Xây dựng mô hình tập đoàn tài chính ngân hàng ở Việt Nam và kinh nghiệm từ một số nước Châu Âu

- Bên cạnh các hoạt động trong nước, Ngân hàng Ngoại thương sẽ mở rộng phạm vi ra các thị trường tài chính thế giới, với các loại hình sản phẩm, dịch vụ không chỉ trong lĩnh vực tài chính ngân hàng thông qua các nghiệp vụ đầu tư tài chính, mua bán, sáp nhập công ty và phát triển các doanh nghiệp mới.

- Nền tảng công nghệ hiện đại tiên tiến nhất sẽ được đầu tư thích đáng nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của quản trị ngân hàng cũng như phát triển và cải tiến các sản phẩm, tiện ích phục vụ khách hàng với chất lượng cao hơn.

- Đồng thời, nguồn nhân lực sẽ được chú trọng phát triển thông qua các giải pháp đào tạo, tuyển dụng nguồn nhân tài trong và ngoài nước cũng như thu hút chất xám từ các khu vực kinh tế phát triển.

Lộ trình cổ phần hoá Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam sẽ được tiến hành theo từng giai đoạn. Bước đầu, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam sẽ bán cổ phần theo nhiều đợt cho các đối tượng nhà đầu tư trong nước và đối tác chiến lược nước ngoài nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ Nhà nước sở hữu vốn điều lệ của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam không thấp hơn 70%. Trong giai đoạn tiếp theo, dự kiến đến năm 2010, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam tiếp tục bán cổ phần để tăng vốn điều lệ nhưng tỷ lệ Nhà nước sở hữu vốn điều lệ của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam sẽ được duy trì ở mức không thấp hơn 51%.

Năm 2007 sẽ là mốc quan trọng trong lịch sử phát triển của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam với một loạt sự kiện như ký hợp đồng với tư vấn quốc tế, xây dựng phương án cổ phần hoá trình Chính phủ phê duyệt, lựa chọn nhà đầu tư chiến lược nước ngoài, chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) và niêm yết cổ phiếu của Ngân hàng trên sàn giao dịch chứng khoán. Sau đó, Ngân hàng dự kiến sẽ niêm yết cổ phiếu tại thị trường chứng khoán nước ngoài trong năm 2008. Dự kiến sau khi chào bán cho nhà đầu tư

chiến lược nước ngoài và phát hành cổ phiếu ra công chúng, Nhà nước sẽ giữ 70% cổ phần tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam.

(Nguồn: Báo cáo thường niên 2006 của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam)

MỤC LỤC



Danh mục từ viết tắt Danh mục bảng biểu Danh mục mô hình

Lời mở đầu 01

Chương ILý luận cơ bản về tập đoàn tài chính - ngân hàng

I – Tập đoàn kinh tế 04

1. Khái niệm tập đoàn kinh tế 04

2. Đặc điểm của tập đoàn kinh tế và nguyên tắc hoạt động 06

2.1. Đặc điểm của tập đoàn kinh tế 06

2.2. Đặc trưng chung của tập đoàn 07

2.3. Đặc trưng của các công ty thành viên trong tập đoàn 08

3. Các mô hình cấu trúc tổ chức của tập đoàn kinh tế 09

3.1. Theo mối quan hệ giữa các cấp quản lý trong tập đoàn 09

3.2. Theo cấu trúc sở hữu 11

3.3. Theo loại hình liên kết 12

4. Công ty mẹ- công ty con 13

4.1. Công ty mẹ 13

4.2. Công ty con 15

II - Tập đoàn tài chính - ngân hàng 16

1. Khái niệm tập đoàn tài chính - ngân hàng 16

2. Tính tất yếu của việc hình thành tập đoàn tài chính - ngân hàng 19

2.1. Thay đổi về nhu cầu tài chính 19

2.2. Nỗ lực tìm kiếm nguồn thu nhập mới 20

2.3. Xu hướng toàn cầu hoá kinh tế 20

2.4. Lợi thế cạnh tranh từ thương hiệu 21

2.5. Sự nới lỏng các quy định trong lĩnh vực tài chính 21

2.6. Sự cải tiến về công nghệ thông tin 22

3. Điều kiện hình thành tập đoàn tài chính - ngân hàng 23

4. Đặc điểm tập đoàn tài chính - ngân hàng 24

4.1. Sáp nhập và mua lại (M&A), hợp nhất - phương thức chủ yếu để hình thành tập đoàn tài chính - ngân hàng 24

4.2. Cấu trúc tổ chức phức tạp 25

4.3. Quy mô lớn 29

4.4. Dịch vụ tài chính đa dạng 32

5. Vai trò của tập đoàn tài chính - ngân hàng đối với nền kinh tế nói chung và thị trường tài chính nói riêng 34

Chương IITriển vọng xây dựng mô hình tập đoàn tài chính - ngân hàng và kinh nghiệm từ một số nước Châu Âu

