Môi trường trong vấn đề Marketing của một số doanh nghiệp tại Việt Nam

một trong những yếu tố quan trọng nhất và là một công cụ marketing hiệu quả. Đồng thời tổ chức những lớp bồi dưỡng kiến thức về môi trường cho toàn thể nhân viên trong công ty thông qua các lớp học, buổi thuyết giảng giới thiệu về ISO 14000, HACCP…

2.2. Nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về các sản phẩm môi trường của doanh nghiệp

Doanh nghiệp không thể tự mình quyết định sản xuất cái gì, như thế nào và phân phối ở đâu mà phải dựa trên kết quả nghiên cứu thị trường về nhu cầu khách hàng quyết định. Nếu như toàn xã hội không có yêu cầu gì về các sản phẩm thân thiện với môi trường hay chất lượng môi trường của sản phẩm thì doanh nghiệp không nhất thiết phải đầu tư để sản xuất các sản phẩm đó. Nói cách khác, biện pháp hữu hiệu nhất để các doanh nghiệp đẩy mạnh và thực hiện nghiêm túc môi trường trong vấn đề marketing chính là yêu cầu của người tiêu dùng về sản phẩm đó.

Xây dựng chiến lược marketing có tính đến vai trò của môi trường không có nghĩa chỉ cần doanh nghiệp nhận thức được vấn đề môi trường mà doanh nghiệp cần thông qua chiến lược marketing của mình nâng cao nhận thức của khách hàng, của người tiêu dùng về vấn đó. Tạo ra một sản phẩm có chất lượng môi trường tốt hơn đối thủ cạnh tranh thì tại sao doanh nghiệp không thông qua các công cụ marketing tạo ra sự khác biệt cho sản phẩm của mình? Trước hết, ngay trên bao bì sản phẩm, doanh nghiệp cần thể hiện được những thông số tiêu chuẩn môi trường của sản phẩm như các biểu tượng bao bì sản phẩm có thể tái chế, thông số về việc không gây hại tới môi trường của các thành phần hóa chất có trong sản phẩm. Trên bao bì sản phẩm chỉ cần có biểu tượng sau khi tiêu thụ hãy cho bao bì vào thùng rác cũng sẽ gây được thiện cảm với người tiêu dùng... Trong chiến dịch quảng cáo của mình, doanh nghiệp nên đưa ra các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường mà sản phẩm đó đạt được. Nếu như việc quảng cáo trên truyền hình do chi phí lớn mà thời gian

quảng cáo ngắn khiến doanh nghiệp không thể đưa ra đầy đủ các thông tin chất lượng môi trường của sản phẩm thì cần thông qua các phương tiện quảng cáo khác như: quảng cáo trên báo, các áp phích quảng cáo… Thông qua hội nghị khách hàng, các buổi họp báo công bố sản phẩm mới, doanh nghiệp nên đưa đến cho người tiêu dùng những thông tin quan trọng về lợi ích mà các sản phẩm sinh thái, sản phẩm thân thiện với môi trường mang lại, các chương trình bảo vệ môi trường doanh nghiệp đã, đang và sẽ thực hiện cũng như các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế về môi trường doanh nghiệp đã đạt được. Một biện pháp hữu hiệu nữa là thông qua các ấn phẩm và trang web của doanh nghiệp, doanh nghiệp giới thiệu đến người tiêu dùng thông tin môi trường mà doanh nghiệp mình đã thực hiện. Các ấn phẩm nên được phát cho người tiêu dùng tại các hội nghị khách hàng, các cuộc họp báo và đặc biệt là tại các hội chợ triển lãm doanh nghiệp tham gia – tại đó doanh nghiệp có cơ hội gặp gỡ với nhiều khách hàng và cũng là cơ hội tốt để doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt của mình so với các doanh nghiệp trong cùng ngành.

Nâng cao nhận thức người tiêu dùng về chất lượng môi trường của các sản phẩm để thông qua đó thúc đẩy nhu cầu về các sản phẩm sinh thái và sản phẩm thân thiện môi trường có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc đẩy mạnh môi trường trong vấn đề marketing của doanh nghiệp.

