Protocol Chụp Mri Sọ Động Kinh Ngoài Thùy Thái Dương [30],[125]

Cộng hưởng từ sọ não

Các bệnh nhân được chụp cộng hưởng từ sọ não bằng máy SIEMENS 1.5 Tesla của Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh – Bệnh viện Bạch Mai theo protocol chẩn đoán động kinh (bảng 2.2 và bảng 2.3).

Kết quả được các bác sỹ chuyên về chẩn đoán hình ảnh học thần kinh đánh giá trên phim chụp nhằm xác định hình thái, kích thước và vị trí các bất thường đặc hiệu của từng loại tổn thương não là nguyên nhân gây động kinh.

Bảng 2.2. Protocol chụp MRI sọ động kinh ngoài thùy thái dương [30],[125]

Xung

Độ dày lát cắt	Hướng mặt cắt
T1	≤3mm	Axial và coronal
3D-T1	1 mm đẳng hướng	3D
FLAIR	≤3mm	Axial và coronal góc
3D FLAIR	1 mm đẳng hướng	3D
DIR(3D)	1 mm	3D
DWI/ADC	≤3mm	Axial
SWI hoặc T2**	≤3mm	Axial

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 171 trang tài liệu này.

Bảng 2.3. Protocol chụp MRI sọ động kinh thùy thái dương [30],[125]

Xung

Độ dày lát cắt	Hướng mặt cắt	Góc mặt cắt
3D-T1	1mm đẳng hướng	3D	Mép trước-mép sau
T2/STIR	≤3mm	Axial và coronal	Vùng hải mã
FLAIR	≤3mm	Axial và coronal	Vùng hải mã
3D FLAIR	1mm đẳng hướng	3D	Mép trước-mép sau
DWI/ADC	≤3mm	Axial	Vùng hải mã
SWI hoặc T2*	≤3mm	Axial	Vùng hải mã

2.2.4. Các biến số trong nghiên cứu

Bảng 2.4. Các biến số nghiên cứu đối với mục tiêu 1

Biến số

Định nghĩa	Loại biến	Đơn vị
Tuổi	Tuổi của bệnh nhân	Định lượng	Năm tuổi
Cân nặng	Cân nặng của bệnh nhân	Định lượng	Kilogram
Chiều cao	Chiều cao của bệnh nhân	Định lượng	Xen-ti-mét
BMI	Cân nặng/[Chiều cao]²	Định lượng	Cm/kg²
Tuổi thai	Được tính bằng số tuần tuổi của thai nhi	Định lượng	Tuần tuổi
Số lần mang thai	Số lần mang thai của bệnh nhân	Định lượng	Lần
Tiền sử sản khoa	Biến cố sản khoa xảy ra trong các quá trình mang thai trước đây	Định lượng	Có/không
Tiền sử sản khoa		Định danh	Tên biên cố
Biến cố sản khoa trong thai kỳ	Các biến cố trong thai kỳ của cả mẹ và con (mẹ bị sảy thai, bỏ thai, chảy máu sau sinh, nhiễm trùng, sản giật, đẻ non, trẻ sinh ra có dị tật bẩm sinh)	Định lượng	Có/không
Biến cố sản khoa trong thai kỳ		Định danh	Tên biến cố
Phương thức đẻ	Cách đẻ của bệnh nhân	Định tính	Đẻ thường/đẻ mổ
Cân nặng trẻ sơ sinh	Số cân của thai nhi lúc sinh	Định lượng	Kilogram
Cơn động kinh	Phân loại cơn theo phụ lục 1	Định danh	Tên loại cơn
Tần số xuất hiện cơn giật trước mang thai	Số cơn động kinh xuất hiện trung bình trong một đơn vị thời gian lúc trước mang thai	Định lượng	Lần/tháng
Tần số xuất hiện cơn giật trong lúc mang thai	Số cơn động kinh xuất hiện trung bình trong một đơn vị thời gian trong lúc mang thai	Định lượng	Lần /tháng
Cơn giật tăng cường	Cơn tăng về tần số, mức độ nặng của cơn	Định tính	Có/Không
Cơn giật tái phát	Cơn xuất hiện khi đã cắt cơn trên 2 năm	Định tính	Có/Không
Cắt cơn 1 năm	Không cơn giật trước mang thai tối thiểu 1 năm	Định tính	Có/Không
Loại sóng trên điện não đồ	Sóng bất thường trên điện não đồ (kịch phát nhọn, đa nhọn, nhọn sóng, theta, nhọn xen kẽ	Định lượng	Có/Không

