Đảng Bộ Tỉnh Hà Tĩnh Lãnh Đạo Xây Dựng Quan Hệ Hữu Nghị, Hợp Tác Với

Hai bên thống nhất tiếp tục hợp tác chế biến và tiêu thụ sản phẩm gỗ, hợp tác chăn nuôi; tiến hành nghiên cứu hợp tác trồng chè, quế; hợp tác tổ chức các vùng ươm các loại cây ăn quả có giá trị xuất khẩu. Hai bên thống nhất tăng cường củng cố, xây dựng biên giới quốc gia giữa hai tỉnh thành tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác bền vững; phối hợp tiến hành cấp giấy chứng minh nhân dân riêng cho nhân dân các xã, bản dọc hai bên biên giới; định kỳ 6 tháng và 1 năm tiến hành giao ban giữa Ban biên giới hai tỉnh [150].

Nhằm tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác giữa tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Khămmuộn, năm 1993, Đoàn Đại biểu cấp cao tỉnh Khămmuộn đã sang thăm Hà Tĩnh và ký kết thỏa thuận hợp tác. Đồng thời, trong thời gian này, mỗi tỉnh đã cử 5 Đoàn công tác gồm chuyên viên các ngành công nghiệp, thủy lợi, nông nghiệp, thương mại, công an, biên phòng sang bàn chương trình hợp tác cụ thể [11].

Nhằm tăng cường các cuộc gặp gỡ, trao đổi giữa lãnh đạo hai tỉnh, Đoàn đại biểu cấp cao tỉnh Bôlykhămxay đã sang thăm tỉnh Hà Tĩnh, từ ngày 2/3 đến ngày 5/3/1994. Hai bên đánh giá tình hình kết quả thực hiện các thỏa thuận đã ký kết và thống nhất khẳng định: Việc thực hiện các nội dung hợp tác đã “bước đầu triển khai có kết quả một số nhiệm vụ quan trọng thể hiện trên các lĩnh vực. Tuy vậy vẫn còn một số việc chưa thực hiện được, những vấn đề này hai bên sẽ tự soát xét để tiếp tục đưa vào chương trình thực hiện trong thời gian tới ” [151].

Hai bên khẳng định tiếp tục thực hiện các nội dung thỏa thuận đã ký; thống nhất đề nghị Chính phủ hai nước đầu tư nâng cấp cửa khẩu Cầu Treo thành cửa khẩu Quốc tế; nhất trí hằng năm, mỗi bên cử một đoàn gồm 10 cán bộ chuyên môn sang học tập kinh nghiệm lẫn nhau; ngoài ra, tỉnh Hà Tĩnh giúp tỉnh bạn vật liệu để xây dựng nhà khách trị giá 100 triệu đồng [151].

Tiếp đó, nhận lời mời của các tỉnh bạn, Đoàn đại biểu tỉnh Hà Tĩnh đã có các chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Bôlykhămxay và tỉnh Khămmuộn [111], [153]. Trong các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao, tại mỗi tỉnh, sau khi đánh giá tình hình triển khai thực hiện các nội dung thỏa thuận đã ký kết, các bên cùng trao đổi bàn bạc và thống nhất các biện pháp cụ thể nhằm tiếp

tục thực hiện có hiệu quả hơn nhiệm vụ tăng cường hợp tác giữa Đảng bộ và nhân dân tỉnh Hà Tĩnh với hai tỉnh bạn; đẩy nhanh việc thực hiện các nội dung hợp tác đã ký [154].

Ngoài việc duy trì các chuyến thăm hữu nghị chính thức và tiến hành các cuộc hội đàm cấp cao, tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn đã cử nhiều đoàn công tác của các ngành, các địa phương sang thăm và làm việc nhằm nắm bắt tình hình, trao đổi kinh nghiệm và ký kết các thỏa thuận các nội dung hợp tác.

Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh và công tác biên giới: Ngay sau các cuộc gặp cấp cao, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã chỉ đạo UBND tỉnh và các ngành liên quan kịp thời triển khai thực hiện các thỏa thuận đã ký. Trong những năm đầu thập kỷ 90, tình hình trên tuyến biên giới tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn có những diễn biến khá phức tạp. Đặc biệt, “lợi dụng tình hình sơ hở, các phần tử xấu người Lào đã móc nối với những phần tử xấu người Việt Nam, tổ chức trấn lột, chém giết lẫn nhau và nghiêm trọng hơn là nạn buôn bán vũ khí” [7].

