Đối Với Hội Doanh Nghiệp Kiểm Toán Viên Hành Nghề (Vacpa)

nhưng vẫn bám sát theo chương trình xác lập mức trọng yếu do VACPA ban hành. Tùy từng loại hình và rủi ro của doanh nghiệp mà KTV cần linh hoạt trong việc xác định tỷ lệ mức trọng yếu từ 50%-70% để xác lập mức trọng yếu thực hiện cho từng khoản mục, bên cạnh đó KTV cũng có thể uyển chuyển thay đổi ngưỡng sai sót có thể bỏ qua chứ không nhất thiết là 4%. Bởi mỗi khoản mục khác nhau chứa đựng những rủi ro khác nhau dẫn đến sai sót trên BCKT.

4.2.2 Giai đoạn thực hiện kiểm toán

- Đối với thử nghiệm kiểm soát, KTV cần tìm hiểu kỹ và nghiên cứu sâu hơn nên trình bày ra giấy để lưu lại trong quá trình làm việc. Việc này giúp cho việc kiểm toán các năm sau cũng như giúp cho KTV tiết kiệm được thời gian và công sức trong việc tìm hiểu HTKSNB của khách hàng.

- Về phương pháp chọn mẫu, công ty cần kết hợp giữa phương pháp chọn mẫu hiện tại của công ty với phương pháp chọn mẫu thống kê trên máy tính giúp lượng hóa được rủi ro, tối ưu hóa cỡ mẫu được chọn và ít mang tính chủ quan, làm giảm thời gian trong việc thu thập bằng chứng.

- Do các thủ tục phân tích chỉ dừng lại ở việc phân tích các biến động của khoản mục ở kỳ này so với kỳ trước nên công ty cần bổ sung thêm các thủ tục phân tích khác, mở rộng sự so sánh ra các doanh nghiệp cùng ngành. Công ty nên mở rộng phân tích biến động doanh thu theo từng mặt hàng hoặc nhóm hàng, vì khi chỉ phân tích biến động như công ty TNHH CBTSXK Hoàng Gia thì chỉ xem xét được số tổng không chi tiết từng mặt hàng, điều này có thể dẫn đến công ty bán mặt hàng này nhưng lại ghi là mặt hàng kia làm cho doanh thu biến động.

- Trong việc thực hiện các thủ tục phân tích, công ty nên kết hợp so sánh doanh thu hai kỳ liên tiếp với việc so sánh các chỉ tiêu về doanh thu của công ty khách hàng, với các công ty khác cùng ngành hoặc với đối thủ cạnh tranh. Ngoài ra cũng cần tìm hiểu về tình hình chung của ngành nghề mà đơn vị khách hàng đang hoạt động để có được đánh giá đầy đủ và chính xác hơn về đơn vị. Từ đó đưa ra được định hướng cụ thể và chặt chẽ cho cuộc kiểm toán, có thể mở rộng hay thu hẹp các thử nghiệm chi tiết, giúp KTV tiết kiệm được thời gian và mang lại hiệu quả kiểm toán cao hơn.

- Công ty cần tiến hành phân tích tỷ số như tỷ lệ lãi gộp/doanh thu. Dựa vào sự biến động của tỷ lệ lãi gộp KTV sẽ có những đánh giá về tình hình kinh doanh của đơn vị hoặc có thể phát hiện ra những sai sót trong số liệu kế toán.

- Công ty cần tiến hành thủ tục kiểm toán để so sánh đối chiếu doanh thu BH & CCDV từ chứng từ lên sổ sách nhằm đạt mục tiêu đầy đủ trong trường

hợp doanh thu có khả năng bị khai thiếu. Ngoài ra công ty nên thiết kế thêm thủ tục ước tính thuế đầu ra để đem so sánh với thuế đầu ra của công ty nếu chênh lệch nhiều thì cần kiểm tra lại cách tính của đơn vị. Đối với doanh thu HĐTC công ty nên tiến hành thêm thủ tục ước tính chênh lệch tỷ giá, ước tính lãi tiền gửi nếu có chênh lệch thì cần kiểm tra lại xem đơn vị có tính toán chính xác hay không, ngoài ra công ty cũng nên thiết kế thêm thủ tục kiểm toán cho doanh thu HĐTC để đảm bảo tính chính xác và hợp lý của khoản mục này.

