Mô Hình Kim Cương Cụm Ngành Du Lịch Tỉnh Lào Cai

quãng đường, thời gian được rút ngắn nên khách có xu hướng đi bằng ô tô cá nhân, các dịch vụ xe khách chất lượng cao, tình trạng quá tải càng trầm trọng hơn. Tình trạng tắc nghẽn giao thông cục bộ tại các điểm giao cắt đô thị, trên các tuyến đường đi tới các điểm du lịch, các danh thắng, di tích... do đường nội tỉnh nhỏ hẹp, thiếu điểm đỗ xe hoặc điểm đỗ xe không đáp ứng quy mô tại các điểm du lịch (Đền Bảo Hà, thành phố Lào Cai, Bắc Hà, quốc lộ 4D nối Sapa, Thác Bạc, Tả Van, Tả Phìn v.v...). Lào Cai đang thiếu các bãi đỗ xe có quy mô lớn tại các điểm du lịch trọng yếu như: Trung tâm Thị trấn Sapa, Thác Bạc, Tả Van, Tả Phìn... Hệ thống nhà vệ sinh công cộng tại các khu, điểm du lịch gắn với các điểm dừng chân ngắm cảnh, điểm cung cấp thông tin, hệ thống thu gom và xứ lý rác thải còn thiếu và chưa được đầu tư xây dựng.

Cửa hàng lưu niệm, đặc sản địa phương

Chưa có thương hiệu riêng cho sản phẩm thổ cẩm, sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc tại Lào Cai. Thổ cẩm của người dân tộc làm ra rất độc đáo nhưng giá thành lại cao hơn nhiều lần so với các sản phẩm sản xuất đại trà hàng loạt của Trung Quốc vì vậy không phổ biến trên thị trường, khách muốn mua được chính xác thổ cẩm Sapa thường phải đến trực tiếp mua tại các bản làng, nếu mua ở các cửa hàng lưu niệm thì chủ yếu là hàng “nhái”. Các sản phẩm đặc sản, đồ lưu niệm khác của Lào Cai không có nét đặc trưng của địa phương, các sản phẩm chủ yếu đều là hàng Trung Quốc được bầy bán tràn lan cho du khách.

Dịch vụ tài chính

Hiện tại ở Lào Cai đã có mặt chi nhánh của hầu hết các ngân hàng lớn trong nước (15 chi nhánh ngân hàng), tạo thuận lợi cho các hoạt động tài chính cá nhân và doanh nghiệp hoạt động du lịch.

Dịch vụ giao thông vận tải

Các phương tiện vận tải đi và đến Lào Cai tương đối thuận lợi chủ yếu là ô tô và tầu hỏa. Theo kết quả điều tra khách du lịch của dự án EU, khách du lịch quốc tế đến Sapa chủ yếu bằng tàu hoả (83,8%), trong khi khách nội địa lại chọn phương tiện ô tô nhiều nhất (58,6%) và chỉ có 48,6% đi bằng tàu hỏa. Tại Lào Cai, du khách có thể sử dụng các phương tiện giao thông công

cộng (xe buýt), thuê xe hay taxi để đi lại nhưng cả khách quốc tế và nội địa đều sử dụng không nhiều các dịch vụ vận chuyển công cộng (khoảng từ 17% đến 19%).

Tuy nhiên điều tra của dự án EU được thực hiện vào thời điểm trước khi đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai đưa vào hoạt động, vì vậy kết quả có thể chưa phản ánh được chính xác sự lựa chọn phương tiện vận chuyển của du khách sau khi khánh thành đường cao tốc. Đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai tiết kiệm được thời gian chạy từ 3 đến 4 giờ so với đường cũ và từ 2 đến 3 giờ so với đường sắt. Giá vé xe khách tuyến Hà Nội - Lào Cai khoảng từ 100.000 đồng đến

300.000 đồng, so sánh ở mức trung bình rẻ hơn so với giá vé tầu là 200.000 đồng đến 400.000 đồng tùy loại ghế (không tính đến tầu du lịch hạng sang Victoria Express thì giá vé ở mức hơn

2.000.000 đồng). Đồng thời, trên tuyến đường này có rất nhiều hãng xe khách với nhiều chuyến xe chạy rải rác trong tất cả các khung giờ trong các ngày nên có nhiều lựa chọn hơn cho hành khách. Vì vậy, xe khách đang có ưu thế hơn so với đường sắt.

