Quan Điểm-Phương Hướng

- Nhận thức và tiêu chí nhận dạng trang trại mới được thống nhất: Còn nhiều bàn cãi về vai trò của kinh tế trang trại, thậm chí cho đến nay một số cán bộ, chuyên gia còn băn khoăn có nên phát triển kinh tế trang trại ở nước ta hay không? Liệu có chệch hướng sang phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa hay không? Về tiêu chí nhận dạng kinh tế trang trại của tỉnh chưa rò nét, do vậy việc xác định số lượng các tang trại đang khác nhau. Cần khẳng định việc phát triển kinh tế trang trại là hình thức thích hợp và có hiệu quả đối với sản xuất nông, lâm, thuỷ sản của huyện .

- Quỹ đất của các trang trại rất đa dạng: nhất là phần đất chưa được giao, phần này chiếm trên 20% đó là đất nhận thầu của hợp tác xã, chính quyền địa phương, dự án…đang làm cho các chủ trang trại chưa thật yên tâm bỏ vốn đầu tư để khai thác có hiệu quả quy đất này.

- Sản phẩm hàng hoá của các trang trại có quy mô thương đối lớn, song vấn đề chế biến và thị trường tiêu thụ sản phẩm còn mang tính cục bộ. Vài ba năm tới các trang trại đưa diện tích cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, rừng nguyên liệu vào kinh doanh sản xuất thì vấn đề chế biến nông, lâm, thuỷ sản và tiêu thụ sản phẩm sẽ đặt ra hết sức gay gắt, nếu không chú ý giải quyết từ bây giờ thì chắc chắn sẽ gây ra tổn thất lớn cho các trang trại và nền kinh tế quốc dân.

- Trình độ của các chủ trang trại về chuyên môn, nghiệp vụ còn thấp. Tỷ lệ các chủ trang trại được đào tạo có bằng từ sơ cấp trở lên mới đạt 32,5% số chủ trang trại, còn lại chủ yếu là do họ học tập qua báo chí, đài…và các tổ chức xã hội khác. Vấn đề đào tạo những kiến thức cần thiết về kỹ thuật và quản lý cho chủ trang trại đã và đang đặt ra một cách bức bách. Huyện cần nghiên cứu chính sách đào tạo và bồi dưỡng phù hợp với các chủ trang trại, họ là một lực lượng chủ yếu của nông nghiệp huyện trong tương lai.

- Để phát triển kinh tế trang trại trước hết người chủ phải dựa vào vốn tự có là chủ yếu, do vậy mà nhiều người có kiến thức, ý chí làm giàu nhưng chưa đủ điều kiện để phát triển kinh tế trang trại. Nếu đáp ứng được nguồn vốn vay trong đó cơ cấu vay trung và dài hạn hợp lý chắc chắn xu thế phát triển kinh tế trang trại sẽ mạnh hơn, rộng rãi hơn, sẽ góp phần sử dụng hợp lý quỹ đất còn hoang hoá, nhất là ở các xã miền núi. Vấn đề đặt ra cần có chính sách tín dụng phát triển kinh tế trang trại thích hợp với từng vùng, từng địa phương trong giai đoạn hiện nay.

- Thị trường tiêu thụ sản phẩm chưa mở rộng: Giá cả thiếu ổn định, rủi ro cao, mặc dù vấn đề được đề cập nhiều nhưng còn mang tính cục bộ. Nguyên nhân nhì có nhiều: Chất lượng nông sản thấp, trình độ chế biến, bảo quản yếu kém, chủ trang trại thiếu nghiệp vụ thị trường, sản xuất không theo quy hoạch các vùng chuyên môn hoá gắn với các cơ sở chế biến rau quả, thuỷ sản... vài ba năm tới, hầu hết các trang trại đưa diện tích cây lâu năm, cây công nghiệp, rừng nguyên liệu vào khai thác cho sản phẩm đồng loạt thì vấn đề chế biến nông, lâm, thuỷ sản và thị trường tiêu thụ, giá cả sản phẩm sẽ đặt ra hết sức gay gắt, không chú ý giải quyết ngày từ bây giờ chắc chắn sẽ gây ra tổn thất lớn cho các trang trại và cho nền kinh tế quốc dân.

- Hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn còn yếu, nhất là những vùng kinh tế trang trại phát triển, đáng chú ý là mạng lưới giao thông, thuỷ lợi, điện nông thôn, chế biến nông sản rất yếu kém. Các trang trại đang mong muốn được ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ, nhất là cây, con giống tốt, công nghệ sau thu hoạch….vấn đề đặt ra cần được nhà nước hỗ trợ các trang trại về xây dựng các yếu tố cần thiết của hệ thống kết cấu hạ tầng, từng bước đưa tiến bộ khoa học- công nghệ vào sản xuất và chế biến của các trang trại.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

CHƯƠNG III

CÁC GIẢI PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI HUYỆN ĐẠI TỪ ĐẾN NĂM 2010

3.1. Quan điểm-Phương hướng - Mục tiêu:

3.1.1. Quan điểm phát triển

* Phát triển kinh tế trang trại nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả đất đai, vốn, kỹ thuật, kinh nghiệm quản lý góp phần phát triển nông nghiệp bền vững, tạo việc làm tăng thu nhập, khuyến khích làm giàu đi đôi với xoá đói giảm nghèo; phân bố lại lao động, dân cư, xây dựng nông thôn mới... Tiếp tục phát triển trên diện rộng không chỉ ở những vùng có nhiều đất, nhất là đất trống, đồi núi trọc, đất còn hoang hoá mà còn ở ngay trên những vùng đất ít (là phần lớn) bằng thâm dụng lao động, tăng cường đầu tư vốn và thâm dụng kỹ thuật, gắng với chế biến và thương mại, dịch vụ, làm ra nông sản có giá trị kinh tế lớn.

* Coi trọng hiệu quả kinh tế của các trang trại, khuyến khích làm giàu hợp pháp. Bên cạnh đó cũng cần nhìn nhận một thực tế là, đại bộ phận nông dân rất kém linh hoạt thiếu nhạy bén trong cơ chế thị trường, vì thế thu nhập và đời sống nông thôn chậm được cải thiện. Do vậy trước mắt những người có vốn, có kinh nghiệm và có năng lực, bất kể thuộc thành phần xã hội nào, thành phần kinh tế nào, nếu có mong muốn làm giàu từ sản phẩm nông nghiệp, đều được khuyến khích làm kinh tế trang trại, chấp nhận giải quyết một lượng lao động thấp hơn nhưng đem lại hiệu quả cao, chấp nhận có một bộ phận nông dân giàu hơn hẳn để làm đầu tầu, tạo ra động lực kích thích sản xuất, kích thích động cơ làm giàu của bộ phận nông dân còn lại.

* Tôn trọng nguyên tắc phát triển nông nghiệp bền bững, quá trình canh tác, chăn nuôi, nuôi trồng thuỷ sản của trang trại không vì lợi nhuận trước mắt mà khai thác một cách bừa bãi các tài nguyên, sử dụng tài nguyên đất, tài nguyên nước... không chú trọng cải tạo hay chú ý đến lợi ích lâu dài, để chục năm sau, đất đai bạc màu, ô nhiễm hoá học khiến co đất không thể tái sản xuất được nữa. Không những thế, trang trại cũng phải được chú ý để tạo nên một vùng sinh thái hợp lý góp phần cần bằng môi trường sống của dân cư. yếu tố an toàn lương thực phải được coi trọng.

3.1.2. Định hướng:

- Trong những năm tới việc phát triển kinh tế trang trại phải được coi là một giải pháp lớn, quan trọng trong phát triển kinh tế nông lâm nghiệp của huyện, phát triển kinh tế trang trại nhằm đẩy nhanh qúa trình CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn, phát triển mạnh các loại hình kinh tế trang trại cả về quy mô, số lượng và hiệu quả kinh doanh để kinh tế trang traị phát huy vai trò

đầu tầu dẫn dắt cho kinh tế hộ phát triển. 16

- Phát triển theo hướng hàng hoá chuyên canh

- Quy hoạch các vùng phát triển phù hợp với điều kiện của huyện.

