Ảnh hưởng của vốn xã hội đến lợi ích của người dân địa phương trong phát triển du lịch sinh thái tại các vườn quốc gia Đồng bằng sông Hồng và Duyên Hải Đông Bắc - 26

- Người dân có ai tham gia vào bộ máy chính quyền không? Nếu có họ có vai trò gì và tiếng nói như thế nào?

- Người dân có thiết lập mạng lưới với các nhà cung ứng du lịch bên

ngoài địa phương để kinh doanh du lịch không?

- Trong cộng đồng có mạng lưới/dự án nào giúp đỡ/hỗ trợ người dân tham gia phát triển du lịch không? Nếu có hãy cho biết thêm thông tin chi tiết?

C. Ảnh hưởng và giải pháp

1. Theo quan điểm (nhận thức) của ông/bà phát triển DLST có những lợi ích nào cho cộng đồng?

- Lợi ích trên các mặt:

+ Chính trị

+ Kinh tế

+ Văn hóa - xã hội

+ Môi trường

- Thực trạng phát triển DLST ở VQG mang lại nhiều lợi ích nào nhất cho CĐĐP, lợi ích nào đang còn hạn chế?

2. Theo ông/bà việc nâng cao lợi ích của người dân trong phát triển DLST sẽ gặp phải những rào cản nào?

- Về cơ chế, chính sách (khai thác, quản lý tài nguyên,

cơ chế vận hành).

- Về nhận thức, trình độ của người dân

- Về điều kiện cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật?

- Về vốn đầu tư, các dự án hỗ trợ cộng đồng?

- Về mức độ hợp tác, liên kết trong và ngoài cộng đồng liên quan đến phát triển DLST?

3. Theo ông/bà có những giải pháp nào có thể tăng cường vốn xã hội, sự tham gia hợp tác và gia tăng lợi ích của người dân trong phát triển DLST (cả về mặt số lượng và chất lượng)

- Giải pháp đối với các cơ quan, chính quyền (cần các

cơ quan này hỗ trợ những gì?)

- Giải pháp đối với BQL VQG (cần có kế hoạch và biện pháp thực hiện những gì?)

- Giải pháp đối với người dân (cần tham gia như thế nào?)

- Giải pháp đối với các bên liên quan khác: các nhà cung ứng trong và ngoài địa phương, các tổ chức phi chính phủ (cần phối hợp những gì trong quá trình tham

gia)?

CÂU HỎI GỢI Ý

1. Xin chuyên gia vui lòng cho biết quan điểm của chuyên gia về du lịch sinh thái (DLST)?

- DLST là gì?

- DLST thường phát triển ở đâu?

- Tại sao các VQG là một trong những môi trường “lý tưởng” để phát triển DLST?

- Có những nhân tố nào ảnh hưởng đến lợi ích của

người dân địa phương khi tham gia làm DLST?

2. Xin chuyên gia vui lòng cho biết những lợi ích trong phát triển DLST là

gì?

- DLST có mang lại lợi ích chính trị không?

- DLST có mang lại lợi ích kinh tế không?

- DLST có mang lại lợi ích văn hóa - xã hội không?

- DLST có mang lại lợi ích môi trường không?

3. Theo chuyên gia vốn xã hội (VXH) là gì và nó có mối quan hệ ảnh hưởng đến lợi ích của người dân địa phương trong phát triển DLST không?

- VXH được hiểu như thế nào?

- Hiện nay, còn tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về VXH; theo chuyên gia VXH bao gồm những yếu tố/thành phần nào? Trong các nghiên cứu liên quan đến du lịch, các yếu tố nào của VXH thường được quan tâm nghiên cứu?

- VXH có mối liên hệ gì/ảnh hưởng gì đến các lợi ích

của người dân trong phát triển DLST?

4. Trong bối cảnh phát triển DLST ở vườn quốc gia (VQG) theo chuyên gia VXH sẽ có ảnh hưởng

như thế nào đến các lợi ích

- Lòng tin, trao đổi và chia sẻ, chuẩn mực, hợp tác, mạng lưới xã hội có ảnh hưởng gì đến lợi ích phát triển DLST?

- Trong các yếu tố này theo chuyên gia yếu tố nào sẽ

ảnh hưởng nhiều hơn đến lợi ích phát triển DLST

trong bối cảnh các VQG?

- Ngoài những yếu tố này, có yếu tố nào mới không?

5. Xin chuyên gia cho biết,

- Tình hình phát triển DLST của vùng ĐBSH&DHĐB

theo ý kiến của chuyên

có gì đáng lưu ý?

gia, nếu để lựa chọn các

- Trong các VQG của vùng, những VQG nào có thể là

VQG tiêu biểu làm phạm

đại diện tiêu biểu thu hút NDĐP địa phương tham gia

vi tập trung nghiên cứu

phát triển DLST và mang lại lợi ích cho họ?