Hiện nay tại Sapa chưa có phương tiện để trung chuyển khách từ bến xe trung tâm vào thị trấn cho nên tạo điều kiện cho xe ôm, xe dù bắt chẹt hành khách. Chưa có điểm đỗ xe, điểm đón trả khách cho xe du lịch trở khách từ 9 chỗ chạy hợp đồng. Chưa có điểm dừng, đỗ xe cho xe cá nhân gây lộn xộn, mất trật tự giao thông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cảnh quan du lịch cũng như mức độ an toàn cho du khách. Vào những ngày nghỉ cuối tuần và các ngày lễ thường xuyên diễn ra tình trạng tắc đường tại tuyến phố chính: Fansipan – Cầu Mây - Mường Hoa do lượng lớn xe ô tô cá nhân, các công ty vận tải đưa đón khách.

Hình 3.7: Mô hình kim cương cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai

Bối cảnh chiến lược và cạnh tranh của doanh nghiệp

Những điều kiện nhân tố đầu vào

[+] Rào cản gia nhập ngành thấp [+] Định hướng du lịch mũi nhọn

[-] Cạnh tranh nội tỉnh thấp, các công ty du lịch của tỉnh quy mô nhỏ

[-] Ít đầu tư sản phẩm mới, sản phẩm không đa dạng, khó phục vụ phân khúc khách hàng thu nhập cao

Những điều kiện cầu

[+] Tài nguyên du lịch đa dạng, phong phú, khí hậu ôn đới và nhiệt đới

[+] Đường biên giới dài với Trung Quốc

[-] Nhân lực du lịch chất lượng thấp, ít kỹ năng

[-] Giao thông nội tỉnh kém

Các ngành công nghiệp hỗ trợ và liên quan

[+] Khách trong nước và quốc tế tăng qua các năm

[-] Độ khắt khe của khách du lịch trong nước không cao trong khi khách nước ngoài có nhu cầu cao về các sản

phẩm du lịch

[-] Cơ sở hạ tầng du lịch thiếu, chất lượng thấp

[-] Địa hình hiểm trở không thuận lợi cho việc đi lại, tăng chi phí

[+] Nhiều vùng sâu vùng xa, nhiều dân tộc tạo nên cảnh quan phong phú, văn hoá đa dạng

[-] Các dịch vụ hỗ trợ có đầy đủ nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu

[-] Các sản phẩm hỗ trợ thủ công, lưu niệm không đa dạng, chất lượng thấp, nhiều hàng Trung Quốc

[+] Phương tiện truyền thông, quảng bá tương đối hiệu quả

[+] Hỗ trợ tốt từ các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch

[-] Các cơ sở đào tạo còn thiếu và yếu

Tóm lại, qua phân tích mô hình kim cương của cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai, có thể nhận thấy cụm ngành này được hình thành và phát triển mạnh dựa vào điều kiện nhân tố đầu vào là tài nguyên, khí hậu, các địa danh du lịch thu hút khách trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng ở Lào Cai còn yếu. Nguồn nhân lực chất lượng thấp, các cơ sở đào tạo chưa phát triển theo kịp sự tăng trưởng của cả ngành du lịch. Cơ sở hạ tầng vẫn cần được cải thiện nhiều nhất là giao thông nối giữa các tuyến điểm du lịch chính.

Về phía điều kiện cầu, lượng khách ngày một tăng nhưng chủ yếu là khách có khả năng chi trả thấp trong khi khách quốc tế và các đối tượng khách thu nhập cao có xu hướng chững lại. Trong khi đó, yêu cầu của khách nội địa không cao khiến ngành du lịch không có động lực nâng cao chất lượng.

Môi trường kinh doanh có nhiều doanh nghiệp tham gia do rào cản gia nhập ngành thấp, nhưng phần lớn các doanh nghiệp tại địa bàn còn đang ở tình trạng nhỏ lẻ.

Về các ngành hỗ trợ và liên quan, các dịch vụ nhà hàng, ăn uống, vệ sinh công cộng, bãi đỗ xe… đã có nhưng chưa đáp ứng được về số lượng và chất lượng đặc biệt quá tải vào mùa cao điểm. Các sản phẩm hỗ trợ chưa đa dạng, độc đáo, thậm chí là sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc, không mang tính đặc trưng của tỉnh.

Lượng khách tăng đặc biệt vào ngày nghỉ cuối tuần tạo sức ép căng thẳng đối với môi trường, văn hóa, xã hội: Tình trạng rác thải đô thị, rác thải tại điểm và trên tuyến du lịch gây sức ép lớn đối với năng lực giải quyết của địa phương, có khả năng gây ô nhiễm môi trường lớn; lượng khách du lịch tăng cao, tập trung đông đúc tại các tuyến du lịch bản làng ảnh hưởng tiêu cực đến văn hóa bản địa, tác động trực tiếp đến đối tượng khách quốc tế (vốn ưa thích văn hóa truyền thống bản địa và đi bộ tại các đường mòn ít người). Đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai đưa vào hoạt động rút ngắn thời gian đi lại nên khách có xu hướng đi bằng ô tô cá nhân, thời gian lưu trú giảm, đặc biệt số lượng khách có khả năng chi trả ít hơn (khách nội địa ở các đô thị, khách du lịch đại chúng, đi theo nhóm hoặc gia đình, chiếm 59,3% tổng lượng khách đến Lào Cai) tăng, còn khách có thu nhập cao có nguy cơ giảm mạnh, nhất là khách châu Âu và Bắc Mỹ.