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 178 trang tài liệu này.

Nhằm kịp thời nắm bắt và xử lý kịp thời những vấn đề mới phát sinh, đảm bảo an ninh biên giới, cuối năm 1992, Đoàn đại biểu UBND tỉnh đã tiến hành chuyến khảo sát tuyến biên giới và chỉ đạo các ngành liên quan kịp thời phối hợp giải quyết những vấn đề bức xúc đang đặt ra về an ninh trật tự tại các địa bàn khu vực biên giới [97]. Nhằm phối hợp thực hiện có hiệu quả vấn đề biên giới, tỉnh Bôlykhămxay đã cử Đoàn địa biểu do đồng chí Un Lả - Ủy viên Trung ương Đảng NDCM Lào, Tỉnh trưởng, sang thăm và làm việc tại tỉnh Hà Tĩnh [7].

Tiếp đó, Đoàn đại biểu Ban biên giới tỉnh Bôlykhămxay đã sang thăm và làm việc với Ban Biên giới tỉnh Hà Tĩnh. Hai bên đã trao đổi thông báo cho nhau tình hình kinh tế xã hội, nhất là tình hình biên giới mỗi bên; thống nhất một số nhiệm vụ giải pháp xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh trong công tác biên giới [129].

UBND tỉnh Hà Tĩnh đã kịp thời chỉ đạo các ngành chức năng kịp thời rà soát, thống nhất quản lý các đối tượng xâm nhập và làm ăn trái phép trên từng

địa bàn; tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý thích đáng những cá nhân, tập thể có hành vi phạm; tiếp tục tăng cường tuyên truyền sâu rộng cho nhân dân ở các vùng thuộc địa bàn hai huyện Hương Sơn, Hương khê, đặc biệt là nhân dân các xã dọc biên giới, hiểu rõ các chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, nhất là Quy chế Biên giới; thường xuyên duy trì công tác giao ban định kỳ, thông báo cho nhau tình hình và kịp thời giải quyết những vấn đề phát sinh trên tuyến biên giới. Ngoài việc ban hành các văn bản chỉ đạo, UBND tỉnh tiếp tục cử các đoàn công tác kịp thời đến các địa bàn phức tạp, phối hợp giải quyết những vấn đề phát sinh nhằm thực hiện tốt quy chế biên giới và các thỏa thuận hợp tác đã ký kết [8].

Tháng 7/1995, Đoàn lãnh đạo Công an tỉnh Hà Tĩnh và lãnh đạo Công an hai huyện Hương Sơn, Hương Khê đã sang thăm tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn để thống nhất kế hoạch nhằm bảo vệ an ninh biên giới trước sự xâm nhập và hoạt động chống phá của bọn phản động lưu vong [43]. Tiếp đó, tỉnh Hà Tĩnh đã cử đoàn công tác của Ban Kinh tế Đối ngoại sang thăm và làm việc với các cơ quan chức năng tỉnh bạn nhằm đôn đốc việc thực hiện các nội dung hợp tác đã ký với các tỉnh bạn [6].

Bên cạnh đó, Ban Biên giới tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan, các huyện biên giới, các đồn, trạm biên phòng, các xã biên giới tổ chức quán triệt nội dung liên quan đến công tác biên giới, truyền giáo dục nhân dân thực hiện tốt các quy định của Quy chế biên giới; quản lý chặt chẽ hoạt động của người nước ngoài vào khu vực biên giới... Nhờ vậy, tình hình vi phạm trật tự trị an, vượt biên, vi phạm quy chế biên giới giảm đáng kể so với trước đây [1].

Trong lĩnh vực kinh tế, thương mại: Triển khai thực hiện nội dung các thỏa thuận hợp tác đã ký, các bên tiếp tục cử các Đoàn công tác của tỉnh, của các ngành sang thăm và làm việc để bàn và thống nhất các phương án cụ thể về hợp tác, trao đổi thương mại, kinh nghiệm phát triển kinh tế hộ gia đình, giúp bạn về kỹ thuật nông nghiệp, trồng cây ăn quả, chăn nuôi gia súc, khai thác, chế biến lâm sản...

Tháng 5/1994, tỉnh Hà Tĩnh đã cử Đoàn cán bộ các sở, ngành cấp tỉnh sang thăm và phối hợp khảo sát và hợp tác trong lĩnh vực giao thông, lâm nghiệp tại tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn [130].

