Bảng 2.2: Tình hình xét xử vụ án Mua bán trái phép chất ma túy so với các vụ án về ma túy được xét xử trên địa bàn thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2016 - 2020
Đơn vị tính: vụ, người
Số các vụ án về ma túy TAND đã xét xử | Số vụ án MBTPCMT mà TAND đã xét xử | Tỉ lệ | |
2016 | 200 | 170 | 85 % |
2017 | 184 | 155 | 84,2% |
2018 | 122 | 120 | 98,2% |
2019 | 139 | 125 | 89,9% |
2020 | 271 | 210 | 77,4% |
Tổng | 916 | 780 | 85% |
Có thể bạn quan tâm!
-
, 250, 251, 252, 265, 266, 286, 287, 289, 290, 299, 303 Và 304 Của Bộ Luật -
Nội Dung Áp Dụng Pháp Luật Hình Sự Đối Với Tội Mua Bán Trái Phép Chất Ma Túy -
Tình Hình, Đặc Điểm Có Liên Quan Đến Áp Dụng Pháp Luật Hình Sự Đối Với Tội Mua Bán Trái Phép Chất Ma Túy Trên Địa Bàn Thành Phố Tây Ninh, Tỉnh Tây -
Nhận Xét, Đánh Giá Thực Trạng Áp Dụng Pháp Luật Hình Sự Đối Với Tội Mua Bán Trái Phép Chất Ma Túy Trên Địa Bàn Thành Phố Tây Ninh, Tỉnh Tây Ninh -
Yêu Cầu Bảo Đảm Áp Dụng Đúng Pháp Luật Hình Sự Đối Với Tội Mua Bán Trái Phép Chất Ma Túy -
Yêu Cầu Bảo Vệ Quyền Con Người, Quyền Công Dân
Xem toàn bộ 98 trang tài liệu này.
Nguồn: Tòa án nhân dân thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Qua thống kê tình hình xét xử vụ án MBTPCMT so với các vụ án về ma túy đã xét xử trên địa bàn thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh cho thấy số lượng các vụ án về MBTPCMT chiếm tỷ lệ khá cao trong số lượng án hình sự xét xử sơ thẩm về các tội phạm ma túy, cụ thể: năm 2016 là 170/200 vụ án, chiếm tỷ lệ 85%; năm 2017 là 155/184 vụ án, chiếm tỷ lệ 84,2%; năm 2018 là 120/122 vụ án, chiếm tỷ lệ 98,2%; năm 2019 là 125/139 vụ án, chiếm tỷ lệ 89,9%; năm 2017 là 210/271vụ án, chiếm tỷ lệ 77,4%.
Nhìn chung trong thời gian qua, hoạt động áp dụng PLHS của CQĐT, VKS, TA trong công tác điều tra, truy tố xét xử các vụ án hình sự nói chung, các vụ án MBTPCMT nói riêng đã đạt được những kết quả nhất định. Đồng thời, do chiếm số lượng khá lớn trong tổng số các vụ án về ma túy đã được xét xử sơ thẩm nên việc áp dụng PLHS trong định tội danh các tội phạm về
MBTPCMT luôn được các cơ quan tiến hành tố tụng thành phố Tây Ninh chú trọng thực hiện cẩn thận nhằm bảo đảm việc định tội danh đối với tội phạm này nghiêm túc, đúng đắn và chính xác.
Ví dụ như vụ án: Phan Văn Hùng phạm tội MBTPCMT
Để có tiền sử dụng ma túy và tiêu sài cá nhân, từ tháng 12/2020 đến ngày bị bắt, Phan Văn Hùng mua ma túy của người tên “Bu” ở khu vực Mít Một, thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh 02 lần, với giá từ 1.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng rồi mang về nhà phân chia ma túy ra thành nhiều bịch nhỏ để sử dụng và bán. Khi những người nghiện ma túy trên địa bàn huyện Tân Biên có nhu cầu thì điện thoại cho Hùng để thỏa thuận số lượng, giá cả và địa điểm giao nhận ma túy, cụ thể:
- Vào ngày 20/02/2021, Phan Văn H bán ma túy cho Nguyễn Văn D, sinh năm 1994, ngụ khu phố 5, phương BT, thành phố Tây Ninh 01 lần, 01 bịch ma túy với giá 150.000 đồng.
- Vào các ngày 20, 22/02/2021, Phan Văn Hùng bán ma túy cho Trần Khải H , sinh năm 1992, ngụ Kp 6, phường LH, thành phố Tây Ninh và Nguyễn Văn C hùn nhau 500.000 đồng đến nhà Phan Văn Hùng mua 01 bịch ma túy. Sau khi mua ma túy xong trên đường H và Bình đi về nhà C thì bị Công an thành phố Tây Ninh phát hiện bắt giữ.