3.7 Cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai‌

Đánh giá NLCT cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai

Đánh giá mức độ cạnh tranh của các tác nhân trong cụm ngành theo mầu sắc

Không có tính cạnh tranh

Có tính cạnh tranh		Có tính cạnh tranh cao

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 86 trang tài liệu này.

Dịch vụ vui chơi, giải trí

Hình 3.8: Sơ đồ cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai

Tài nguyên du lịch

Cơ sở hạ tầng cơ bản

Doanh nghiệp du lịch

Các tổ chức đào tạo

Sản phẩm du lịch

Ngân hàng, bảo hiểm

Dịch vụ lưu trú, khách

sạn, ăn uống, nhà hàng

Du lịch sinh thái cộng đồng

Dịch vụ vận chuyển

Y tế, An ninh xã hội

Cửa hàng lưu niệm, đặc

sản địa phương

Cơ quan quản lý Nhà nước

Liên kết du lịch vùng

Hiệp hội du lịch

Theo sơ đồ cụm ngành du lịch Lào Cai, hoạt động cốt lõi của cụm ngành là các sản phẩm du lịch, du lịch sinh thái cộng đồng. Sản phẩm du lịch của Lào Cai tương đối tốt, thu hút được nhiều du khách tuy nhiên cần phải đầu tư thêm các sản phẩm mới để kéo dài thời gian lưu trú và tăng mức chi tiêu của khách du lịch, mang lại nguồn thu lớn hơn cho tỉnh. Du lịch sinh thái cộng đồng là một sản phẩm đặc trưng của Lào Cai đang thu hút được nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài. Khách đi thăm các bản làng dân tộc để cùng sống và sinh hoạt với dân bản, cùng nấu ăn, thực hiện các công việc nhà nông, thưởng thức các tiết mục văn nghệ dân gian và mua những sản phẩm lưu niệm thổ cẩm, mỹ nghệ, mây tre đan.

Các tác nhân có liên quan cung cấp sản phẩm và dịch vụ hỗ trợ cho hoạt động du lịch còn yếu, không có tính cạnh tranh là các công ty du lịch, lữ hành, các dịch vụ vui chơi giải trí tại địa phương và các dịch vụ cung cấp sản phẩm lưu niệm, đặc sản địa phương phục vụ cho du lịch. Dịch vụ lưu trú, khách sạn, ăn uống, nhà hàng chất lượng dịch vụ chưa cao, thường xuyên bị quá tải trong các giai đoạn cao điểm. Dịch vụ vận chuyển có tính cạnh tranh hơn các dịch vụ trên, đã có định hướng phục vụ du lịch tuy nhiên vẫn đang ở trong giai đoạn phát triển sơ khai

Các tác nhân bên trái trong sơ đồ cụm ngành du lịch Lào Cai là các tổ chức cung cấp cho các thành viên của cụm ngành những kỹ năng chuyên môn, công nghệ, thông tin, vốn hoặc sơ sở hạ tầng hoặc những yếu tố đầu vào thiết yếu khác. Trong các tác nhân này, cơ sở hạ tầng cơ bản như hệ thống đường giao thông nội tỉnh, các trạm dừng đỗ xe, nhà vệ sinh… còn thiếu và chất lượng thấp; các tổ chức đào tạo không có tính cạnh tranh. Các điều kiện về ngân hàng, bảo hiểm, an ninh, y tế và xã hội đạt được ở mức trung bình so với một tỉnh vùng núi tây bắc.

Trong sơ đồ cụm ngành, cơ quan thuộc chính phủ hoặc các thể chế cơ chế quản lý có ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động các thành viên trong cụm ngành. Đối với cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai, cơ quan quản lý nhà nước tại Lào Cai đã hỗ trợ tốt hoạt động du lịch tại địa phương tuy nhiên vai trò của hiệp hội du lịch và các liên kết vùng trong hoạt động du lịch chưa mang tính cạnh tranh.

Cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai đang tăng trưởng nhanh chóng nhưng còn nhiều vấn đề đặt ra nếu muốn cụm ngành phát triển xứng với tiềm năng và mang lại nguồn thu hơn nữa cho tỉnh.

