Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Liên bang Nga trong bối cảnh thực thi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh kinh tế Á-Âu

Thứ sáu, doanh nghiệp xuất khẩu cần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm thuỷ sản xuất khẩu sang Liên bang Nga.

Việc chú trọng xây dựng thương hiệu để thu hút và tăng hiệu quả kinh doanh luôn là hướng đi đúng của các doanh nghiệp. Trong đó, với bối cảnh hiện nay, việc xây dựng thương hiệu quốc gia sẽ có nhiều thuận lợi hơn. Tại thị trường Liên bang Nga hay những thị trường lớn khác, thuỷ sản Việt Nam thường đường đưa vào thông qua các doanh nghiệp trung gian và mang tên thương hiệu của những trung gian này. Vì thế, người tiêu dùng hầu hết chỉ biết sản phẩm có nguồn gốc từ Việt Nam, trong khi có rất ít thông tin về các doanh nghiệp Việt Nam. Do đó, xây dựng thương hiệu thuỷ sản quốc gia ở bước đầu sẽ mang lại hiệu quả nhanh hơn, bền vững hơn. Bởi vậy, đây được coi là nhiệm vụ chung và là bước đặt nền móng cho thương hiệu ngành thuỷ sản.

Việt Nam có thế mạnh về xuất khẩu cá tra, tôm, cá khô, nhuyễn thể. Do vậy, trước mắt cần xây dựng và quảng bá thương hiệu quốc gia cho nhóm sản phẩm này. Việc này là hoạt động xây dựng tổng thể bao gồm cả hệ thống tiêu chuẩn cho sản phẩm, xây dựng hình ảnh (logo) tiêu biểu, xây dựng kế hoạch quảng bá và xúc tiến cho hình ảnh của sản phẩm này trên thị trường kể cả nội địa hay quốc tế, hay xây dựng chỉ dẫn địa lý được bảo hộ ở cấp tỉnh.

Cộng đồng doanh nghiệp sẽ cùng nhau xây dựng một thương hiệu chất lượng chung và gắn thương hiệu này với chất lượng sản phẩm cao nhất. Chỉ sản phẩm nào đầy đủ các tiêu chuẩn chất lượng này mới được gắn logo hoặc hình ảnh thương hiệu. Bên cạnh đó, nếu những sản phẩm này không duy trì được chất lượng sẽ bị loại khỏi danh sách. Có như vậy, thuỷ sản Việt Nam xuất khẩu sang Liên bang Nga nói riêng và xuất khẩu thế giới nói chung bảo đảm được chất lượng, đồng thời cũng là động lực để các doanh nghiệp nỗ lực thường xuyên kiểm soát chất lượng trên tất cả các khâu, duy trì bảo đảm hàng đạt chuẩn. Ngoài ra, một số thương hiệu có truyền thống như tôm sinh thái Cà Mau, nghêu Bến Tre, cá basa An Giang,… cũng cần được tiếp tục hỗ trợ trong công tác quảng bá và mở rộng thương hiệu trên thị trường Liên bang Nga.

3.2.3.3. Đối với xuất khẩu dệt may

Thứ nhất, các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may cần tăng cường công tác liên doanh, liên kết nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu hàng dệt may.

Trong số các doanh nghiệp may mặc Việt Nam hiện nay, tỷ lệ doanh nghiệp có khả năng xuất khẩu trực tiếp chỉ chiếm khoảng 20%, còn lại thực hiện xuất khẩu chủ yếu thông qua việc gia công sản phẩm cho nước ngoài. Quy mô của các doanh nghiệp sản xuất dệt may xuất khẩu chủ yếu thuộc loại vừa và nhỏ, do vậy gặp nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm thị trường và giao dịch xuất khẩu. Đẩy mạnh sự liên doanh, liên kết giữa các doanh nghiệp có quy mô, tiềm lực chưa cao là một trong những biện pháp quan trọng nhằm nâng cao sức cạnh tranh của hàng dệt may xuất khẩu Việt Nam. Cần chú trọng đến hình thức sản xuất liên kết dọc theo kiểu vệ tinh: một công ty mẹ với nhiều công ty vệ tinh cùng sản xuất một loại sản phẩm. Công ty mẹ sẽ chịu trách nhiệm đặt hàng và cung ứng nguyên phụ liệu cho các công ty con, sau đó thu gom và xuất khẩu tập trung. Thực hiện được liên kết này sẽ giúp tạo công ăn việc làm thường xuyên hơn cho các doanh nghiệp nhỏ, khắc phục tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp để giành giật đơn hàng gia công.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 178 trang tài liệu này.

