Ảnh hưởng của vốn xã hội đến lợi ích của người dân địa phương trong phát triển du lịch sinh thái tại các vườn quốc gia Đồng bằng sông Hồng và Duyên Hải Đông Bắc - 25

- Ông/bà có nhiều mối quan hệ ở một địa phương khác không?

- Ông/bà có sự liên lạc và cộng tác với các cộng đồng khác ở xung quanh để phát triển DLST không?

- Ông/bà có làm việc nhóm/tương tác với các nhóm khác bên ngoài cộng đồng (các nhóm như nhóm nghề nghiệp, giải trí,

tình nguyện…) không?

B. Về lợi ích phát triển DLST

1. Việc phát triển

- DLST có tạo điều kiện cho ông/bà bình đẳng tham gia vào

DLST có gia tăng

các quá trình ra quyết định liên quan đến hoạch định chính

quyền lực/mang lại

sách, quy hoạch và quản trị du lịch không?

lợi ích chính trị cho

- DLST có giúp ông/bà được tiếp cận, sử dụng và kiểm soát

ông/bà không?

các nguồn lực/yếu tố sản xuất (đất đai, lao động, tài chính,

giáo dục, dịch vụ công cộng) không?

- DLST có giúp ông/bà được quyền bình đẳng tiếp cận phúc

lợi vật chất (thực phẩm, thu nhập, nhà ở, chăm sóc y tế…)

không?

- DLST có đem lại tiếng nói và uy tín của ông/bà trong cộng

đồng không?

2. Việc phát triển

- DLST có cải thiện cơ sở hạ tầng cơ bản trong cộng đồng của

DLST có nâng cao

ông/bà không?

lợi ích kinh tế cho

- DLST có giúp tăng thu nhập cho người dân không?

ông/bà và người

- ET có thúc đẩy sản xuất nông phẩm và hàng lưu niệm ở địa

dân địa phương

phương không?

trong cộng đồng

- Các dự án DLST có giúp người dân hỗ trợ vay vốn để kinh

không?

doanh DLST (vay miễn hoặc hỗ trợ lãi suất để cải tiến nhà

phục vụ homestay, phát triển sản phẩm phục vụ DLST …)

không?

- DLST có tạo ra nhiều lợi ích kinh tế hơn cho cộng đồng của

ông/bà không?

3. Việc phát triển

- DLST có giúp bảo tồn văn hóa trong cộng đồng của ông/bà

DLST có tăng

không?

cường lợi ích văn

- DLST có tạo ra công ăn việc làm cho người dân địa phương

hóa - xã hội cho

không?

ông/bà và người

- Hoạt động DLST trong cộng đồng ông/bà có giúp nâng cao

dân địa phương

mức sống cho gia đình ông/bà không?

trong cộng đồng

- DLST có cải thiện đời sống hạnh phúc cho gia đình ông/bà

không?

- DLST có tạo ra các quỹ phúc lợi xã hội cho người dân (ví dụ đóng góp cho các hoạt động cung cấp điện, nước, giáo dục, y tế, tín ngưỡng, dọn dẹp vệ sinh môi trường…) không?

- DLST có làm tăng cơ hội học tập, đào tạo cho ông/bà nâng cao học vấn và kiến thức không?

- DLST có giúp khôi phục các giá trị, phong tục tập quán truyền thống không?

- DLST có giúp khuyến khích các hoạt động văn hóa, văn

nghệ, làng nghề, lễ hội ở địa phương không?

- Trong cộng đồng có sự gắn kết thành một mạng lưới xã hội không

4. Việc phát triển DLST có giúp ông/bà nâng cao nhận thức bảo vệ

môi trường không?

- DLST có giúp ông/bà thấy được giá trị nguồn tài nguyên có trong cộng đồng và có giúp ông/bà có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường không?

- Phát triển DLST có giúp ông/bà thay đổi hành vi bảo vệ môi

trường không?