Ngày 26/11/2018 Phan Văn H đã bị kết án về tội “ Lừa đảo CĐTS” chưa được xóa án tích, lại tiếp tục phạm tội nên thuộc trường hợp tái phạm
Kết quả trưng cầu giám định: kết luận giám định số 243/KL-KTHS ngày 25/2/2021 của phòng KTHS Công an tỉnh Tây Ninh kết luận: Mẫu ký hiệu M1 thu giữ của Trần Khải H là chất ma túy, loại Methamphetamine, khối lượng 0,0559 gam.
Hành vi của H đã phạm vào tội MBTPCMT, tội phạm và hình phạt quy định tại điểm b,c khoản 2, Điều 241 BLHS; Phan Văn H được áp dụng tình
tiết giảm nhẹ quy định tại điểm s, khoản 1 , Điều 51 BLHS; và áp dụng tình tiết tăng nặng tại điểm h, khoản 1 , Điều 52 BLHS.
Căn cứ vào các điều trên, TAND thành phố Tây Ninh xử phạt Phan Văn H 10 năm tù về tội MBTPCMT là đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Có được kết quả trên đây là do nhiều nguyên nhân, cụ thể là:
Thứ nhất, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử Tội MBTPCMT thì việc áp dụng pháp luật được coi trọng; việc thu thập, đánh giá chứng cứ được thực hiện ngay từ ban đầu; Các cơ quan tố tụng luôn đồng nhất trong việc định tội danh đúng sự thật khách quan vụ án.
Thứ hai, công tác tuyên truyền pháp luật trên địa bàn thành phố Tây Ninh luôn được coi trọng; hoạt động tuyên truyền diễn ra với nhiều hình thức, nội dung cụ thể, giúp người dân trên địa bàn thành phố biết nêu cao tinh thần đấu tranh phòng, chống vi phạm PLHS nói chung, phòng, chống tội phạm ma túy nói riêng
Thứ ba, sự quan tâm thường xuyên của cấp trên trong việc tạo điều kiện cho các cán bộ được bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ cũng giúp cho việc ADPL đúng của các Cơ quan tiến hành tố tụng; giúp nhận thức pháp luật của các cán bộ tiến hành tố tụng được thống nhất, dẫn đến sự thống nhất trong cách hiểu về khoa học pháp lý hình sự trong áp dụng PLHS của CQĐT, VKSND, TAND
Thứ tư, có được kết quả ADPL đúng trong việc định tội danh tội MBTPCMT ngoài các nguyên nhân kể trên, còn một nguyên nhân rất quan trọng đó là sự thống nhất trong cách hiểu về khoa học pháp lý hình sự trong áp dụng PLHS của CQĐT, VKSND, TAND thành phố Tây Ninh. Việc khách quan trong cách nhận thức, đánh giá chứng cứ, đánh giá tính chất và mức độ hành vi phạm tội của ĐTV, KSVvà Thẩm phán.
Thứ năm, có được kết quả trên là do mối quan hệ phối hợp liên ngành hình sự hỗ trợ nhau trong công tác áp dụng PLHS nhằm mục đích làm sáng tỏ
vụ án, đồng thời nghiêm trị tội phạm, răn đe giáo dục phòng ngừa chung, đảm bảo trật tự trị an trên địa bàn thành phố Tây Ninh được thực hiện tốt cũng là một trong những nguyên nhân đảm bảo tính đúng đắn trong áp dụng PLHS của các cơ quan tiến hành tố tụng hình sự, nhất là TAND thành phố Tây Ninh. Bảng 2.3: Số vụ án Mua bán trái phép chất ma túy mà Viện kiểm sát truy tố và Tòa án đưa ra xét xử trên địa bàn thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2016 - 2020
Số vụ án TA thụ lý | Số vụ án TA xét xử | Tỉ lệ | |
2016 | 157 | 170 | 92,8 % |
2017 | 145 | 155 | 93,6% |
2018 | 104 | 120 | 86,6% |
2019 | 114 | 125 | 91,3% |
2020 | 196 | 210 | 93,8% |
Tổng | 716 | 780 | 91,7% |
Nguồn: Tòa án nhân dân thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Dựa vào bảng số liệu trên có thể nhận thấy hoạt động giải quyết vụ án của Cơ quan THTT đã có nhiều kết quả tích cực. Số vụ án MBTPCMT được đề nghị truy tố đã tăng lên hàng năm, thể hiện trách nhiệm điều tra vụ án của Cơ quan điều tra, VKS đã được nâng cao. Tỷ lệ giải quyết án đạt ở mức cao trên 90%; án tồn động chủ yếu là án mới thụ lý và đang được tiếp tục xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh những kết quả đạt được trong việc định tội danh đối với các vụ án về MBTPCMT trên địa bàn thành phố Tây Ninh trong thời gian qua, mặc dù không xảy ra các trường hợp oan sai trong áp dụng PLHS nhưng vẫn còn những thiếu sót, hạn chế dẫn đến một số vụ án có dấu hiệu định tội danh sai.
