/ Thực Trạng Về Những Rủi Ro Trong Hoạt Động Thanh Toán Quốc Tế :

đàm phán với nhà nhập khẩu, xúc tiến tìm bạn hàng mới cho lô hàng, bán lại lô hàng đó cho khách nội…

Biểu đồ số 8: TỶ TRỌNG KIM NGẠCH XNK THANH TOÁN BẰNG PHƯƠNG THỨC TDCT.

Tæng trÞ gi¸ H§ Tæng KN XNK

100,000,000

80,000,000

60,000,000

40,000,000

20,000,000

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tổng hợp báo cáo của công ty qua các năm)

2.2/ Quy trình thanh toán xuất nhập khẩu tại công ty

2.2.1/ Quy trình thực hiện hoạt động thanh toán xuất khẩu:

QUY TRÌNH THANH TOÁN XUẤT KHẨU TẠI NỘI BỘ CÔNG TY UNIMEX HÀ NỘI

Thẩm định p.thức thanh toán. (Phòng KT-TV)

Lập bộ chứng từ (Phòng KD)

Đề xuất phương thức thanh toán

( Phòng KD)

Kiểm tra bộ chứng từ (phòng KT-TV)

Giải quyết các tranh chấp phát sinh (Nếu có)

Thu tiền hàng (Phòng KD& KTTV)

Giao dịch với ngân hàng (PhòngKD&KTTV)

Phương thức thanh toán chuyển tiền:

Sau khi hợp đồng ngoại được ký kết, phòng Kế toán – tài vụ sẽ đại diện cho công ty tiến hành giao dịch thanh toán với ngân hàng.

UNIMEX

Hà Nội

Nhà NK

Sơ đồ thanh toán theo phương thức chuyển tiền: Hoạt động xuất khẩu:

Vietcombank

2 3

NH của người NK

Bước 1: Công ty thực hiện việc thu gom hàng hoá và giao cho nhà nhập khẩu.

Bước 2: Nhà nhập khẩu sau khi kiểm tra chứng từ của lô hàng, viết lệnh yêu cầu chuyển tiền trả cho công ty và gửi tới ngân hàng phục vụ mình.

Bước 3: Sau khi kiểm tra, nếu thấy hợp lệ và đủ khả năng thanh toán, ngân hàng của người nhập khẩu (ngân hàng NK) sẽ trích tài khoản của người NK để trả tiền.

Bước 4: Ngân hàng NK ra lệnh bằng điện cho ngân hàng đại lý của mình hoặc ngân hàng mà UNIMEX Hà Nội chỉ định (thường là ngân hàng Vietcombank) để trả tiền cho công ty.

Bước 5: Vietcombank thực hiện trả tiền cho UNIMEX Hà Nội.

Đối với phương thức thanh toán nhờ thu:

Với phương thức thanh toán nhờ thu, công ty chủ yếu áp dụng phương thức thanh toán nhờ thu kèm chứng từ là nhờ thu đổi chứng từ, quy trình

nghiệp vụ được tiến hành theo sơ đồ sau:

Vietcombank

Ngân hàng đại lý

(3)

(6)

UNIMEX

Người NK

(2) (7) (5) (4)

(1)

Bước 1: Công ty UNIMEX Hà Nội tiến hành giao hàng cho người nhập khẩu. Bước 2: Đồng thời với việc giao hàng, công ty lập bộ chứng từ và ký phát hối phiếu gửi đến ngân hàng Vietcombank nhờ thu hộ tiền người nhập khẩu.

Bước 3: Vietcombank gửi thư ủy nhiệm kèm theo hối phiếu và toàn bộ bộ chứng từ về lô hàng đại lý của mình ở nước người nhập khẩu nhờ thu hộ tiền của người nhập khẩu.

Bước 4: Ngân hàng đại lý sau khi kiểm tra thì lưu giữ lại bộ chứng từ và gửi hối phiếu cho người nhập khẩu.

Bước 5: Người nhập khẩu tiến hành trả tiền thì mới được ngân hàng trao cho bộ chứng từ để đi nhận hàng.

Bước 6: Ngân hàng đại lý chuyển tiền cho Vietcombank.

Bước 7: Vietcombank chuyển trả tiền lô hang cho công ty.

Đối với phương thức tín dụng chứng từ:

Ngân hàng mở L/C

Ngân hàng thông báo (Vietcombank)

Quy trình nghiệp vụ thanh toán hàng xuất bằng phương thức tín dụng chứng từ được công ty tiến hành như sau(:2)

(5)

(6)

(8) (7) (1) (3) (5) (6)

Người nhập khẩu

UNIMEX Hà Nội

(4)

Bước 1: Người nhập khẩu làm đơn yêu cầu ngân hàng của mình mở một L/C cho người xuất khẩu hưởng.

Bước 2: Theo đơn xin mở L/C, ngân hàng phục vụ người nhập khẩu sẽ lập một L/C và thông qua ngân hàng đại lý của mình ở Việt Nam hoặc là ngân hàng do người xuất khẩu chỉ định (thường là Vietcombank) thông báo việc mở L/C và chuyển L/C đến UNIMEX Hà Nội.

Bước 3: Ngân hàng thông báo (Vietcombank) khi nhận được L/C gốc sẽ xác thực L/C và chuyển ngay cho UNIMEX Hà Nội.

Bước 4: UNIMEX Hà Nội nếu chấp nhận L/C thì giao hàng cho người nhập khẩu, nếu không chấp nhận thì đề nghị ngân hàng mở L/C sửa đổi bổ sung L/C cho phù hợp với hợp đồng.

Bước 5: UNIMEX Hà Nội lập bộ chứng từ theo yêu cầu của L/C xuất trình qua ngân hàng thông báo cho ngân hàng mở L/C xin thanh toán.

Bước 6: Vietcombank nhận bộ chứng từ, kiểm tra, nếu phù hợp thì thanh toán cho người xuất khẩu, nếu thấy không phù hợp thì từ chối thanh toán và gửi trả toàn bộ chứng từ cho UNIMEX Hà Nội.

Bước 7: Ngân hàng mở L/C thông báo cho người nhập khẩu đã thanh toán cho người xuất khẩu, đồng thời yêu cầu người nhập khẩu hoàn lại số tiền đã thanh toán để nhận chứng từ.

Bước 8: Người nhập khẩu nhận được bộ chứng từ, kiểm tra chứng từ nếu thấy phù hợp với L/C thì trả tiền hoặc chấp nhận trả riền, nếu không phù hợp có quyền từ chối trả tiền.

2.2.2/ Quy trình thực hiện hoạt động thanh toán nhập khẩu:

Lúc này, UNIMEX Hà Nội đóng vai trò là người nhập khẩu, các quy trình nghiệp vụ được tiến hành ngược lại như sau:

QUY TRÌNH THANH TOÁN XUẤT KHẨU TẠI NỘI BỘ CÔNG TY UNIMEX HÀ NỘI

Thẩm định p.thức thanh toán. (Phòng KT-TV)

Giao dịch với ngân hàng (PhòngKD&KTTV)

Đề xuất phương thức thanh toán

( Phòng KD)

Ngân hàng kiểm tra bộ

chứng từ

Thanh toán tiền hàng nếu chứng từ phù hợp.

Giải quyết các tranh chấp phát sinh (Nếu có)

Đối với phương thức thanh toán chuyển tiền:

UNIMEX HN

Người XK

(1)

(2) (4)

Vietcombank

Ngân hàng đại lý

(3)

Bước 1: Giao dịch thương mại.

Bước 2: UNIMEX Hà Nội viết đơn (bằng thư hoặc bằng điện) cùng ủy nhiệm chi ( nếu có tài khoản mở tại ngân hàng) yêu cầu ngân hàng Vietcombank chuyển một số tiền nhất định cho người hưởng lợi ở nước ngoài.

Bước 3: Ngân hàng chuyển tiền Vietcombank nhận thực hiện yêu cầu của người chuyển tiền, làm thủ tục chuyển tiền ra nước ngoài.

Bước 4: Ngân hàng đại lý hoặc ngân hàng của người xuất khẩu sau khi đã nhận được tiền chuyển đến, thực hiện trả tiền cho người hưởng lợi.

Đối với phương thức thanh toán nhờ thu:

(2)

Ngân hàng người XK

Vietcombank

(4)

(1) (4) (4) (3)

Người XK

UNIMEX

gửi hàng (và chứng từ)

Bước 1: Người bán sau khi gửi hàng và chứng từ cho người mua lập một hối phiếu đòi tiền người mua và uỷ thác cho ngân hàng của mình đòi tiền thu hộ bằng chỉ thị nhờ thu.

Bước 2: Ngân hàng phục vụ bên bán gửi chỉ thị nhờ thu kèm hối phiếu cho ngân hàng đại lý của mình ở nước người nhập khẩu hoặc ngân hàng của UNIMEX Hà Nội là Vietcombank nhờ thu hộ tiền.

Bước 3: Vietcombank yêu cầu UNIMEX trả tiền hối phiếu (nếu trả tiền ngay) hoặc chấp nhận trả tiền (nếu mua chịu).

Bước 4: Ngân hàng sẽ chuyển tiền thu được cho người bán, nếu chỉ là chấp nhận hối phiếu thì ngân hàng giữ hối phiếu hoặc chuyển lại cho người bán.

Đối với phương thức thanh toán tín dụng chứng từ:

Ngân hàng thông báo

(2)

Ngân hàng mở L/C Vietcombank

(5)

(6)

(8) (7) (1) (3) (5) (6)

UNIMEX HN

Người xuất khẩu

(4)

Bước 1: UNIMEX Hà nội làm đơn yêu cầu ngân hàng Vietcombank mở một L/C cho người xuất khẩu hưởng.

Bước 2: Theo đơn xin mở L/C, ngân hàng Vietcombank sẽ lập một L/C và thông qua ngân hàng đại lý của mình ở nước người xuất khẩu thông báo việc mở L/C và chuyển L/C đến người xuất khẩu.

Bước 3: Ngân hàng thông báo khi nhận được L/C gốc sẽ xác thực L/C và chuyển ngay cho người xuất khẩu.

Bước 4: Người xuất khẩu nếu chấp nhận L/C thì giao hàng cho UNIMEX Hà Nội, nếu không chấp nhận thì đề nghị ngân hàng mở L/C sửa đổi bổ sung L/C cho phù hợp với hợp đồng.

Bước 5: Người xuất khẩu lập bộ chứng từ theo yêu cầu của L/C xuất trình qua ngân hàng thông báo cho ngân hàng Vietcombank xin thanh toán.

Bước 6: Ngân hàng thông báo nhận bộ chứng từ, kiểm tra, nếu phù hợp thì thanh toán cho người xuất khẩu, nếu thấy không phù hợp thì từ chối thanh toán và gửi trả toàn bộ chứng từ cho người xuất khẩu.

Bước 7: Vietcombank thông báo cho UNIMEX Hà Nội đã thanh toán cho người xuất khẩu, đồng thời yêu cầu UNIMEX Hà Nội hoàn lại số tiền đã thanh toán để nhận chứng từ.

Bước 8: UNIMEX Hà Nội nhận được bộ chứng từ, kiểm tra chứng từ nếu thấy phù hợp với L/C thì trả tiền hoặc chấp nhận trả riền, nếu không phù hợp có quyền từ chối trả tiền.

2.3/ Thực trạng về những rủi ro trong hoạt động thanh toán quốc tế:

Đặc trưng của hợp đồng mua bán ngoại thương là đồng tiền tính giá hoặc đồng tiền thanh toán là ngoại tệ đối với ít nhất một trong các bên trong hợp đồng. Việc thanh toán giữa người mua và người bán thường qua trung gian là ngân hàng. Thời điểm thanh toán và thời điểm giao hàng thường khác nhau. Do đó, rủi ro thường xuyên xuất hiện trong khâu thanh toán.

Đứng từ phía người XK, biểu hiện rõ rệt nhất của rủi ro trong thanh

toán là người bán đã giao hàng nhưng không nhận được tiền hàng. Trong một

số phương thức thanh toán như ghi sổ (open account), chuyển tiền (remittance), nhờ thu (collection), nếu người bán không có các biện pháp đảm bảo thì khả năng không nhận được tiền là rất lớn.

Thanh toán bằng ghi sổ và chuyển tiền hoàn toàn dựa trên uy tín và quan hệ tốt đẹp giữa các bên. Nếu người mua không có thiện chí, sau khi nhận hàng, anh ta có thể từ chối trả tiền hoặc thậm chí từ chối thực hiện hợp đồng bằng cách không nhận hàng và không thanh toán tiền hàng.

Trong phương thức nhờ thu, có 2 loại: nhờ thu phiếu trơn (Clean Bill Collection) và nhờ thu kèm chứng từ (Documentary Collection). Nhờ thu phiếu trơn là phương thức nhờ thu không kèm chứng từ thương mại; trong đó người bán sau khi giao hàng và giao chứng từ sẽ ký phát hối phiếu và gửi chỉ thị nhờ thu đến Ngân hàng XK, Ngân hàng XK ủy thác Ngân hàng nước ngoài (Ngân hàng NK) thu hộ tiền. Ngân hàng NK xuất trình hối phiếu đi đòi tiền người NK. Người NK sau khi kiểm tra sẽ ra quyết định có chấp nhận thanh toán hay không. Như vậy, ở phương thức này nguy cơ rủi ro rất lớn. Việc có đòi được tiền hay không, đủ hay không và kịp thời hay không hoàn toàn phụ thuộc vào thiện chí của người mua, ngân hàng không chịu trách nhiệm. Nhờ thu kèm chứng từ là phương thức trong đó người bán chỉ giao hàng chứ không giao chứng từ kèm theo hàng. Chứng từ gửi hàng sẽ được gửi kèm với hối phiếu và chỉ thị nhờ thu. Người mua muốn lấy được chứng từ để đi nhận hàng sẽ phải thanh toán hoặc chấp nhận thanh toán lên hối phiếu. Mặc dù nhờ thu kèm chứng từ có an toàn hơn nhờ thu phiếu trơn song rủi ro vẫn tồn tại khi người mua không muốn nhận hàng nên cũng không cần lấy bộ chứng từ và từ chối thanh toán.

Ngay cả ở những phương thức tưởng chừng đảm bảo an toàn như phương thức tín dụng chứng từ (L/C) và bảo lãnh thanh toán (Letter of guarantee), người XK vẫn có thể gặp phải rủi ro.