D. Về việc thực hiện quy chế quản lý ở các VQG

1. Ông/bà vui lòng cho biết việc thực hiện quy chế quản lý ở VQG (theo Quyết định số 104/2007/QĐ- BNN) hiện nay thực hiện có tốt

không?

- Ông/bà có được tham gia các khóa đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ DLST không?

- Ông/bà có thấy BQL VQG khuyến khích cho các tổ chức, cá

nhân thuê môi trường rừng để phát triển du lịch không?

- Ông/bà có được VQG ưu tiên cho tham gia kinh doanh du

lịch không?

- Hoạt động DLST do VQG tổ chức có thực sự nâng cao đời sống của ông/bà không?

E. Về đặc điểm nhân khẩu học

1. Ông/bà vui lòng giúp chúng tôi cung cấp một số thông tin cá nhân được không?

- Ông/bà năm nay bao nhiêu tuổi/năm sinh?

- Ông/bà là người dân tộc nào?

- Trình độ học vấn của ông/bà ở cấp bậc nào, chuyên ngành (nếu có)?

- Công việc chính của ông/bà là gì?

- Vị trí công việc (nhân viên hay quản lý) của ông/bà hiện nay?

- Thu nhập bình quân của ông/bà khoảng bao nhiêu?

CÂU HỎI GỢI Ý

A. Thông tin chung

1. Nguồn tài nguyên ở địa phương có những gì nổi bật để phát

triển DLST?

- Hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên có gì nổi bật?

- Người dân có những phong tục tập quán gì độc đáo?

2. Theo ông/bà làm thế nào để phát triển

DLST ở địa phương?

- Cần đổi mới gì trong cơ chế chính sách?

- Cần đầu tư những gì?

- Nguồn nhân lực có những kiến thức, kỹ năng gì?

3. Theo ông/bà người dân địa phương có vai

trò thế nào trong phát

- Họ có tham gia bảo vệ rừng không?

- Khi làm du lịch họ có giảm bớt các hoạt động khai thác rừng trái phép không?

- Họ tham gia những công việc gì trong du lịch?

- Có bao nhiêu người/hộ tham gia làm du lịch?

4. Theo ông/bà việc phát triển DLST sẽ mang lại lợi ích gì đối với cộng đồng?

- DLST có giúp nâng cao tiếng nói, vị thế của người dân trong cộng đồng không?

- DLST có làm tăng thu nhập cho người dân không?

- DLST có giúp người dân nâng cao trình độ (học vấn, nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ) không?

- DLST có giúp giải quyết công ăn việc làm và cải thiện đời sống cho người dân không (điện, đường, trường trạm có được đầu tư không)?

- DLST có giúp người dân thay đổi ý thức và điều chỉnh

hành vi trong bảo vệ môi trường không?

5. Theo ông/bà người dân tham gia phát triển du lịch nhằm mục đích gì?

- Ngoài mục đích kiếm tiền có còn mục đích nào không?

- Tại sao ở địa phương chưa có nhiều hộ tham gia làm du lịch?

- Hiệu quả thực tại khi làm du lịch có đáp ứng được mong

muốn của người dân không?

6. Việc thực hiện quy chế quản lý các hoạt động DLST ở VQG (theo Quyết định số 104/2007/QĐ-BNN) hiện nay có tốt không?

- VQG có kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ DLST không?

- VQG có cho các tổ chức, cá nhân thuê môi trường rừng để

phát triển du lịch không?

- VQG có ưu tiên cộng đồng dân cư ở địa phương tham gia

kinh doanh không?

- Hoạt động DLST do VQG tổ chức có thực sự nâng cao đời sống người dân địa phương không?

7. Làm thế nào để có thể đạt được những mục đích/mong muốn của người dân khi tham gia làm du lịch?

- VQG hỗ trợ người dân làm du lịch như thế nào?

- Người dân chủ động làm du lịch ra sao?

- Cơ chế vận hành chung các hoạt động du lịch ở VQG như thế nào? (khi khách có nhu cầu, VQG sẽ phân bổ như thế nào đến các hộ gia đình?

