Xu Hướng Áp Dụng Ucp600 Và Isbp Tại Các Ngân Hàng Thương Mại:

Điều 9 UCP600 quy định về việc thông báo thư tín dụng và các sửa đổi, theo đó “bằng việc thông báo thư tín dụng hoặc sửa đổi thư tín dụng, ngân hàng thông báo phải thể hiện là nó đã kiểm tra tính chân thực của thư tín dụng hoặc sửa đổi đó và thông báo đó phải phản ánh chính xác các điều khoản của thư tín dụng hoặc sửa đổi mà ngân hàng thông báo đó đã nhận được. Nghĩa vụ của ngân hàng thông báo thứ hai cũng giống như ngân hàng thông báo thứ 1”.Trong trường hợp bình thường, nếu một ngân hàng thông báo trực tiếp cho người hưởng về thư tín dụng, ngân hàng đó chỉ việc làm một tờ thông báo về thư tín dụng (notification of letter of credit) và kèm theo đó là bức điện MT700 (chính là toàn bộ thư tín dụng) mà nó nhận được từ ngân hàng phát hành và gửi cho người hưởng lợi. Như vậy, ngân hàng hoàn toàn có thể thực hiện được các yêu cầu của Điều 9. Tuy nhiên, trong trường hợp ngân hàng không thông báo trực tiếp thư tín dụng cho người hưởng mà thông báo qua ngân hàng thông báo thứ hai thì rất khó có thể thực hiện được quy trình “ phản ánh chính xác các điều khoản”. Trong thực tế ngân hàng phát hành sẽ gửi điện MT700 đến cho ngân hàng thông báo thứ nhất và yêu cầu thông báo qua một ngân hàng thông báo thứ hai. Ngân hàng thông báo thứ nhất sẽ phải lập một điện MT710 (có đầy đủ các trường như của MT700). Tuy nhiên có những điều khoản trong MT700 lại bao gồm những thông tin mà ngân hàng phát hành chỉ gửi cho ngân hàng thông báo thứ nhất, không phải ngân hàng thông báo thứ hai. Trong trường hợp đó, ngân hàng thông báo thứ nhất sẽ cắt bỏ điều khoản đó, không đưa vào nội dung của MT700 gửi cho ngân hàng thông báo thứ hai. Tuy nhiên, nếu làm như vậy sẽ không thực hiện đúng như yêu cầu của Điều 9. Trong trường hợp đó ngân hàng thông báo thứ nhất sẽ phải

làm gì? Đây chính là một vấn đề mà UCP 600 vẫn chưa giải quyết được để hỗ trợ cho hoạt động của các ngân hàng.

♣ Chứng từ vận tải đa phương thức: Điều 19 UCP600

Theo tên gọi của loại chứng từ nay: “chứng từ vận tải đa phương thức đối với hành trình ít nhất hai phương thức vận tải khác nhau”. Song trên thực tế hiện nay thì chứng từ vận tải đa phương thức vẫn được áp dụng đối với hành trình chỉ sử dụng phương thức vận chuyển đường bộ. Vậy trong trường hợp đó, nó có thuộc đối tượng điều chỉnh của UCP600 không? Đây thực sự là một bất cập mà UCP600 vẫn chưa giải quyết được cho phù hợp với ngành vận tải và bảo hiểm hiện nay.

♣ Vận đơn của người giao nhận

Ta có thể thấy rằng trong UCP600 không có một điều khoản riêng nào về forwarder B/L. vậy trong trường hợp người xuất khẩu tiến hành gửi hàng cho người giao nhận thì vận đơn của người giao nhận có được ngân hàng chấp nhận không?

2. Bất cập đến từ phía các doanh nghiệp

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 99 trang tài liệu này.

Khi áp dụng bản UCP600 và bộ tập quán ngân hàng tiêu chuẩn quốc tế mới ISBP 681 vào hoạt động thanh toán của mình, bên cạnh những khó khan đến từ phía bộ tập quán, các ngân hàng còn phải đối mặt với những khó khăn mà chính các khách hàng của họ gây ra: các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Đại đa số các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam uỷ thác hoàn toàn cho ngân hàng thực hiện khâu thanh toán. Điều này thực sự gây ra nhiều khó khăn cho các ngân hàng. Bởi vì muốn thành công thì phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa ngân hàng và doanh nghiệp. Nếu không uỷ thác hoàn toàn cho ngân hàng thì do sự hiểu biết về tập quán quốc tế,sự hiểu biết về UCP còn hạn chế nên các doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia thương mại quốc tế gặp phải không ít thiệt thòi. Thực tế là có đến 80% bộ chứng từ xuất trình thanh toán lần đầu bị từ chối thanh toán do có sai sót (số liệu nghiên cứu của VIBank, uỷ ban quốc tế ngân hàng phối hợp cùng ICC).