Biến số

Định nghĩa	Loại biến	Đơn vị
	chậm)
Tổn thương trên MRI não	Tổn thương mới, tổn thương cũ, chưa thấy bất thường	Định lượng	Có/Không
Thuốc điều trị động kinh	Các thuốc bệnh nhân dùng điều trị (loại thuốc, số lượng, liều lượng)	Định danh. Định lượng
Đa trị liệu	Hiện dùng từ 2 loại thuốc kháng động kinh trở lên
Tuân thủ điều trị thuốc	Dùng đúng thuốc và đủ liều	Định tính	Có/Không
Điểm MMSA-8	Đánh giá sự tuân thủ dùng thuốc kháng động kinh của người bệnh qua trả lời bộ câu hỏi 8 câu, điểm đánh giá cho mỗi câu hỏi là 0 hoặc 1 điểm	Định lượng	< 6/8 điểm: không tuân thủ ≥ 6/8 điểm: tuân thủ điều trị
Các nguyên nhân gây động kinh	Tổn thương trên MRI não gây cơn động kinh	Định danh

Bảng 2.5. Các biến số nghiên cứu đối với mục tiêu 2

Biến số

Loại biến	Đơn vị
Tần suất cơn giật trung bình	Định lượng	Số cơn/tháng
Cân nặng trung bình của trẻ	Định lượng	Kilogram
Tỷ lệ mắc biến cố của mẹ và con	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ cơn giật tăng cường	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ cơn giật không đổi	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ không có cơn giật trong thai kỳ	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ không có cơn giật 1 năm trước mang thai	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ đẻ mổ	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ cơn động kinh cục bộ	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ tuân thủ điều trị	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ bệnh nhân dùng đa trị liệu	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ được tư vấn trước mang thai	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ điện não đồ bất thường	Định tính	Phần trăm
Tỷ lệ hình ảnh MRI não bất thường	Định tính	Phần trăm

2.3. Xử lý số liệu

- Số liệu được nhập và xử lý bằng phần mềm SPSS Statistic 23: tính ra các giá trị trung bình với các biến số định lượng và các tỷ lệ % với các biến số định tính.

- Sử dụng phương pháp kiểm định Fisher và Test χ2 để so sánh các tỷ lệ phần trăm với mức độ tin cậy P<0,05, xác định RR, OR với khoảng tin cậy 95%, sử dụng test Student, test ANOVA để so sánh giá trị trung bình của các biến định lượng với độ tin cậy p<0,05, để khẳng định sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về giá trị của các biến số giữa 2 nhóm bệnh nhân được so sánh trong nghiên cứu (nhóm được tư vấn và không được tư vấn; nhóm đẻ mổ và đẻ thường, nhóm có biến cố và không có biến cố; nhóm có cơn giật hoạt động hoặc không họat động trong thai kỳ…)

- Với các yếu tố có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa các nhóm được so sánh, chúng tôi sử dụng phân tích hồi quy Binary Logistic để xác định các yếu tố có ý nghĩa tiên lượng độc lập đến hoạt động của cơn giật trong thai kỳ (cơn tái diễn trong thai kỳ, cơn tăng cường trong thai kỳ) và biến cố xảy ra trong thai kỳ của mẹ và con (biến cố chung, biến cố đẻ mổ).

2.4. Sơ đồ nghiên cứu

Chương 3 KẾT QUẢ‌

Trong thời gian 10/2015-12/2020, đã có 92 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn tham gia vào nghiên cứu với 97 lần mang thai (5 bệnh nhân mang thai 2 lần). Nhóm 1 có 43 lượt mang thai (44,3%) trong đó có 35 bệnh nhân được tư vấn trước mang thai lần đầu tiên khi tham gia nghiên cứu; 03 bệnh nhân được tư vấn trước mang thai ở cả 2 lần mang thai trong quá trình tham gia nghiên cứu và 02 bệnh nhân được tư vấn trước mang thai ở lần mang thai thứ 2 trong quá trình tham gia nghiên cứu (lần đầu mang thai bệnh nhân thuộc nhóm không được tư vấn). Nhóm 2 có 54 bệnh nhân với tổng 54 lần mang thai đều không được tư vấn trước mang thai chiếm tỷ lệ 55,7%.

