Do Aùp Löïc Phaûi Hoaøn Thaønh Chæ Tieâu Keá Hoïach Haøng Naêm Đöôïc Giao, Coù Nhöõng Luùc Taêng Tröôûng Quaù Noùng, Chöa Thaät Söï Quan Taâm Đeán Chaát


thöïc hieän ngay tröôùc muøa möa luõ neân chuû đaàu tö thuùc caùc nhaø thaàu khôûi coâng hoaëc đaåy nhanh tieán đoä thi coâng khi chöa boá trí đöôïc voán, nguyeân nhaân khaùc do vieäc chaáp haønh kyõ cöông trong đaàu tö xaây döïng cô baûn chöa nghieâm, khoâng ít caùn boä quaûn lyù đieàu haønh thieáu traùch nhieäm, phaåm chaát đaïo đöùc yeáu keùm, bôùt xeùn tham nhuõng, traùch nhieäm cuûa töøng Boä ngaønh, caù nhaân chöa roõ raøng do đoù khi bò phaùt hieän xöû lyù chöa nghieâm. Ñieàu naøy aûnh höôûng đeán hoaït đoäng tín duïng cuûa caùc Chi nhaùnh treân đòa baøn naøy, theo baùo caùo toång keát 6 thaùng đaàu naêm 2005 cuûa BIDV tyû leä nôï quaù haïn so vôùi toång dö nôï taïi caùc Chi nhaùnh laø : Haø Giang 80.5%, Laïng Sôn 33,9%... (1) (Nguoàn Vietnamnet04/12/2004) (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 44%, trung bình : 47%, ít : 9%).

2.3.3 Nguyeân nhaân chuû quan

2.3.3.1 Taâm lyù chæ cho vay Doanh nghieäp nhaø nöôùc, sôï doanh nghieäp ngoaøi quoác doanh löøa đaûo ngaân haøng khoâng kieåm soùat đöôïc, chöa chuû đoäng cô caáu laïi nhoùm khaùch haøng, haàu heát taäp trung cho vay doanh nghieäp nhaø nöôùc cho vay khoâng coù taøi saûn đaûm baûo, hieän nay đaây laø nhoùm khaùch haøng chöùa đöïng nhieàu ruûi ro cho Ngaân haøng.

Xuaát phaùt töø nôï xaáu cuûa Ngaân haøng Coâng thöông Chi nhaùnh TPHCM töø naêm 1997 trôû veà tröôùc phaàn lôùn lieân quan đeán vuï aùn Epco – Minh phuïng nguyeân nhaân chuû yeáu xaûy ra do khaùch haøng coá tình löøa đaûo, CB ngaân haøng vi phaïm nguyeân taéc cho vay, đaây laø baøi hoïc quyù giaù veà ruûi ro tín duïng cuûa heä thoáng Ngaân haøng maët khaùc gaây taâm lyù hoang mang, dao đoäng sôï traùch nhieäm cuûa caùc vò laõnh đaïo Ngaân haøng cuõng nhö CBTD laøm coâng taùc tín duïng, hoï raát ngaïi khi cho vay caùc đoái vôùi DN ngoaøi quoác doanh vì khaû naêng kieåm soaùt cuõng nhö baùo caùo taøi chính cuûa loaïi hình doanh nghieäp naøy khoâng minh baïch, thöôøng che daáu hoaït đoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình, ngöôïc laïi DNNN coù cô quan chuû quaûn quaûn


lyù, vuï vieäc lieân quan đeán löøa đaûo ít xaûy ra do taïi DN coù söï giaùm saùt cuûa caùc Ñoaøn theå (toå chöùc coâng đoaøn, toå chöùc Ñaûng…) vì vaäy hoï caûm thaáy yeân taâm hôn. Vieäc thay đoåi quan đieåm nhaän thöùc trong vieäc cho vay đoái vôùi DN ngoaøi quoác doanh trong thôøi gian qua taïi BIDV coù thay đoåi, nhöng tyû leä cho vay ngoaøi quoác doanh vaãn coøn chieám tyû troïng nhoû trong toång dö nôï, so saùnh vôùi soá lieäu cuûa Ngaân haøng coâng thöông Vieät Nam thì BIDV caàn phaûi tích cöïc taêng daàn tyû troïng cho vay ngoaøi quoác doanh đeå haïn cheá ruûi ro . (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 39%, trung bình : 46%, ít : 15%).