CHƯƠNG 4‌

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ CHÍNH SÁCH

4.1 Kết luận‌

Được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu, vị trí địa lý và cảnh quan, Lào Cai có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch. Cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng phải đối mặt với những vấn đề về ảnh hưởng tiêu cực của du lịch như quá tải, ô nhiễm môi trường, các giá trị văn hóa đang bị mai một, thương mại hóa theo hướng làm giảm nét đặc trưng thu hút du khách đặc biệt khách du lịch quốc tế cũng như các hạn chế trong sự phát triển du lịch về chất lượng nguồn nhân lực, sự phát triển chưa tương xứng của các dịch vụ hỗ trợ.

Những vấn đề Lào Cai gặp phải trong quá trình phát triển cụm ngành du lịch là (i) nguồn nhân lực du lịch yếu và thiếu; (ii) cơ sở hạ tầng, các ngành hỗ trợ phát triển chưa tương xứng và sự quá tải trong các dịch vụ khi lượng khách đại chúng tăng nhanh; (iii) ô nhiễm môi trường và khó bảo tồn tính độc đáo, bản sắc văn hóa và giá trị cảnh quan thiên nhiên (điểm thu hút khách quốc tế) của các điểm du lịch.

Hiện nay, du lịch đang đóng góp đáng kể vào sự phát triển của Lào Cai. Tuy nhiên, cụm ngành du lịch cần được phát triển theo hướng bền vững, không chỉ chú trọng lợi ích trước mắt mà cần bảo đảm lợi ích lâu dài, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, tài nguyên du lịch, môi trường, phân chia lợi ích hài hòa giữa doanh nghiệp với người dân địa phương. Lào Cai phải thực hiện ngay các giải pháp về đầu tư nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng, bảo vệ tài nguyên… để tránh nguy cơ du lịch đại chúng phá hủy nhanh chóng môi trường du lịch và lượng khách sụt giảm sau một thời gian ngắn, đồng thời, xem xét các giải pháp để thu hút được các nguồn khách quốc tế, có khả năng chi trả cao. Phát triển du lịch bền vững cần được lên kế hoạch từ ban đầu để mang lại những lợi ích cho cộng đồng địa phương, tôn trọng văn hóa, bảo tồn nguồn lợi tự nhiên. Về lâu dài, du lịch bền vững sẽ tạo ra được nguồn lợi tức như du lịch đại chúng nhưng

lợi ích ở lại địa phương nhiều hơn và bảo tồn được giá trị văn hóa, tài nguyên du lịch, môi trường.

4.2 Khuyến nghị chính sách‌

Thách thức lớn nhất đối với cụm ngành du lịch tỉnh Lào Cai như đã phân tích trong chương 2 và chương 3 là vấn đề phát triển bền vững. Chính quyền tỉnh Lào Cai cần phải quy hoạch và phát triển cụm ngành du lịch chuyên nghiệp, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, tạo động lực cho sự phát triển dài hạn và bền vững của cụm ngành du lịch, Lào Cai cần tập trung vào các giải pháp theo các nhóm chính sách như sau:

(i) Nhóm chính sách về chiến lược và quy hoạch phát triển du lịch

Lào Cai cần xác định định hướng phát triển cụm ngành du lịch Tỉnh chuyên nghiệp, bảo tồn được các tài nguyên thiên nhiên trong du lịch, giữ gìn môi trường, bản sắc văn hóa các dân tộc, tập trung phát triển hình thức du lịch sinh thái cộng đồng. Chính quyền địa phương hỗ trợ để tiếp tục phát triển và nhân rộng hình thức du lịch sinh thái cộng đồng. Các hình thức du lịch sinh thái cộng đồng thường thấy là du lịch ở tại nhà dân (homestay), tham gia các hoạt động văn hoá, văn nghệ cùng người dân bản địa, tham quan các bản làng dân tộc, tìm hiểu lối sống, văn hoá của người dân bản địa, tham quan nghiên cứu đa dạng sinh học…

Doanh nghiệp du lịch cần được tạo điều kiện tham gia vào các hoạt động định hướng, xây dựng chiến lược phát triển du lịch, khai thác và thiết kế các chương trình tham quan cho du khách. Tỉnh đề xuất thành lập một Hội đồng cho cụm ngành du lịch dưới sự chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở VHTTDL Lào Cai cùng với các Công ty du lịch hàng đầu để xác định những vấn đề quan trọng ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của cụm ngành và kiến nghị chương trình hành động. Các doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trong cụm ngành cần tích cực tham gia và đóng góp cho các chính sách phát triển du lịch của chính quyền để đảm bảo sự phù hợp, có lợi cho sự phát triển chung và bền vững của cả cụm ngành.