- Phát triển kinh tế trang trại phải có sự quản lý của Nhà nước.

3.1.3. Mục tiêu:

- Phát triển bền vững.

- Phấn đấu năm 2010 đạt 100 trang trại.

16 Nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện Đại Từ lần thứ 21

- Hình thành rò nét các loại hình trang trại như sau:

+ Chăn nuôi gia súc, gia cầm quy mô vừa, tiến tới quy mô lớn.

+ Chuyên sản xuất giống.

+ Chuyên sản xuất chè chất lượng cao.

+ Sản xuất, kinh doanh cây trồng, vật nuôi đặc sản

- Giá trị sản xuất của loại hình kinh tế trang trại đạt từ 2 - 3% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp, tạo nên nguồn sản phẩm hàng hoá chính hướng tới xuất khẩu.

- Thu nhập bình quân 100 triệu đồng/năm/trang trại, thu nhập người lao động đạt 1 triệu đồng/tháng.

- Tạo điển hình tiên tiến về thâm canh, chuyên môn hoá, ứng dụng khoa học công nghệ mới trong sản xuất nông nghiệp.

- Phấn đấu 100% các chủ trang trại nâng cao tay nghề. 17

3.2. CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ

3.2.1. Các giải pháp về phía Nhà nước

Nhà nước đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tạo ra một môi trường thuận lợi cho trang trại cả trong khâu hỗ trợ đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra. Những sự hỗ trợ ấy sẽ tác động thông qua các giải pháp về các vấn đề sau đây:

17 Đề án phát triển kinh tế trang trại huyện Đại Từ giai đoạn 2006-2010.

3.2.1.1. Các giải pháp về đất đai: Đất đai là mối quan tâm hàng đầu đối với các hộ nông dân nói chung, các trang trại nói riêng. Trên thực tế, những năm qua Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều đổi mới về chủ trương chính sách ruộng đất, tạo điều kiện cho quá trình tập trung ruộng đất diễn ra trên nhiều địa phương. Tuy nhiên quá trình tập trung còn chậm. Đất khai hoang và chuyển nhượng chiếm tỷ trọng nhỏ. Trong bối cảnh trên, giải pháp đất đai đối với phát triển kinh tế trang trại phải đạt được các mục đích sau:

- Tạo điều kiện tập trung đất đai để hình thành trang trại cũng như quy mô hợp lý của các trang trại cũ.

- Đưa đất đai còn hoang hoá vào phát triển kinh tế trang trại

- Hợp pháp hoá về mặt pháp lý để các chủ trang trại yên tâm bỏ vốn đầu tư phát triển sản xuất.

- Khuyến khích các trang trại khai thác sử dụng đất đai đầy đủ hợp lý, gắn khai thác với bảo vệ và nâng cao chất lượng ruộng đất

- Tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai

Để đạt được các mục đích trên, trong tình hình hiện nay cũng như trong sự biến chuyển kinh tế- xã hội trong năm tới, cần tập trung giải quyết các vấn đề sau:

* Cần sớm có quy hoạch phát triển tổng thể kinh tế - xã hội, quy hoạch đất đai ở cấp huyện.

Huyện là cấp hành chính trực tiếp giải quyết các vấn đề có liên quan đến phát triển kinh tế trang trại. Trên cơ sở các định hướng phát triển đã được xác định, đất đai của huyện được chia thành các tiểu vùng kinh tế - sinh thái - xã