2.3. Chú trọng tìm hiểu các quy định và tiêu chuẩn môi trường quốc gia cũng như quốc tế

Để phát huy tối đa hiệu quả của môi trường trong vấn đề marketing, các doanh nghiệp cần chú trọng tìm hiểu chi tiết các quy định và tiêu chuẩn môi trường quốc gia và quốc tế. Muốn áp dụng đúng và áp dụng có hiệu quả nhất các quy định về môi trường, các doanh nghiệp cần hiểu rõ mình phải tuân theo những gì? Từ đó thấy được doanh nghiệp mình cần thiết lập cơ sở vật chất, cơ chế quản lý sao cho phù hợp các quy định đó. Hiện nay rất nhiều doanh nghiệp vẫn cho rằng vấn đề bảo vệ môi trường thuộc trách nhiệm của

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 112 trang tài liệu này.

sở tài nguyên môi trường chứ không phải là trách nhiệm của doanh nghiệp nên không coi trọng việc tìm hiểu rõ quy định của các tiêu chuẩn môi trường. Việt Nam chính thức trở thành thành viên của WTO đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp Việt Nam sẽ tham gia nhiều hơn vào thị trường thế giới. Do đó, doanh nghiệp cần tự trang bị cho mình những kiến thức chung đang được áp dụng cho thị trường toàn cầu, trong đó có các quy định về môi trường. Nhưng mục đích trước mắt đối với các doanh nghiệp khi tìm hiểu về các quy định và tiêu chuẩn môi trường là trên cơ sở hiểu rõ các quy định và tiêu chuẩn môi trường các doanh nghiệp đề ra cho mình chiến lược marketing phù hợp với điều kiện và mục tiêu kinh doanh của mình.

2.4. Tăng cường khả năng đáp ứng các yêu cầu, quy định quốc gia và quốc tế về môi trường

Chính các doanh nghiệp sẽ là người đổi mới công nghệ, hoàn thiện quy trình sản xuất ngay từ đầu để sản phẩm của doanh nghiệp mình đảm bảo được các quy định quốc tế về môi trường. Đổi mới công nghệ sản xuất là một trong những giải pháp quan trọng nhất để nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng hóa trên thị trường, đặc biệt là tại các thị trường nước ngoài. Một mặt làm giảm giá thành sản xuất, mặt khác nâng cao chất lượng do đáp ứng được tiêu chuẩn của các nước nhập khẩu về bao bì đóng gói, an toàn vệ sinh, quy trình chế biến.

Để đẩy mạnh môi trường trong vấn đề marketing trước hết các doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn quốc tế về môi trường. Đối với các doanh nghiệp hiện nay việc được chứng nhận ISO 14000 và HACCP là hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng môi trường của doanh nghiệp. Việc sử dụng một hệ thống quản lý môi trường phù hợp với ISO 14000 sẽ giúp cho doanh nghiệp thu được những lợi ích như: giảm thiểu chất thải trong sản xuất, sử dụng tiết kiệm và quản lý có hiệu quả nguồn tài nguyên; hạn chế rủi ro, tiết kiệm chi phí thanh tra; rút ngắn thời gian tiến hành

các thủ tục cấp phép; góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế; giúp doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm một cách rộng rãi mà không gặp bất kỳ trở ngại nào về môi trường (nhất là trên thị trường thế giới). Có thể thấy, tiêu chuẩn ISO 14000 gắn liền với toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó, với các doanh nghiệp muốn đẩy mạnh môi trường trong vấn đề marketing của mình thì việc được cấp chứng nhận ISO và các chứng nhận quốc tế khác về môi trường có thể coi là một trong những việc đáng quan tâm hàng đầu của doanh nghiệp.

Việc cung cấp các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng về môi trường đối với các doanh nghiệp không chỉ là giải pháp tạm thời nhằm đáp ứng yêu cầu của khách hàng đối với một lô hàng cụ thể mà nó là một chiến lược lâu dài cho sự phát triển của doanh nghiệp. Để làm được điều đó doanh nghiệp cần đầu tư thời gian và chi phí trong dài hạn. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc đưa các quy định quốc tế vào quy trình sản xuất chắc chắn sẽ làm phát sinh chi phí lớn trong thời gian trước mắt. Tuy nhiên, do yêu cầu chung của thị trường, các doanh nghiệp không thể đi ngược lại quy trình phát triển này. Đầu tư hoàn thiện quy trình sản xuất là một yêu cầu thiết yếu trong kế hoạch phát triển bền vững của doanh nghiệp.

2.5. Xây dựng chiến lược marketing có tính đến vai trò của môi trường theo từng chính sách cụ thể

Doanh nghiệp phải nhận thức được những cơ hội và thách thức trong quá trình hội nhập, đặc biệt là áp lực cạnh tranh ngày càng khốc liệt khi Việt Nam đã là thành viên chính thức của WTO. Một vấn đề nữa mà các doanh nghiệp của chúng ta phải quan tâm, đó là nhu cầu của khách hàng đối với chất lượng môi trường của các sản phẩm. Do đó, khi xây dựng chiến lược marketing của mình, doanh nghiệp cần xét tới vai trò của môi trường đối với từng chính sách.

