Kiến Nghị Về Các Loại Hình Tham Gia Kinh Doanh Chứng Khoán

doanh chứng khoán xây dựng bộ chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp kinh doanh chứng khoán và sớm triển khai đến các CTCK.

- Xây dựng hệ thống luật cạnh tranh: Bao gồm pháp luật chống cạnh tranh không lành mạnh và pháp luật chống độc quyền nhằm tạo ra một sân chơi bình đẳng cho tất cả các CTCK trên TTCK hiện nay.

- Hoàn thiện hệ thống luật phá sản: Sự tăng số lượng các CTCK một cách nhanh chóng như hiện nay, có thể dẫn tới sự phá sản của một số công ty không đủ năng lực cạnh tranh và hoạt động. Đó cũng là quy luật chung của thị trường. Các công ty này sẽ có xu hướng hợp nhất, sáp nhập và thậm chí là phá sản. Tài chính, chứng khoán là lĩnh vực nhạy cảm, một công ty chứng khi còn nắm giữ nhiều tài khoản của khách hàng phá sản sẽ gây ảnh hưởng lớn đến công chúng đầu tư cũng như toàn thị trường. Để việc phá sản không ảnh hưởng lớn đến sự vận hành chung của thị trường và quyền lợi của các nhà đầu tư, cần thiết phải hoàn chỉnh Luật phá sản nói chung và có những quy định chi tiết trong trường hợp phá sản, hợp nhất, sáp nhập với các CTCK nói riêng.

2. Kiến nghị về các loại hình tham gia kinh doanh chứng khoán

Qua việc phân tích, so sánh hoạt động giữa các loại mô hình CTCK ở chương hai ta đã thấy rõ được vị trí, vai trò, của hệ thống ngân hàng, bảo hiểm trong hệ thống tài chính nói chung và các CTCK nói riêng. Do vậy, trong bối cảnh TTCK còn non trẻ, hệ thống các CTCK rất cần thiết phải có sự tham gia của các ngân hàng, các công ty bảo hiểm cũng như những tổ chức tài chính lâu đời khác. Trong đó, những ngân hàng lớn cần được khuyến khích và phải chiếm vai trò hoạt động chủ đạo nhằm tránh rủi ro cho hệ thống. Bởi những ngân hàng lớn, với kinh nghiệm lâu đời, và một tiềm lực tài chính lớn

mạnh sẽ ít khả năng bị rủi ro hơn cũng như khả năng gánh chịu rủi ro cũng sẽ lớn hơn.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 105 trang tài liệu này.

Đối với các tập đoàn, tổng công ty lớn khác, do chưa có nhiều kinh nghiệm và chuyên môn nên muốn tham gia kinh doanh chứng khoán cần có phương án kinh doanh hiệu quả, đáp ứng những điều kiện về nhân sự, tổ chức cũng như đảm bảo cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc kinh doanh chứng khoán.

Đối với các công ty tư nhân (công ty chuyên doanh) không có sự hỗ trợ của công ty mẹ, thường có vốn nhỏ, trình độ quản lý thấp, cơ sở vật chất kỹ thuật còn thiếu. Tuy nhiên các công ty này lại đang chiếm số đông trên thị trường. Để đảm bảo chất lượng hoạt động, tránh tình trạng chỉ mở ra hoạt động và hớt váng thị trường cần phải được quản lý chặt chẽ. Trước mắt không nên khuyến khích loại hình công ty này thành lập.

Đối với các CTCK liên doanh, hiện tại giới hạn tỷ lệ góp vốn của bên nước ngoài vào CTCK liên doanh là 49%. Trong điều kiện các CTCK trong nước còn non trẻ, năng lực cạnh tranh còn thấp, quy định giới hạn như vậy là hợp lý. Tuy nhiên, việc giới hạn ở mức 49% vốn góp sẽ vẫn hạn chế nhiều vốn đầu tư gián tiếp từ nước ngoài vào Việt Nam. Một mặt là vốn đầu tư vào các CTCK vì bên nước ngoài còn e ngại vì họ vẫn sẽ không phải là đối tác quyết định. Mặt khác là vốn đầu tư gián tiếp của nước ngoài vào TTCK nói chung vì các nhà đầu tư nước ngoài vẫn chưa tin tưởng vào các nhà môi giới trong nước, cũng như chưa tin tưởng khi mở tài khoản nộp tiền vào một CTCK trong nước, nên khi cho phép thành CTCK có bên nước ngoài nắm quyền quyết định chắc chắn sẽ thu hút hơn nữa vốn từ những nhà đầu tư này. Do vậy trong thời gian tới, có thể tăng mức giới hạn này lên 51%, sau đó là 70%. Và theo lộ trình thực hiện cam kết khi gia nhập WTO, trong vòng 5