hội. Từ đó bố trí sản xuất trên toàn bộ địa bàn của huyện và tính toán tốc độ phát triển của từng ngành. Các tiểu vùng dự định phát triển kinh tế trang trại cần được quy định rò trong quy hoạch của huyện theo từng bước phát triển, từ đó đi sâu vào quy hoạch cụ thể và thiết kế các tiểu vùng kinh tế trang trại trên địa bàn huyện trên cơ sở định hình quy mô các vùng chuyên môn hoá tập trung đã có, thực hiện quy hoạch các vùng chuyên môn hoá mới, đặc biệt là vùng cây ăn quả, cây công nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản...như quy hoạch vùng phát triển cây chè tại các xã Tân Linh, Phú Lạc, Phú Thịnh, Phú Cường, Hoàng Nông, La Bằng, Hùng Sơn, Quân Chu; Vùng phát triển chăn nuôi thuỷ sản tại các xã như Tân Thái, Cù Vân, Vạn Thọ, Lục Ba…; Phát triển trang trại sản xuất rau, hoa, cây cảnh…tại các xã Hùng Sơn, Bình Thuận, Tiên Hội, Bản Ngoại; Phát triển vùng sản xuất cây lâm nghiệp tại Phúc Lương, Đức Lương, Minh Tiến, Mỹ Yên…

* Khuyến khích tập trung đất đai và những người có nguyện vọng nhận đất ở các vùng đất trống, đồi núi trọc, vùng đất hoang hoá để hình thành các trang trại có quy mô hợp lý.

Để trở thành trang trại các nông hộ phải tập trung ruộng đất đến quy mô nhất định. Trên thực tế, quá trình tập trung ruộng đất diễn ra chậm, cần tiếp tục khuyến khích quá trình tập trung ruộng đất theo hướng hình thành trang trại. Đó là yêu cầu đòi hỏi thực tế (80% lãnh đạo các cấp và 75% các chủ trang trại thống nhất với ý kiến này) và là yêu cầu khách quan của phát triển kinh tế trang trại. Tuy nhiên, việc tập trung ruộng đất phải được tiến hành một cách thận trọng. Đặc biệt, ở các vùng đồng bằng nơi diện tích đất nông nghiệp bình quân thấp, khả năng để lao động nông nghiệp chuyển sang phi nông nghiệp rất hạn chế nên việc tập trung đất đai có thể làm cho một bộ phận nhỏ nông dân vì hoàn cảnh khó khăn quẫn bách buộc phải mất đất để chỗ thất

nghiệp, bần cùng hoá. Do vậy, việc tập trung đất đai không thể diễn ra tự phát mà phải có sự quản lý, kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước, nhất là các chính quyền địa phương. Trong bối cảnh hiện nay theo tôi khuyến khích tập trung ruộng đất phát triển kinh tế trang trại cần tập trung sử lý một số vấn đề như:

- Nhà nước cần nhanh chóng giao quyền sử dụng đất lâu dài: Đối với những diện tích đất trang trại đã được giao và sử dụng hợp pháp: có thể cho phép chuyển nhượng quyền sử dụng. Khuyến khích bằng cách giảm thuế, gia hạn hợp đồng thuê đất, sử dụng đất... cho những chủ trang trại biết đầu tư khoa học, kỹ thuật và tái đầu tư mở rộng vào khai thác hiệu quả cao nhất diện tích đang được giao quản lý sử dụng.

- Đối với những diện tích đất chưa được giao: Đẩy mạnh việc giao đất, cho thuê đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho những trang trại sử dụng hợp pháp để các chủ trang trại yên tâm đầu tư phát triển sản xuất. Các địa phương rà soát lại các trang trại hiện có, xúc tiến nhanh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo chính sách đất đai như trong Nghị quyết của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài Nguyên-MT. Những hộ gia đình cá nhân đã sử dụng đất phát triển trang trại mà chưa được giao, chưa được thuê hoặc chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chưa được cấp giấy chứng nhận trước khi ban hành Nghị quyết 03/2000/NQ-CP, sử dụng đúng mục đích và không tranh chấp thì dược xét giao, cho thuê, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho trang trại.

- Đối với những phần đất đai vượt mức hạn điền: Mức hạn điền quy định cần phải phù hợp với đặc trưng của cơ cấu sản xuất của từng loại trang trại và phù hợp với hiện trạng đất đai chật hẹp của vùng, đảm bảo người sản xuất có đất, đồng thời khuyến khích tích tụ đất theo hướng quy mô lớn ở những nơi có điều kiện.