Baûng 7: Tyû leä cho vay ngoaøi quoác doanh qua caùc naêm taïi Ngaân haøng Coâng thöông Vieät Nam vaø BIDV .

Ngaân haøng

2000

2001

2002

2003

2004

Ñaàu tö vaø phaùt trieån VN

13%

20%

25%

30%

35%

Coâng thöông Vieät nam

36%

39%

42%

44,5%

52%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 97 trang tài liệu này.

Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Thực trạng và giải pháp phòng ngừa - 6

(Nguoàn baùo caùo thöôøng nieân vaø baùo caùo toång keát naêm 2004 cuûa BIDV vaø NHCT VN)

2.3.3.2 Do aùp löïc phaûi hoaøn thaønh chæ tieâu keá hoïach haøng naêm đöôïc giao, coù nhöõng luùc taêng tröôûng quaù noùng, chöa thaät söï quan taâm đeán chaát löôïng tín duïng.

Moät soá Chi nhaùnh do chaïy theo thaønh tích muoán taêng nhanh dö nôï đaõ haï thaáp laõi suaát cho vay, haï thaáp đieàu kieän tín duïng đeå thu huùt khaùch haøng, taïo ra vieäc caïnh tranh thieáu laønh maïnh giöõa caùc Chi nhaùnh, thaäm chí laøm giaûm lôïi nhuaän cuûa toaøn heä thoáng. Vieäc taêng tröôûng TD ôû moät soá Chi nhaùnh chöa phuø hôïp vôùi naêng löïc quaûn lyù vaø trình đoä caùn boä TD cuûa Chi nhaùnh, thaåm đònh döï aùn coøn sô saøi, buoâng loûng khaâu kieåm tra, giaùm saùt tröôùc, trong vaø sau khi cho vay, daãn đeán nôï quaù haïn phaùt sinh qua caùc naêm ngaøy caøng taêng sau đaây laø moät soá Chi nhaùnh do aùp löïc taêng tröôûng haäu quaû nôï quaù haïn taêng qua caùc naêm nhö sau :


Baûng 8: Dö nôï tín duïng taïi moät soá Chi nhaùnh cuûa BIDV töø naêm 2000-2004

ÑVT : tyû đoàng


Chi nhaùnh

2000

2001

2002

2003

2004

Sôû GD II

2.076

2.338

2.602

3.538

4.243

Baéc Haø Noäi

-

-

1.071

1.093

1.449

Bình Döông

517

713

853

1.039

1.187

Beán Tre

218

314

428

498

629

Baéc Caïn

60

93

178

254

287

(Nguoàn baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa BIDV)

Dö nôï tín duïng cuûa caùc Chi nhaùnh taêng daàn qua caùc naêm, trong đoù Chi nhaùnh Baéc Haø noäi đöôïc thaønh laäp naêm 2002 cho đeán naêm 2004 taêng 376 tyû.

Baûng 9: Tyû leä quaù haïn taïi caùc Chi nhaùnh cuûa BIDV 2000-2004


Chi nhaùnh

2000

2001

2002

2003

2004

Sôû GD II

0.19%

0.85%

2.31%

2.5%

6.6%

Baéc Haø Noäi

-

-

0%

0.82%

5.3%

Bình Döông

0%

0.02%

0.47%

0.9%

5.6%

Beán Tre

1.14%

0.48%

1.4%

2.34%

6.8%

Baéc Caïn

0%

0%

0.17%

0.57%

28.5%

(Nguoàn baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa BIDV)

2.3.3.3 Vaán đeà chaáp haønh kyõ luaät, kyõ cöông đieàu haønh trong hoaït đoäng tín duïng taïi nhieàu Chi nhaùnh đaõ boäc loä nhöõng yeáu keùm, tình traïng cho vay vöôït möùc phaùn quyeát hoaëc thöïc hieän khoâng tuaân thuû đieàu kieän uyû nhieäm cuûa Hoäi sôû chính coøn dieãn ra nhieàu nôi. Nghieâm troïng hôn coù nôi đaõ xuaát hieän tình traïng cho vay sai nguyeân taéc, khoâng chaáp haønh caùc đieàu kieän tín duïng,


khoâng chuyeån nôï quaù haïn theo đuùng quy đònh, cho vay đaûo nôï nhieàu laàn trong thôøi gian daøi.

