Hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ở thủ đô Hà Nội trong giai đoạn 2001- 2010 - 28

Quốc gia/Lãnh thổ (Nation/Territory)

Số dự án (Number of Project)

Vốn đầu tư (Investment capital)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

Singapore Japan

Rep. Of Korea

Hongkong Thailand Australia Sweden

United Kingdom Taiwan

France USA

Malaysia Philippines Denmark China Indonesia Holland Switzerland Germany Panama Poland Argentina Austria Hungari Russia

P.D.Rep of Korea Luxembourg Cuba

Czech Newzealand India

Israel Italy Laos Other

38

92

45

53

18

22

15

21

30

25

26

16

3

2

52

12

8

9

18

3

4

3

8

2

7

1

3

1

2

1

2

1

5

1

52

2.980.000.000

1.260.000.000

965.000.000

487.000.000

425.500.000

395.336.000

368.245.840

358.000.000

261.000.000

193.958.460

172.000.000

163.000.000

99.700.000

79.636.000

68.000.000

67.592.000

58.830.770

58.505.000

45.000.000

27.350.400

15.800.000

14.073.932

14.000.000

11.400.000

10.511.400

8.100.000

7.619.400

6.600.000

6.298.313

5.200.000

5.000.000

1.981.136

1.500.000

686.000

476.533.809

Singapore

Brunei

Malaysia

Thái Lan

Philippines

Indonesia

Việt nam

Myanma

Lào

Campuchia

Sân bay

4,9

3,3

3,1

3,1

2,3

3,0

1,9

1,6

1,5

1,6

Bến cảng

4,9

3,0

3,1

2,5

2,4

2,4

2,0

1,5

-

1,5

Vận tải

4,6

3,3

2,7

1,6

1,9

2,3

1,9

1,6

1,5

1,8

Năng lượng

4,4

3,6

2,6

2,7

2,2

2,6

1,9

1,4

1,7

1,4

Viễn thông

4,7

3,5

3,2

3,0

2,7

2,7

2,2

1,4

1,5

1,4

Nguồn nhân lực

4,1

2,8

2,9

2,7

3,1

2,5

2,7

2,3

1,7

1,4

Công nghệ

3,8

2,6

3,0

2,6

2,8

2,2

1,9

1,8

1,5

1,3

Tài chính

4,6

3,3

3,0

2,5

2,6

2,0

1,6

1,6

1,3

1,2

Điều kiện sống

4,1

3,3

3,2

2,7

2,7

2,3

1,8

1,7

1,4

1,5

HƯ thèng thuÕ

4,2

3,3

3,2

2,7

2,7

2,3

1,8

1,7

1,4

1,5

Hậu quả của bộ máy hành chính

4,5

3,0

3,0

2,3

2,4

1,9

1,4

1,6

1,3

1,1

Tính công minh của bộ máy hành chính

4,3

2,3

3,0

2,3

2,2

1,8

1,5

1,6

1,4

1,1

Trung bình

4,4

3,1

3,0

2,6

2,5

2,1

1,9

1,7

1,5

1,4

Xếp hạng trung bình từ tốt nhất

đến xấu nhất

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Theo thang điểm 5 và điểm 5 là cao nhất

Nét mới của Luật ĐTNN

sửa đổi, bổ sung năm 2000

So với Luật ĐTNN sửa đổi năm 1992, Luật ĐTNN sửa đổi năm 1996 có một số

điểm mới:

 Khuyến khích hơn ĐTTTNN trên cơ sở quy định các ưu đLi về thuế thông thoáng hơn để thu hút FDI vào những lĩnh vực và

địa bàn như sản xuất hàng xuất khẩu; nông, lâm, thuỷ sản; sử dụng công nghệ cao; xây dựng cơ sở hạ tầng; sử dụng nhiều lao

động; địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa; những vùng có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn (Điều 39). Luật đL đa dạng hoá hơn phương thức đầu tư hơn (bổ sung thêm phương thức đầu tư BOT, BT, BTO) (Đièu 19). Đồng thời, Luật cũng có các điều chỉnh về góp vốn đầu tư bằng tiền Việt Nam của nhà ĐTNN; bảo đảm việc hỗ trợ cân đối ngoại tệ cho các công trình hạ tầng, sản xuất hàng hoá thay thế hàng nhập khẩu thiết yếu và các công trình quan trọng khác (Điều 33); thu hẹp đề mục phải biểu quyết theo nguyên tắc nhất trí.