ảnh hưởng của VXH đến

- Hoạt động hợp tác, liên kết phát triển DLST ở các

lợi ích của NDĐP trong

VQG này có thực hiện tốt không?

phát triển DLST thì nên

- Nếu chọn khảo sát nghiên cứu tại VQG Cúc

chọn các VQG nào trong

Phương, Cát Bà và Ba Vì thì mẫu nghiên cứu ở phạm

các VQG vùng

vi này có thể đảm bảo tính đại không?

ĐBSH&DHĐB?

- Trong tương lai có cần thiết mở rộng phạm vi

nghiên cứu sang các VQG còn lại không?

6. Theo chuyên gia yếu tố

- Những yếu tố nào của nhân khẩu học có thể ảnh

nhân khẩu học có ảnh

hưởng (kiểm soát) đến lợi ích của NDĐP trong phát

hưởng đến mối quan hệ

triển DLST?

giữa VXH và lợi ích của

- Mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau vì sao?

người dân địa phương

- Có giải pháp nào để tăng cường VXH và gia tăng lợi

trong phát triển DLST?

ích cho NDĐP thông qua giải pháp liên quan đến các

yếu tố nhân khẩu học?

7. Theo chuyên gia việc

- Căn cứ nào cho thấy “Việc thực hiện quy chế quản

thực hiện quy chế quản lý

lý hoạt động DLST ở VQG” có thể là yếu tố mới của

hoạt động DLST ở VQG

vốn xã hội trong bối cảnh các VQG?

(theo Quyết định số

- Theo chuyên gia yếu tố này có ảnh hưởng đến sự

104/2007/QĐ-BNN) có

tham gia của người dân địa phương và ảnh hưởng đến

phải là một thành phần của

lợi ích của họ trong phát triển DLST không?

vốn xã hội không?

- Theo chuyên gia, lấy các nội dung cơ bản trong quy

- Nếu là thành phần của

chế quản lý hoạt động DLST ở VQG có thể trở thành

vốn xã hội nó sẽ được đo

các thước đo cho yếu tố “Việc thực hiện quy chế quản

lường bằng những yếu tố

lý hoạt động DLST ở VQG” không? Có cần điều

nào?

chỉnh gì về mặt ngôn từ để các khái niệm phù hợp với

- Chuyên gia có gợi ý gì từ

nội hàm của VXH không?

việc phát huy vai trò của

- Theo chuyên gia làm thế nào để thực hiện tốt quy

yếu tố này trong tăng

chế quản lý ở các VQG và giúp NDĐP khai thác phát

cường vốn xã hội cho

triển hiệu quả DLST nhằm đảm bảo mang lại lợi ích

người dân và mang lại

trên các mặt từ chính trị, kinh tế đến văn hóa - xã hội

nhiều lợi ích hơn cho cộng

và môi trường?

đồng thông qua phát triển

DLST?

CÂU HỎI GỢI Ý

A. Thông tin chung về DLST

1. Xin các ông/bà

- Vườn quốc gia (VQG) triển khai phát triển DLST từ năm

vui lòng cho biết,

nào?

việc phát triển

- Khi đó NDĐP có hưởng ứng ngay không?

DLST đã được

- Trong cộng đồng hiện nay có khoảng bao nhiêu hộ/người

triển khai trong

tham gia làm DLST?

cộng đồng lâu

- Khi tham gia làm DLST người dân địa phương (NDĐP) làm

chưa? Và hoạt

những gì? Người dân có tham gia các công việc như hướng

động này diễn ra

dẫn viên, nhân viên phục vụ, tham gia ban quản lý, biểu diễn

văn nghệ, kinh doanh đón khách tại gia đình… không?

2. Theo các ông/bà hiệu quả kinh doanh khi NDĐP tham gia làm DLST hiện nay

như thế nào?

- Thu nhập trung bình/tháng/năm.

- Những lợi ích đạt được? Cơ chế chia sẻ lợi ích/lợi nhuận? Những lợi ích này có thỏa mãn những mong muốn của ông/bà/hộ gia đình hay không?

3. Các ông/bà có những thuận lợi nào và có gặp khó khăn nào khi tham gia DLST không??

- Về cơ chế, chính sách có được chính quyền địa phương và

Ban quản lý VQG hỗ trợ gì không?

- Trong cộng đồng có được các tổ chức phi chính phủ/cơ quan tổ chức/cá nhân bên ngoài đầu tư các dự án hỗ trợ phát triển cộng đồng không?

- Ông/bà và các thành viên trong cộng đồng có được tham gia các lớp bồi dưỡng kiến thức, nghiệp vụ, kỹ năng làm du lịch không?

- Ông bà có gặp phải những khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển DLST không?

- Trong tương lai có muốn tiếp tục tham gia phát triển DLST

nữa không?

4. Theo các ông/bà để phát triển thành công DLST cần những giải pháp

nào?

Ông/bà muốn đề xuất gì cho chính quyền địa phương, Ban quản lý VQG, các nhà kinh doanh du lịch và khách du lịch để giải quyết những khó khăn mà ông/bà đang gặp phải?

B. Về VXH

1. Theo các ông/bà, VXH hiện nay trong cộng đồng có dồi dào không?

- Các ông/bà có lòng tin vào những người dân trong cộng

đồng và chính quyền không?