Thöïc teá trong thôøi gian qua coù moät soá Chi nhaùnh cho vay vöôït möùc uûy quyeàn cuûa Hoäi sôû chính hoaëc khoâng tuaân thuû nhöõng đieàu kieän uûy nhieäm cuûa Hoäi sôû chính daãn đeán nôï quaù haïn khoù đoøi, đieàu naøy Hoäi sôû chính chæ phaùt hieän ra sau khi kieåm tra, hoaëc haàu heát caùc khoaûn nôï quaù haïn khoù đoøi phaùt sinh thöôøng đöôïc caùc Chi nhaùnh cho gia haïn, đieàu chænh kyø haïn traû nôï nhieàu laàn, tröôùc khi xeùt cho gia haïn, đieàu chænh kyø haïn traû nôï CBTD khoâng kieåm tra thöïc söï khaùch haøng coù khoù khaên khoâng, thöôøng do sôï bò chuyeån nôï quaù haïn aûnh höôûng hoaït đoäng ngaân haøng vaø traùch nhieäm cuûa caù nhaân do đoù thöôøng gia haïn nhaèm haïn cheá nôï quaù haïn phaùt sinh, thaäm chí coù nhöõng Chi nhaùnh gia haïn hoaëc đieàu chænh kyø haïn traû nôï khoâng coù giaáy đeà nghò cuûa khaùch haøng, chính söï deã daõi trong vieäc thöïc hieän đoái vôùi quy đònh naøy thôøi gian qua đaõ dieãn ra phoå bieán, daãn đeán nhieàu khoaûn vay maëc duø coøn trong haïn nhöng thöïc chaát đang chöùa đöïng nhieàu ruûi ro vaø seõ laø gaùnh naëng nôï khoâng thu hoài đöôïc cuûa caùc Chi nhaùnh. Maët khaùc, gia haïn, đieàu chænh kyø haïn traû nôï đaõ taïo ra lôïi theá cho khoâng ít CBTD, vì caùi lôïi tröôùc maét coá tình laøm sai quy đònh, coøn khaùch haøng lôïi duïng gia haïn nôï đeå keùo daøi thôøi haïn khoaûn vay laøm cho tình traïng nôï dieãn bieán xaáu, thaäm chí coù nhöõng khoaûn nôï khi heát thôøi gian gia haïn nôï thì khoâng coù nguoàn đeå thu. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 37%, trung bình : 46%, ít : 17%).

2.3.3.4 Vieäc chuyeån dòch cô caáu khaùch haøng theo ngaønh, lónh vöïc, saûn phaåm chöa thaät söï maïnh meõ, vaãn taäp trung chuù troïng phuïc vuï khaùch haøng truyeàn thoáng hoaït đoäng trong lónh vöïc xaây laép, đaõ vaø đang chöùa đöïng ruûi ro.

- Caùc Chi nhaùnh chöa coù chuyeån höôùng maïnh theo höôùng cô caáu laïi vaøo caùc ngaønh kinh teá coù theá maïnh, coù khaû naêng phaùt trieån caùc dòch vuï ngaân haøng, vieäc cho vay vaãn höôùng vaøo phuïc vuï khaùch haøng truyeàn thoáng nhö: khaùch haøng


laø doanh nghieäp nhaø nöôùc, khaùch thuoäc lónh vöïc xaây laép, cho vay taäp trung vaøo moät doanh nghieäp, moät nhoùm khaùch haøng coøn dieãn ra nhieàu, aùp löïc cho vay xaây laép coøn khaù naëng laøm cho tyû troïng cho vay trong xaây laép coøn khaù cao vaø tieàm aån nhieàu ruûi ro. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 26%, trung bình : 60%, ít : 14%).

Baûng 10 : Tyû leä dö nôï cho vay ngaønh xaây laép taïi BIDV 2000-2004.


Chæ tieâu

2000

2001

2002

2003

2004

Dö nôï (tyû đoàng)

8.311

11.388

14.596

17.207

20.233

Tyû leä % so vôùi toång dö

nôï

24.4%

27.48%

28.26%

29%

29.8%

(Nguoàn baùo caùo toång keát haøng naêm cuûa BIDV)

2.3.3.5 Quyeát đònh cho vay chöa chaët cheõ:

Cho vay caên cöù vaøo khoái löôïng nghieäm thu do khaùch haøng cung caáp khoâng coù xaùc nhaän cuûa Chuû đaàu tö, thaäm chí cho vay thi coâng ngay caû đoái vôùi caùc hôïp đoàng thi coâng đaõ heát thôøi gian thi coâng nhöng khoâng coù phuï luïc boå sung hôïp đoàng. Coâng taùc thaåm đònh hieäu quaû döï aùn, khoaûn vay chöa chuù troïng đuùng möùc, khoâng ít tröôøng hôïp caùc Chi nhaùnh quaù chuù troïng đeán taøi saûn đaûm baûo, coi taøi saûn đaûm baûo laø cöùu caùnh duy nhaát trong cho vay vaø thu nôï maø chöa quan taâm đeán tính khaû thi, hieäu quaû cuûa döï aùn/ phöông aùn cho vay.