Luật sửa đổi cũng đL đưa ra các ưu đLi về tài chính được áp dụng với các tiêu chuẩn khuyến khích nhiều hơn, rõ ràng hơn về lĩnh vực, thời hạn và nghành nghề. Các dự án đầu tư được phân thành các nhóm khác nhau như: các dự án bình thường, các dự án khuyến khích đầu tư, các dự án có nhiều tiêu chuẩn khuyến khích đầu tư và các dự án đặc biệt khuyến khích đầu tư.

Tiếp tục thu hẹp phạm vi quy định về nguyên tắc nhất trí trong Doanh nghiệp liên doanh.

Thay vì từ 4 đề mục phải biểu quyết theo nguyên tắc nhất trí, Luật mới sửa đổi năm 2000

đL thu hẹp hơn và chỉ giữ lại 2 đề mục là bổ nhiệm, miễn nhiệm TGĐ, Phó TGĐ, Kế toán trưởng; sửa đổi, bổ sung điều lệ doanh nghiệp (Điều 14). Quy định này là một điều chỉnh quan trọng, góp phầm làm hài lòng các nhà ĐTNN hơn.

Tạo điều kiện cho nhà ĐTNN tự do lựa chọn hình thức và chuyển nhượng vốn đầu tư phù hợp với thông lệ quốc tế hơn.

Điều 19 Luật ĐTNN năm 1996 đL được bổ sung trong Luật mới: "Các doanh nghiệp có vốn

ĐTNN trong quá trình hoạt động được tự do lựa chọn hình thức đầu tư, chia tách, sát nhập, hợp nhất doanh nghiệp". Đây là một bổ sung quan trọng tạo điều kiện cho các nhà ĐTNN sử dụng vốn một cách linh động hơn để tránh rủi ro cao.

Tại điều 34 của Luật ĐTNN năm 1996 có quy

định buộc doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài phải ưu tiên chuyển nhượng vốn cho doanh nghiệp Việt Nam. Quy định này là biện pháp cần thiết để đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp Việt Nam nhưng đL bộc lộ một số hạn chế: vừa bó buộc cho ta, vừa gây phản ứng của các nhà

ĐTNN. Luật năm 2000 đL khắc phục hạn chế này bằng cách Luật chỉ quy định" "Nhà ĐTNN trong doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài có

quyền chuyển nhượng vốn của mình".

** Về đối tượng miễn giảm thuế nhập khẩu: các

các nhà đầu tư nào đạt được các tiêu chuẩn

quy định tại Điều 10 của Nghị định 10 đL được

về tỷ lệ xuất khẩu cao, hàng xuất khẩu có

luật hoá vào phần bổ sung của điều 47 của Luật

hàm lượng nội địa hoá cao, sử dụng nhiều

mới năm 2000 để khuyến khích nhập khẩu các

lao động.

tài sản trên để không ngừng đổi mới công nghệ

Mặc dù đL trải qua 3 lần sửa đổi, nhưng

tiên tiến mà trong nước chưa sản xuất được.

