ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ GIANG
BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
NĂM 2000
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2013
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ GIANG
BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
NĂM 2000
Chuyên ngành : Luật dân sự Mã số : 60 38 30
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Phương Lan
HÀ NỘI - 2013
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO VỆ QUYỀN VÀ 7
LỢI ÍCH HỢP PHÁP CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN
1.1. Ly hôn và hậu quả pháp lý của ly hôn đối với con 7
1.1.1. Khái niệm ly hôn 7
1.1.2. Hậu quả pháp lý và xã hội của việc cha mẹ ly hôn đối với con 8
1.2. Khái niệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha 12 mẹ ly hôn
1.2.1. Khái niệm 12
1.2.2. Sự cần thiết của việc điều chỉnh bằng pháp luật về bảo vệ 13 quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn
1.2.3. Ý nghĩa của việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con 16 khi cha mẹ ly hôn
1.3. Cơ sở pháp lý và đặc điểm việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp 18 pháp của con khi cha mẹ ly hôn
1.3.1. Cơ sở pháp lý của việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của 18 con khi cha mẹ ly hôn
1.3.2. Đặc điểm việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi 20 cha mẹ ly hôn
Chương 2: NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN VỀ BẢO VỆ QUYỀN, LỢI 26
ÍCH HỢP PHÁP CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN THEO LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH VIỆT NAM NĂM 2000
2.1. Các nguyên tắc chung bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của 26
con khi cha mẹ ly hôn
2.1.1. Giao con cho bên nào trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục là vì 26
quyền và lợi ích hợp pháp về mọi mặt của con
2.1.2. Bảo đảm các quyền và nghĩa vụ trong quan hệ cha mẹ và con 33
được thực hiện giữa con với người không trực tiếp nuôi con sau khi cha mẹ ly hôn
2.2. Quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con sau khi ly hôn 34
2.2.1. Quyền và nghĩa vụ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con 35
2.2.2. Quyền thăm nom con 36
2.2.3. Quyền đại diện cho con 39
2.2.4. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra 40
2.2.5. Quyền đối với tài sản riêng của con 42
2.2.6. Quyền để lại di sản thừa kế cho con 43
2.3. Quyền và nghĩa vụ cấp dưỡng đối với con sau khi ly hôn 43
2.3.1. Mức cấp dưỡng nuôi con 45
2.3.2. Phương thức thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng 49
2.3.3. Các biện pháp bảo đảm nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con 52
2.4. Quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng, giáo dục con 55
2.4.1. Chủ thể có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi 55 dưỡng, giáo dục con
2.4.2. Điều kiện để Tòa án thay đổi người trực tiếp nuôi dưỡng, giáo 55 dục con
Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ sau khi thay đổi người trực | 57 | |
tiếp nuôi dưỡng, giáo dục con | ||
2.5. | Hạn chế quyền của cha mẹ đối với con sau khi ly hôn | 58 |
2.5.1. | Căn cứ hạn chế quyền của cha mẹ đối với con | 58 |
2.5.2. | Hậu quả pháp lý của việc cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con | 61 |
Chương 3: THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH ĐỂ BẢO VỆ QUYỀN VÀ LỢI ÍCH HỢP | 62 | |
PHÁP CỦA CON KHI CHA MẸ LY HÔN VÀ MỘT SỐ |
Có thể bạn quan tâm!
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn theo Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 - 2
- Khái Niệm Bảo Vệ Quyền Và Lợi Ích Hợp Pháp Của Con Khi Cha Mẹ Ly Hôn
- Đặc Điểm Việc Bảo Vệ Quyền Và Lợi Ích Hợp Pháp Của Con Khi Cha Mẹ Ly Hôn
Xem toàn bộ 109 trang tài liệu này.