Bảng 2.3: Số vụ án Mua bán trái phép chất ma túy bị kháng cáo, kháng nghị giai đoạn 2016 – 2020 trên địa bàn thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Số án sơ thẩm bị kháng cáo | Số án sơ thẩm bị kháng nghị | |
2016 | 04 | 0 |
2017 | 08 | 0 |
2018 | 11 | 0 |
2019 | 15 | 01 |
2020 | 16 | 02 |
Tổng | 54 | |
Nguồn: Tòa án nhân dân thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Bảng 2.4: Kết quả xét xử phúc thẩm vụ án Mua bán trái phép chất ma túy giai đoạn 2016 – 2020 trên địa bàn thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Y án sơ thẩm | Số án sơ thẩm bị TA cấp phúc thẩm sửa | Số án sơ thẩm bị TA cấp phúc thẩm hủy | |
2016 | 04 | 0 | 0 |
2017 | 07 | 01 | 0 |
2018 | 8 | 02 | 0 |
2019 | 9 | 04 | 0 |
2020 | 11 | 07 | 1 |
Tổng | 39 | ||
Nguồn: Tòa án nhân dân thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Như vậy, trong thời gian 05 năm qua (từ 2016 đến 2020) vẫn còn nhiều bản án, quyết định của TAND thành phố Tây Ninh bị xét xử theo thủ tục phúc thẩm. Tuy nhiên trong các án xét xử phúc thẩm thì số án bị sửa, hủy không lớn, nhưng vẫn còn xảy ra. Cụ thể năm 2016 không có vụ án nào bị cấp phúc thẩm sửa và hủy án, tuy nhiên năm 2017 thì có 07 vụ án cấp phúc thẩm sửa,
không có án hủy; năm 2018 có 08 vụ án cấp phúc thẩm sửa án, không có án hủy; năm 2019 có 09 vụ án cấp phúc thẩm sửa án, không có án hủy năm; 2020 là năm có số vụ án sửa và hủy nhiều nhất, với 11 vụ án cấp phúc thẩm sửa án và 01 vụ án cấp phúc thẩm hủy án để điều tra lại.
Bản án MBTPCMT bị sửa chủ yếu là sửa mức hình phạt tù, sửa về trách nhiệm dân sự cụ thể như những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với bị can, bị cáo không được phát hiện, điều tra, thu thập (như: Bị cáo thuộc gia đình có công với cách mạng; thuộc diện xoá đói, giảm nghèo; bị cáo là lao động chính…) Tại phiên toà phúc thẩm, Hội đồng xét xử ghi nhận và xem xét những tình tiết mới phát sinh này, cho bị cáo được giảm nhẹ một phần hình phạt ; Hay như một số trường hợp, mức án do Hội đồng xét xử tuyên đối với bị cáo có sự chênh lệch so với đề nghị của Kiểm sát viên thực hành quyền công tố tại phiên toà. Mức hình phạt mà HĐXX áp dụng đối với bị cáo là quá nhẹ, quá nặng, nên có kháng nghị đề nghị cấp phúc thẩm xét xử theo quan điểm của Viện kiểm sát. Riêng năm 2020 có 01 vụ án bị cấp phúc thẩm hủy án điều tra lại với lý do HĐXX không tổng hợp hình phạt trong khi bị cáo có nhiều bản án chưa thi hành.
Tuy nhiên, dù không lớn, và với những con số nhỏ, tỷ lệ % không đáng kể, những điều này vẫn thể hiện sự thiếu sót trong hoạt động áp dụng PLHS của các cơ quan tiến hành tố tụng. Cụ thể như việc định tội danh chưa chính xác. Đây là sai lầm vô cùng nghiêm trọng. Nó gây ra một hậu quả vô cùng to lớn mà bị cáo và gia đình họ phải ghánh chịu mãi về sau.