trước sự phát triển nhanh chóng của tình

** Về quy định chuyển lỗ: Luật sửa đổi năm

hình kinh tế - xL hội, nhu cầu về vốn cho

2000 đL mở rộng phạm vi đối tượng điều chỉnh là

đầu tư phát triển trong giai đoạn tới rất lớn,

cả doanh nghiệp liên doanh, doanh nghiệp 100%

đặc biệt là môi trường đầu tư của các nước

vốn nước ngoài, và doanh nghiệp tham gia hợp

trên thế giới và khu vực cũng có nhiều thay

đồng hợp tác kinh doanh thay vì chỉ có doanh

đổi, đL xuất hiện các yêu cầu cấp bách cần

nghiệp liên doanh như trước (Điều 40).

sửa đổi Luật ĐTNN năm 1996 nhằm tăng

** Về quản lý ngoại hối: Tại Điều 33 của Luật

cường tính cạnh tranh của môi trường đầu

ĐTNN năm 1996 quy định: doanh nghiệp có vốn

tư tại Việt Nam. Ngày 9-6-2000 tại Quốc

ĐTNN, bên nước ngoài tham gia hợp đồng hợp

hội khoá X, kỳ họp thứ 7 đL thông qua

tác kinh doanh tự bảo đảm nhu cầu về tiền nước

Luật ĐTNN sửa đổi lần thứ 4

ngoài cho hoạt động của mình". Quy định này

đặc các doanh nghiệp có vốn ĐTNN trước nhiều

khó khăn, rủi ro trong việc bảo đảm ngoại tệ cho

hoạt động của mình. Để khắc phục các hạn chế

trên, Luật mới năm 2000 đL sửa lại Điều 33 của

Luật ĐTNN năm 1996: doanh nghiệp có vốn

ĐTNN, bên nước ngoài tham gia hợp đồng hợp

tác kinh doanh được mua ngoại tệ tại ngân hàng

thương mại để đáp ứng cho các giao dịch vLng và

các giao dịch được phép khác theo quy định của

pháp luật về quản lý ngoại hối".

** Về thế chấp tài sản vay vốn: Luật mới năm

2000 (Điều 46) đL cho phép doanh nghiệp có vốn

ĐTNN được thế chấp tài sản gắn liền với đất và

giá trị quyền sử dụng đất để đảm bảo vay vốn tại

các tổ chức tín dụng được phép hoạt động tại

Việt Nam". Đây là nét mới bổ sung nhằm tháo

gỡ khó khăn về vốn cho các doanh nghiệp có vốn

ĐTNN mà Luật ĐTNN trước đấy không đề cập

đến.

Về mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp

Theo Luật ĐTNN tại Việt Nam sửa đổi năm 1996 và năm 2000, thuế

thu nhập

doanh nghiệp

suất thu nhập phổ thông áp dụng cho các doanh nghiệp có vốn ĐTNN và bên nước ngoài tham gia hợp đồng HTKD là 25% (Điều 38 - Luật năm

1996; Điều 45 Nghị định số 24/200-0/CP ngày 31-7-2000 hướng dẫn thi

hành Luật bổ sung, sửa đổi năm 2000). Với mức thuế suất thu nhập

doanh nghiệp của các nước trên thế giới thường giao động trong khoảng

30% - 60% thì thuế suất này của Việt Nam là vào loại thấp. Ngay cả so

với các nước trong khu vực, mức thuế suất của Việt Nam cũng được coi

là hấp dẫn hơn, chẳng hạn thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành của

Brunei 30%; Malaysia 28%; Myanmar 30%; Singapore 26%; Thái Lan

30%; Trung Quốc 30%, ngoài ra còn phải trả thuế thu nhập địa phương

là 3%; còn Philippines thuế thu nhập của công ty giảm dần mức thuế từ

34% năm 1998, xuống 33% năm 1999, và 32% từ năm 2000 trở đi.