KIẾN NGHỊ
3.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật hôn nhân và gia đình về bảo vệ 62 quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn trong
hoạt động xét xử của Tòa án
3.2. Những bất cập và một số kiến nghị để hoàn thiện pháp luật 69 hôn nhân và gia đình về bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
con khi cha mẹ ly hôn
3.2.1. Về các quy định pháp luật 69
3.2.2. Về công tác áp dụng pháp luật vào xét xử 82
3.2.3. Về việc thi hành án của đương sự 83
KẾT LUẬN 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 90
DANH MỤC CÁC BẢNG | ||
Số hiệu bảng | Tên bảng | Trang |
3.1 | Tổng số vụ án ly hôn được giải quyết từ năm 2006 đến 2010 | 62 |
3.2 | Tổng số án ly hôn có tranh chấp về cấp dưỡng | 62 |
33 | Tổng số án ly hôn có tranh chấp về quyền nuôi con | 62 |
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ly hôn là một hiện tượng đặc biệt của xã hội, chịu sự tác động trực tiếp từ xã hội. Biến đổi xã hội làm cho đời sống gia đình có xu hướng mở rộng phạm vi và cả mức độ mâu thuẫn trong các lĩnh vực của đời sống hôn nhân và gia đình. Xã hội càng phát triển, ly hôn diễn ra càng phổ biến và được xã hội quan tâm vì những hậu quả nặng nề, không mong muốn của nó. Khi cuộc sống vợ chồng rơi vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì ly hôn là lối thoát cho cuộc sống bế tắc, không còn tình cảm của hai vợ chồng. Nhưng hậu quả pháp lý và xã hội mà nó để lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến một đối tượng vốn là niềm hạnh phúc của hai vợ chồng - đó là những đứa con. Những đứa trẻ chưa thành niên còn ngây thơ vốn rất cần sự yêu thương, chăm sóc của cả cha và mẹ trong một gia đình êm ấm phải chịu cảnh gia đình tan nát, nếu không được bảo vệ sẽ rất dễ đánh mất cả tuổi thơ và tương lai. Đối với những người con đã thành niên nhưng bị tàn tật, mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình sẽ sống thế nào nếu không được sự quan tâm, nuôi dưỡng của cả cha và mẹ. Vì vậy, là những mầm non tương lai của đất nước, những đứa con cần phải được bảo vệ khi cha mẹ ly hôn. Pháp luật với vai trò không thể thiếu là bảo vệ những đứa trẻ vô tội luôn quy định về hậu quả pháp lý của ly hôn, đặc biệt là quy định những quy phạm điều chỉnh về trách nhiệm của cha, mẹ đối với con sau khi ly hôn.
Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 ra đời đã góp phần tích cực và quan trọng trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn với những nội dung cơ bản như quy định về nguyên tắc giao con cho ai nuôi là vì quyền và lợi ích hợp pháp mọi mặt của con; quy định về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con sau khi ly hôn, quy định về việc thay đổi
người trực tiếp nuôi con khi quyền và lợi ích hợp pháp mọi mặt của con không được đảm bảo… Tuy nhiên, có thể thấy một số quy định của Luật Hôn nhân và gia đình về vấn đề này còn có những bất cập, khó áp dụng vào thực tiễn và điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến đối tượng mà pháp luật đang bảo vệ. Chính vì vậy, những giải pháp thích hợp để hạn chế những bất cập của pháp luật, đảm bảo việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các con khi cha mẹ ly hôn một cách hiệu quả trong các vụ việc ly hôn là một vấn đề thực tế rất cần được quan tâm và giải quyết. Vì vậy tôi đã chọn đề tài "Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000" làm luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Luật học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu
Trong khoa học pháp lý nói chung và Luật Hôn nhân và gia đình nói riêng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn được nghiên cứu như một chuyên đề về đảm bảo quyền của trẻ em. Đã có một số công trình khoa học nghiên cứu ở nhiều cấp khác nhau đề cập trực tiếp hoặc có liên quan đến vấn đề bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con khi cha mẹ ly hôn như sau:
- Nhóm luận văn, luận án
Ở nhóm này có thể kể đến một số công trình nghiên cứu tiêu biểu như "Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của cha, mẹ và con trong Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000", Khóa luận tốt nghiệp, của Lê Thu Lý, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2008; "Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em khi ly hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000", Khóa luận tốt nghiệp, của Nguyễn Thị Phương Thảo, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, 2007; "Bảo vệ quyền lợi của con khi cha mẹ ly hôn", Khóa luận tốt nghiệp, của Hồ Thị Nga, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2007; "Nguyên tắc bảo vệ quyền lợi chính đáng của vợ và các con khi vợ chồng ly hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000", Luận văn thạc sĩ Luật học, của Lê Thu Trang, Khoa Luật - Đại học quốc gia Hà Nội, 2012…