Việc liên kết này cũng sẽ cho phép gom những lô hàng lớn, đảm bảo được khả năng đáp ứng yêu cầu về số lượng và thời gian khẩn trương của các đơn hàng. Vấn đề quan trọng nhất đối với hình thức liên doanh, liên kết này là tất cả các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi liên kết phải đảm bảo đầy đủ các yêu cầu đặt ra đối với hàng xuất khẩu, đặc biệt là yêu cầu về chất lượng. Vấn đề phân chia lợi nhuận cũng phải hết sức được chú trọng, vừa để đảm bảo lợi ích của các doanh nghiệp nhỏ, vừa tạo điều kiện cho công ty mẹ tích lũy vốn, mở rộng sản xuất, khuếch trương thương hiệu.

Thứ hai, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam cần nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm dệt may xuất khẩu vào thị trường Liên bang Nga.

Thị trường hàng dệt may Liên bang Nga là một thị trường rất hấp dẫn nhưng mức độ cạnh tranh cũng rất quyết liệt. Các nước xuất khẩu hàng dệt may nếu muốn duy trì và mở rộng thị phần tại thị trường Liên bang Nga thì nhất thiết phải có các biện pháp nhằm nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm thông qua các yếu tố chất lượng, giá cả, thương hiệu. Đối với doanh nghiệp dệt may Việt Nam, để nâng cao sức

cạnh tranh sản phẩm xuất khẩu vào thị trường Liên bang Nga cần thực hiện các yêu cầu đối với sản phẩm của mình như:

Đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất khẩu: Người tiêu dùng tại Liên bang Nga rất chú trọng đến chất lượng hàng hóa, do vậy việc đảm bảo chất lượng sản phẩm hàng dệt may xuất khẩu là yếu tố quan trọng hàng đầu cho việc nâng cao sức cạnh tranh của hàng dệt may Việt Nam tại thị trường Liên bang Nga. Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần thực hiện các biện pháp sau nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm xuất khẩu vào Liên bang Nga như:

- Tuân thủ đầy đủ các yêu cầu của bên đặt hàng về chất lượng, chủng loại nguyên phụ liệu, công nghệ, quy trình sản xuất. Đảm bảo việc sản xuất cho các đơn hàng phải có chất lượng như hàng mẫu đã được đối tác chấp nhận. Thực hiện đúng các yêu cầu về quy cách kỹ thuật, nhãn mác, đóng gói bao bì như đã thỏa thuận, tuân thủ các quy định của luật pháp Liên bang Nga về tiêu chuẩn chất lượng, môi trường, lao động.

- Kiểm tra chặt chẽ, nghiêm ngặt chất lượng nguyên phụ liệu dùng để sản xuất hàng may mặc xuất khẩu. Lựa chọn các đối tác cung cấp nguyên phụ liệu có uy tín, có mối quan hệ làm ăn thường xuyên, lâu dài với doanh nghiệp, đảm bảo việc cung ứng đúng chủng loại, đảm bảo chất lượng và đáp ứng được yêu cầu thời gian giao hàng. Chú trọng đầu tư cho công tác bảo quản nguyên phụ liệu, không để nguyên phụ liệu xuống phẩm cấp.

- Tăng cường đầu tư và hoàn thiện quản lý, chú trọng đến việc áp dụng các tiêu chuẩn ISO 9000, ISO 14000 để làm cơ sở cho việc thâm nhập vào thị trường Liên bang Nga. Mọi sản phẩm may mặc xuất khẩu của các doanh nghiệp bắt buộc phải được kiểm tra qua các hệ thống quản lý đạt tiêu chuẩn quốc tế. Quy hoạch, củng cố và phát triển các dây chuyền sản xuất riêng các mặt hàng dệt may dành cho thị trường Liên bang Nga. Các doanh nghiệp may mặc, tùy điều kiện và chiến lược phát triển sản phẩm của mình để đầu tư một số dây chuyền mới, hiện đại để đảm bảo sản xuất ra những sản phẩm chất lượng cao và ổn định, đáp ứng yêu cầu và thị hiếu của thị trường Liên bang Nga.