2.3.3.6 Trong lónh vöïc cho vay xaây laép, khoâng naém đöôïc thöïc chaát hoaït đoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng, thoâng tin baùo caùo taøi chính theå hieän coù laõi nhöng thöïc chaát loã nghieâm troïng do haïch toaùn treo vaøo caùc taøi khoaûn phaûi thu, chi phí saûn xuaát kinh doanh dôû dang, chi phí chôø keát chuyeån hay taøi khoaûn taïm öùng.


Ñoái vôùi caùc DNNN đaëc bieät laø caùc DN hoaït đoäng trong lónh vöïc xaây döïng baùo caùo quyeát toaùn toaùn thöôøng raát chaäm nguyeân nhaân coù raát nhieàu caùc đôn vò phuï thuoäc phuï thuoäc naèm raûi raùc caùc tænh, khoâng theå taäp hôïp đöôïc soá lieäu kòp thôøi, thöôøng quyù 2 naêm sau môùi coù baùo caùo quyeát toaùn naêm tröôùc, soá lieäu đeå đaùnh giaù so vôùi thôøi đieåm xin vay khaù xa, vaø soá lieäu naøy haàu heát chöa đöôïc kieåm toaùn neân đoä tin caäy khoâng cao, đeå coù theå vay voán ngaân haøng caùc DN haàu heát khai baùo kinh doanh coù laõi, nhöng thöïc chaát khi phaân tích chi tieát caùc khoaûn coâng nôï , saûn phaåm dôû dang... môùi phaùt hieän doanh nghieäp hoaït đoäng khoâng hieäu quaû. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 58%, trung bình : 33%, ít : 9%).

2.3.3.7 Cho vay trong thi coâng xaây laép khoâng xaùc đònh đöôïc nguoàn voán thanh toaùn, cuõng nhö keá hoaïch phaân boå voán ngaân saùch haøng naêm daãn đeán cho vay xong khaùch haøng khoâng coù khaû naêng traû nôï.

Cho vay trong lónh vöïc xaây döïng cô baûn laø moät trong nhöõng hoaït đoäng tín duïng chuû yeáu cuûa BIDV, trong thôøi gian qua ngaân haøng đaàu tö đaõ đaùp öùng moät löôïng voán lôùn, đoùng goùp moät phaàn quan troïng cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Tuy nhieân trong thôøi gian gaàn đaây, tình hình cho vay thi coâng xaây laép coù nhieàu dieãn bieán phöùc taïp, xuaát hieän nhieàu khoaûn vay quaù haïn, nôï đoïng khoâng coù khaû naêng thu hoài nguyeân nhaân do caùc đôn vò thi coâng nhaän vôùi giaù thaáp hôn giaù thaønh coâng trình, thi coâng nhöõng coâng trình khoâng coù keá hoaïch voán hoaëc keá hoaïch voán keùo daøi trong nhieàu naêm, laõi chaäm thanh toaùn chuû đaàu tö khoâng tính vaøo giaù trò hôïp đoàng thi coâng, do đoù aûnh höôûng đeán keát quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa khaùch haøng daãn đeán khoâng coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng.

2.3.3.8 Sai soùt trong vieäc kieåm tra vaø quaûn lyù nôï vay:

Vieäc kieåm tra söû duïng voán vay chöa chaët cheõ, xaùc đònh thôøi gian cho vay chöa phuø hôïp, thôøi gian cho vay thöôøng keùo daøi hôn so vôùi thôøi gian thu tieàn, do


đoù tieàn veà doanh nghieäp söû duïng vaøo vieäc khaùc, thaäm chí đaàu tö vaøo taøi saûn coá đònh. Ngoaøi ra vì cho vay theo haïn möùc tín duïng, khoâng kieåm soaùt đöôïc đeán töøng coâng trình, coù nhieàu tröôøng hôïp giaûi ngaân đeå mua vaät tö, chi löông coâng trình naøy nhöng doanh nghieäp söû duïng tieàn vaøo caùc coâng trình khaùc, daãn đeán ngaân haøng khoâng kieåm soaùt đöôïc voán vay.

