Đẩy mạnh xuất khẩu hàng hoá ở nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

- Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội thấp kém, lạc hậu và thiếu đồng bộ.

Nền kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, đang từng bước chuyển sang cơ chế thị trường còn bỡ ngỡ khó khăn, đội ngũ cán bộ chưa có kinh nghiệm cần bổ sung và đào tạo cho kịp yêu cầu phát triển nền kinh tế thị trường.

Do sản xuất trong nước chưa phát triển sản xuất kiểu tự nhiên, trình độ công nghệ thấp, thiếu tập trung, quy mô nhỏ nên các mặt hàng của Lào chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng của các bạn hàng. Bởi vậy, chưa đủ sức đứng vững trên thị trường thế giới. Hơn nữa, hệ thống doanh nghiệp xuất khẩu còn yếu hạn chế, khả năng tiếp cận thị trường, và năng lực tài chính còn hạn chế. Hệ thống pháp luật đang trong quá trình xây dựng để phù hợp với sự chuyển dịch nền kinh tế sang cơ chế kinh tế thị trường nên vừa thiếu-vừa không đồng bộ. Hệ thống chế biến, bảo quản phục vụ xuất khẩu còn yếu kém lại phân bố thiếu hợp lý, chất lượng chế biến không cao và chi phí sản xuất tăng.

- Việc xây dựng chiến lược xuất khẩu dài hạn, toàn diện mới ở bước đầu, chưa có chiến lược xuất khẩu rõ ràng, nhất là chiến lược thị trường và chiến lược sản phẩm, thiếu kinh nghiệm; chưa đủ cơ sở, trình độ để xây dựng các kế hoạch, biện pháp phát triển xuất khẩu năng động, hiệu quả, cụ thể là chưa có chương trình phát triển các mặt hàng, thị trường mũi nhọn.

- Sự hiểu biết về thị trường nước ngoài còn hạn chế, hệ thống thông tin thị trường yếu và thiếu tin cậy, do thiếu số liệu thống kê, phân tích, đánh giá tình hình thị trường để dự báo thị trường xuất khẩu.

Tuy Chính phủ đã đưa ra một số chủ trương chính sách quản lý xuất nhập khẩu, nhưng việc triển khai thực hiện còn chậm, kém hiệu quả, thiếu sự phối hợp giữa các Bộ ngành trong nước. Công tác quản lý nhập khẩu còn gặp nhiều khó khăn, thiếu cán bộ có nghiệp vụ.

Tất nhiên có nhiều nguyên nhân dẫn đến những tồn tại này nhưng phải kể đến những nguyên nhân cơ bản nhất, đó là trình độ kinh tế của đất nước còn thấp, cơ cấu kinh tế nói chung còn lạc hậu, nước Lào nằm trong cơ chế tập trung, bao cấp, lại bị bao vây, cô lập khá lâu, thực tế mới chuyển sang nền

kinh tế thị trường chưa lâu nên không tránh khỏi những bỡ ngỡ, lúng túng. Hơn nữa trong việc đề ra cơ chế quản lý nhằm thực hiện phương châm hướng mạnh ra xuất khẩu, chủ động hội nhập kinh tế khu vực và thế giới còn nhiều lúng túng.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 208 trang tài liệu này.

3.3.6. Giải pháp về mặt hàng xuất khẩu

3.3.6.1. Mặt hàng dệt may

Do tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới, tốc độ tăng trưởng của mặt hàng này trong năm 2009 đã giảm đáng kể (kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may trong năm 2009 đạt 141,71 triệu USD giảm 44,43% so với năm 2008). Theo dự báo của Hiệp hội dệt may, năm 2010 ngành dệt may sẽ gặp nhiều khó khăn, tốc độ tăng trưởng sẽ tiếp tục suy giảm. Để tháo gỡ những khó khăn và nâng cao giá trị xuất khẩu, cần thực hiện một số giải pháp tăng cường thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, từng bước công nghiệp hoá, hiện đại hoá các cơ sở hạ tầng của ngành dệt may, nâng cao tay nghề lao động, tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại vào các thị trường EU, Mỹ, Nhật bản. Chính phủ có các biện pháp hỗ trợ về vốn, thuế VAT…

3.3.6.2. Mặt hàng cà phê

Trong các năm qua, mặc dù cà phê là một sản phẩm xuất khẩu mới của Lào, tuy nhiên nó cũng đóng góp một tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Năm 2001 giá trị kim ngạch xuất khẩu cà phê đạt 15,30 triệu USD, đến năm 2006 con số này tăng lên đạt 32,33 triệu USD, và năm 2009 chỉ đạt 13,90 triệu USD, giảm khoảng 57% so với năm 2006 do tác động mạnh mẽ của cuộc khủng hoảng tài chính kinh tế toàn cầu và sự kìm hãm về giá cả trên thị trường.