Có các biện pháp giảm chi phí sản xuất nhằm duy trì khả năng cạnh tranh về giá: Khả năng cạnh tranh về giá trong những năm tới vẫn là nhân tố quan trọng để đẩy mạnh hàng dệt may xuất khẩu Việt Nam vào thị trường Liên bang Nga. Tuy nhiên, trong những năm tới giá nhân công trong sản xuất hàng dệt may Việt Nam chắc chắn sẽ tăng lên, do vậy để duy trì khả năng cạnh tranh về giá thì biện pháp quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp là phải tiết kiệm các chi phí khác ngoài tiền công. Phải đảm bảo tỷ lệ hợp lý về chi phí lao động trong chi phí đơn vị sản phẩm, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa tăng lương để cải thiện đời sống người lao động với việc nâng cao năng suất lao động nhằm hạ giá thành sản phẩm. Tìm kiếm các nguồn cung ứng về nguyên phụ liệu đảm bảo chất lượng mà trong nước sản xuất được và giá rẻ hơn giá hàng nhập khẩu. Thực hiện tiết giảm các chi phí không cần thiết như lễ tết, hội họp để giảm chi phí sản xuất.

Đảm bảo yêu cầu giao hàng đúng hạn: Giao hàng đúng thời hạn là yêu cầu rất quan trọng đối với hàng dệt may xuất khẩu, bởi vì sản phẩm dệt may phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời vụ và phù hợp với xu hướng thời trang. Hơn nữa, trong thương mại quốc tế ngày nay, việc giao hàng đúng thời hạn là một yếu tố quan trọng khẳng định uy tín của doanh nghiệp đối với các đối tác nước ngoài. Nếu không giao hàng đúng hạn, doanh nghiệp không những bị phạt vì vi phạm hợp đồng mà rất có thể còn mất luôn cả đối tác làm ăn trong tương lai. Doanh nghiệp may mặc Việt Nam phải chủ động trong kế hoạch sản xuất, đảm bảo đầy đủ số lượng hàng hóa theo hợp đồng khi đến kỳ giao hàng; chủ động trong việc vận chuyển, bốc dỡ hàng hóa và có các phương án thuê phương tiện vận tải thích hợp để đáp ứng yêu cầu giao hàng đúng hạn khi xuất khẩu hàng sang Liên bang Nga.

Thứ ba, doanh nghiệp xuất khẩu dệt may cần đẩy mạnh hoạt động marketing, thực hiện nhiều hình thức xúc tiến thương mại tại thị trường Liên bang Nga.

Một trong những hạn chế của hoạt động xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Liên bang Nga thời gian qua là việc xúc tiến thương mại, tiếp thị hàng hóa chưa được thực hiện có hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp chưa coi trọng hoạt động xúc tiến thương mại, thụ động chờ người mua hàng, không ít doanh nghiệp chưa có kinh nghiệm và thiếu thông tin về thị trường Liên bang Nga nên hoạt động xúc tiến

thương mại chưa đạt được hiệu quả cao. Chi phí cho hoạt động xúc tiến thương mại khá cao, nhất là trong điều kiện hàng dệt may nước ta có mặt tại thị trường Liên bang Nga chậm hơn so với hàng nhiều nước khác, cũng làm hạn chế khả năng tiếp thị, quảng bá sản phẩm của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam. Để đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam vào thị trường Liên bang Nga thời gian tới, các doanh nghiệp phải có sự đầu tư thích đáng cho công tác marketing, xúc tiến thương mại bằng nhiều hình thức như:

- Chủ động tìm kiếm đối tác thông qua việc tham gia các hội chợ triển lãm hàng dệt may được tổ chức tại các nước, nhất là tại EU và Việt Nam. Tận dụng các cơ hội giới thiệu sản phẩm hàng dệt may Việt Nam khi các tập đoàn kinh tế của Liên bang Nga vào tìm hiểu thị trường Việt Nam và thông qua hệ thống siêu thị của các công ty Liên bang Nga hiện đang hoạt động tại Việt Nam để quảng bá sản phẩm dệt may Việt Nam.

- Các doanh nghiệp dệt may xuất khẩu cần tổ chức tốt công tác tiếp thị và quảng cáo sản phẩm của mình đến các nhà nhập khẩu Liên bang Nga. Một kinh nghiệm của các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Trung Quốc hay Thái Lan là cử nhân viên tiếp thị mang sản phẩm mẫu đi chào hàng trực tiếp với các nhà nhập khẩu hàng dệt may. Đây là hình thức chào hàng được ưa chuộng ở hầu hết các nhà nhập khẩu Liên bang Nga. Để có bước đi này cần có sự nghiên cứu kỹ càng về hệ thống phân phối ở Liên bang Nga dưới nhiều hình thức, chú trọng đến việc thông qua các cơ quan thương vụ Việt Nam tại Liên bang Nga để tìm hiểu hệ thống phân phối ở thị trường này. Đồng thời, các doanh nghiệp phải xây dựng được một đội ngũ nhân viên tiếp thị giàu kinh nghiệm, am hiểu thị trường. Phương pháp tiếp thị thứ hai cũng cần được các doanh nghiệp xem xét sử dụng là thuê chính nhân viên tiếp thị của Liên bang Nga để giới thiệu sản phẩm hàng dệt may xuất khẩu Việt Nam dưới hình thức trả hoa hồng theo hợp đồng ký được.

