Đổi Mới Nội Dung, Phương Thức Lãnh Đạo Của Đảng Đối Với Báo Điện Tử

Chỉ thị số 52-CT/TW của BBT nhấn mạnh:

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm không ngừng nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên về vị trí, tầm quan trọng và tính hai mặt của Internet và báo điện tử [6, tr.2].

Lãnh đạo báo điện tử là một nội dung quan trọng trong hoạt động lãnh đạo báo chí và hoạt động lãnh đạo chung trên lĩnh vực tư tưởng của Đảng. Để tăng cường, nâng cao chất lượng lãnh đạo báo điện tử, các cấp ủy đảng cần quán triệt sâu sắc quan điểm chỉ đạo của Đảng và cụ thể hóa Nghị quyết Hội nghị Trung ương năm khóa X về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới:

Công tác tư tưởng, lý luận, báo chí phải đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng, làm cho hệ tư tưởng của Đảng, của giai cấp công nhân, lý tưởng xã hội chủ nghĩa, những giá trị tốt đẹp trong truyền thống văn hóa dân tộc, những tinh hoa văn hóa thế giới chiếm vị trí chủ đạo trong đời sống tinh thần xã hội [59, tr.41- 42].

Thực tiễn và kinh nghiệm lịch sử cho thấy, việc xác định rõ nhiệm vụ chính trị trong hoạt động báo chí nói chung, báo điện tử nói riêng được thể hiện qua sự lựa chọn các sự kiện hoặc các chi tiết trong sự kiện để thông tin. Sự lựa chọn đó tùy thuộc vào tính chất và ý nghĩa của sự kiện, vào mục đích thông tin và tất nhiên là vào quan điểm thái độ chính trị - xã hội của nhà báo. Khâu cuối cùng của sự lựa chọn thuộc về thao tác của người duyệt để đưa các tác phẩm, tin, bài vào trang báo. Ở đây, dù bất cứ một sự lựa chọn nào đều không được tách rời nhiệm vụ chính trị của các cấp ủy. Đảng lãnh đạo báo điện tử quan trọng nhất là thường xuyên tác động để các cơ quan này luôn chủ động đưa ra kế hoạch, đề tài, nội dung thông tin đăng tải, rồi phân công các phóng viên, biên tập viên thực hiện. Do đó, muốn mọi hoạt động báo điện tử luôn bảo đảm định hướng chính trị - tư tưởng, cấp ủy cần thường xuyên tác động vào khâu

xác định chủ đề, hướng vào nhiệm vụ chính trị của mình qua từng thời đoạn

lãnh đạo nhất định.

Trong điều kiện hoạt động mới, nhất là những tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường đối với hoạt động báo chí, vấn đề Đảng lãnh đạo báo điện tử càng phải được thấm nhuần một cách sâu sắc và tự giác. Cần chú ý phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế là môi trường có nhiều thuận lợi, nhưng cũng đầy thử thách đối với báo điện tử và những người làm báo điện tử. Do vậy, cần đặc biệt đề cao hiệu quả và chất lượng của sự lãnh đạo và quản lý báo điện tử. Việc nhận thức rõ những tác động nhiều mặt của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế đối với hoạt động báo điện tử là một trong những yêu cầu đầu tiên nhằm điều chỉnh phương thức lãnh đạo và quản lý báo điện tử một cách sát hợp. Trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập, nếu không tỉnh táo, bản lĩnh chính trị không vững, báo điện tử rất dễ tự phát, xa rời tôn chỉ, mục đích, chạy theo khuynh hướng “thương mại hóa”. Đó là chưa kể âm mưu thường trực của các thế lực thù địch lợi dụng sơ hở để chống phá Đảng, Nhà nước qua báo điện tử và internet, thậm chí nắm báo điện tử để khi có cơ hội, biến báo điện tử thành vũ khí tiến công Đảng, Nhà nước và chế độ. Thực tiễn sự sụp đổ chế độ XHCN ở Liên Xô và một số nước Đông Âu đầu những năm 90 của thế kỷ trước cho thấy, buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí đồng nghĩa với việc đặt báo chí trước nguy cơ bị kẻ địch chi phối, dần dần trở thành phương tiện của chúng quay trở lại tiến công hệ thống chính trị XHCN bằng các thủ đoạn bịa đặt, nói xấu, kích động dư luận, gây nên tình trạng mất ổn định chính trị, gieo rắc hoang mang, nghi ngờ, rối loạn xã hội cuối cùng chính báo chí đã góp phần vào quá trình làm sụp đổ chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu. Ở Việt Nam, trong thời gian gần đây cũng đã có bài học: một số tờ báo điện tử, một số cán bộ quản lý, phóng viên thiếu nhạy cảm và bản lĩnh chính trị đã vấp phải những khuyết điểm nghiêm trọng trong xử lý tình huống, gây hậu quả nghiêm trọng về chính trị.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 185 trang tài liệu này.