- Ông/bà và những người dân trong cộng đồng có thường xuyên trao đổi và chia sẻ với nhau không?

- Ông/bà và những người dân trong cộng đồng có tôn trọng các chuẩn mực không?

- Ông/bà và những người dân trong cộng đồng có hợp tác trong công việc và làm du lịch với nhau không?

- Ông/bà và những người dân trong cộng đồng có mối quan

hệ với mạng lưới xã hội trong và ngoài cộng đồng không?

2. Theo các ông/bà để

Ông/bà muốn đề xuất gì cho chính quyền địa phương, Ban

quản lý VQG, các nhà kinh doanh du lịch để tăng nguồn

các thành viên và

VXH cho cộng đồng?

cộng đồng cần những

giải pháp nào?

B. Về lợi ích phát triển DLST

1. Theo các ông/bà phát

- Việc phát triển DLST có gia tăng quyền lực/mang lại

triển DLST sẽ mang lại

lợi ích chính trị cho ông/bà không?

những lợi ích gì cho

- Việc phát triển DLST có nâng cao lợi ích kinh tế cho

ông/bà?

ông/bà và người dân địa phương trong cộng đồng

không?

- Việc phát triển DLST có tăng cường lợi ích văn hóa -

xã hội cho ông/bà và người dân địa phương trong cộng

đồng không?

- Việc phát triển DLST có giúp ông/bà nâng cao nhận

thức bảo vệ môi trường không?

2. Theo các ông/bà để tăng

Ông/bà muốn đề xuất gì cho chính quyền địa phương,

lợi ích cho NDĐP trong

Ban quản lý VQG, các nhà kinh doanh du lịch và

phát triển DLST cần những

khách du lịch để tăng lợi ích cho cộng đồng khi họ

giải pháp nào?

tham gia phát triển DLST?

LT

CS

CMQT

CMXH

HT

ML

QC

CT

KT

XHCG

XHCĐ

MT

LT

Pearson Correlation

1

.077

.101

.051

.205**

.344**

.045

.277**

.119*

.343**

.094

.174**

Sig. (2-tailed)

.169

.072

.365

.000

.000

.426

.000

.033

.000

.095

.002

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

CS

Pearson Correlation

.077

1

.111*

.198**

.343**

.209**

.099

.194**

.059

-.011

.196**

.018

Sig. (2-tailed)

.169

.048

.000

.000

.000

.078

.001

.297

.842

.000

.747

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

CMQT

Pearson Correlation

.101

.111*

1

.310**

.160**

.115*

.024

.057

.067

.069

.071

.216**

Sig. (2-tailed)

.072

.048

.000

.004

.040

.673

.314

.236

.219

.209

.000

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

CMXH Pearson Correlation

.051

.198**

.310**

1

.139*

.068

.085

.119*

.136*

.055

.089

.201**

Sig. (2-tailed)

.365

.000

.000

.013

.225

.129

.035

.016

.328

.115

.000

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

HT

Pearson Correlation

.205**

.343**

.160**

.139*

1

.323**

.114*

.305**

.065

.232**

.289**

.140*

Sig. (2-tailed)

.000

.000

.004

.013

.000

.043

.000

.248

.000

.000

.012

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

ML

Pearson Correlation

.344**

.209**

.115*

.068

.323**

1

.132*

.379**

.159**

.263**

.266**

.132*

Sig. (2-tailed)

.000

.000

.040

.225

.000

.019

.000

.005

.000

.000

.018

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

QC

Pearson Correlation

Sig. (2-tailed)

.045

.426

.099

.078

.024

.673

.085

.129

.114*

.043

.132*

.019

1

.109

.052

.210**

.000

.044

.430

.229**

.000

.213**

.000

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

CT

Pearson Correlation

.277**

.194**

.057

.119*

.305**

.379**

.109

1

.404**

.313**

.202**

.144*

Sig. (2-tailed)

.000

.001

.314

.035

.000

.000

.052

.000

.000

.000

.010

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

KT

Pearson Correlation

.119*

.059

.067

.136*

.065

.159**

.210**

.404**

1

.289**

.327**

.143*

Sig. (2-tailed)

.033

.297

.236

.016

.248

.005

.000

.000

.000

.000

.011

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

XHCG

Pearson Correlation

.343**

-.011

.069

.055

.232**

.263**

.044

.313**

.289**

1

.331**

.086

Sig. (2-tailed)

.000

.842

.219

.328

.000

.000

.430

.000

.000

.000

.125

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

XHCĐ

Pearson Correlation

.094

.196**

.071

.089

.289**

.266**

.229**

.202**

.327**

.331**

1

.115*

Sig. (2-tailed)

.095

.000

.209

.115

.000

.000

.000

.000

.000

.000

.040

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

MT

Pearson Correlation

.174**

.018

.216**

.201**

.140*

.132*

.213**

.144*

.143*

.086

.115*

1

Sig. (2-tailed)

.002

.747

.000

.000

.012

.018

.000

.010

.011

.125

.040

N

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318

318