 Chính sách sản phẩm: Yếu tố môi trường thể hiện rõ nhất trong chính sách sản phẩm là thông qua bao bì, nhãn hiệu do đó các doanh nghiệp cần chú trọng hơn nữa tới việc thiết kế bao bì. Bao bì cần phải được sản xuất bằng các chất liệu có thể tái chế được và trên bao bì cần có đủ các thông số môi trường cũng như các biểu tượng thân thiện với môi trường. Khi doanh nghiệp có một sản phẩm mới đạt chứng nhận tiêu chuẩn môi trường, doanh nghiệp nên thay đổi thiết kế của bao bì để phân biệt với sản phẩm trước đó. Việc làm này cũng giúp người tiêu dùng chú ý hơn tới sản phẩm và sẽ quan tâm hơn tới lý do tại sao bao bì lại thay đổi - đây là biện pháp hữu hiệu để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng đối với doanh nghiệp.

 Chính sách giá cả: Nâng cao chất lượng môi trường của sản phẩm đồng nghĩa với việc doanh nghiệp mang lại cho người tiêu dùng nhiều lợi ích hơn. Do đó, doanh nghiệp cần định giá sản phẩm của mình cao hơn các sản phẩm cùng loại không quan tâm tới chất lượng môi trường nhằm khẳng định vị thế của sản phẩm. Tâm lý của người tiêu dùng là giá cả phản ánh chất lượng và nhất là khi chất lượng đó đã được kiểm định, chứng nhận thì họ cũng sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm đó. Hơn nữa, khi người tiêu dùng quan tâm nhiều tới chất lượng môi trường của sản phẩm cũng có nghĩa họ chuẩn bị tâm lý cho việc chi trả nhiều hơn cho sản phẩm đó.

 Chính sách phân phối: Với các sản phẩm đảm bảo chất lượng môi trường doanh nghiệp nên định giá cao đồng nghĩa với việc doanh nghiệp nên xác định rõ địa điểm phân phối của mình. Trong giai đoạn hiện nay, ngoài các sản phẩm được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài, với thị trường trong nước các doanh nghiệp nên tập trung hệ thống phân phối tại các thành phố, đô thị lớn và nên thực hiện việc phân phối thông qua hệ thống các siêu thị có uy tín và chất lượng hiện nay như Metro, BigC… Bên cạnh đó các doanh nghiệp cùng ngành, như ngành thủy sản có thể hợp tác xây dựng hệ thống cửa hàng

như G7 hiện nay. Việc làm này cũng sẽ thu hút được sự chú ý của người tiêu dùng đồng thời tạo ra danh tiếng cho các sản phẩm môi trường.

 Chính sách xúc tiến, hỗ trợ kinh doanh: Đây được coi là chính sách có tác động lớn nhất và trực tiếp tới người tiêu dùng về vấn đề chất lượng môi trường của sản phẩm. Các doanh nghiệp cần triệt để sử dụng các công cụ của chính sách xúc tiến để quảng bá cho sản phẩm của mình. Hình thức hữu hiệu nhất là quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo trên truyền hình. Đẩy mạnh hơn nữa hoạt động quan hệ công chúng để thông qua đó giới thiệu hình ảnh của doanh nghiệp cũng như sản phẩm của doanh nghiệp. Đây được coi là hình thức hữu hiệu nhất để đưa các sản phẩm môi trường tới tay người tiêu dùng một cách nhanh chóng.

Tùy theo lĩnh vực kinh doanh và đặc điểm sản phẩm của từng doanh nghiệp mà xây dựng các chính sách phù hợp. Nhấn mạnh vai trò của môi trường trong từng chính sách sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao được hiệu quả áp dụng môi trường trong vấn đề marketing và thông qua đó giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh của mình.

2.6. Chú trọng việc đào tạo nguồn nhân lực và cập nhật thông tin cho cán bộ, nhân viên doanh nghiệp

Nguồn nhân lực luôn là nhân tố quan trọng nhất trong bất kỳ kế hoạch hay chiến lược phát triển nào của doanh nghiệp. Vì vậy việc đào tạo nguồn nhân lực là một chiến lược lâu dài và hiệu quả nhất cho hoạt động của doanh nghiệp. Hiện nay, các doanh nghiệp còn thiếu những cán bộ marketing giỏi, thiếu những cán bộ có kiến thức chuyên môn sâu về môi trường. Do đó, muốn đẩy mạnh môi trường trong vấn đề marketing của doanh nghiệp, cần có kế hoạch đào tạo dài hạn những cán bộ chủ chốt này. Một chiến lược marketing muốn thành công thì những người xây dựng chiến lược đó phải hiểu rõ mình