Tại tỉnh Khămmuộn, hai bên bàn bạc cử cán bộ, chuyên gia trong lĩnh vực quy hoạch, nông nghiệp, xây dựng cơ bản; xúc tiến mở tuyến đường biên giới Hương Khê - Bản Giàng; giới thiệu xuất khẩu những mặt hàng mà tỉnh Khămmuộn có nhu cầu; bàn kế hoạch khai thác, chế biến các loại sản phẩm tại tỉnh bạn như gỗ, đá vôi, thạch cao, phốt pho...

Tại tỉnh Bôlykhămxay, hai bên bàn bạc trao đổi các nội dung hợp tác mà hai bên đã ký, nhất là đôn đốc các ngành liên quan hai tỉnh phối hợp tiến hành điều tra quy hoạch, chuyển dịch cơ cấu cây trồng vật nuôi, giúp tỉnh bạn giống mới, xây dựng các mô hình trong sản xuất nông nghiệp; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, doanh nhân sang địa bàn hai tỉnh tìm kiếm cơ hội, thị trường hợp tác sản xuất kinh doanh...

Tháng 6/1995, Đoàn công tác của UBND tỉnh và lãnh đạo các sở, ngành liên quan đã sang thăm và khảo sát xây dựng Cửa khẩu Cầu Treo, xúc tiến làm đường điện, khai thác vận chuyển gỗ [131]. Nhân dịp này, tỉnh Hà Tĩnh đã giúp bạn 2000 gốc cam, bưởi, hồng, quýt, 10 kg cá giống và mời 2 đoàn (65 người) sang tham quan trao đổi kinh nghiệm về kinh tế vườn đồi và kinh tế hộ gia đình; hỗ trợ huyện Căm Cợt 30 tấn gạo trong kỳ giáp hạt [1]. Cũng trong dịp này tỉnh Hà Tĩnh đã giúp tỉnh huyện Căm Cợt các loại vất tư để xây dựng nhà khách của huyện [94].

Thực hiện chủ trương của Đảng bộ tỉnh, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã triển khai quy hoạch các vùng dân cư gắn với việc xây dựng vùng kinh tế mới và chủ trương xóa đói giảm nghèo, nhằm từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, nhất là ở các xã biên giới [1]. Nhằm đẩy mạnh các hoạt động thương mại, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã tăng cường chỉ đạo các ngành, các địa phương, nhất là các huyện biên giới ban hành các chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia buôn bán, trao đổi hàng hóa với tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn; từng bước hình thành các trung tâm buôn bán, dịch vụ trên địa bàn các xã vùng biên

nhằm tạo thuận lợi cho nhân dân ba tỉnh trao đổi, mua bán hàng hóa thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống.

Trong giai đoạn 1991 - 1995, các nội dung thỏa thuận hợp tác giữa tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay, Khămmuộn nhân các chuyến thăm và hội đàm cấp cao cũng như các chuyến công tác của lãnh đạo các ngành, các địa phương đã được các bên triển khai thực hiện khá hiệu quả. Tuy nhiên, do điều kiện kinh tế của ba tỉnh còn gặp khó khăn, nhất là trong điều kiện tỉnh Hà Tĩnh vừa mới chia tách, nên kết quả hợp tác còn chưa tương xứng với tiềm năng và yêu cầu đặt ra. Nhiều nội dung hợp tác đã ký hoặc chưa được triển khai, hoặc triển khai chậm tiến độ, hiệu quả thấp. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa ba tỉnh đạt thấp, riêng năm 1995, giữa tỉnh Hà Tĩnh và Bôlykhămxay xuất khẩu chỉ đạt 60% kế hoạch (156.000 USD), nhập khẩu đạt 30% kế hoạch (85.000 USD) [2]. Chỉ tính riêng trong năm 1993, tỉnh Hà Tĩnh và Bôlykhămxay đã “cử 5 đoàn sang làm việc với nhau gồm các chuyên viên về công nghiệp, thủy lợi, nông nghiệp, lâm nghiệp, thương mại, công an, biên phòng sang trực tiếp bạn hoặc ta (Hà Tĩnh - Tác giả) để bàn hợp đồng cụ thể, thực hiện các văn bản đã ký nhưng không đạt vì khó khăn về nguồn vốn” [11]. Đối với một số lĩnh vực hợp tác khác, “trong quá trình hợp tác, việc thanh toán nợ nần, cân đối chậm trễ kéo dài đã gây không ít khó khăn cho cho một số ngành của tỉnh ta (Hà Tĩnh - Tác giả), cũng vì thế mà các ngành của Hà Tĩnh sinh ra do dự trong quá trình hợp tác” [11]. Những vướng mắc, thiếu thống nhất về giá cả, thị trường tiêu thụ hàng hóa, về thủ tục hành chính trong quá trình xuất nhập khẩu... đã ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện các nội dung thỏa thuận hợp tác đã ký [9].