- Lợi nhuận từ du lịch sẽ phân chia như thế nào?

- Người dân có hài lòng về cơ chế vận hành và sự phân chia này không?

B. Đặc điểm VXH và mức độ tham gia phát triển DLST của NDĐP

1. Người dân tham gia hoạt động du lịch như thế nào?

- Tổng số hộ tham gia làm du lịch ở VQG là bao nhiêu?

- Thời gian các hộ tham gia được bao lâu? Trung bình?

- Nếu muốn kinh doanh du lịch, quy trình người dân phải làm những gì để được tham gia?

- Các hình thức người dân đã và đang tham gia làm du lịch là gì?

- Người dân thường kinh doanh những loại sản phẩm nào? Cung cấp những dịch vụ gì cho du khách?

- Người dân chủ động kinh doanh hay chủ yếu do BQL VQG

điều phối?

- Tại VQG người dân tham gia những công việc nào? Tại gia

đình người dân làm du lịch như thế nào?

- VQG có quy định nào về giới hạn tham gia của người dân

địa phương không?

- Người dân có được tham gia vào các khóa đào tạo làm du lịch không?

- Người dân có được giao đất, giao rừng làm du lịch không?

- Người dân làm du lịch có được ưu đãi nguồn vốn và hưởng lợi từ các dự án chung của cộng đồng không?

- Người dân có tham gia bảo vệ môi trường không? Tại sao?

- Hiệu quả kinh doanh có tốt không? Trung bình mỗi hộ/năm?

2. VXH của cộng đồng hiện nay như thế nào?

- Người dân có tin tưởng vào các chính sách hoạt động của BQL VQG và chính quyền không?

- Người dân có tin tưởng lẫn nhau không?

- Người dân có sẵn sàng trao đổi, chia sẻ cùng nhau làm du lịch không?

- Người dân có được tham gia vào việc ra quyết định trong hoạt động du lịch không?

- Người dân có được tham gia vào việc xây dựng và thực hiện chính sách, quy hoạch cho phát triển DLST không? Chính sách và quy hoạch du lịch ở VQG được triển khai như thế nào? Có hiệu quả không?

- Các vấn đề về du lịch có được thảo luận qua các cuộc họp không?

- Người dân ở đây có khởi xướng bất cứ một dự án du lịch nào hay tạo ra những ý tưởng mới cho phát triển du lịch không?

- Người dân có tôn trọng các quy tắc, quy định trong cộng

đồng và có tuân thủ pháp luật không?

- Trong cộng đồng có thường xảy ra xung đột không?

- Người dân có thường xuyên được tham gia các cuộc họp

liên lịch quan đến phát triển du không?

- Thông thường mỗi hộ có ai được tham gia? Họ có tham gia

đầy đủ/tích cực không?

- Ngoài các cuộc họp người dân có còn tiếng nói ở “diễn đàn”/chương trình nào khác không?

- Người dân có ai tham gia vào bộ máy chính quyền hay BQL VQG không? Nếu có họ có vai trò gì và tiếng nói như thế nào?

- Người dân có thiết lập mạng lưới với các nhà cung ứng du lịch bên ngoài địa phương để kinh doanh du lịch không?

- Trong cộng đồng có mạng lưới/dự án nào giúp đỡ/hỗ trợ người dân tham gia phát triển du lịch không? Nếu có hãy cho

biết thêm thông tin chi tiết?

C. Ảnh hưởng và giải pháp

1. Theo quan điểm (nhận thức) của ông/bà phát triển DLST có những lợi ích nào cho cộng

đồng?

- Lợi ích trên các mặt: Chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội và

môi trường

- Thực trạng phát triển DLST ở VQG mang lại nhiều lợi ích nào nhất cho CĐĐP, lợi ích nào đang còn hạn chế?

2. Theo ông/bà việc nâng cao lợi ích của người dân trong phát triển DLST sẽ gặp phải những rào cản nào?

- Về cơ chế, chính sách (khai thác, quản lý tài nguyên, cơ chế

vận hành).

