Nghiên cứu tác dụng kháng u thực nghiệm của rễ củ Tam thất Panax notoginseng Burk. F.H. Chen, Araliaceae trồng ở Việt Nam trước và sau chế biến - 2

Viết tắt

Viết đầy đủ tiếng nước ngoài

Viết đầy đủ tiếng Việt

1

ALT

Alanine aminotransferase

2

AST

Aspartate aminotransferase

3

AKP

Alkaline Phosphatase

4

CAT

Catalase

5

CC

Column chromatography

Sắc kí cột

6

CHO

Cholesterol

7

ĐCSH

Đối chứng sinh học

7

ESI-MS

Electron Spray Ionization Mass

Spectrometry

Phổ khối lượng phun mù

điện tử

8

GC

Gas Chromatography

Sắc kí khí

9

GSH

Glutathione reductase

10

HLD

High-density lipoprotein cholesterol

Cholesterol trọng lượng phân tử cao

11

HE

Haematoxylin and eosin

12

HPLC

High Performance Liquid

Chromatography

Sắc kí lỏng hiệu năng cao

13

IL-2

Interleukin-2

14

IR

Infra red

Phổ hồng ngoại

15

LD50

Lethal dose, 50%

Liều gây chết trung bình

16

LDL

Low-density lipoprotein

cholesterol

Cholesterol trọng lượng phân

tử thấp

17

LTN

Lô uống thuốc tham chiếu

18

MDA

Malondialdehyde

19

MHC

Major Histocompatibility

Complex

Phức hợp kháng nguyên phù

hợp tổ chức của người

MP

Melting point

Điểm nóng chảy

21

MS

Mass spectrometry

Khối phổ

22

NK

Natural killer cell

Tế bào tiêu diệt tự nhiên

23

NMR

Nuclear magnetic resonance

Phổ cộng hưởng từ hạt nhân

24

OA

Oleanolic acid

25

OD

Optical Density

Mật độ quang học

26

OT

Otillol

27

PPD

Protopanaxadiol

28

ROS

Reactive oxygen species

29

SL

Lô chứng sinh lý

30

SOD

Superoxide dismutase

31

SRB

Sulforhodamine B

32

TC

Triglycerid

33

TCL

Cytotoxic T lymphocyte

Tế bào T gây độc

34

TLCT

Trọng lượng cơ thể

35

TG

Total Cholesterol

Cholesterol toàn phần

36

TLC

Thin Layer Chromatography

Sắc ký lớp mỏng

37

TNF α

Tumor necrosis factor

Yếu tố hoại tử khối u

38

UT

Lô gây u không điều trị

39

UV-VIS

Ultraviolet-Visible

Tử ngoại – Khả kiến

Bảng 1.1

Thống kê tóm tắt năm 2020 về tình hình ung thư tại Việt Nam

4

Bảng 2.1

Dải nồng độ thử nghiệm của chế phẩm NP(H)

45

Bảng 2.2

Sơ đồ thí nghiệm đánh giá khả năng kích thích apoptosis của NP(H) trên dòng tế bào ung thư mô liên kết chuột sarcoma TG 180

46

Bảng 2.3

Thang đánh giá hiệu lực kháng u của H. Itokawa

50

Bảng 3.1

Kết quả thu được sau khi tiến hành sắc kí cột thô của cắn n- BuOH

60

Bảng 3.2

Một số tính chất vật lý, dữ kiện phổ khối của các hợp chất PN1-PN6

64

Bảng 3.3

Dữ kiện phổ 1H và 13C-NMR của các hợp chất PN1, PN2, PN6

64

Bảng 3.4.

Dữ kiện phổ 1H và 13C-NMR của các hợp chất PN3, PN4, PN5

68

Bảng 3.5

Kết quả xây dựng đường chuẩn.

80

Bảng 3.6

Kết quả định lượng saponin trong mẫu Tam thất khô, hấp ở mức nhiệt 1000C tại các thời điểm hấp khác nhau

82

Bảng 3.7

Kết quả định lượng saponin trong mẫu Tam thất tươi, hấp ở

mức nhiệt 100°C tại các thời điểm hấp khác nhau

83

Bảng 3.8

Kết quả định lượng saponin trong mẫu Tam thất khô, hấp ở

mức nhiệt 120°C tại các thời điểm hấp khác nhau

84

Bảng 3.9

Kết quả định lượng saponin trong mẫu Tam thất tươi, hấp ở

120°C tại các thời điểm hấp khác nhau

85

Bảng 3.10

Hiệu suất chiết cao từ các mẫu dược liệu

87

Bảng 3.11

Hàm lượng các saponin trong 2 mẫu cao định lượng NP(O) và

NP(H) (Mean ± SD)

88

Bảng 3.12

IC50 của 6 mẫu saponin và 2 cao định lượng NP(O), NP(H) trên 6 dòng tế bào ung thư người đã được thử nghiệm

89

Bảng 3.13

Tỷ số tăng sinh (A%) và giá trị IC50 các mẫu nghiên cứu trên

dòng Sarcoma TG 180

94

Bảng 3.14

Tỷ lệ % tế bào Apoptosis

95

Bảng 3.15

Tỷ lệ tế bào Appotosis sớm

96

Bảng 3.16

Tỷ lệ tế bào Appotosis muộn

97

Bảng 3.17

Trọng lượng cơ thể chuột và thể tích khối u trong giai đoạn

gây u (5 ngày đầu). (Mean ± SD, n =10)

98

Bảng 3.18

Trọng lượng cơ thể chuột trong giai đoạn uống thuốc

(Mean ± SD, n =10)

99

Bảng 3.19

Thể tích trung bình khối u của chuột trong giai đoạn uống

thuốc (từ ngày 7 đến ngày 21) (Mean ± SD, n =10)

100

Bảng 3.20

Hiệu lực kháng u tại ngày 21 sau tiêm gây u ở các lô điều trị (n

=10)

102

Bảng 3.21

Số lượng và công thức bạch cầu chuột (Mean ± SD, n =10)

104

Bảng 3.22

Kết quả đánh giá nồng độ IL-2 và TNF-α máu (n = 10, Mean ±

SD)

105

Bảng 3.23

Kết quả đánh giá một số chỉ tiêu huyết học (n = 10, x ± SD)

106

Bảng 3.24

Cân nặng tương đối của lách và tuyến ức chuột các lô chuột

nghiên cứu (n = 10, Mean ± SD)

107

Bảng 3.25

Hàm lượng MDA, GSH, SOD và CAT trong mô gan chuột

(n = 10, Mean ± SD)

109

Bảng 3.26

Hoạt độ các enzym ALT, AST trong máu chuột (n = 10)

110

Bảng 3.27

Số chuột sống sót ở các lô nghiên cứu

113

Bảng 3.28

Thời gian sống trung bình (n = 20, Mean ± SD) và thời gian sống

kéo dài thêm của chuột (%)

115

Bảng 3.29

Độc tính cấp theo đường uống của NP(H)

116

Bảng 3.30

Trọng lượng cơ thể chuột ở các lô nghiên cứu

117

Bảng 3.31

Ảnh hưởng của cao định lượng NP (H) đối với các chỉ số của

hồng cầu

118

Bảng 3.32

Ảnh hưởng của cao định lượng NP (H) đối với số lượng bạch

cầu và số lượng tiểu cầu

119

Bảng 3.33

Ảnh hưởng của NP (H) đối với hoạt độ enzym AST và ALT

120

Bảng 3.34

Ảnh hưởng của NP (H) đối với nồng độ albumin máu

121

Bảng 3.35

Ảnh hưởng của NP (H) đối với nồng độ cholesterol máu

121

Bảng 3.36

Ảnh hưởng của NP(H) đối với nồng độ creatinin máu

122

Hình 1.1

Một số hình ảnh về Tam thất Lào Cai (tự chụp)

13

Hình 1.2

Sơ đồ sự biến đổi các saponin của Tam thất do hấp nhiệt

15

Hình 1.3

Các đặc điểm phân tích chết tế bào theo chương trình (Apoptosis)

24

Hình 2.1

Mẫu Tam thất khô, hấp ở 100ºC (A)

31

Hình 2.2

Mẫu Tam thất khô, hấp ở 120ºC (B)

32

Hình 2.3

Mẫu Tam thất tươi, hấp ở 100ºC (C)

32

Hình 2.4

Mẫu Tam thất tươi, hấp ở 120ºC (D)

32

Hình 2.5

Cao định lượng NP(O) và cao định lượng NP (H)

33

Hình 2.6

Các saponin phân lập từ Tam thất

34

Hình 2.7

Khối u ở đùi chuột tạo ra sau cấy ghép dòng tế bào ung thư sarcoma

TG 180

49

Hình 3.1

Sơ đồ phân lập các hợp chất 1,2,3,4 từ Tam thất không hấp

61

Hình 3.2

Sơ đồ phân lập các hợp chất 5,6 từ Tam thất hấp nóng

63

Hình 3.3

Các hợp chất phân lập từ thân rễ Tam thất (PN1, PN2, PN6) và

phổ HMBC chọn lọc của hợp chất PN1

74

Hình 3.4

Các hợp chất phân lập từ thân rễ Tam thất (P. notoginseng) (PN3, PN4, PN5) và phổ HMBC chọn lọc của hợp chất PN4

78

Hình 3.5

Sắc ký đồ một số mẫu dịch chiết Tam thất

79

Hình 3.6

Đồ thị biểu diễn đường chuẩn của các saponin đối chiếu

81

Hình 3.7

Đồ thị biểu diễn sự biến đổi hàm lượng Rh1 và Rg3 theo thời

gian trong 4 điều kiện khảo sát

86

Hình 3.8

Sắc ký đồ các cao Tam thất

87

Hình 3.9

Hình thái tế bào Sarcoma TG 180

91

Hình 3.10

Hình thái tế bào Sarcoma TG 180 dưới tác dụng của cao định

lượng NP(H) và thuốc chứng dương Taxol tại thời điểm 48 giờ

92

Hình 3.11

Hình ảnh mô bệnh học khối u sarcoma TG 180 ở đùi chuột.

103

Hình 3.12

Hình ảnh đại thể gan chuột ở các lô nghiên cứu

111

Hình 3.13

Hình ảnh vi thể gan chuột ở các lô nghiên cứu (HE x 400)

112

Hình 3.14

Biểu đồ tỷ lệ chuột sống sót theo thời gian

114

Hình 3.15

Hình ảnh đại thể gan, lách, thận của chuột ở các lô nghiên cứu

123

Hình 3.16

Hình ảnh vi thể gan của chuột ở các lô nghiên cứu

123

Hình 3.17

Hình ảnh vi thể lách của chuột ở các lô nghiên cứu

124

Hình 3.18

Hình ảnh vi thể thận của chuột ở các lô nghiên cứu

124

Hình 4.1

Sơ đồ biến đổi một số saponin trong Tam thất

130