Tuy nhiên để tăng cường xuất khẩu mặt hàng này, đồng thời mở rộng và phát triển thị trường trong thời gian tới Chính phủ và các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê cần thực hiện một số giải pháp sau:

Thứ nhất, tiếp tục mở rộng diện tích trồng cà phê tại các địa phương có thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp.

Thứ hai, Đảng, Nhà nước và Chính phủ Lào cần tạo điều kiện thu hút đầu tư nước ngoài và đẩy mạnh sản xuất trong nước đặc biệt là sản xuất mặt hàng cà phê phục vụ xuất khẩu.

Thứ ba, các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê cũng cần tăng cường áp dụng khoa học công nghệ và kỹ thuật tiên tiến vào trồng và chế biến cà phê nhằm tăng năng suất, chất lượng và chủng loại cà phê.

Thứ tư, Chính phủ cần có biện pháp khuyến khích hình thức doanh nghiệp và nhân dân cùng làm nhằm tăng năng suất và tạo công ăn việc làm cho nhân dân.

Thứ năm, tập trung vào các thị trường tiềm năng như thị trường các nước ASEAN, ASIA, Châu Âu, câc nước EU trong đó có Balan, Đức, Ukraina, Việt Nam, Thái Lan và Indonesia.

3.3.6.3. Nhóm các mặt hàng khác

Bên cạnh việc tăng cường xuất khẩu các mặt hàng chủ lực, việc nghiên cứu và phát triển những mặt hàng mới có tiềm năng xuất khẩu, có lợi thế về sản xuất và thị trường là điều rất cần thiết. Nhóm mặt hàng khác bao gồm gạo, sản phẩm từ gỗ, mặt hàng khoáng sản, mía đường, các loại rau, dầu sinh học, các loại hàng nông lâm sản, hàng công nghiệpvà các loại hàng tạm nhập tái xuất. Trong các mặt hàng nêu trên, cần tập trung vào một số mặt hàng mới, có kim ngạch khá, tốc độ tăng trưởng cao trong giai đoạn vừa qua và có nhiều tiềm năng, lợi thế phát triển trong thời gian tới như sản phẩm cao su, dầu sinh học, và năng lượng điện.

Nhìn chung, các sản phẩm công nghiệp khai thác khoáng sản sẽ có nhiều khả năng phát triển nhanh trong giai đoạn tới do đã thu hút được nhiều nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là trong những năm gần đây khả năng về mở rộng thị trường, phát triển những mặt hàng mà thế giới đang có nhu cầu cao là rất lớn. Trong năm 2010 và các năm tiếp theo, các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trong lĩnh vực này sẽ tiếp tục phát triển và đem lại nguồn lực lớn cho sản xuất và góp phần thúc đẩy mở rộng xuất khẩu.

Kết luận chương 3

Dựa trên những kết quả phân tích thực trạng xuất khẩu hàng hóa ở CHDCND Lào ở chương 2, Chương 3 luận án đã giải quyết một cách cơ bản được những nhiệm vụ khoa học đặt ra cụ thể là:

Luận án đà đưa ra những dự báo về tình hình thương mại quốc tế ở CHDCND Lào giai đoạn tới năm 2020, bằng việc phân tích bối cảnh trong nước và quốc tế của Lào có ảnh hưởng đến tình hình xuất khẩu hàng hóa. Luận án đã chỉ ra được thời cơ, thuận lợi và cả những khó khăn thách thức đặt ra với CHDCND Lào trong lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa. Dựa trên những dự báo, luận án đã trình bày những quan điểm định hướng của nhà nước, những mục tiêu mà nhà nước, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu của Lào đề ra, từ đó luận án đề xuất một hệ thống các nhóm giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa ở nước CHDCND Lào trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

KẾT LUẬN

Việc phân tích đánh giá đúng thực trạng, tìm ra nguyên nhân để từ đó đưa ra những nhóm giải pháp kinh tế hữu hiệu nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa ở nước CHDCND Lào trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, trong đó có một số mặt hàng xuất khẩu chủ yếu như cà phê và ngô là vấn đề rất quan trọng không những chỉ về mặt nhận thức, lý luận mà còn ý nghĩa về mặt thực tiễn rất cao trong điều kiện hội nhập KTQT, đặc biệt khi Lào đã cố gắng tham gia Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Luận án đã tập trung giải quyết những vấn đề sau:

Luận án đã hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về xuất khẩu hàng hóa, trong đó đã khẳng định rõ vai trò và tầm quan trọng của xuất khẩu hàng hóa đối với phát triển kinh tế - xã hội. Luận án đã đưa ra một số tiêu chí chủ yếu để đánh giá hiệu quả xuất khẩu hàng hóa, như: diện tích, sản lượng, doanh thu; tỷ lệ khối lượng; tỷ lệ giá trị kim ngạch; tỷ lệ kim ngạch xuất khẩu hàng hóa so với cả nước; chỉ số so sánh công khai (RCA); chi phí sản xuất hàng hóa xuất khẩu (DRC); thị phần hàng hóa xuất khẩu; kiểu dáng, mẫu mã và thương hiệu hàng hóa xuất khẩu; Công tác dự báo thị trường hàng hóa,...