Hiện nay UCP600 đã được đa số các ngân hàng áp dụng trong quy trình thanh toán quốc tế. Thế nhưng khi được hỏi về UCP600, đại đa số các doanh nghiệp tỏ ra khó hiểu và thực sự chưa trang bị cho mình tầm hiểu biết nhất định về bộ tập quán quốc tế mới này. Và các doanh nghiệp cũng bày tỏ sự ngần ngại khi các ngân hàng áp dụng UCP600 với lý do là đã quen với UCP500. Điều này gây ra không ít khó khăn cho ngân hàng khi áp dụng bộ tập quán mới của ICC. “khi đã tham gia vào cuộc chơi tức là đã chọn phương thức thức thanh toán bằng chứng từ thì phải hiểu rõ những thông lệ đã được quốc tế ban hành. Từ đó mới có thể vận dụng đúng đắn và linh hoạt (Theo bà Nguyễn Thị Phương Diễm- Giám đốc tài trợ thương mại VIBank). Và trong bối cảnh hiện nay khi UCP600 đã có hiệu lực được gần một năm, khi mà hầu hết các ngân hàng thương mại đã áp dụng nó thì việc các doanh nghiệp hiểu về UCP là vô cùng cần thiết để có thể thành công trong thương mại quốc tế.

3. Bất cập đến từ phía ngân hàng:

- Hiệu quả về đào tạo UCP chưa cao: Mặc dù các ngân hàng đã có sự chuẩn bị khá kỹ lưỡng trước khi chính thức áp dụng bộ tập quán mới: đào tạo nhân lực, tổ chức các buổi hội thảo giới thiệu và giúp các thanh toán viên làm quen với UCP600 (MB, VIBank…) thế nhưng hiệu quả đào tạo thực sự vẫn chưa cao. Nguyên nhân là do việc đào tạo về UCP mới chỉ tập trung ở trụ sở chính mà chưa triển khai đến toàn bộ các chi nhánh cấp I và cấp II, chất lượng đào tạo cũng chưa sâu do còn bị hạn chế về mặt thời gian, địa điểm, nguồn lực.

- Quy trình nghiệp vụ còn nhiều bất cập:

Như đã nói ở trên, khi áp dụng UCP600 các ngân hàng đã thay đổi quy trình nghiệp vụ của mình cho phù hợp với bản quy tắc mới này. Tuy nhiên đối với một số loại L/C đặc biệt như là: L/C xác nhận, L/C giáp lưng, L/C chuyển nhượng…thì rất ít ngân hàng đã có một quy trình nghiệp vụ cụ thể tuân theo đúng tinh thần của UCP600

- Đối với những bất cập đến từ phía UCP600, các ngân hàng cũng chưa có những điều chỉnh và quy định cụ thể. Ví dụ UCP600 không có một điều khoản nào quy định có chấp nhận vận đơn của người giao nhận hay không? Các ngân hàng cũng chỉ dừng lại ở việc tuân thủ UCP600 mà cũng chưa có quy định cụ thể hơn? Vậy nếu người xuất khẩu xuất trình vận đơn của người giao nhận (forwader B/L) thì có thanh toán không? Và khi ấy BCT xuất trình có được coi là hợp lệ không?

- Chưa có quy định cụ thể về việc kiểm tra chứng từ theo ISBP: Mặc dù trong quy trình nghiệp vụ kiểm tra bộ chứng từ, đa số các ngân hàng đều quy định “tuân theo ISBP 681” song lại chưa nêu rõ bước quy trình nghiệp vụ cụ thể cho quá trình kiểm tra. Điều này tạo ra không ít khó khăn cho các thanh toán viên trong quá trình kiểm tra bộ chứng từ thanh toán bởi vì bộ chứng từ thanh toán bao gồm rất nhiều các chứng từ như là vận đơn, hối phiếu, hóa đơn, giấy chứng nhận xuất xứ,… và nếu không có quy định rõ ràng về việc kiểm tra những chứng từ đó thì sẽ mất rất nhiều thời gian để xem xét tính phù hợp của các chứng từ với UCP600 và với ISBP681. Bên cạnh đó vẫn còn tồn tại những điểm chưa tương thích giữa 2 văn bản pháp lý trên (điều 14c UCP600 và điều 21 ISBP681), do đó việc có một quy định cụ thể, rõ ràng về tiêu chuẩn kiểm tra càng cần thiết hơn bao giờ hết nhằm tránh những sai sót trong quá trình kiểm tra bộ chứng từ thanh toán

CHƯƠNG III

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC NHỮNG BẤT CẬP VÀ KHÓ KHĂN KHI ÁP DỤNG

I. Xu hướng áp dụng UCP600 và ISBP tại các ngân hàng thương mại:

Như đã nói ở trên, phương thức thanh toán tín dụng chứng từ là phương thức phổ biến nhất, được sử dụng nhiều nhất trong thương mại quốc tế.