năm sau khi gia nhập (tức là đến năm 2011) Việt Nam cần mở cửa hoàn toàn, cho phép bên nước ngoài được thành lập CTCK 100% vốn nước ngoài.

3. Nâng cao điều kiện thành lập đối với các công ty chứng khoán

Điều kiện về vốn

Trong quá trình TTCK phát triển, quy mô của các công ty niêm yết sẽ tăng, số lượng khách hàng cũng như quy mô giao dịch tại các CTCK cũng tăng theo. Do đó, một yêu cầu khách quan của các CTCK là phải gia tăng quy mô về vốn để đảm bảo hoà nhịp với sự phát triển của thị trường trong nước cũng như xu thế chung của các nước trong khu vực và trên thế giới. Một giải pháp để tăng vốn cho các CTCK là cần nâng cao điều kiện về vốn pháp định để được thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán, đặc biệt đối với những nghiệp vụ đòi hỏi vốn lớn như bảo lãnh phát hành chứng khoán, tự doanh chứng khoán.

Hiện nay, quy định về vốn pháp định để thực hiện cả 4 nghiệp vụ kinh doanh là 300 tỷ đồng, áp dụng với các công ty thành lập sau 1/1/2007. Về trước mắt có thể giữ nguyên mức này, tuy nhiên ở Hàn Quốc mức vốn pháp định với các CTCK là khoảng 840 tỷ và Trung Quốc là khoảng 1000 tỷ, do vậy khi thị trường lớn mạnh hơn cần yêu cầu mức vốn pháp định đối với các CTCK cao hơn nữa nhằm tương xứng với sự phát triển của thị trường trong nước cũng như có thể hội nhập với thị trường tài chính, chứng khoán trong khu vực và thế giới.

Ngoài ra UBCKNN có thể quy định nâng cao hạn mức giới hạn tỷ lệ sở hữu của bên nước ngoài trong các CTCK lên nhằm thu hút vốn đầu tư của bên

nước ngoài vào các CTCK vì đây là một nguồn vốn rất dồi dào và nhiều tiềm năng.

Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn cho hoạt động kinh doanh chứng khoán, cần phải đưa ra những quy định khắt khe về chứng minh tài sản của chủ sở hữu, số cổ đông phải 50 – 60 cổ đông, và những cổ đông sáng lập phải nắm giữ cổ phiếu trong vòng 3 năm sau khi thành lập…

Điều kiện về cơ sở vật chất

Cơ sở vật chất kỹ thuật là một trong những yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng, năng lực phục vụ, giảm chi phí hoạt động và tăng cường hình ảnh uy tín cho các CTCK. Để nâng cao mặt bằng cơ sở vật chất kỹ thuật cho CTCK, việc trước tiên là nâng cao những điều kiện về cơ sở vật chất để thành lập và hoạt động của các CTCK như: mặt bằng kinh doanh nên giới hạn ở mức 400 – 500m2, hệ thống công nghệ thông tin phải đảm bảo đồng bộ, kết nối được giữa các chi nhánh của công ty và với SGDCK….Đặc biệt vấn đề bảo mật thông tin tại các CTCK đang được quan tâm rất nhiều trong thời điểm hịên nay. Cần có những quy định rõ ràng về điều này. Quy định như vậy không những hạn chế được số lượng CTCK quá nhiều như hiện nay mà còn góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của các CTCK.

Điều kiện về nhân sự

Nhân sự ngành chứng khoán đang khan hiếm trong thời điểm hiện nay, nhiều CTCK vẫn chưa đáp ứng được các điều kiện hiện hành, do vậy không thể đặt ra điều kiện về nhân sự cao hơn nữa trong thời gian tới. Tuy nhiên cần có những quy định khắt khe với đội ngũ lãnh đạo, Ban kiểm soát trong các

CTCK. Bởi họ là lực lượng quyết định chiến lược và hoạt động kinh doanh của công ty. Do vậy đây phải là những người không những có trình độ học vấn, mà còn phải là những người có đạo đức hành nghề, có kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính trên 5 năm và phải từng giữ những chức vụ tương đương…

4. Hoàn thiện hệ thống đào tạo, sát hạch cấp giấy phép hành nghề

Hiện nay công tác đào tạo về chứng khoán và TTCK chưa theo kịp với nhu cầu của thị trường. Do vậy cần tổ chức thường xuyên hơn các lớp đào tạo, và các kỳ thi lấy chứng chỉ hành nghề. Trước đây để được tham dự kỳ thi sát hạch lấy chứng chỉ hành nghề bắt buộc phải tham gia các khoá học của Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo chứng khoán (thuộc UBCKNN). Hiện nay, quy định này đã mở rộng, cho phép một số trường đại học, cơ sở được phép đào tạo. Tuy nhiên, cần thiết phải cải tiến và xây dựng chuẩn hoá bộ giáo trình về chứng khoán và TTCK và tất cả các cơ sở đào tạo phải đào tạo theo một chương trình chuẩn. Do việc học như vậy khó quản lý về chất lượng, nên trong việc thi lấy chứng chỉ phải thực hiện thực sự nghiêm túc, phải xây dựng quy chế tổ chức thi sát hạch hành nghề kinh doanh chứng khoán theo tinh thần Luật chứng khoán.

5. Tạo môi trường thuận lợi cho các CTCK hoạt động

- Phát triển hệ thống công nghệ thông tin của TTCK nói chung. Cần nâng cấp hệ thống giao dịch của các TTGDCK để việc giao dịch được thuận tiện hơn, triển khai khớp lệnh liên tục, tiến tới giao dịch không sàn, bỏ đại diện sàn. Đề nghị Uỷ ban chứng khoán xây dựng phần mềm dùng chung cho các CTCK có sự chia sẻ kinh phí xây dựng của các công ty nhằm đảm bảo tính đồng bộ cho toàn hệ thống. Cần đưa ra lộ trình nâng cấp hệ thống phần

mềm giao dịch để các CTCK chủ động xây dựng hệ thống công nghệ thông tin thích hợp.

- Tăng cung cho TTCK cả về số lượng, chất lượng và chủng loại thông qua: Đưa ra lộ trình và thực hiện cổ phần hoá các doanh nghiệp lớn, các ngân hàng thương mại, gắn tiến trình cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước với việc phát hành cổ phiếu ra công chúng, khuyến khích các địa phương, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu vay vốn, phát triển các sản phẩm phái sinh cho thị trường... Tuy nhiên không nên tăng cung một cách ồ ạt sẽ dễ gây sụt giảm giá chứng khoán trên thị trường.

- Phát triển thị trường sơ cấp, thị trương thứ cấp, thị trường OTC...

- Phổ biến kiến thức về chứng khoán và TTCK cho công chúng đầu tư, nhằm thúc đẩy đầu tư trên thị trường. Tuyên truyền về vai trò tư vấn của các CTCK trong việc tư vấn đầu tư, hay tư vấn niêm yết, tư vấn cổ phần hoá...

6. Tăng cường quản lý, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán trên thị trường

Để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư, và sự an toàn của TTCK nói chung cần thiết phải có sự quản lý giám sát chặt chẽ của UBCKNN đối với hoạt động của các CTCK.

Việc cần thiết trước mắt là phải nâng cao năng lực giám sát của UBCKNN với các công ty thành viên thông qua nâng cao trình độ năng lực cũng như đạo đức của đội ngũ nhân viên giám sát. Hiện đại hoá hệ thống giám sát bằng việc áp dụng hệ thống công nghệ thông tin, nối mạng nội bộ với các thành viên. Thông qua mạng nội bộ, các thành viên thường xuyên phải báo cáo về hoạt động kinh doanh của mình, giảm số lượng báo cáo trực

tiếp mà các CTCK hiện nay phải nộp. Nếu phát hiện nghi vấn cần thiết phải có giải trình.

UBCKNN nên tham khảo cách làm của Ngân hàng Nhà nước trong việc giám sát các ngân hàng thương mại. Theo đó, khi phát hiện có vấn đề phát sinh trong hoạt động thì cơ quan quản lý nhà nước ra thông báo cảnh báo gửi tới toàn hệ thống các thành viên tham gia thị trường.‌

Đẩy mạnh phối hợp hoạt động với hiệp hội kinh doanh chứng khoán trong công tác truyên truyền về chứng khoán và TTCK, trong việc hoàn chỉnh bộ đạo đức nghề nghiệp cho người hành nghề kinh doanh chứng khoán và trong việc quản lý giám sát hoạt động của các CTCK thành viên.

II. KIẾN NGHỊ ĐỐI VỚI CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN

1. Tăng vốn điều lệ hơn nữa nhằm nâng cao quy mô và chất lượng hoạt động

Với các CTCK đang hoạt động trên thị trường, để nâng cao quy mô và chất lượng hoạt động , một yêu cầu cấp thiết là phải có những giải pháp tăng vốn hữu hiệu. Thực tế cho thấy, ngay cả mức vốn 300 tỷ đồng thì hiện nay cũng chỉ có 8 trên 60 CTCK đang hoạt động có thể đáp ứng. Sở dĩ như vậy vì đa số các CTCK được thành lập trước thời điểm 1/1/2007 - thời điểm Luật Chứng khoán 2006 có hiệu lực. Những công ty này cần phải tăng vốn lên theo mức yêu cầu trong 2 năm tiếp theo. Để tăng vốn, người viết xin đưa ra những kiến nghị như sau:

+ Các CTCK được tổ chức dưới loại hình công ty cổ phần có thể phát hành chứng khoán tăng vốn, chọn thêm các đối tác chiến lược là các công ty lớn. Nếu đủ điều kiện, có thể niêm yết chứng khoán trên SGDCK để huy động

thêm vốn. Thông qua việc niêm yết, CTCK còn có thể quảng cáo về công ty với các nhà đầu tư.

+ Các công ty trách nhiệm hữu hạn nên sớm tiến hành chuyển đổi sang hình thức công ty cổ phần nhằm dễ dàng hơn cho việc huy động vốn, bởi đây một trong những ưu điểm lớn của hình thức công ty cổ phần.

+ Các công ty nhỏ có thể hợp nhất, sáp nhập với nhau để hình thành các CTCK lớn hơn. Việc sáp nhập có thể giúp các công ty nhỏ giảm thiểu chi phí hoạt động, vẫn giữ được những thế mạnh của các công ty con và nâng cao năng lực cạnh tranh với các công ty lớn trên thị trường, từ đó thúc đẩy sự đi lên của thị trường.

2. Ứng dụng công nghệ hiện đại, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật trong hoạt động kinh doanh để đạt hiệu quả cao về kinh tế cũng như kiểm soát và quản trị rủi ro tốt

Trong thời đại hiện nay, cơ sở hạ tầng và công nghệ thông tin luôn là chiếc chìa khoá để các CTCK khẳng định vị thế trên thị trường, thu hút khách hàng và kinh doanh hiệu quả. Do vậy các CTCK cần nhận thức được tầm quan trọng cũng như dành những khoản đầu tư nhất định vào nâng cấp cơ sở vật chất, hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin.

Cần mua thêm những thiết bị mới hiện đại để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Xây dựng và nâng cấp website, để đó thực sự trở thành nơi cung cấp thông tin cho nhà đầu tư, là nơi quảng bá về hình ảnh của công ty với các nhà đầu tư, là chiếc cầu nối giữa công ty với các khách hàng. Mạng Internet hiện nay đã phổ biến trong dân chúng cũng như trong giới đầu tư, hình thức giao dịch không sàn cũng đã được SGDCK TP.Hồ Chí Minh