Ví dụ: Trong vụ án được đưa ra xét xử sơ thẩm ngày 26/9/2017 về MBTPCMT xảy ra trên địa bàn thành phố Tây Ninh. Bị cáo La Văn B có hành vi bán trái phép 0,32 gam Hêroin cho Vũ Thanh K để sử dụng. Theo quy định của pháp luật thì La Văn B phạm tội “Mua bán trái phép chất ma túy” còn Vũ Thanh K phạm vào tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; tuy nhiên,
TAND thành phố Tây Ninh lại xử phạt cả hai bị cáo về tội “Mua bán trái phép chất ma túy” là không chính xác.
Để xảy ra thực trạng trên, chủ yếu do một số nguyên nhân sau:
Thực tiễn hiện nay xảy ra trường hợp toàn bộ quá trình điều tra, truy tố bị can khai nhận tàng trữ trái phép chất ma túy mục đích ai mua thì bán, nhưng cơ quan tiến hành tố tụng đánh giá chứng cứ cho rằng: Ngoài lời khai của bị can không xác định được người mua cụ thể nên không đủ căn cứ xác định bị can phạm Tội mua bán mà bị can chỉ phạm Tội tàng trữ trái phép chất ma túy. Hoặc trường hợp ngoài 01 lần bán ma túy hoàn thành, bị can còn tàng trữ 0,1 gam heroine mục đích có ai mua thì bán (không xác định được người mua), Viện kiểm sát truy tố 02 tội là Tội MBTPCMT theo Điều 251 và Tội tàng trữ trái phép chất ma túy theo Điều 249. Tòa án cho rằng bị cáo chỉ phạm một Tội MBTPCMT, đối với 0,1 gam ma túy heroine nhằm để bán; cho nên có nhiều luồng ý kiến khác nhau. Gây khó khăn cho việc định tội danh tội MBTPCMT.
Nguyên nhân trong việc định tội danh chưa chính xá. Đây là sai lầm khá nghiêm trọng. Mặc dù mức hình phạt có thể đã tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội do bị cáo thực hiện, nhưng việc kết án sai chưa đúng tội danh hoặc định tội danh không đầy đủ sẽ liên quan đến hậu quả pháp lý khác mà bị cáo phải gánh chịu.
Ví dụ: Bị cáo Trần Văn B có hành vi bán trái phép 0,32 gam Hêroin cho Trần Văn C để sử dụng. Theo quy định của pháp luật thì Trần Văn B phạm vào tội MBTPCMT còn Trần Văn C phạm vào tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”; tuy nhiên, TAND thành phố Tây Ninh xử phạt cả hai bị cáo về tội “MBTPCMT là chưa chính xác.
Còn có nguyên nhân do vẫn còn có một số vụ án không xác định đúng tội danh hoặc phải ra quyết định thay đổi tội danh của bị can, một số vụ án chứng cứ buộc tội yếu những vẫn khởi tố sau đó phải đình chỉ. Cũng có
trường hợp nhầm lẫn khi định tội danh, do nhận thức của cơ quan tiến hành tố tụng…
2.2.2. Thực trạng áp dụng pháp luật hình sự trong quyết định hình phạt đối với Tội mua bán trái phép chất ma túy
Nhìn chung trong thời gian qua, TAND thành phố Tây Ninh đã thực hiện tốt việc giải quyết các vụ án hình sự nói chung và vụ án MBTPCMT nói riêng, hạn chế số lượng các bản án, quyết định của Tòa án bị hủy sửa do lỗi chủ quan và không có người bị kết án oan, những vụ án có tính chất phức tạp đều đã được đưa ra xét xử kịp thời đúng quy định. Quá trình xét xử các vụ án hình sự các thẩm phán luôn phấn đấu đạt tỉ lệ giải quyết 100%, phiên tòa luôn đảm bảo tranh tụng theo tinh thần cải cách tư pháp mà Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị đề ra. Công tác sơ tổng kết, đánh giá lại thực tiễn áp dụng hình phạt trên địa bàn thành phố Tây Ninh luôn được chú trọng.
Bảng 2.5: Tổng hợp kết quả quyết định hình phạt về Tội Mua bán trái phép chất ma túy trên địa bàn thành phố Tây Ninh giai đoạn 2016 – 2020
Năm 2016 | Năm 2017 | Năm 2018 | Năm 2019 | Năm 2020 | Tổng số | ||
Số vụ | 140 | 125 | 90 | 93 | 180 | 628 | |
Số bị cáo | 192 | 189 | 164 | 180 | 260 | 985 | |
Hình phạt | Từ 07 năm trở xuống | 80 | 77 | 45 | 49 | 92 | 343 |
Từ 07 đến 15 năm | 60 | 48 | 55 | 44 | 88 | 285 | |
Nguồn: Tòa án nhân dân thành phố Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh
Qua bảng số liệu trên cho thấy trong thời gian từ năm 2016 đến năm