- Thông tin quảng cáo nhằm giới thiệu sản phẩm của doanh nghiệp với người tiêu dùng và đối tác chú trọng việc xây dựng hình ảnh công ty thông qua trang web. Với những thông tin tự giới thiệu trên hệ thống Internet, khách hàng có được những hiểu biết nhất định về doanh nghiệp. Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cũng có

thể áp dụng một số biện pháp thông tin quảng cáo phù hợp với điều kiện tài chính của mình như: Xuất bản catalog giới thiệu chức năng, nhiệm vụ kinh doanh, uy tín, kinh nghiệm và các sản phẩm của doanh nghiệp. Các mẫu hàng xuất khẩu được in thành tranh ảnh và có chú thích cụ thể cho từng mẫu hàng bao gồm: chất liệu vải, giá chào hàng, ký mã hiệu sản phẩm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng khi tham khảo, giao dịch.

- Các doanh nghiệp cần đẩy mạnh việc gửi thư và bản chào hàng trực tiếp tới các đại lý, nhà nhập khẩu bán buôn hàng dệt may tại Liên bang Nga. Cơ sở dữ liệu với địa chỉ liên hệ của các đối tác tiềm năng có thể tìm thấy trên Internet, danh bạ công ty hoặc do các tổ chức xúc tiến thương mại cung cấp. Đẩy mạnh việc giao dịch thông qua hệ thống thư tín điện tử, kết hợp với các cách giao tiếp truyền thống như đàm phán trực tiếp, trao đổi qua điện thoại…

Thứ tư, doanh nghiệp xuất khẩu dệt may cần tạo lập thương hiệu và khẳng định uy tín hàng dệt may Việt Nam trên thị trường Liên bang Nga.

Đối với doanh nghiệp, việc tạo lập được thương hiệu đồng nghĩa với việc khẳng định chỗ đứng trên thị trường. Chiến lược phát triển của doanh nghiệp không thể thiếu yêu cầu tạo lập và phát triển thương hiệu của mình. Hàng dệt may Việt Nam những năm gần đây cũng đã tạo lập được uy tín nhất định trên thị trường thế giới về chất lượng, giá cả, tuy nhiên thương hiệu của hàng dệt may Việt Nam vẫn chưa được người tiêu dùng các nước phát triển trên thế giới, trong đó có Liên bang Nga biết đến nhiều. Nguyên nhân chính cho hạn chế này là do hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam vào Liên bang Nga khó tiếp cận trực tiếp được với hệ thống phân phối của Liên bang Nga, mà phải gia công cho các nước trung gian để xuất khẩu vào Liên bang Nga, do đó hàng của Việt Nam nhưng lại mang nhãn mác nước ngoài. Mặt khác, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam còn hạn chế về khả năng tài chính và kinh nghiệm thương mại quốc tế để tạo lập và phát triển thương hiệu của mình trên thị trường Liên bang Nga. Để tạo lập và phát triển thương hiệu hàng hóa trên thị trường khó tính và ưa chuộng tiêu dùng những hàng hóa có nhãn hiệu nổi tiếng như Liên bang Nga thì yếu tố thời gian và chiến lược thích hợp là rất cần thiết. Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam muốn phát triển thương hiệu trên thị trường Liên bang Nga thì nhất thiết

phải thâm nhập được vào hệ thống phân phối của Liên bang Nga dưới nhiều hình thức như:

- Doanh nghiệp dệt may Việt Nam mua bản quyền sử dụng nhãn hiệu hàng hóa của các hãng may mặc nổi tiếng trên thế giới, Hàng hóa được bán trên thị trường Liên bang Nga mang nhãn hiệu nổi tiếng nhưng nơi sản xuất được xác định là Việt Nam, với giá thành rẻ hơn mà vẫn đảm bảo chất lượng như hàng chính hãng. Khi người tiêu dùng đã có ấn tượng tốt và có thói quen dùng hàng do Việt Nam sản xuất thì sẽ dễ dàng tiêu thụ những mặt hàng dệt may có nhãn hiệu Việt Nam. Dần dần doanh nghiệp sẽ khẳng định được thương hiệu hàng dệt may Việt Nam trên thị trường Liên bang Nga.

- Doanh nghiệp dệt may có chiến lược phát triển thương hiệu hàng hóa của mình ngay tại thị trường trong nước, đây là việc làm hết sức cần thiết vì thị trường dệt may nội địa còn rất nhiều tiềm năng nhưng trong những năm qua chưa được chú trọng đúng mức. Đồng thời, qua việc khẳng định thương hiệu của mình, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam có điều kiện tiếp cận với hệ thống các siêu thị của các doanh nghiệp thuộc Liên bang Nga hiện đang kinh doanh tại Việt Nam để bán hàng. Khi hàng dệt may khẳng định được uy tín của mình với hệ thống siêu thị các nước Liên bang Nga tại Việt Nam thì đó là cơ hội thuận lợi cho việc phát triển thương hiệu trên thị trường Liên bang Nga vì các hệ thống siêu thị của Liên bang Nga có mối liên kết với nhau rất chặt chẽ và khi đã thâm nhập được vào một vài nơi thì khả năng thâm nhập được vào hệ thống là rất lớn.

- Các doanh nghiệp dệt may Việt Nam chủ động tham gia vào các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm của ngành và các ngành khác, kết hợp việc quảng bá về du lịch, văn hóa Việt Nam với việc giới thiệu những sản phẩm dệt may truyền thống và độc đáo của Việt Nam như lụa tơ tằm, thổ cẩm… đến các khách hàng Liên bang Nga. Bên cạnh đó cần coi trọng việc quảng bá tên, nhãn hiệu của công ty ngay tại thị trường Liên bang Nga. Để làm được việc này, các đơn vị dệt may cần có các biện pháp sử dụng và khai thác tốt các phương tiện thông tin hiện đại hiện nay, đặc biệt là phương pháp kinh doanh trên mạng Internet. Chú trọng việc nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng trước, trong và sau bán hàng.

Một khía cạnh không kém phần quan trọng đối với các doanh nghiệp dệt may xuất khẩu Việt Nam là phải có kế hoạch đăng ký bản quyền đối với thương hiệu sản phẩm của mình trên thị trường Lien bang Nga và các thị trường khác trên thế giới. Trong quan hệ thương mại quốc tế hiện nay, chiến lược phát triển thương hiệu và kế hoạch bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp đều có tầm quan trọng rất lớn, quyết định sự thành công và phát triển vững chắc của doanh nghiệp. Để xuất khẩu trực tiếp vào thị trường Liên bang Nga, sản phẩm dệt may của các doanh nghiệp cần phải khẳng định vị trí trên thị trường bằng nhãn hiệu của mình. Vì vậy, trong điều kiện tiềm lực tài chính còn hạn hẹp, các doanh nghiệp có thể kết hợp với nhau để đăng ký một nhãn hiệu chung cho sản phẩm.

Thứ năm, các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may cần chú trọng việc nhập khẩu máy móc, công nghệ hiện đại.

Việc chú trọng đầu tư đồng bộ máy móc, thiết bị và công nghệ hiện đại là rất cần thiết nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng dệt may xuất khẩu Việt Nam. Nhìn chung máy móc, thiết bị ngành dệt may Việt Nam hiện nay vừa thiếu đồng bộ, vừa có độ trễ tương đối lớn so với các nước trong khu vực. Thời gian qua, việc đầu tư máy móc, thiết bị của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam được thực hiện từ nhiều nguồn cung ứng, trong đó một phần quan trọng có xuất xứ từ các nước châu Á. Việc nhập khẩu máy móc, công nghệ hiện đại từ các nước châu Âu còn hạn chế. Nếu tăng cường nhập khẩu công nghệ nguồn từ các thị trường có công nghệ sản xuất hiện đại như Mỹ, EU sẽ làm cán cân thương mại cân bằng hơn, đồng thời việc nhập khẩu công nghệ hiện đại sẽ giúp hàng Việt Nam đạt tiêu chuẩn quốc tế, năng suất, hiệu quả lao động cũng được tăng lên.

Đối với các doanh nghiệp dệt may Việt Nam, khâu yếu nhất hiện nay trong đầu tư máy móc, công nghệ là khâu thiết kế, tạo mẫu. Các doanh nghiệp dệt may hiện nay vẫn còn nhiều bỡ ngỡ trong khâu tạo mốt, chưa đủ hiểu biết về yêu cầu thị hiếu của thị trường Liên bang Nga nên việc quan tâm thích đáng về tạo mẫu, sử dụng các thiết bị chuyên dùng trong thiết kế, cắt may là hết sức cần thiết. Khâu thiết kế, tạo mẫu là khâu mang lại giá trị gia tăng lớn và là khâu quyết định đến năng lực cạnh tranh của hàng dệt may xuất khẩu các quốc gia.