Về văn hóa thể thao, giáo dục, y tế: Ngành văn hóa tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay, Khămmuộn đã ký kết các văn bản hợp tác, khuyến khích các cấp, các ngành, các địa phương tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao nhằm tăng cường tình đoàn kết giữa nhân dân tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn. Ngành Văn hóa Thể thao tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn thường xuyên tổ chức các chuyến thăm, trao đổi kinh nghiệm trong các lĩnh vực quản lý các hoạt động văn hóa,

biểu diễn nghệ thuật, công tác xây dựng mô hình phát triển văn hóa nghệ thuật chuyên nghiệp trong cơ chế thị trường... Các đoàn văn hóa nghệ thuật tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn đã tổ chức các chuyến lưu diễn với nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa mỗi dân tộc, để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng người xem [9]. Ngoài ra, nhiều đội văn nghệ của Bộ chỉ huy Biên phòng, Bộ chỉ huy Quân sự, các huyện biên giới đã thường xuyên tổ chức các chuyến thăm và biểu diễn tại các tỉnh bạn, nhất là các địa phương dọc biên giới ba tỉnh [7].

Ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Hà Tĩnh đã ký kết các văn bản hợp tác với các tỉnh bạn nhằm tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả công tác đào tạo [12]. Hằng năm, Sở Giáo dục - Đào tạo tỉnh Hà Tĩnh và tỉnh Bôlykhămxay và Khămmuộn đã cử các đoàn cán bộ, chuyên gia sang thăm hỏi, học tập, trao đổi kinh nghiệm trong công tác quản lý, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo các cấp học phổ thông. Ngoài tăng cường hợp tác nâng cao chất lượng giáo dục bậc học phổ thông, tỉnh Hà Tĩnh đã quan tâm giúp các tỉnh bạn đào tạo nguồn nhân lực những lĩnh vực tỉnh bạn còn thiếu, nhất là về kinh tế, khoa học kỹ thuật [129].

Trong giai đoạn 1991 - 1995, ngành y tế tỉnh Hà Tĩnh đã tăng cường hợp tác với các tỉnh bạn trên các lĩnh vực, đặc biệt là tập trung vào việc xây dựng cơ sở vật chất cho các cơ sở khám chữa bệnh; cử chuyên gia trực tiếp hướng dẫn, đồng thời trao đổi kinh nghiệm, cung cấp thông tin nhằm xây dựng và phát triển y tế của mỗi tỉnh; thực hiện các biện pháp phòng và chống các dịch bệnh: sốt sét, bướu cổ, phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn. Tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục tăng cường giúp hai tỉnh bạn thực hiện các chương trình xã hội như tiêm chủng mở rộng, y học dân tộc, bảo hiểm y tế.

Cũng như các lĩnh vực khác, hợp tác về văn hóa, thể thao, giáo dục, y tế giữa tỉnh Hà Tĩnh với tỉnh Bôlykhămxay và tỉnh Khămmuộn trong giai đoạn 1991-1995 bước đầu có những chuyển biến tích cực. Sự hợp tác trong lĩnh vực này, nhất là sự giúp đỡ vô tư, đầy tình cảm và trách nhiệm của tỉnh Hà Tĩnh đã giảm bớt phần nào những khó khăn của các tỉnh bạn, để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng đồng bào các bộ tộc Lào anh em.

1.2.2. Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lãnh đạo xây dựng quan hệ hữu nghị, hợp tác với tỉnh Bôlykhămxay và tỉnh Khămmuộn những năm đầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa (1996 - 2000)

1.2.2.1. Bối cảnh tình hình và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh về xây dựng quan hệ hợp tác với tỉnh Bôlykhămxay và tỉnh Khămmuộn

Từ năm 1996, hai nước Việt Nam và Lào đều bước vào thời kỳ đẩy mạnh công cuộc đổi mới đất nước bằng việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ VIII của Đảng (đối với Việt Nam) và Nghị quyết Đại hội lần thứ VI (đối với Lào).