Bảng 3.1. Phân bố lượt bệnh nhân trong nghiên cứu

Nhóm 1	Nhóm 2	Tổng
Số lượt mang thai	43	54	97
Phần trăm	44,3%	55,7%	100%

3.1. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của người bệnh động kinh trong quá trình mang thai

3.1.1. Đặc điểm lâm sàng của người bệnh động kinh trong quá trình mang thai

3.1.1.1 Đặc điểm lâm sàng chung

4,1%

11,4%

Lần đầu Lần hai Lần ba

Lần bốn

30,9%

53,6%

Biểu đồ 3.1. Số lần mang thai của bệnh nhân trong nghiên cứu

Nhận xét: Tỷ lệ người bệnh trong nghiên cứu mang thai lần đầu 53,6%, số bệnh nhân mang thai lần thứ 4 chỉ chiếm 4,1%.

4,1%

5,2%

17,5%

Dưới 20 tuổi

33,0% 21-25 tuổi

26-30 tuổi

31-35 tuổi

Trên 35 tuổi

40,2%

Biểu đồ 3.2. Phân bố độ tuổi của bệnh nhân trong nghiên cứu

Nhận xét: Nhóm bệnh nhân từ 26-30 tuổi hay gặp nhất chiếm 40,2%, từ 21-25 tuổi có 33%, thấp hơn là nhóm trên 35 tuổi chiếm 5,2 % và nhóm dưới 20 tuổi có 4,1%.

Bảng 3.2. Đặc điểm lâm sàng chung của người bệnh trong nghiên cứu

Biến số nghiên cứu

Nhóm 1 n=43	Nhóm 2 n=54	Tổng n=97	P
Số lần mang thai trung bình	1,65±0,78	1,67±0.89	1,66±0,84	0,929
Tuổi trung bình	26,5±4,67	27.3±4,76	26,9±4,71	0,433
Tuổi thai trung bình khi đến khám lần đầu (tuần)	13,2±6,89	18,5±9,5	16,2±8,81	0,003
Huyết áp tâm thu trung bình(mmHg)	115,81±8,09	115,74±8,55	115,77±8,3	0,96
Huyết áp tâm trương trung bình(mmHg)	69,1±6,39	68,61±6,18	68,81±6,24	0,721
Chiều cao trung bình(cm)	156,5±3,28	156,3±2,37	156,4±2,8	0,632
Cân nặng trung bình trước mang thai(kg)	50,77±3,61	50,83±3,07	50,80±3,3	0,923
BMI trung bình trước mang thai	20,71±1,23	20,85±1,2	20,79±1,21	0,592

Bổ sung acid folic trước thai kỳ 3 tháng

0,002

Nhận xét:

- Người bệnh được tư vấn thần kinh (13,2±6,89 tuần) đến khám lần đầu trong thai kỳ sớm hơn 5,3 tuần so với người bệnh không được tư vấn (18,5±9,50 tuần) với F=9,237 ANOVA test; p=0,003.

- Tỷ lệ người bệnh có bổ sung acid folic tối thiểu trước 3 tháng của nhóm được tư vấn (65,1%) cao gấp 2,07 lần so với nhóm không được tư vấn (33,3%) với RR

=2,07; CI 95%=1,28-2,36; p=0,002.

3.1.1.2. Đặc điểm lâm sàng về cơn động kinh và việc kiểm soát cơn của người bệnh động kinh trước mang thai

Bảng 3.3. Đặc điểm cơn động kinh trước mang thai

Biến số nghiên cứu

Nhóm 1

n=43

Nhóm 2

n=54

Tổng

n=97

(95% CI)

Tần suất

- Dưới 2 cơn/tháng

- Tối thiểu 2 cơn/tháng

0,08

2,22

(0,89-5,57)

1,61

(0,89-2,91)

Cơn 1 năm trước thai kỳ

- Không cơn

- Còn cơn

0.001

6,59

(2,67-16,32)

2,62

(1,65-4,17)

Số cơn trung bình trong tháng

0,67±1,04

1,48±1,23

1,12±1,21

P= 0,001

Nhận xét