Tình Hình Triển Khai Hướng Dẫn Phân Loại Rác Thải Sinh Hoạt Tại Huyện Hoài

sinh hoạt trên địa bàn thành phố Hà Nội; Quyết định số 41/2016/QĐ-UBND ngày 19/3/2016 của UBND thành phố Hà Nội về Quy định phân cấp quản lý nhà nước một số lĩnh vực hạ tầng, kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội; văn bản số 922/UBND-ĐT ngày 31/3/2021 về việc phân công nhiệm vụ thực hiện các giải pháp cấp bách tăng cường quản lý chất thải rắn theo Chỉ thị 41/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn thành phố Hà Nội; theo đó, đối với quản lý vệ sinh môi trường, cấp huyện có nhiệm vụ đầu tư xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp, mở rộng các khu tập kết rác thải sinh hoạt có phạm vi phục vụ nội huyện; Quản lý, duy trì vệ sinh môi trường: quét hút; rửa đường, hè; thu gom, vận chuyển chất thải và công tác vệ sinh môi trường khác trong toàn bộ phạm vi địa giới hành chính (trừ các đường cao tốc); Quản lý, vận hành và duy trì các khu tập kết rác thải sinh hoạt có phạm vi phục vụ nội huyện do cấp huyện đầu tư; Chỉ đạo và hướng dẫn trong việc thành lập và tổ chức hoạt động của tổ chức tự quản về bảo vệ môi trường tại địa phương, đảm bảo hoạt động có hiệu quả.

Huyện Hoài Đức đã xây dựng các kế hoạch triển khai quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn, lồng ghép trong kế hoạch xây dựng nông thôn mới thực hiện tiêu chí số 17 về xây dựng cảnh quan, môi trường xanh – sạch – đẹp, an toàn; chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập trung, cơ sở sản xuất – kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định; đảm bảo nguyên tắc ngăn ngừa, giảm thiểu những tác động có hại đối với môi trường và sức khỏe con người; mọi hoạt động quản lý chất thải rắn thông thường phải tuân thủ Luật Bảo vệ môi trường và các quy định khác của pháp luật có liên quan

2.3.2. Công tác phổ biến, tuyên truyền

Phổ biến, tuyên truyền chính sách đóng vai trò quan trọng trong việc đưa chính sách vào cuộc sống, nâng cao kiến thức, hiểu biết cho các chủ thể thực hiện và người dân góp phần đạt được mục tiêu đã đề ra bằng các biện pháp phù hợp. Đây cũng là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong công tác thực thi chính sách hàng năm. Từ kết quả phân tích cho thấy, Chương trình quản lý rác thải sinh hoạt được các cấp, các ngành của địa phương triển khai đồng bộ với nhiều hình thức tuyên truyền khác nhau. Kế hoạch tuyên truyền được lồng ghép thực hiện trong nhiều chương trình thực hiện khác nhau, như: tuyên truyền, phổ biến xây dựng nông thôn mới; tuyên truyền thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường; tuyên truyền thực hiện phát triển sản xuất làng nghề gắn với bảo vệ môi trường, … Hình thức thực hiện đa dạng phù hợp với từng đối tượng chính sách. Đối với cán bộ thực hiện chính sách thường xuyên được phổ biến chính sách bằng hội nghị, tập huấn, đào tạo cho các cơ quan ngành dọc tổ chức nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng trong tiếp cận

xử lý chính sách; đối với người dân thông qua các tổ chức chính trị xã hội, cơ quan truyền thanh tuyên truyền, phổ biến đến từng hội viên theo kế hoạch của hội.

Nhận thức rò mục đích, ý nghĩa của công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường, đoàn thể, chính trị xã hội của huyện đã triển khai nhiều hoạt động đa dạng, phong phú nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân. Nhiều phong trào như cuộc vận động "Toàn dân không vứt, đổ rác ra đường và nơi công cộng" gắn với cuộc vận động xây dựng gia đình "Ba sạch" (Sạch nhà, sạch bếp, sạch ngò) thực hiện phong trào "Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới", phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh". Hội Liên hiệp phụ nữ huyện Hoài Đức triển khai mô hình "Sạch đồng ruộng". Nhờ vậy, trên ruộng đồng ở địa phương này đã giảm hẳn tình trạng vứt túi nilon, chai lọ, vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi; kênh mương nội đồng được khơi thông sạch sẽ. Đáng nói, nhận thức của chị em phụ nữ trong công tác bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh ngày được nâng cao. Nhờ sự vào cuộc tích cực của các đoàn thể địa phương nên nhiều xã không còn tình trạng làm mất vệ sinh môi trường, cảnh quan, như: tại xã Tiền Yên, được sự hỗ trợ của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, Hội Nông dân huyện Hoài Đức, nhân dân địa phương đã thực hiện khá hiệu quả mô hình thu gom, phân loại rác thải tại nguồn, sử dụng rác hữu cơ làm phân bón cho cây trồng đem lại hiệu quả kinh tế cao và làm sạch đồng ruộng.

Bảng 2.10. Tình hình triển khai hướng dẫn phân loại rác thải sinh hoạt tại huyện Hoài Đức

2018	2019	2020	2019/2018	2020/2019	BQ
7	9	11	128,57	122,22	125,35
393	472	598	120,10	126,69	123,35
3.348	4.814	5.100	143,79	105,94	123,42
61	71	88	116,39	123,94	120,11
172	186	193	108,14	103,76	105,93

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 98 trang tài liệu này.

TT Chỉ tiêu ĐVT Năm

Năm

So sánh (%)

Tổ chức hội
		nghị
	Số hội nghị	Buổi
	Số người tham	Người
	gia
2	Tờ rơi, tờ	Chiếc
	bướm

3 Pano, apphich Chiếc

4 Hỗ trợ thùng

chứa rác

Cái

Nguồn: Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Hoài Đức (2020) Đối với hoạt động phân loại rác thải sinh hoạt, UBND huyện giao Ban QLDA ĐTXD phối hợp các hội, như: Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn thanh niên... tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về quản lý

RTSH. Lấy nền tảng là phụ nữ; thanh niên, cựu chiến binh, các thành viên khác là lực lượng hỗ trợ, UBND huyện và Ban QLDA ĐTXD đã tổ chức hội nghị trao đổi và hướng dẫn hướng dẫn cách phân loại rác sinh hoạt và chứa RTSH đúng cách. Qua bảng 2.10 cho thấy năm 2018 trên địa bàn toàn huyện đã tổ chức được 7 hội nghị với tổng số người tham gia là 393 người. Năm 2020 có 11 hội nghị với 598 người tham gia. Đồng thời Ban QLDA ĐTXD đã phối hợp với Trung tâm Văn hóa

– Thông tin & Thế thao và các hợp tác xã triển khai đưa hình ảnh phân loại rác vào pano, apphich tại các nơi công cộng. Năm 2018, huyện Hoài Đức đã phát 3.348 tờ rời, tờ bướm về phân loại RTSH tới người dân, treo hơn 61 pano, apphich về phân loại rác. Năm 2020, đã phát 5.100 tờ rơi, tờ bướm về phân loại RTSH tới người dân, treo 88 pano, apphich về phân loại rác.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch triển khai các kế hoạch tuyên truyền của Thành phố liên quan đến bảo vệ môi trường nói chung, quản lý rác thải sinh hoạt nói riêng. Chẳng hạn: Năm 2020, huyện xây dựng kế hoạch số 154/KH-UBND, ngày 26/6/2020 về triển khai kế hoạch tìm hiểu pháp luật về bảo vệ môi trường và quy tắc ứng xử gắn với bảo vệ môi trường nhằm hưởng ứng ngày Pháp luật trên địa bàn huyện. Theo thống kê trên trang thông tin điện tử của thành phố Hà Nội, đến nay huyện Hoài Đức đứng thứ 2/10 đơn vị quận, huyện thuộc Khu vực thi số 02 của Thành phố với trên 10.550 bài dự thi; trong đó có 3.200 bài dự thi của cán bộ, công chức huyện, xã, thị trấn. Một số xã có tỷ lệ bài dự thi của công dân đạt cao như: La Phù, Kim Chung và An Thượng…

Kết quả của các hoạt động phổ biến, tuyên truyền về thực hiện pháp luật bảo vệ môi trường, chương trình xây dựng nông thôn mới và chính sách quản lý rác thải sinh hoạt được lồng ghép đã góp phần nâng cao kỹ năng cho cán bộ, nhận thức của người dân; qua đó, thay đổi hành vi, ứng xử của đối tượng tham gia cùng hướng đến mục tiêu chung về quản lý rác thải sinh hoạt.

2.3.3. Phân công, phối hợp thực hiện

Công tác quản lý rác thải sinh hoạt tại huyện Hoài Đức hiện nay đã có sự tham gia, phối hợp của các ban ngành, đoàn thể tại địa phương, mỗi cấp, mỗi ngành đều có trách nhiệm và giữ vai trò quan trọng trong công tác quản lý RTSH, để công tác quản lý RTSH có hiệu quả cao, cần có sự liên kết chặt chẽ thống nhất giữa các bên liên quan từ đó giúp cải thiện môi trường nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Ủy ban nhân dân huyện giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện, chịu trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát việc thực hiện công tác quản lý rác thải sinh hoạt của các đơn vị trên địa bàn huyện. Thông qua Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện, UBND huyện quản lý tình hình rác thải cũng như vệ sinh môi trường của các xã. Dưới các xã, thị trấn là chính quyền thôn, tại đây có thành lập các tổ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải. Huyện Hoài Đức là huyện khá rộng nên việc quản lý rác thải cũng gặp nhiều khó khăn hơn. Có những xã, thị trấn tiến hành thu gom rác thải sinh hoạt và vận chuyển ra các bãi tập kết để xe chở rác của Hợp tác xã Thành Công vận chuyển về bãi tập kết rác chung của Thành phố. Hình thức này còn phụ thuộc lớn vào kinh phí phục vụ vận chuyển và xử lý rác và các điều kiện như giao thông cho các xe vận chuyển.

Ban QLDA ĐTXD

Hình 2.5. Quản lý rác thải sinh hoạt huyện Hoài Đức

UBND huyện

Hợp tác xã Thành Công

UBND các xã, thị trấn

Tổ thu gom của các thôn

Chính quyền thôn

Hộ gia đình, các cơ quan, đơn vị sản xuất kinh doanh

Nguồn: Số liệu điều tra (2020)

Ghi chú: Công tác chỉ đạo quản lý Sự tác động qua lại

Qua sơ đồ 3.2, công tác quản lý rác thải sinh hoạt của huyện Hoài Đức hiện nay như sau;

UBND huyện: Có trách nhiệm tổ chức quản lý RTSH trên địa bàn huyện, công khai quy hoạch quản lý RTSH, tổ chức thanh tra, kiểm tra xử lý các trường hợp vi phạm trong hoạt động thu gom, vận chuyển và xử lý RTSH trên địa bàn huyện.

Ban QLDA ĐTXD: Là cơ quan được UBND huyện giao trách nhiệm tổ chức thu gom, vân chuyển rác thải trên địa bàn huyện, có nhiệm vụ đề xuất các giải pháp, xây dựng kế hoạch quản lý rác thải sinh hoạt, Ban QLDA ĐTXD huyện có trách nhiệm hợp đồng dịch vụ vận chuyển và xử lý rác thải với Hợp tác xã Thành Công, đồng thời chỉ đạo các xã, thị trấn trong vấn đề thu gom, xử lý rác thải.

Hợp tác xã Thành Công: Là đơn vị thực hiện hợp đồng dịch vụ vận chuyển, xử lý RTSH theo hợp đồng ký với Ban QLDA ĐTXD, công ty có trách nhiệm đảm bảo đầy đủ nhu cầu nhân lực vật lực để thực hiện trách nhiệm trong việc vận chuyển, xử lý RTSH tại các điểm tập kết trên địa bàn huyện theo đúng hợp đồng của mình đã ký.

UBND các xã, thị trấn: Có trách nhiệm phổ biến, tuyên truyền vận động kiểm tra giám sát quá trình thu gom, vận chuyển RTSH của các thôn trên địa bàn, có trách nhiệm hướng dẫn chỉ đạo giám sát việc thành lập và hoạt động của tổ vệ sinh môi trường của các thôn trên địa bàn.

Chính quyền thôn: Có trách nhiệm thành lập, quản lý và giám sát hoạt động của các tổ vệ sinh môi trường do mình thành lập, quy định cụ thể và thông báo công khai mức phí thu gom, thời gian thu gom vận chuyển và xử lý RTSH , phổ biến kiến thực quản lý RTSH.

Tổ vệ sinh môi trường: Thu gom, vận chuyển toàn bộ khối lượng RTSH từ nguồn phát sinh trong các khu vực được chính quyền thôn giao quản lý, đến điểm tập kết hoặc đến bãi chôn lấp rác thải của thôn, đối với các thôn có bãi chôn lấp RTSH, tiến hành xử lý RTSH theo hình thức chôn lấp.

Hộ gia đình, các cơ quan, đơn vị sản xuất kinh doanh: Có trách nhiệm nộp phí vệ sinh hàng tháng đầy đủ và đúng hạn theo mức phí đã được chính quyền thôn thống nhất, đồng thời có trách nhiệm trong việc thu gom RTSH hợp vệ sinh không gây ô nhiễm môi trường.

2.3.4. Theo dòi, đôn đốc, đánh giá thực hiện chính sách

Nhận thức phát triển kinh tế phải gắn với bảo vệ môi trường, huyện Hoài Đức luôn xác định bảo vệ môi trường là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

Cùng với sự quan tâm chỉ đạo của Thành phố, huyện Hoài Đức đã ban hành Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch về bảo vệ môi trường. Các xã, thị trấn của huyện đã đưa các chỉ tiêu về môi trường vào Nghị quyết lãnh đạo hằng năm. Ở nhiều địa phương đã hình thành nhiều tổ tự quản thu gom rác thải sinh hoạt, đầu tư các công trình hạ tầng bảo vệ môi trường như: Hệ thống cấp thoát nước, cải tạo ao, hồ sinh thái trong khu dân cư, trồng cây xanh ở các công trình công cộng. Chỉnh trang cải tạo nghĩa trang, xây dựng đúng quy hoạch bảo đảm các tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.

Trên cơ sở các kế hoạch, chỉ tiêu hàng năm, định kỳ là cơ sở để cơ quan phối hợp theo dòi, đôn đốc thực hiện, nhất là Phòng Tài nguyên và Môi trường định kỳ có kế hoạch kiểm tra tại các cơ sở. Cùng với kế hoạch kiểm tra, giám sát của Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới các cấp là cơ sở để đánh giá tiến độ, năng lực, hạn chế để tìm giải pháp đẩy mạnh thực hiện mục tiêu về quản lý rác thải. Các cơ quan quản lý thường xuyên phân công cán bộ xuống các xã, thị trấn, phối hợp với các địa phương đôn đốc, giám sát việc thực hiện công tác vệ sinh môi trường, nắm bắt các vấn đề phát sinh về rác thải để kịp thời chỉ đạo xử lý. Cùng với đó, UBND các xã, thị trấn thực hiện giám sát công tác thu gom, vận chuyển rác thải trên địa bàn. Bàn giao cho HTX Thành Công thu gom, vận chuyển hết rác thải ở các thôn, ngò, xóm ngay trong ngày. Đồng thời, thực hiện rà soát, xây dựng lại cơ chế quản lý, giám sát công nhân thu gom rác ở các xã, thị trấn để có hiệu quả. Xây dựng lộ trình và thời gian cụ thể cho việc thu gom và vận chuyển rác thải, không để rác tồn ở các điểm tập kết và ở đầu các ngò, xóm...

2.3.5. Tổng kết, đánh giá thực hiện chính sách

Địa phương đã có triển khai hiệu quả phương pháp đánh giá tổng kết, rút kinh nghiệm với sự tham gia của các cơ quan, ban, ngành, nhất là đã huy động được sự tham gia của người dân thông qua các tổ chức chính trị xã hội trong thực hiện chính sách quản lý rác thải sinh hoạt, gắn với triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, quản lý ngành tài nguyên môi trường. Nhìn chung thực hiện chính sách quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội khá hiệu quả, minh chứng cho điều này: Huyện đạt được mục tiêu đề ra về xây dựng nông thôn cấp huyện từ năm 2017; trong đó, các tiêu chí về môi trường cấp huyện (gồm 02 tiêu chí, trong đó, tiêu chí về hệ thống thu gom, xử lý chất thải rắn trên địa bàn huyện đạt

tiêu chuẩn); đồng thời, 100% số xã đã thực hiện thu gom, xử lý chất thải rắn theo quy định; môi trường cảnh quan xanh – sạch – đẹp và an toàn. Tuy nhiên, so với các tiêu chí về kinh tế, xã hội, tiêu chí về môi trường được xem là khó thực hiện, khó duy trì tính bền vững nếu không tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đầu tư cơ sở hạ tầng để từng bước giải quyết những điểm bất cập, tồn tại. Tiêu chí về môi trường nói chung, quản lý rác thải sinh hoạt nói riêng được xem là thách thức lớn nhất trong triển khai thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới nâng cao gắn với phát triển đô thị.