- Về nhận thức, trình độ của người dân

- Về điều kiện cơ sở hạ tầng, vật chất kỹ thuật?

- Về vốn đầu tư, các dự án hỗ trợ cộng đồng?

- Về mức độ hợp tác, liên kết trong và ngoài cộng đồng liên

quan đến phát triển DLST?

3. Theo ông/bà có những giải pháp nào có thể tăng cường VXH, sự tham gia hợp tác và gia tăng lợi ích của người dân trong phát triển DLST (cả về mặt số

lượng và chất lượng)

- Giải pháp đối với các cơ quan, chính quyền (cần các cơ

quan này hỗ trợ những gì?)

- Giải pháp đối với BQL VQG (cần có kế hoạch và biện pháp thực hiện những gì?)

- Giải pháp đối với người dân (cần tham gia như thế nào?)

- Giải pháp đối với các bên liên quan khác: các nhà cung ứng trong và ngoài địa phương, các tổ chức phi chính phủ (cần phối hợp những gì trong quá trình tham gia)?

CÂU HỎI GỢI Ý

A. Thông tin chung

1. Trong Ủy ban nhân dân (UBND) xã, các cơ quan nhà nước khác tại địa phương người dân địa phương có được tham gia vào bộ máy hoạt động

không?

- Người dân có được khuyến khích tham gia hoạt động trong chính quyền không?

- Trong các hộ làm du lịch tại địa phương có ai tham gia thêm công tác đoàn thể, xã hội không?

2. Vai trò và trách nhiệm

của UBND trong việc hỗ

- UBND đóng vai trò gì?

- UBND quản lý và kiểm soát các hoạt động DLST

bằng cách nào?

3. Các hoạt động của

- UBND có tổ chức các cuộc họp mà người dân địa

UBND trong việc quản lý

phương được tham gia và thảo luận về vấn đề phát triển

và hỗ trợ phát triển DLST?

ET không? Nếu có, xin vui lòng cho biết thêm chi tiết?

- Người dân địa phương có bị hạn chế/cản trở khi tham

gia vào việc ra các quyết định phát triển ET không?

- Người dân có được tạo thuận lợi trong việc làm các

thủ tục khi tham gia kinh doanh/đầu tư ET không? Quy

trình thủ tục như thế nào?

- Đã bao giờ CQĐP nhận được đơn khiếu nại hay yêu

cầu giải quyết vấn đề gắn với du lịch trong cộng đồng

hay chưa?

- Các rào cản/khó khăn đối với sự tham gia của cộng

đồng trong phát triển DLST là gì?

- Để vượt qua những khó khăn này cần giải pháp nào?

B. Đặc điểm VXH của NDĐP trong cộng đồng

1. VXH của

- Người dân có tin tưởng vào các chính sách hoạt động của chính

cộng đồng

quyền không?

hiện nay như

- Người dân có tin tưởng lẫn nhau không?

thế nào?

- Người dân có sẵn sàng trao đổi, chia sẻ cùng nhau làm du lịch

không?

- Người dân có được tham gia vào việc ra quyết định trong hoạt động

du lịch không?

- Người dân có được tham gia vào việc xây dựng và thực hiện chính

sách, quy hoạch phát triển trong cộng đồng không?

- Các vấn đề về du lịch có được thảo luận qua các cuộc họp không?

- Người dân ở đây có khởi xướng bất cứ một dự án du lịch nào hay

tạo ra những ý tưởng mới cho phát triển du lịch không?

- Người dân có tôn trọng các quy tắc, quy định trong cộng đồng và có

tuân thủ pháp luật không?

- Trong cộng đồng có thường xảy ra xung đột không?

- Người dân có thường xuyên được tham gia các cuộc họp liên lịch

quan đến phát triển du không?

- Ngoài các cuộc họp người dân có còn tiếng nói ở “diễn

đàn”/chương trình nào khác không?