4.2.3 Giai đoạn hoàn thành kiểm toán

Các KTV thường xuyên cập nhật những thông tin về việc sữa đổi, bổ sung có liên quan đến khoản mục doanh thu.

Các KTV phải không ngừng học hỏi, nâng cao kinh nghiệm bản thân để có thể đưa ra quyết định hay phán đoán của mình một cách hợp lý nhất bởi có nhiều công việc đòi hỏi ở KTV nhiều sự xét đoán cá nhân chẳng hạn như: chọn mẫu để kiểm tra, đánh giá rủi ro, xác lập mức trọng yếu.

Sắp xếp nhân sự và lịch công tác hợp lý (công ty nên tăng thời gian cho các cuộc kiểm toán tại đơn vị khách hàng hoặc tăng thêm số KTV cho mỗi cuộc kiểm toán) đảm bảo KTV có đủ thời gian để thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán tại công ty khách hàng cũng như hoàn thành giấy tờ làm việc và phát hành báo cáo kịp thời gian. Tăng cường hỗ trợ KTV chính trong việc hoàn thành BCKT,cụ thể:

Bảng 4.1: BẢNG KẾ HOẠCH LÀM VIỆC THEO QUY MÔ KHÁCH HÀNG

Quy mô Công ty khách hàng

Nhân sự (người)	Thời gian kiểm toán (ngày)	Thời gian phát hành BCKT (ngày)
Nhỏ	3-4	2-4	7-10
Vừa và nhỏ	4-6	4-6	10-15
Lớn	6-8	7-9	15-20

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

5.1 Kết luận

Kiểm toán doanh thu đóng vai trò quan trọng trong kiểm toán BCTC, bởi các khoản doanh thu ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp điều mà các nhà đầu tư cũng như ban lãnh đạo của công ty quan tâm khi được thể hiện

trên báo cáo kết quả kinh doanh. Những sai sót, gian lận trong khoản mục này có thể ảnh hưởng trọng yếu đến tính trung thực và hợp lý của BCTC.

Thực hiện kiểm toán khoản mục doanh thu là công việc tổng hợp có nghĩa là khoản mục doanh thu có liên quan đến nhiều khoản mục khác như tiền, nợ phải thu, thuế, chi phí… vì vậy khi kiểm toán khoản mục này KTV sẽ kết hợp kiểm toán với nhiều khoản mục khác như đã nêu trên ( kiểm tra đối ứng ), bên cạnh đó cũng góp phần phát hiện gian lận và sai sót của các khoản mục khác có liên quan như tiền, nợ phải thu…nếu kiểm tra đối chiếu vì chúng có liên quan mật thiết với nhau. Và việc đưa ra ý kiến hợp lý cho các khoản mục doanh thu sẽ góp phần tăng thêm giá trị của báo cáo kiểm toán và giảm thiểu rủi ro kiểm toán. Mặt khác, nếu kiểm toán cho toàn bộ BCTC thì khi kiểm toán khoản mục doanh thu KTV có thể tham khảo những phần hành đã kiểm rồi có liên quan đến doanh thu mà không cần thực hiện lại tốn thời gian và công sức.

Qua đề tài nghiên cứu này, tác giả đã tìm hiểu và đáp ứng được những mục tiêu nghiên cứu đưa ra. Những giải pháp mà người viết đề xuất chỉ có thể góp phần hoàn thiện một phần nào đó quy trình kiểm toán doanh thu nói riêng cũng như kiểm toán BCTC nói chung. Bởi trong thực tế có một khoảng cách nhất định so với lý thuyết đã học, việc vận dụng quy trình vào thực tế luôn chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố chủ quan và khách quan khác như: giới hạn thời gian, mối quan hệ giữa chi phí bỏ ra và lợi nhuận thu về, xét đoán nghề nghiệp của KTV…Do đó, KTV chỉ cần áp dụng những thủ tục kiểm toán sao cho vừa để đảm bảo sự trung thực và hợp lý của BCTC là chấp nhận nhưng vẫn phải đảm bảo chất lượng của cuộc kiểm toán. Vì thế, Công ty SVC không ngừng nâng cao chất lượng kiểm toán, giữ vững lòng tin đối với khách hàng.