Để nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, lãnh đạo cơ quan nhà nước, đoàn thể và cán bộ, đảng viên, nhất là cấp ủy, lãnh đạo, đoàn thể ở các cơ quan chủ quản, trực tiếp là cơ quan báo điện tử, về vị trí, sự cần thiết phải tăng cường lãnh đạo của Đảng đối với báo điện tử cần tổ chức hội nghị quán triệt nghị quyết, chỉ thị của Trung ương; tổ chức tọa đàm để thảo luận các vấn đề liên quan; yêu cầu cấp ủy cơ quan chủ quản báo điện tử xây dựng, ban hành nghị quyết lãnh đạo báo điện tử của ngành, cơ quan mình. Cần quán triệt sâu sắc quan điểm mang tính nguyên tắc đã được Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) nhấn mạnh: “Bảo đảm quyền được thông tin, quyền tự do sáng tạo của công dân; phát triển các phương tiện thông tin đại chúng đồng bộ, hiện đại, thông tin chân thực, đa dạng, kịp thời, phục vụ có hiệu quả sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” [58, tr.76]. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của cấp ủy, cơ quan nhà nước, đoàn thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân về chính trị, tư tưởng; nhận thức đúng, đầy đủ về vị trí, vai trò, xu thế phát triển tất yếu và tính hai mặt của báo điện tử để có sự thống nhất trong quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo việc khai thác, sử dụng báo điện tử một cách hiệu quả, tích cực, hạn chế những mặt tiêu cực, đồng thời nâng cao sức đề kháng và khả năng phản bác các thông tin và luận điệu tiêu cực, độc hại. Cũng như các loại hình báo chí khác, báo điện tử “phải bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng của hoạt động báo chí” [59, tr.42- 43].

Trung ương Đảng, trực tiếp là BCT, BBT, lãnh đạo các cơ quan tham mưu, các ban cán sự đảng, đảng đoàn, đảng ủy chỉ đạo các cấp ủy trực thuộc làm tốt việc tuyên truyền các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về báo điện tử, coi đây là nhiệm vụ chính trị, một nội dung của công tác tư tưởng mà báo chí nói chung, báo điện tử nói riêng phải thể hiện hằng ngày, hằng giờ trên mặt báo. Các cấp ủy lãnh đạo báo điện tử của mình, tăng cường thông tin thông qua kênh báo điện tử để chuyển tải đến cán bộ, đảng viên và các tầng

lớp nhân dân về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; các nhiệm vụ về giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, củng cố an ninh, quốc phòng; về những chủ trương chăm lo các chính sách xã hội, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Đồng thời, cũng thông qua hệ thống này, các cấp ủy nắm bắt được những thông tin phản hồi về những tâm tư, nguyện vọng và những kinh nghiệm thực tiễn trong các tầng lớp nhân dân, nhằm góp phần bổ sung, hoàn thiện chủ trương và các nhiệm vụ chính trị của mình.

Cần tiếp tục khẳng định báo điện tử là tiếng nói của Đảng, của Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của nhân dân. Báo điện tử đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, hoạt động trong khuôn khổ pháp luật. Đồng thời, cần tiếp tục làm cho các cấp ủy nhận thức sâu sắc quan điểm tư tưởng, báo điện tử là người tuyên truyền tập thể, người cổ động tập thể và người tổ chức tập thể.

4.2.2. Đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với báo điện tử

Trên cơ sở đổi mới tư duy về báo điện tử, cần tập trung đổi mới cả nội dung và phương thức của Đảng đối với báo điện tử. Nghị quyết Đại hội XI của Đảng nhấn mạnh: “Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng” [58, tr.256]. Cũng như các loại hình báo chí khác, hoạt động báo điện tử không ngừng vận động và phát triển. Vì thế, nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với báo điện tử cũng phải luôn được đổi mới phù hợp với quá trình vận động và phát triển đó. Để phát huy những ưu điểm và khắc phục những yếu kém, khuyết điểm trong nội dung, phương thức cần thực hiện một số nhiệm vụ cơ bản sau:

Một là, về nội dung lãnh đạo, các cơ quan lãnh đạo báo điện tử phải chủ động trong việc định hướng chính trị, nhất là đối với những vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm đối với lợi ích đất nước, cộng đồng và toàn xã hội. Trung ương và các cấp ủy đảng cung cấp kịp thời, toàn diện, đầy đủ quá trình

vận động, phát triển của công cuộc đổi mới nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho báo điện tử triển khai hoạt động tuyên truyền và thực hiện nhiệm vụ được giao. BBT chỉ đạo Ban cán sự đảng Bộ TT-TT phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, sắp xếp, xây dựng, quy hoạch, kế hoạch phát triển báo điện tử. Tăng cường, bổ sung cán bộ, phóng viên, biên tập viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, có trình độ nghiệp vụ chuyên môn cao và đạo đức nghề nghiệp, đồng thời tạo điều kiện về tài chính, về cơ sở vật chất - kỹ thuật cho các báo điện tử có đủ năng lực làm chủ trận địa thông tin và tích cực tham gia định hướng và chi phối thông tin. Có các biện pháp chỉ đạo, hướng dẫn nhằm tăng tính hấp dẫn, tăng lượng phát hành, khả năng chiếm lĩnh thị trường của báo chí chủ lực. Sắp xếp, chấn chỉnh, tạo bước chuyển biến cơ bản về chất lượng nội dung, nhất là chất lượng chính trị, văn hóa, kỷ luật thông tin.

Nội dung truyền tải trên mạng internet, nhất là báo điện tử, ngày càng đa dạng khiến cho mặt trận TT-VH của nước ta mở rộng và phức tạp hơn so với trước. Đã có nhiều quốc gia mất đi sự tự chủ, thậm chí là độc lập, tự chủ, khi để vũ khí tư tưởng tuột dần vào tay các thế lực cơ hội, phản động, thù địch. Hơn bao giờ hết, những bài học trên thế giới yêu cầu chúng ta phải hành động ngay, nhanh chóng và quyết liệt. Sự tác động đến TT-VH là sự tác động sâu sắc nhất đến thế hệ trẻ, là sự tác động có tính chất sống còn với mệnh vận quốc gia.

Trước khi chuẩn bị một chủ trương nào đó liên quan đến đông đảo nhân dân, các cơ quan tham mưu của Đảng và các ngành có liên quan cần mời lãnh đạo các cơ quan báo chí đến để phổ biến, bàn bạc, chuẩn bị tâm lý dư luận, tạo hình thái dư luận trước. Khi chủ trương được ban hành, thông qua báo chí nói chung, báo điện tử nói riêng, Đảng tiếp tục định hướng dư luận, từng bước mở rộng không gian dư luận sẽ tạo được sự đồng tình cao của nhân dân.

Các cấp ủy, cơ quan nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức tốt việc tuyên truyền, phổ biến sâu rộng chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển và tăng cường quản lý báo điện tử

để nhân dân, nhất là thế hệ trẻ, sử dụng báo điện tử theo hướng lành mạnh, tích cực. Đồng thời, cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, kịp thời cho báo điện tử thì hiệu quả lãnh đạo của Đảng chắc chắn sẽ cao hơn và nhất là nhờ có thông tin đó hoạt động báo điện tử mới có cơ sở và đề ra phương hướng bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, phản ánh đúng, phù hợp với thực tiễn, góp phần đưa chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị đó đi vào cuộc sống.

Hai là, về phương thức lãnh đạo, bên cạnh nhiều chỉ thị, quy định quan trọng đã ban hành, Đảng cần tiếp tục quan tâm, xem xét, bổ sung, điều chỉnh để có được hệ thống văn bản nghị quyết, chỉ thị, quy định có tính đồng bộ, đầy đủ, kịp thời, tạo cơ sở cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo báo chí.

Do báo điện tử nói riêng, báo chí nói chung có vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ quan trọng đối với việc thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nên đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với báo điện tử phải đổi mới việc triển khai quán triệt và thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Từng cấp có thẩm quyền cần quan tâm tổ chức quán triệt riêng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên, phóng viên, biên tập viên, giúp họ nhận thức đầy đủ, sâu sắc, nắm chắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, từ đó bảo đảm đội ngũ những người làm báo điện tử vững vàng bản lĩnh chính trị, thể hiện đầy đủ, chính xác, hấp dẫn đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong các tác phẩm báo chí của mình.

Bên cạnh việc lãnh đạo trực tiếp một số cơ quan báo điện tử lớn, có tầm quan trọng đặc biệt về chính trị, như các báo: điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Tạp chí Cộng sản điện tử, Nhân Dân điện tử, VnExpress, Vietnamnet, Dân trí, VnMedia… việc lãnh đạo báo điện tử cần kết hợp chặt chẽ với việc phát huy vai trò cơ quan chủ quản, tổ chức đảng trong các cơ quan báo điện tử, các cấp HNB; lãnh đạo thực hiện công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ, đảng viên tại các cơ quan chủ quan, cơ quan có

báo điện tử và cơ quan báo điện tử; tiến hành công tác kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng, của cán bộ, đảng viên trong báo điện tử; việc gương mẫu của cán bộ, đảng viên...

