Lý luận hàng hóa của C.Mác và vấn đề nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam

môi trường...), được tích hợp. Đặc biệt là, những giá trị sử dụng liên quan đến dịch vụ ngày càng mở rộng, thương hiệu trở thành biểu hiện bên ngoài của giá trị sử dụng hàng hóa. Trong khi đó, giá trị hàng hóa ngày càng giảm nhờ sự phát triển của khoa học công nghệ, được kết tinh bởi lao động phức tạp ngày càng nhiều hơn, và chứa đựng ngày càng ít hao phí lao động sống. Xu hướng toàn cầu hóa tạo cạnh tranh giá trị trên phạm vi quốc tế.

Nhận ra xu hướng đổi mới giá trị sử dụng, các hãng NOKIA, GOOGLE và MICROSOFT đã cung cấp nhiều dòng sản phẩm độc đáo, đặc thù và phù hợp nhu cầu đa dạng của từng đối tượng khách hàng từ mức thu nhập thấp đến thu nhập cao, nhờ đó, các hàng hóa đó có sức cạnh tranh mạnh mẽ biểu hiện ở vị trí thống lĩnh thị trường thế giới.

Tại Việt Nam, lý luận về hàng hóa của C.Mác được nhận thức và vận dụng không phù hợp trong thời kỳ vận hành nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp. Từ khi Đổi Mới, Việt Nam đã từng bước thúc đẩy cạnh tranh hàng hóa lành mạnh thông qua nỗ lực phát triển đồng bộ các loại thị trường và ban hành khung pháp lý về cạnh tranh, đồng thời, các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chú ý đến đồng thời cạnh tranh về giá trị và cạnh tranh về giá trị sử dụng. Tuy nhiên, quá trình vận dụng lý luận về hai thuộc tính vào nền kinh tế vẫn có những hạn chế như: tồn tại độc quyền doanh nghiệp nhà nước làm ngăn cản cạnh tranh hàng hóa, nhận thức chưa chính xác của doanh nghiệp về giá trị và giá trị sử dụng.

Khung phân tích sức cạnh tranh hàng hóa được xây dựng từ lý luận hàng hóa của C.Mác hoàn toàn có thể dùng đánh giá từng loại hàng hóa. Trong khi đó, coi hàng hóa Việt Nam như một chỉnh thể thống nhất, kết quả nghiên cứu cho thấy, hàng hóa Việt Nam có sức cạnh tranh tương đối tốt trên thị trường nội địa, nhưng vẫn còn rất nhỏ trên thị trường nước ngoài, đặc biệt là trên thị trường các nước phát triển. Về giá trị, hàng hóa Việt Nam có giá trị - giá cả thấp tại các ngành sử dụng nhiều lao động và tài nguyên, nhưng hạn chế lớn

nhất là khả năng hạ thấp giá trị hàng hóa là khó và tương đối chậm. Về giá trị sử dụng, hàng hóa Việt Nam phục vụ khá tốt nhu cầu tiêu dùng nội địa nhờ sự phù hợp với thị hiếu, thói quen tiêu dùng của khách hàng. Dù vậy, giá trị sử dụng của hàng hóa Việt Nam còn nhiều hạn chế: thứ nhất, hàng hóa chủ yếu là dạng thô; Thứ hai, kém đa dạng hóa về hình thức, chức năng so với hàng hóa của Trung Quốc, Thái Lan, đặc biệt là chưa đáp ứng được những nhu cầu về những hàng hóa sử dụng công nghệ cao, hiện đại; Thứ ba, chất lượng hàng hóa không ổn định, chưa đáp ứng tốt các chỉ tiêu an toàn, vệ sinh, môi trường...; Thứ tư, hình thức bên ngoài của hàng hóa chưa hấp dẫn khách hàng; Thứ năm, các dịch vụ trước-trong-sau khi bán hàng gắn kèm hàng hóa Việt Nam chưa tốt; Thứ sáu, thương hiệu hàng hóa Việt Nam chưa được hình thành như một công cụ phục vụ cạnh tranh hàng hóa.

Để nâng cao sức cạnh tranh, hàng hóa Việt Nam cần phải đổi mới theo hướng: Thứ nhất, để đáp ứng nhu cầu và thị hiếu đa dạng của khách hàng, phải nâng cao và đa dạng hóa giá trị sử dụng hàng hóa bằng việc không ngừng đổi mới giá trị sử dụng, đảm bảo các tiêu chuẩn quốc tế đối với hàng hóa, nâng cao giá trị sử dụng gắn liền với xây dựng thương hiệu của hàng hóa. Thứ hai, hạ thấp giá trị cá biệt thấp hơn giá trị xã hội của hàng hóa. Sức cạnh tranh hàng hóa chỉ thực sự bền vững khi doanh nghiệp thực hiện đồng thời cả hai định hướng trên. Thứ ba, để thúc đẩy cạnh tranh hàng hóa lành mạnh, nhà nước phải nâng cao hiệu lực điều tiết bằng cách can thiệp theo phương châm “thị trường ở mọi lúc mọi nơi, nhà nước ở những lúc, những nơi cần thiết”, hoàn thiện hệ thống pháp luật và môi trường kinh tế vĩ mô. Thứ tư, tăng cường hợp tác giữa những người sản xuất nhỏ và vừa.

Việc nâng cao sức cạnh tranh hàng hóa Việt Nam đòi hỏi sự tham gia tích cực của nhà nước và các doanh nghiệp Việt Nam. Cụ thể là, nhà nước phải nâng cao quy mô và chất lượng hệ thống giáo dục đào tạo, tạo điều kiện phát triển nền khoa học công nghệ Việt Nam, đẩy mạnh cải cách cách thức tổ

chức và quản lý sản xuất trong xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tư liệu sản xuất hiệu quả hơn, và hỗ trợ doanh nghiệp khai thác, sử dụng tài nguyên hợp lý tài nguyên để nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa. Trong khi đó, doanh nghiệp Việt Nam cần tiếp tục đào tạo người lao động để nâng cao ý thức và kỹ năng lao động phù hợp với điều kiện sản xuất đặc thù, chú trọng hoạt động nghiên cứu - triển khai, không ngừng tự đổi mới cách thức tổ chức sản xuất, đổi mới và nâng cao hiệu quả sử dụng tư liệu lao động, tiết kiệm nguyên - nhiên vật liệu, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên để tăng sức cạnh tranh của hàng hóa.

TÀI LIỆU THAM KHẢO