Luận án cũng đã khẳng định sự cần thiết khách quan phải thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa ở nước CHDCND Lào trong quá trình hội nhập KTQT do vai trò đóng góp to lớn của xuất khẩu hàng hóa đối với sự phát triển kinh tế của Lào, nhằm khai thác những lợi thế của Lào, và tạo ra sự thích ứng với những tác động của hội nhập.

Ngoài ra, thông qua việc nghiên cứu kinh nghiệm sử dụng các nhóm giải pháp để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của một số nước như Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Luận án đã rút ra những bài học kinh nghiệm bổ

ích cho Lào trong quá trình xuất khẩu hàng hóa. Đó là những bài học kinh nghiệm về việc xác định đúng vị trí đặc biệt của ngành thương mại, thực hiện chính sách phát triển hàng hóa hướng vào sản xuất và xuất khẩu những sản phẩm có lợi thế so sánh trong điều kiện hội nhập, tăng cường đầu tư công nghệ chế biến, đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, chú trọng công tác đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học trong lĩnh vực thương mại.

Luận án đã phân tích và đánh giá đúng thực trạng xuất khẩu hàng hóa của Lào trong thời gian qua. Đặc biệt Luận án, đã phân tích khá sâu và chi tiết các cơ chế, chính sách đã được Nhà nước ban hành trong thời gian qua với mục đích là đẩy mạnh xuất khẩu, trong đó, tác giả cũng đã chỉ ra được những kết quả, những hạn chế, tồn tại của từng chính sách trong triển khai thực hiện. Luận án cũng đã sử dụng các tiêu chí chủ yếu được luận giải ở Chương

1 để phân tích và đánh giá hiệu quả kinh tế của xuất khẩu hàng hóa chủ yếu của Lào như: dệt may, điện năng, khoáng sản, cà phê, lúa gạo và chỉ ra rằng hiệu quả kinh tế của các mặt hàng này đã được nâng lên một cách rõ rệt trong những năm qua. Tuy nhiên, so với tiềm năng, và so với các nước xuất khẩu hàng hóa trong khu vực và thế giới thì vẫn còn khoảng cách khá lớn, điểm mạnh của các mặt hàng này mới chỉ ở bề rộng chứ chưa thể hiện ở bề sâu như kim ngạch xuất khẩu tăng nhưng chủ yếu vẫn ở dạng thô, tỷ lệ sản phẩm qua chế biến để xuất khẩu còn thấp, chủng loại chưa đa dạng phong phú, khả năng đổi mới mặt hàng còn chậm, thị trường xuất khẩu tuy đang được mở rộng nhưng không ổn định, phần lớn hàng hóa phải xuất khẩu qua trung gian và mang thương hiệu nước ngoài.v.v...

Dựa trên cơ sở lý luận khoa học, căn cứ vào quan điểm, mục tiêu, phương hướng phát triển xuất khẩu hàng hóa trong thời gian tới, Luận án đã đưa ra các nhóm giải pháp kinh tế nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa ở nước CHDCND Lào trong quá trình hội nhập. Các nhóm giải pháp này có tính khả

thi cao, vì nó được gắn chặt với những điều kiện cần thiết để thực hiện, phù hợp với xu thế phát triển của sản xuất và xuất khẩu hàng hóa trong quá trình hội nhập KTQT. Các nhóm giải pháp này cần phải được nghiên cứu, triển khai một cách đồng bộ, cụ thể thì sẽ đem lại hiệu quả cao. Một điểm nữa trong Luận án là các kiến nghị với Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, và các cơ quan hữu quan khác tác giả đã thể hiện lồng ghép vào trong các nhóm giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa chung của Lào.

Qua nghiên cứu hoàn thành nhiệm vụ khoa học của đề tài Luận án, tác giả hy vọng sẽ góp một phần nhỏ bé vào việc thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa ở nước CHDCND Lào trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, để phần nào đó giảm đi nổi khổ cực của doanh nghiệp trong sản xuất hàng hóa và đồng thời góp phần đạt được mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vào năm 2020./.

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

1. Bounvixay KONGPALY (2011), "Chính sách thương mại quốc tế của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào", Tạp chí kinh tế và dự báo, số 19, tháng 10-2011.

2. Bounvixay KONGPALY (2011), "Dự báo hoạt động xuất khẩu của Lào giai đoạn 2011- 2020", Báo kinh tế Việt Nam, số 20, Ngày 4-10-2011.

3. Bounvixay KONGPALY (2011), "Cơ hội hợp tác giữa Việt Nam và Lào đang được mở rộng", Tạp chí thương mại, số 29 - 2011.