2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến thực hiện chính sách quản lý rác thải sinh hoạt

2.4.1. Các yếu tố về cơ chế, chính sách

Vấn đề quản lý RTSH trên địa bàn huyện Hoài Đức vẫn còn nhiều hạn chế, do tính phức tạp trong cơ chế quản lý, mang nặng tính chất hành chính, kế hoạch từ trên xuống không bám sát thực tế. Mô hình quản lý được duy trì theo hình thức huyện bàn giao về xã, thị trấn; sau đó xã, thị trấn lại bàn giao về các khối, thôn, xóm. Thực chất, đây là mô hình quản lý mang hình thức, thi đua lập phong trào thành tích mà hoạt động không có hiệu quả.

Mặc dù các văn bản về quản lý RTSH được ban hành thường xuyên và đều đặn nhưng công tác tuyên truyền, chỉ đạo chưa bám sát tình hình thực tế, chưa đi sâu sát vào quần chúng dẫn đến hiệu quả thực thi chưa cao, chưa huy động được sự tham gia đông đảo, rộng rãi của quần chúng nhân dân và các tổ chức ban ngành trong xã hội. Hơn nữa, về phía chính quyền xã, thị trấn chưa tạo nhiều điều kiện thuận lợi, cần thiết để công ty VSMT tuyên truyền đến các đối tượng cá nhân, tổ chức chấp hành nghiêm chỉnh vấn đề thu gom và xử lý RTSH đúng nơi quy định. Ngoài ra, nguồn kinh phí đóng góp của các hộ gia đình; cũng như, hỗ trợ từ chính quyền còn hạn chế, tốc độ giải ngân chậm đã ảnh hưởng đến thực thi chính sách.

Như vậy, cơ chế quản lý của chính quyền huyện vẫn còn nhiều bất cập, nhất là công tác phối kết hợp, thiếu những chính sách hỗ trợ để công ty VSMT thực hiện hiệu quả trách nhiệm của mình.

2.4.2. Tổ chức bộ máy thực hiện chính sách

Hệ thống quản lý rác thải trên địa bàn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội được tổ chức từ trên xuống dưới: từ cấp Thành phố đến các hộ dân trên địa phương.

Mỗi cấp, ban ngành đều có trách nhiệm, vai trò quan trọng trong công tác quản lý rác thải sinh hoạt.

Hệ thống quản lý này được thể hiện rò qua sơ đồ:

UBND thành phố Hà Nội

UBND huyện Hoài Đức

Các xã, thị trấn

Hộ gia đình, cơ quan

Hợp tác xã Thành Công

Hình 2.6. Hệ thống tổ chức quản lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn

huyện Hoài Đức

Nguồn: Số liệu điều tra (2020)

UBND thành phố Hà Nội: có nhiệm vụ bảo vệ môi trường đô thị và nông thôn, chấp hành nghiêm chỉnh chiến lược chung và pháp luật chung về BVMT của Nhà nước thông qua việc xây dựng các quy tắc, quy chế cụ thể trong việc BVMT của Thành phố. Chỉ đạo Sở Xây dựng phối hợp với các ban, ngành thuộc UBND Thành phố, và các quận, huyện, thị xã tiến hành quy hoạch điểm thu gom và bãi chứa rác thải. Lập các chương trình và tổ chức tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức về môi trường.

Chính quyền các cấp, chịu trách nhiệm thực thi trong phạm vi, ranh giới lãnh thổ quản lý. Các cá nhân, tổ chức thực hiện theo nguyên tắc “người/hộ/tổ chức phát sinh rác phải trả tiền”; “người/tổ chức thu gom, xử lý rác được trả tiền”.

Bảng 2.11. Đặc điểm của công nhân vệ sinh môi trường

STT

	Chỉ tiêu	Số người	Tỷ lệ (%)
	Giới tính
1	Nam		4	19,05
	Nữ		17	80,95


		<35
2 >35	21	100,00
Trung bình		45,5
Trình độ học vấn
Tiểu học	12	57,14
3 Trung học cơ sở	6	28,57
Trung học phổ thông	3	14,29