đang xây dựng chiến lược gì, nhắm tới mục tiêu gì và trong chiến lược đó yếu tố nào là quan trọng nhất… Muốn làm được như vậy thì những người hoạch định chiến lược marketing của doanh nghiệp phải có được kiến thức chuyên môn sâu rộng, cập nhật được thông tin thị trường và nắm bắt được nhu cầu của khách hàng. Việc đào tạo đội ngũ nhân viên marketing am hiểu các kiến thức và quy định về môi trường là hết sức cần thiết đối với các doanh nghiệp muốn triển khai chiến lược marketing môi trường như một chiến lược kinh doanh dài hạn của mình.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải thường xuyên cập nhật thông tin về các quy định, tiêu chuẩn môi trường quốc gia và quốc tế có liên quan đến lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp. Việc làm này không chỉ giúp doanh nghiệp nhận thức kịp thời sự thay đổi của các quy định pháp luật để có biện pháp ứng phó kịp thời mà còn giúp doanh nghiệp nắm bắt được xu hướng chung của xã hội về vấn đề môi trường. Hiện nay trong quá trình tìm hiểu về môi trường trong vấn đề marketing, các doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn do sách báo viết về vấn đề này không nhiều. Trên thị trường trong nước, sách viết riêng về môi trường hoặc marketing rất nhiều nhưng chưa cuốn sách đề cập đến môi trường trong vấn đề marketing tại các doanh nghiệp Việt Nam. Giải pháp để cập nhật thông tin và kiến thức về môi trường trong vấn đề marketing tại các doanh nghiệp là mạng internet. Hiện nay, internet rất phổ biến ở Việt Nam, đa số các doanh nghiệp đều trang bị máy tính và nối mạng để phục vụ cho công việc của mình do vậy rất thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc sử dụng kho dữ liệu khổng lồ trên thế giới. Thông qua mạng internet các doanh nghiệp có thể trang bị cho mình các kiến thức về “green marketing” từ các e-book cũng như từ kinh nghiệm tiến hành green marketing của các doanh nghiệp trên thế giới.

3. Các giải pháp khác

3.1. Giải pháp đối với người tiêu dùng

Người tiêu dùng nên thành lập Hiệp hội người tiêu dùng. Hiệp hội có vai trò như tổ chức đại diện chung cho người tiêu dùng cả nước và các tổ chức tại mỗi tỉnh, thành phố đại diện cho người tiêu dùng tại đó.

Hiệp hội thể hiện vai trò của mình trước hết trong việc nâng cao nhận thức cho các hội viên về các sản phẩm sinh thái, sản phẩm thân thiện với môi trường. Việc này được thực hiện thông qua các hoạt động của Hội như các buổi sinh hoạt hội, tại đó các hội viên được tham gia vào các hoạt động tìm hiểu về các tiêu chuẩn môi trường của sản phẩm cũng như lợi ích của các tiêu chuẩn đó đối với việc tiêu thụ chúng cũng như các lợi ích đối với xã hội nói chung. Thông qua đó khuyến khích các hội viên sử dụng các sản phẩm có hàm lượng môi trường cao và hạn chế dần tiến tới kiên quyết không mua các sản phẩm gây tác hại xấu tới môi trường. Đồng thời, các hội viên được học cách nhận biết các dấu hiệu môi trường trên bao bì sản phẩm cũng như các thông số môi trường cơ bản để tự mình có thể nhận biết và đánh giá về chất lượng môi trường của sản phẩm mình đang tiêu dùng và lựa chọn được sản phẩm tốt nhất cho mình.

Mỗi hội viên của Hiệp hội sẽ đóng vai trò là một người tuyên truyền, định hướng tiêu dùng cho gia đình mình cũng như những người xung quanh, vận động mọi người tham gia các hoạt động của Hiệp hội và quan trọng nhất là vận động mọi người quan tâm nhiều hơn tới các sản phẩm môi trường. Thông qua các cuộc nói chuyện về ích lợi các sản phẩm môi trường tạo cho mọi người thói quen tốt về việc lựa chọn, mua và sử dụng các sản phẩm môi trường. Việc người tiêu dùng tự tuyên truyền với nhau về các sản phẩm môi trường là biện pháp hữu hiệu nhất để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về chất lượng môi trường của sản phẩm.

Một hoạt động nữa của Hiệp hội là vận động các hội viên của mình sẵn sàng trả giá cao hơn cho các sản phẩm môi trường. Các sản phẩm môi trường luôn được định giá cao hơn các sản phẩm cùng loại khác trước hết là do chi phí sản xuất cao hơn, thứ hai là do lợi ích nó mang lại cao hơn nên các nhà