Các ưu đAi về thuế suất, miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các ưu đLi về thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam cũng được coi

là hấp dẫn với các mức thuế suất ưu đLi là 20%, 15%, 10%, thời hạn

miễn thuế tối đa là 8 năm. Mức thuế suất ưu đLi và thời hạn miễn giảm

thuế phụ thuộc chủ yếu vào một số tiêu chí như lĩnh vực đầu tư, địa bàn

đầu tư, tỷ lệ xuất khẩu, trình độ công nghệ, số lượng lao động sử dụng,

mức độ sử dụng nguyên liệu, vật tư ... trong nước. Các dự án càng đáp

ứng được nhiều tiêu chí càng được hưởng mức ưu đLi cao hơn. Chẳng

hạn:

- Trên cơ sở tiêu chí về lĩnh vực đầu tư: Theo quy định hiện hành của

Việt Nam, các dự án đầu tư vào cac ngành khuyến khích như chế biến

nông, lâm, thuỷ sản, xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng .. có thể được

hưởng các mức thuế suất ưu đLi khác nhau là 10%, 20% và được miễn,

giảm thuế với các mức khác nhau, tối đa là 8 năm. Trong khi đó

Malaysia quy định các dự án đầu tư vào lĩnh vực mới được giảm 30%

thuế và miễn thuế tối đa là 5 năm tính từ ngày sản xuất, còn Philippines

quy định miễn thuế tối đa là 6 năm kể từ lúc bắt đầu đi vào hoạt động.

- Trên cơ sở tiêu chí về địa bàn đầu tư: Việt Nam quy định: các dự án

đầu tư vào vùng núi, vùng sâu, vùng xa được hưởng thuế suất ưu đLi là 10% trong 15 năm, miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% thuế trong 4 năm tiếp theo.. Trung Quốc quy định các dự án đầu tư vào các khu vực xa xôi, kém phát triển được giảm 15-30% thuế, trong 10 năm tiếp theo sau thời hạn miễn thuế bình thường, còn Lào xem xét cho các dự án này hưởng thuế suất thu nhập công ty ưu đLi là 10-15% và việc miễn thuế chỉ xem xét cho một số trường hợp hLn hữu .v.v..

2. Ưu đAi về miễn, giảm thuế

Chính sách ưu đLi của Việt Nam trong miễn thuế nhập khẩu cơ bản là tương đối rộng. Về nguyên tắc, tất cả tài sản thuộc vốn đầu tư được miễn

nhập khẩu

thuế nhập khẩu gồm:

- Máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải chuyên dùng nằm trong dây

chuyền công nghệ để tạo TSCĐ của doanh nghiệp, linh kiện, chi tiết đi

kèm, nguyên liệu, vật tư để chế tạo linh kiện, chi tiết ...

- Vật tư xây dựng để tạo TSCĐ trong nước chưa sản xuất được.

- Các dự án thuộc danh mục dự án đặc biệt khuyến khích đầu tư và dự

án đầu tư vào vùng núi, vùng sâu, vùng xa được miễn thuế nhập khẩu đối

với nguyên liệu sản xuất trong 5 năm kể từ khi bắt đầu sản xuất.

- Nguyên liệu, vật tư nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu.

Ưu đLi về miễn giảm thuế nhập khẩu cũng được nhiều nước trong khu

vực áp dụng. Ngoài các yêu cầu chung rằng hàng hoá nhập khẩu phải

thuộc vốn đầu tư và phải được trực tiếp sử dụng cho dự án, việc miễn,

giảm thuế nhập khẩu thường phải được các nước xem xét kèm theo một

số điều kiện nhất định khác. Chẳng hạn:

+ Trung Quốc quy định từ 1-1-1998 một trong các điều kiện để được

miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị nhập khẩu cho các dự án

phải thuộc danh mục dự án khuyến khích đầu tư.

+ Indonesia và Malaysia quy định hoàn thuế nhập khẩu đối với nguyên

liệu nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu. Tuy nhiên Malaysia còn quy

định, với các nguyên liệu có thuế suất nhập khẩu <3% thì không được

xem xét miễn thuế nhập khẩu.