Đại hội lần thứ VIII Đảng Cộng sản Việt Nam (tháng 6/1996) đã khẳng

định:

Tiếp tục thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, rộng mở, đa phương hóa và đa dạng hóa quan hệ đối ngoại với tinh thần Việt Nam muốn là bạn của tất cả các nước trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển... Ra sức tăng cường quan hệ với các nước láng giềng và các nước trong tổ chức ASEAN, không ngừng củng cố quan hệ với các nước bạn bè truyền thống [65, tr.120-121].

Đại hội lần thứ VI Đảng NDCM Lào (tháng 3/1996) tiếp tục khẳng định nhất quán chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa, tăng cường quan hệ ngoại giao hòa bình, hữu nghị và hợp tác với tất cả các nước, không phân biệt chế độ chính trị, bình đẳng, hai bên cùng có lợi, góp phần cùng các dân tộc trong sự nghiệp đấu tranh cho hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội; tăng cường tình hữu nghị truyền thống tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện với Việt Nam và Cămpuchia [68, tr.673].

Với tinh thần dân chủ, đoàn kết, tập trung trí tuệ, nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng thực trạng tình hình địa phương, Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh lần thứ XIV đã quyết định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ nhiệm kỳ 1996

- 2000, quyết tâm đưa tỉnh Hà Tĩnh vươn lên thoát khỏi tình trạng tỉnh nghèo. Đánh giá về tình hình an ninh biên giới và kết quả công tác đối ngoại, Đại hội khẳng định: đã “Xây dựng và thực hiện tốt các phương án bảo vệ biên giới, hải đảo, giữ vững sự ổn định chính trị trên mọi địa bàn trong tỉnh... Đảm bảo quan hệ tốt với các tỉnh bạn Lào, giữ vững tuyến biên giới hữu nghị”

[54,tr.19]. Tuy nhiên, trên cơ sở nhìn thẳng vào sự thật, Đại hội đã đánh giá “kinh tế đối ngoại chưa đáp ứng yêu cầu phát triển mới. Sự hợp tác liên doanh, liên kết với các cơ sở trong và ngoài nước còn ít” [54, tr.21].

Đại hội chủ trương: “Tập trung phát triển nhanh khu vực Cảng Vũng Áng, khu vực thị xã Hà Tĩnh - Thạch Khê và vùng kinh tế Đường 8” [54, tr.38]. Trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại, Đại hội xác định: “Phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế tỉnh, kinh tế vùng, lợi thế trục Đường 8, Cửa khẩu Keo Nưa, cảng Xuân Hải, cảng Vũng Áng. Phát huy tốt các liên doanh đã có, xúc tiến việc hình thành thêm các khu kinh tế liên doanh, liên kết với nước ngoài và tỉnh bạn” [54, tr.41].

Đối với tỉnh Bôlykhămxay, Báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Bôlykhămxay lần thứ III, nhiệm kỳ 1998 - 2002 khẳng định: “Tiếp tục quan hệ hợp tác toàn diện với tỉnh Hà Tĩnh, Nghệ An Việt Nam, cùng với đó tổ chức, thực hiện các công trình mà hai bên đã ký kết, cần chuyển mối quan hệ ngày càng đi vào chiều sâu và hiệu quả” [57, tr.24].

1.2.2.2. Quá trình chỉ đạo tổ chức thực hiện

Thực hiện chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, tạo sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân về tăng cường tình hữu nghị và hợp tác với các tỉnh bạn Lào đã được Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, các Ban Xây dựng Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cấp tỉnh và cấp ủy, chính quyền các địa phương hết sức quan tâm. Báo Hà Tĩnh, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh đã có nhiều chương trình, chuyên trang, chuyên mục, các tin, bài, phóng sự... phản ánh khá kịp thời việc triển khai thực hiện nhiệm vụ hợp tác của các ngành, các địa phương, qua đó biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực.

Việc chỉ đạo đổi mới phương thức, lề lối làm việc của các bộ phận làm công tác tham mưu trong lĩnh vực đối ngoại của cấp ủy, chính quyền các cấp và các ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã được thực hiện khá thường xuyên. Sở Ngoại vụ, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ban Biên giới được quan tâm bổ sung nhiều cán bộ có năng lực. Nhiều cơ chế, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả