cảng nước sâu đủ lớn để trung chuyển hàng hóa đi các tuyến xa như châu Âu, châu Mỹ. Trong thời gian tới, việc phát triển xây dựng hệ thống cảng container là rất cần thiết do vận tải container đang ngày càng trở lên phổ biến. Hệ thống kho bãi, trang thiết bị hiện đại phục vụ cho việc bốc xếp tại các cảng biển cũng cần được nâng cấp, hoàn thiện. Do khả năng tài chính của các doanh nghiệp Việt Nam còn yếu nên Nhà nước cũng cần có các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển đội tàu biển theo hướng hiện đại hóa, trẻ hóa và đặc biệt chú trọng đến tàu chở container và hàng khô.

Cơ sở vật chất cho đường hàng không cũng cần được chú trọng do trong thời gian tới cùng với xu hướng phát triển chung trên thế giới, lượng hàng hóa chuyên chở bằng đường hàng không cũng sẽ gia tăng. Để hoạt động giao nhận, vận chuyển hàng không thực sự hiệu quả, bên cạnh việc nâng cấp, mở rộng, xây mới thêm các sân bay cũng cần phải có chính sách để nâng cấp chất lượng của đội bay, việc đầu tư xây dựng các sân bay quốc tế cũng rất cần thiết.

Về đường bộ, đường ô tô và đường sắt cũng cần có sự quan tâm thích đáng. Nhà nước cần đầu tư xây mới thêm các tuyến đường cao tốc, đảm bảo trọng tải cho các ô tô chuyên dụng nhất là xe chở container lưu thông. Phát triển hệ

thống đường sắt, nâng cấp các tàu hỏa, bố trí đường ray xe lửa để thuận tiện cho việc chuyên chở hàng hóa bằng đường sắt.

1.3. Đào tạo nguồn nhân lực

Để có thể làm được bất kỳ điều gì đều phải bắt nguồn từ nhân tố con người. Người làm dịch vụ giao nhận là nhà tổ chức quy trình vận tải, đảm bảo việc chuyên chở, giao nhận hàng hóa diễn ra suôn sẻ, an toàn, tiết kiệm chi phí nhất. Điều này không chỉ đòi hỏi người giao nhận phải có trình độ nghiệp vụ giỏi, hiểu biết sâu rộng về lĩnh vực của mình mà còn phải có kiến thức địa lý, thông hiểu luật lệ trong nước và quốc tế, nắm vững nghiệp vụ ngoại thương và phải biết sử dụng thành thạo các phương tiện thông tin, điện tử. Cùng với đó, họ cũng cần phải có sự hiểu biết về các lĩnh vực có liên quan như hàng hải, ngân hàng, bảo hiểm… Có thể nói vấn đề nhân lực cho ngành giao nhận là một trong những vấn đề quan trọng rất cần được Nhà nước quan tâm, hỗ trợ hơn nữa. Hiện nay ở nước ta chưa có trường nào đào tạo về chuyên ngành, các giáo trình phục vụ cho công tác giảng dạy trong lĩnh vực giao nhận vừa thiếu vừa lỗi thời, lạc hậu, mang tính lí thuyết mà không phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Do đó Nhà nước cần có những chính sách nhằm đào tạo ra đội ngũ nhân viên có chất lượng cao cho ngành giao nhận. Trước tiên cần phải mở rộng phạm vi đào tạo cho các trường đại học, cao đẳng liên quan đến lĩnh vực giao nhận. Cần tăng cường chỉ tiêu tuyển sinh tại các trường này nhằm tăng số lượng sinh viên học tập, nghiên cứu, được đào tạo chuyên môn. Bên cạnh đó cần có những thay đổi về nội dung giảng dạy cho phù hợp với thực tiễn công việc, phù hợp với sự thay đổi, phát triển của ngành giao nhận trên thế giới. Cần phải tạo điều kiện cho các nhân viên, sinh viên được ra nước ngoài học tập nghiên cứu tìm hiểu về hoạt động giao nhận tại các nước tiên tiến nhằm trau dồi kiến thức, sau đó có thể áp dụng vào thực tiễn nước ta. Nhà nước nên phối hợp với các hiệp hội mở ra các khóa học ngắn hạn, lớp đào tạo

chuyên môn cho nhân viên các công ty giao nhận hiện nay để nâng cao chất lượng của đội ngũ nhân viên hiện có tại các công ty giao nhận.

1.4. Đẩy mạnh cải cách hành chính, rà soát lại hoạt động của các doanh nghiệp giao nhận

* Đẩy mạnh cải cách hành chính:

Hiện nay nước ta đang trong quá trình hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới. Tuy nhiên do ảnh hưởng từ chế độ bao cấp trước đó mà hoạt động hành chính còn nhiều vấn đề bất cập ảnh hưởng đến hoạt động của ngành giao nhận, một ngành có liên quan nhiều đến hoạt động hành chính. Yêu cầu cấp thiết hiện nay là cần phải đơn giản hóa các thủ tục hành chính, cải tiến thủ tục hải quan, quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu cho phù hợp với thông lệ, công ước quốc tế từ đó góp phần thúc đẩy giao lưu quốc tế và văn hóa giữa nước ta với các nước, giảm bớt nguy cơ tụt hậu. Hoạt động của người giao nhận chịu ảnh hưởng rất lớn từ quy trình thủ tục hải quan do đó cần phải có sự đổi mới các quy định của hải quan về giấy phép, phân định rõ trách nhiệm của Đại lý hải quan, chứng từ xuất nhập khẩu phải phù hợp với thông lệ quốc tế, tiến tới phổ biến rộng rãi hải quan điện tử…

Bên cạnh việc cải tiến, giúp cho cơ chế quản lý trở lên gọn nhẹ cũng cần chú trọng đến tính hiệu quả, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp nhằm đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và sự công bằng trong kinh doanh. Nhà nước cần đẩy mạnh hoạt động chống buôn lậu, tham nhũng, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, trong sạch giúp cho các doanh nghiệp giao nhận có thể làm ăn, cạnh tranh một cách lành mạnh.

* Rà soát lại hoạt động của các doanh nghiệp giao nhận:

Hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp giao nhận trên cả nước, tuy nhiên số lượng doanh nghiệp tư nhân nhỏ lẻ, manh mún lại rất nhiều. Hoạt động của các doanh nghiệp này mang tính chụp giật, dùng mọi thủ đoạn để lôi kéo khách hàng, có những biểu hiện của cạnh tranh không lành mạnh. Bên cạnh

đó là hoạt động của một vài doanh nghiệp nhà nước không hiệu quả, mang tính ỷ lại, thụ động không những không mang lại nguồn lợi cho nhà nước mà còn ảnh hưởng xấu đến sự phát triển chung của ngành giao nhận. Từ đó có thể thấy yêu cầu đặt ra đối với các cơ quan quản lý Nhà nước hiện nay là phải rà soát lại hoạt động của các doanh nghiệp giao nhận, phải đưa ra những tiêu chuẩn, điều kiện về vốn, về nghiệp vụ khi các công ty đăng kí kinh doanh nhằm loại bỏ những công ty không đủ tư cách hoạt động, bảo đảm môi trường kinh doanh ổn định, bình đẳng cho sự phát triển của toàn ngành. Đối với các doanh nghiệp nhà nước làm ăn không hiệu quả cần tiến hành sáp nhập, cổ phần hóa, thay mới bộ máy lãnh đạo…

2. Nhóm giải pháp vi mô

2.1. Tăng cường mở rộng thị trường, thiết lập hệ thống đại lý tại nước ngoài

Để có thể hoạt động hiệu quả trong một thị trường nào đó, trước hết các doanh nghiệp cần phải nắm vững đặc điểm của thị trường, điều gì chi phối, tác động đến thị trường đó. Kinh doanh dịch vụ giao nhận cũng không phải là ngoại lệ. Trong điều kiện hiện nay, thị phần giao nhận vận chuyển hàng hóa quốc tế của các doanh nghiệp giao nhận trong nước vẫn chỉ chiếm một tỉ lệ nhỏ bé do việc vận chuyển hàng hóa hầu hết được chỉ định bởi các công ty giao nhận nước ngoài. Để mở rộng phạm vi hoạt động của mình các doanh nghiệp nên chú trọng vào đầu tư nghiên cứu đặc điểm thị trường nội địa từ đó đưa ra những hình thức kinh doanh cho phù hợp. Bên cạnh việc chú trọng vào mở rộng phạm vi hoạt động của doanh nghiệp ở thị trường nội địa, các doanh nghiệp cũng nên tiến tới việc mở rộng phạm vi để vươn ra thị trường quốc tế. Hiện nay hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam đã bắt đầu vươn ra các thị trường nước ngoài nhưng vẫn còn rất nhiều thị trường tiềm năng mà các doanh nghiệp giao nhận Việt Nam chưa khai thác như các nước thuộc khu vực Mỹ La tinh, Châu Phi, Trung Đông…