Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại cổ phần tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

----------------------------

BÙI THU GIANG

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN

RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI, NĂM 2021

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

----------------------------

BÙI THU GIANG

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN

RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI VIỆT NAM

CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ : 834.02.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS LÊ THANH TÂM

HÀ NỘI, NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tên tôi là: Bùi Thu Giang

Mã học viên: 19A M0201 008 Khóa: CH25A TCNH

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số:

Tôi xin cam đoan: Luận văn thạc sỹ kinh tế “CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

TẠI VIỆT NAM” là do chính tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Lê Thanh Tâm.

Các tài liệu, số liệu, dẫn chứng mà tôi sử dụng trong đề tài là có thực và do bản thân tôi thu thập, xử lý mà không có bất cứ sự sao chép không hợp lệ nào.

Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về sự cam đoan này.

Tác giả luận văn

Bùi Thu Giang

LỜI CẢM ƠN

Để thực hiện và hoàn thành đề tài nghiên cứu “CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

TẠI VIỆT NAM”, em xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo và cán bộ quản lý Trường Đại học Thương mại, các đồng nghiệp Ngân hàng TMCP Quân đội, bạn bè và gia đình đã quan tâm, tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi nhất để em hoàn thành luận văn.

Đặc biệt em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới PGS.TS Lê Thanh Tâm, giảng viên trực tiếp hướng dẫn, người đã vô cùng kiên nhẫn và tận tình khi cung cấp những chỉ dẫn quý báu, góp phần to lớn trong trong quá trình thực hiện đề tài.

Chắc chắn, do nhiều hạn chế mà luận văn không thể tránh khỏi thiếu sót, vì vậy, em cũng rất hy vọng nhận được những phản hồi, góp ý của thầy cô để có thể điều chỉnh nghiên cứu của mình.

Xin trân trọng cảm ơn!

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i

LỜI CẢM ƠN ii

MỤC LỤC iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT v

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ vi

PHẦN MỞ ĐẦU 1

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu 1

2. Mục đích nghiên cứu 2

3. Phạm vi và dữ liệu nghiên cứu 2

4. Phương pháp nghiên cứu 2

5. Kết cấu đề tài nghiên cứu 3

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 4

1.1. Các nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng 4

1.2. Các nghiên cứu định lượng về các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng..5

1.3. Các nghiên cứu về mô hình, phương pháp đo lường rủi ro tín dụng 12

1.4. Khoảng trống nghiên cứu 13

CHƯƠNG II: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 15

2.1. Hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Thương mại 15

2.2. Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại 17

2.3. Các tiêu chí đánh giá rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại 23

2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại 27

2.4.1. Các yếu tố vĩ mô 27

2.4.2. Các yếu tố vi mô 32

CHƯƠNG III: THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 38

3.1. Dữ liệu nghiên cứu 40

3.2. Mô hình nghiên cứu 41

3.3. Phương pháp ước lượng 43

3.3.1. Mô hình Pooled OLS 43

3.3.2. Mô hình ảnh hưởng cố đinh – FEM 44

3.3.3. Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên – REM 44

3.3.4. Lựa chọn phương pháp ước lượng 45

CHƯƠNG IV: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 47

4.1. Tổng quan về RRTD tại các NHTMCP Việt Nam 47

4.1.1. Thống kê mô tả Tỷ lệ nợ xấu 47

4.1.2. Thống kê mô tả Mức trích lập dự phòng RRTD 48

4.1.3. Thống kê mô tả các biến độc lập 49

4.1.4. Đánh giá chung về rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại VN 50

4.2. Kết quả nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng đến RRTD tại các NHTMCP Việt Nam 54

4.2.1. Phân tích tương quan 54

4.2.2. Kiểm định liên quan 55

4.2.3. Phân tích hồi quy 59

CHƯƠNG V: KHUYẾN NGHỊ VÀ KẾT LUẬN CHUNG 70

5.1. Khuyến nghị 70

5.1.1. Đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam 70

5.1.2. Đối với Ngân hàng Nhà nước 72

5.2. Kết luận chung 73

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu

Diễn giải
BĐS	Bất động sản
CIC	Trung tâm thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam
CNTT	Công nghệ thông tin
DPRRTD	Mức dự phòng rủi ro tín dụng
ETA	Mức độ vốn hóa
ESI	Tăng trưởng thị trường bất động sản
EXI	Biến động tỷ giá
IIR	Lãi suất cho vay danh nghĩa
INF	Tỷ lệ lạm phát
LDR	Tỷ lệ dư nợ/Vốn huy động
LG	Tốc độ tăng trưởng tín dụng
LLP	Mức trích lập dự phòng rủi ro tín dụngg
MC	Giá trị vốn hóa thị trường
NHNN	Nhân hàng nhà nước
NHTMCP	Ngân hàng thương mại
NHTMCPCP	Ngân hàng thương mại cổ phần
NPL	Tỷ lệ nợ xấu
RGDP	Tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội thực
RI	Lãi suất thực
ROA	Khả năng sinh lời trên vốn chủ sở hữu
RRTD	Rủi ro tín dụng
SIZE	Quy mô tài sản
VN	Việt Nam