Để hoạt động báo điện tử luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng, Ban Tuyên giáo Trung ương, các cơ quan tham mưu của BCHTƯ Đảng, các cấp ủy đảng phải thường xuyên cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời cho báo chí nói chung, báo điện tử nói riêng. Tổ chức nhiều hơn nữa các cuộc đối thoại giữa lãnh đạo Đảng, Nhà nước, cấp ủy với các cơ quan báo điện tử nói riêng, báo chí nói chung. Đây là một phương thức lãnh đạo quan trọng của Đảng, vì những thông tin của Đảng là kênh thông tin chính thống vừa có tác dụng thông tin cho hệ thống thông tin đại chúng, vừa thông tin trong Đảng và toàn xã hội, tạo cơ sở cho báo điện tử bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng. Đồng thời, xây dựng kế hoạch, tổ chức quán triệt, hướng dẫn các cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là các cơ quan chủ quản, cơ quan báo điện tử nghiên cứu, quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, kết luận của Đảng; thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện; định kỳ báo cáo BCT, BBT những vẫn đề cần quan tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo.

Về phương châm, công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng cần kịp thời, nhưng phải bảo đảm tính thuyết phục, tránh áp đặt, mệnh lệnh nhằm đạt tới sự tuân thủ một cách tự giác, triệt để của các cơ quan báo điện tử.

Để đạt được yêu cầu trên, cần tập trung khắc phục một số hạn chế, thiếu sót đã và đang diễn ra, như tình trạng cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo “cầm tay chỉ việc”; hạn chế hoặc chưa quan tâm đúng mức đến công tác dự báo tình hình để chủ động chỉ đạo, định hướng thông tin, tuyên truyền; chậm cung cấp thông tin cho báo chí; quan niệm một cách đơn giản về tính trung thực của báo chí; quan niệm xơ cứng về tôn chỉ, mục đích; thiếu nhất quán trong chỉ đạo, định hướng thông tin; trong một số trường hợp, một số cơ quan lãnh đạo có khuynh hướng áp đặt, mệnh lệnh, thiếu tính thuyết phục; cơ quan tham mưu chậm trễ trong việc

tham mưu những chủ trương lớn liên quan đến hoạt động báo điện tử trong điều kiện kinh tế thị trường và trong bối cảnh các thế lực thù địch triệt để sử dụng công cụ truyền thông chống phá Đảng, Nhà nước một cách quyết liệt; các cấp ủy đảng và tổ chức đảng tại cơ quan báo điện tử chưa làm tốt trách nhiệm và không thể hiện đúng tầm vai trò của mình trong các cơ quan báo chí vốn được coi là các cơ quan chính trị; công tác kiểm tra, giám sát chưa được thực hiện thường xuyên; việc xác định trách nhiệm của cấp ủy đảng đối với khuyết điểm của cơ quan báo điện tử còn chung chung, thiếu cụ thể, xử lý thiếu kiên quyết.

Các cấp ủy đảng lãnh đạo các cơ quan báo điện tử cần có kế hoạch nâng cao chất lượng nội dung, hình thức, trình độ kỹ thuật, công nghệ đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu thông tin của nhân dân, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

4.2.3. Nâng cao năng lực và phát huy vai trò quản lý nhà nước đối

với báo điện tử

Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, nhằm nâng cao năng lực chỉ đạo, quản lý của các cơ quan nhà nước đối với báo điện tử. Đi đôi với việc đẩy mạnh hoàn thiện và phát huy hiệu lực hệ thống pháp luật, cần hoàn thiện cơ chế quản lý, phân công phân nhiệm rõ ràng giữa các cơ quan nhà nước trong công tác quản lý nhà nước về báo điện tử. Để quản lý tốt hoạt động báo điện tử, về cơ bản, phải dựa vào luật pháp và các quy định có tính pháp lý; có chế tài đủ mạnh xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân lợi dụng báo điện tử để thực hiện các mục đích xấu, vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội. Một hệ thống luật pháp với những chế tài, điều khoản phù hợp sẽ giúp cho công tác quản lý thuận lợi, chặt chẽ và bảo đảm yêu cầu nghiêm khắc và công bằng. Hơn 10 năm qua, bên cạnh những nghị quyết, chỉ thị, quy định về lãnh đạo báo chí nói chung, trong đó có báo điện tử do Đảng ban hành, Quốc hội cũng đã xây dựng và Chủ tịch nước ký lệnh ban hành Luật Báo chí (năm 1989); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Báo chí (năm 1999); Chính phủ ban hành Nghị định số 51/2002/NĐ-CP quy định chi