Tuy nhiên, do những giới hạn về thời gian tìm hiểu quy trình, những giới hạn về trình độ và kinh nghiệm của người viết nên những giải pháp không tránh khỏi thiếu sót liên quan đến tính khả dụng thực tế, nên cần có sự xem xét và cân nhắc của Ban lãnh đạo SVC để các giải pháp được lựa chọn và thực hiện một cách hữu hiệu.

5.2 Kiến nghị

5.2.1 Đối với công ty được kiểm toán

Có thể thấy: kết quả của cuộc kiểm toán phụ thuộc không chỉ vào công ty kiểm toán mà còn phụ thuộc vào chính công ty được kiểm toán. Bởi lẽ với sự

phối hợp, hổ trợ một cách nhiệt tình, trung thực từ phía nhân viên trong công ty được kiểm toán sẽ giúp việc tìm hiểu, đánh giá của KTV về đơn vị được chính xác và phù hợp với thực tế hơn. Do vậy, để cuộc kiểm toán đạt được kết quả như mong đợi cũng như thời gian hoàn thành kiểm toán đúng với thời gian đề ra, đơn vị cần:

- Cung cấp thông tin đầy đủ chính xác: khi các KTV tiến hành phỏng vấn để tìm hiểu về tình hình sản xuất kinh doanh, cơ cấu tổ chức, hệ thống KSNB… của đơn vị, đơn vị cần yêu cầu các cá nhân được phỏng vấn cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, không được che giấu những thông tin có tính chất quan trọng, có ảnh hưởng đến việc ra quyết định của KTV.

- Các chứng từ, sổ sách kế toán cần được ghi chép rò ràng, nhất là đối với các khoản doanh thu. Cung cấp đầy đủ chứng từ, sổ sách khi được KTV yêu cầu.

- Đơn vị cần tiếp tục cũng cố hoàn thiện HTKSNB ở đơn vị, nhằm hạn chế tối đa các gian lận, sai sót trong hệ thống thông tin kế toán của đơn vị, góp phần hạn chế các sai sót trên báo cáo tài chính của đơn vị.

5.2.2 Đối với Công ty SVC

- Thường xuyên mở các lớp huấn luyện chuyên nghiệp giúp nâng cao kinh nghiệm và xét đoán chuyên môn cho các KTV. Đồng thời, tạo điều kiện để các KTV tham gia các cuộc thi để nâng cao trình độ chuyên môn như: Kiểm toán viên tài năng, CEO....

- Tuyển dụng thêm KTV nhằm giảm nhẹ áp lực công việc, có chế độ bồi dưỡng phù hợp để tạo thuận lợi cho các KTV có cuộc sống tốt và tạo động lực tốt để làm việc hiệu quả hơn.

5.2.3 Đối với các cơ quan có liên quan

- Thực tế hiện nay các văn bản pháp luật, pháp lý về ngành kế toán - kiểm toán nước ta còn nhiều điểm chưa hoàn chỉnh, gây khó khăn cho các KTV khi hành nghề. Vì vậy, mong rằng trong tương lai không xa Nhà nước và Bộ tài chính quan tâm cố gắng hoàn thiện hơn cơ sở pháp lý chung cho hoạt động kiểm toán, ban hành các chuẩn mực kế toán, kiểm toán một cách rò ràng cụ thể dễ hiểu, kết hợp tham khảo các chuẩn mực kế toán, kiểm toán quốc tế nhằm giúp cho các doanh nghiệp kiểm toán áp dụng một cách dễ dàng, hạn chế những sai sót do hiểu nhầm hoặc không hiểu rò quy định.

- Hoàn thiện và nâng cao chất lượng các lớp đào tạo và các cuộc thi KTV nhằm đào tạo ra các KTV ưu tú, giàu kinh nghiệm thực hiện tốt các cuộc kiểm toán.

- Tăng cường công tác kiểm soát chất lượng hoạt động của các công ty kiểm toán, các KTV hành nghề và có biện pháp xử lý kịp thời nghiêm khắc đối với các sai phạm. Đồng thời nâng cao chất lượng kiểm toán, tạo dựng được lòng tin cho khách hàng.

- Thường xuyên mở các lớp cập nhật kiến thức, hội thảo kế toán- kiểm toán nhằm giúp các KTV nâng cao kiến thức và kỹ năng.