Trong số các phương thức thanh toán quốc tế thì phương thức thanh toán tín dụng chứng từ chiếm tỷ trọng cao nhất.

Và cũng như đã nói ở trên, khi chấp nhận tham gia vào cuộc chơi, hay nói cách khác là khi đã sử dụng phương thức thanh toán tín dụng chứng từ, các doanh nghiệp cần phải tuân thủ và hiểu những thông lệ đã được quốc tế ban hành. Và khi UCP600 có hiệu lực, thì không chỉ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam mà cả các ngân hàng Việt Nam cũng phải hiểu và vận dụng nó. UCP600 đã chính thức có hiệu được gần 1 năm. Ban đầu, có rất ít ngân hàng thương mại áp dụng bộ tập quán mới (tính đến tháng 9/2007 mới chỉ có 2 ngân hàng áp dụng đó là Ngân Hàng Quân Đội MB và Ngân Hàng TMCP Quốc Tế VIBank) nhưng cho đến nay hầu hết các ngân hàng thương mại Việt Nam đã áp dụng bộ tập quán quốc tế mới.

1. Tuân theo những quy định của UCP600

- Khi áp dụng bộ tập quán quốc tế mới, hầu hết các ngân hàng đều đã tuân theo tinh thần mới: Thời gian kiểm tra bộ chứng từ là 5 ngày làm việc, khi bộ chứng từ có sai sót thì cần xin bỏ qua sai sót từ người yêu cầu mở thư tín dụng....

- Thay đổi quy trình nghiệp vụ để phù hợp với bộ tập quán mới: quy trình kiểm tra thay đổi để đáp ứng đúng theo yêu cầu về thời gian kiểm tra chứng từ là 5 ngày làm việc. Do UCP600 có một số thay đổi so với UCP500 nên các mẫu dịch vụ của ngân hàng cũng có những điều chỉnh để phù hợp với những thay đổi đó: Đơn đề nghị phát hành L/C, Giấy thông báo bộ chứng từ về….

2. Một số điều chỉnh:

Mặc dù tuân thủ những quy định trong UCP600 song khi áp dụng vào quy trình nghiệp vụ thanh toán cụ thể các ngân hàng thương mại đã có một số thay đổi, điều chỉnh cần thiết trong khâu nghiệp vụ để việc áp dụng ấy càng rõ ràng, cụ thể hơn, quy trách nhiệm và quyền hạn trong từng phòng ban cụ thể. Ví dụ như cũng trong quy trình kiểm tra bộ chứng từ hàng nhập ấy, UCP600 quy định các ngân hàng có 5 ngày làm việc ngân hàng để kiểm tra bộ chứng từ. Tuy nhiên với khoảng thời gian 5 ngày ấy, Ngân Hàng Đầu Từ Và Phát Triển Việt Nam dành 3 ngày cho TTV, 2 ngày còn lại để KSV và lãnh đạo các cấp kiểm tra lại kết quả kiểm tra của TTV, Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Kỹ Thương Việt Nam Techcombank dành cho TTV 2 ngày…Rõ ràng là với một quy trình và lịch trình cụ thể như vậy, việc kiểm tra sẽ đảm bảo đúng thời gian yêu cầu, kết quả kiểm tra cũng được tra soát lại (sau khi TTV kiểm tra thì KSV sẽ kiểm tra lại) từ đó đảm bảo những sai sót sẽ được hạn chế ở mức tối thiểu.

Theo UCP600, mỗi ngân hàng chỉ có tối đa là 5 ngày làm việc ngân hàng để kiểm tra tính phù hợp của BCT thanh toán, từ đó quyết định xem việc chấp nhận hay từ chối thanh toán cho người xuất khẩu. Song UCP600 lại chưa quy định về ngày tiếp nhận BCT là ngày nào? Vậy thời điểm bắt đầu cho thời hạn 5 ngày của ngân hàng là ngày nào? Một số ngân hàng thương mại đã quy định cụ thể về vấn đề này (NHNo&PTNT, Techcombank)

II. Một số giải pháp nhằm khắc phục những bất cập và khó khăn khi áp dụng:

Như đã đề cập ở trên, UCP600 ra đời hết sức tiến bộ và đã loại trừ được rất nhiều điều khoản mơ hồ, gây tranh cãi khi ứng dụng. Tuy nhiên bên cạnh đó, UCP600 cũng còn một số những khó khăn và bất cập khi ứng dụng. Đó là những bất cập đến từ phía bản thân bộ tập quán, từ phía khách hàng và đến từ phía chính các ngân hàng. Ở đây, chuyên đề xin đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những bất cập và khó khăn trên.

1. Một số giải pháp mang tính chất vĩ mô:

1.1. Đối với Uỷ ban ngân hàng thuộc ICC:

Xem tất cả 99 trang.

Ngày đăng: 12/12/2022