I - Quá trình hình thành và phát triển của hệ thống NHTM Việt Nam 36

II - Thực trạng hệ thống NHTM Việt Nam 37

1. Những thành tựu đạt được 37

1.1. NHTM NN 37

a. Năng lực tài chính 38

b. Mạng lưới hoạt động rộng khắp nước 39

c. Mở rộng cung ứng các dịch vụ phi ngân hàng 40

1.2. NHTM CP 41

a. Vốn điều lệ không ngừng tăng trưởng 41

b. Hiệu quả hoạt động kinh doanh và chất lượng tín dụng ngày càng cao 42

c. Đa dạng hoá kênh phân phối và dịch vụ ngân hàng, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ hiện đại. 44

1.3. Xu hướng hợp tác, liên doanh, liên kết đang được tăng cường 46

2. Những hạn chế và thách thức 49

2.1. Sự hạn chế về năng lực tài chính 49

2.2. Dịch vụ ngân hàng còn nghèo nàn 51

2.3. Nhân lực và cơ cấu tổ chức còn nhiều bất cập 52

III - Tính tất yếu của việc xây dựng tập đoàn tài chính ngân hàng ở Việt Nam 54

IV - Bài học kinh nghiệm từ một số nước Châu Âu 56

1. Quá trình hình thành tập đoàn tài chính - ngân hàng ở Châu Âu 56

2. Một số tập đoàn tài chính - ngân hàng Châu Âu 57

3. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 59

Chương IIINhững đề xuất xây dựng mô hình tập đoàn tài chính - ngân hàng ở Việt Nam

I - Lựa chọn mô hình tập đoàn tài chính - ngân hàng ở Việt Nam 61

II - Đánh giá khả năng xây dựng Vietcombank thành tập đoàn tài chính - ngân hàng của Việt Nam 65

1. Điều kiện vĩ mô 65

1.1. Môi trường pháp lý 65

1.2. Chính sách và cơ chế phát triển tập đoàn tài chính - ngân hàng 66

1.3. Sự phát triển của thị trường dịch vụ tài chính 67

2. Vài nét về ngân hàng Vietcombank 68

3. Điều kiện nội tại của Vietcombank 68

3.1. Mô hình tổ chức hoạt động 69

3.2. NHTM NN đầu tiên được Cổ phần hóa 70

3.3. Quy mô hoạt động 72

3.4. Tiềm lực tài chính 74

III - Những đề xuất 75

1. Về phía các cơ quan quản lý Nhà nước 75

1.1. Hành lang pháp lý 75

1.2. Cơ chế, chính sách khuyến khích của Chính Phủ và Nhà nước 76

1.3. Công tác giám sát 77

2. Về phía Vietcombank 78

2.1. Hoàn tất quá trình Cổ phần hóa 78

2.2. Cơ cấu lại tổ chức và quản lý của ngân hàng mẹ 79

2.3. Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng dịch vụ ngân hàng 84

2.4. Cơ cấu lại các công ty con 87

Kết luận 88

Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT



Danh mục từ viết tắt tiếng Việt

BCTC : Báo cáo tài chính

HĐQT : Hội đồng quản trị

NH : Ngân hàng

NHNN : Ngân hàng Nhà nước NHTM : Ngân hàng Thương mại

NHTM NN : Ngân hàng Thương mại Nhà nước NHTM CP : Ngân hàng Thương mại Cổ phần NHNNg : Ngân hàng nước ngoài

TCTD : Tổ chức tín dụng

VNBC : Hệ thống kết nối thẻ Việt Nam VPĐD : Văn phòng đại diện

Danh mục từ viết tắt tiếng Anh

ALCO

Asset-Liability Management Committiee	Quản lý tài sản nợ - tài sản có
ATM	Automated Teller Machine	Máy giao dịch tự động
ASEAN	Association of Southeast Asian Nations	Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á
CAR	Capital Adequacy Ration	Hệ số an toàn vốn
EU	European Union	Liên minh châu Âu
GDP	Gross Domestic Product	Tổng sản phẩm quốc nội
IMF	International Moneytary Fund	Quỹ tiền tệ quốc tế
M&A	Merge and Acquisition	Sáp nhập và mua lại
ROE	Return on Equity	Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu
ROA	Return on Asset	Lợi nhuận trên tổng tài sản
PR	Public relations	Quan hệ công chúng
WTO	World Trade Organization	Tổ chức Thương mại Thế giới