- Mở rộng quan hệ giao lưu với quốc tế tạo điều kiện hội nhập để các KTV trong nước tiếp cận, học hỏi kinh nghiệp, được cộng tác làm việc với các tập đoàn kiểm toán quốc tế.

5.2.4 Đối với Hội doanh nghiệp kiểm toán viên hành nghề (VACPA)

- Luôn theo dòi nhắc nhỡ việc sửa đổi đối với những sai phạm, yếu kém của các công ty kiểm toán, có biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với các sai phạm.

- Tăng cường công tác quản lý đối với các công ty kiểm toán và các KTV hành nghề. Đặc biệt là quản lý đạo đức nghề nghiệp của KTV, vì hoạt động kiểm toán là một hoạt động mang tính đặc thù kết quả của nó phụ thuộc nhiều vào năng lực và đạo đức nghề nghiệp của các KTV.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

- Bộ Tài Chính, hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam và hệ thống chuẩn mực kiểm toán Việt Nam.

- Công ty TNHH kiểm toán Sao Việt chi nhánh Cần Thơ, file kiểm toán khách hàng Công ty CP CBTSXK Hoàng Gia.

- Chương trình kiểm toán mẫu của VACPA.

- Nguyễn Minh Nhật. 2015. Tài liệu giảng dạy. Bài giảng Kiểm toán 1.

- Nguyễn Quang Nhơn. 2015. Tài liệu giảng dạy. Bài giảng Kiểm toán 2.

- Thông tư 200/2014/TT-BTC ban hành ngày 22/12/2014.

- Thông tin từ các trang: www.gdt.gov.vn, www.kiemtoan.com.vn và https://www.google.com/search

- Nguyễn Tấn Đạt. 2009.Đánh giá quy trình kiểm toán doanh thu và nợ phải thu của công ty kiểm toán SGN tại công ty TNHH thủy sản Tây Đô. Khóa luận tốt nghiệp Cử nhân kinh tế, hệ đại học, Trường Đại học Cần Thơ.

- Đinh Ngọc Bích.2012. Kiểm toán khoản mục doanh thu bán hàng và nợ phải thu khách hàng của công ty TNHH XYZ. Khóa luận tốt nghiệp Cử nhân kinh tế, hệ đại học, Trường Đại học Cần Thơ.

PHỤ LỤC

PHỤ LỤC 01: CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN MẪU KHOẢN MỤC DOANH THU.

PHỤ LỤC 02: BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN CÔNG TY TNHH CBTSXK HOÀNG GIA.

PHỤ LỤC 03: BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CÔNG TY TNHH CBTSXK HOÀNG GIA.

PHỤ LỤC 04: KIỂM TRA KSNB ĐỐI VỚI CHU TRÌNH BÁN HÀNG, PHẢI THU, THU TIỀN.

PHỤ LỤC 05: BẢNG KIỂM TRA CHI TIẾT MẪU DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ.

PHỤ LỤC 06: BẢNG KIỂM TRA CHI TIẾT MẪU CHỨNG TỪ LÃI NGÂN HÀNG VÀ CHÊNH LỆCH TỶ GIÁ.

PHỤ LỤC 07: BẢNG KIỂM TRA CHỨNG TỪ CUT – OFF.

PHỤ LỤC 01

CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN MẪU KHOẢN MỤC DOANH THU

STT

Thủ tục	Người thực hiện	Tham chiếu
I. Thủ tục chung
1	Kiểm tra các nguyên tắc kế toán áp dụng nhất quán với năm trước và phù hợp với quy định của chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.	Chương	G140
2	Lập bảng số liệu tổng hợp có so sánh với số dư cuối năm trước. Đối chiếu các số dư trên bảng số liệu tổng hợp với BCĐPS và giấy tờ làm việc của kiểm toán năm trước (nếu có).	"	G140
II. Kiểm tra phân tích
1	So sánh doanh thu bán hàng và doanh thu hàng bán bị trả lại, tỷ lệ các khoản mục giảm trừ doanh thu trên tổng doanh thu giữa năm nay và năm trước, thu thập giải trình cho những biến động bất thường.	"	G140
2	Phân tích sự biến động của tổng doanh thu, doanh thu theo từng loại hoạt động giữa năm nay với