Trong thöïc teá, maëc duø caùc CBTD coù kieåm tra söû duïng voán vay nhöng vaãn chæ mang tính hình thöùc, chöa tuaân thuû đuùng theo quy đònh, ví duï coù nhöõng Doanh nghieäp muïc đích vay voán laø chi tieàn löông hay traû tieàn vaät tö đeå thi coâng caùc coâng trình, nhöng khi Doanh nghieäp nhaän tieàn vay veà, nôï Ngaân haøng khaùc đeán haïn buoäc Doanh nghieäp phaûi söû duïng tieàn vay cuûa Ngaân haøng đeå traû nôï đeán haïn cho Ngaân haøng khaùc, sau đoù duøng tieàn vay cuûa Ngaân haøng môùi đeå chi cho nhu caàu ban đaàu, hieän töôïng naøy dieãn ra khi caùc Chi nhaùnh cho vay baèng tieàn maët, hoaëc chuyeån khoaûn cho caùc đôn vò xí nghieäp phuï thuoäc naèm raûi raùc khaép nôi, vieäc đaûo nôï naøy thöôøng xaûy ra đoái vôùi đôn vò xaây laép do nhöõng Doanh nghieäp naøy thöôøng xuyeân bò chieám duïng voán töø caùc Chuû đaàu tö vaø đeå hoaït đoäng saûn xuaát kinh doanh bình thöôøng buoäc caùc Doanh nghieäp phaûi thöïc hieän bieän phaùp treân đeå duy trì hoaït đoäng kinh doanh cuûa mình. Ñoái vôùi caùc Chi nhaùnh, do kieåm tra sau neáu coù phaùt hieän đôn vò söû duïng voán khoâng đuùng muïc đích, theo quy đònh phaûi thu hoài nôï tröôùc haïn, nhöng Doanh nghieäp khoâng coù nguoàn đeå thanh toaùn phaûi chôø, thöôøng CBTD boû qua vieäc naøy. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 49%, trung bình : 38%, ít : 13%).

2.3.3.9 Chöa coù bieän phaùp höõu hieäu đeå ngaên chaën tình traïng moät khaùch haøng vay nhieàu caùc Chi nhaùnh khaùc nhau trong cuøng heä thoáng, khoâng kieåm soaùt đöôïc moät caùch toaøn dieän đeå caûnh baùo cho caùc Chi nhaùnh haïn cheá tín duïng nhöõng doanh nghieäp laøm aên khoâng hieäu quaû.


Thôøi gian qua hieän töôïng khaùch haøng khoâng vay đöôïc taïi Chi nhaùnh naøy tìm caùch qua caùc Chi nhaùnh khaùc vay voán dieãn ra khaù phoå bieán trong heä thoáng BIDV cuï theå taïi đòa baøn TPHCM Chi nhaùnh töø choái cho vay nhöng caùc Chi nhaùnh khaùc nhö Sôû GDII, Ñoàng nai, Bình Döông đoàng yù cho vay haäu quaû nôï quaù haïn taïi caùc Chi nhaùnh naøy lôùn nhö : Sôû GDII 282 tyû, Bình Döông 120 tyû.

Nhieàu Chi nhaùnh cho vay khaùch haøng khoâng coù truï sôû chính ôû đòa phöông, khoâng naém roõ thoâng tin veà khaùch haøng, hoaëc khaùch haøng đaõ coù quan heä tín duïng taïi Chi nhaùnh khaùc trong cuøng heä thoáng, quan heä phoái hôïp giöõa caùc Chi nhaùnh trong vieäc cho vay đoái vôùi moät khaùch haøng chöa toát daãn đeán tình traïng khoâng kieåm soaùt đöôïc toøan dieän hoaït đoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp laø nguyeân nhaân chöùa đöïng nhieàu ruûi ro.

Ñoái vôùi caùc DN coù nhieàu đôn vò haïch toaùn phuï thuoäc, khi truùng thaàu thi coâng caùc coâng trình ôû đòa baøn huyeän hoaëc tænh naøo đoù đeå thuaän tieän trong quaù trình thi coâng caùc đôn vò haïch toaùn đoäc laäp (caùc DN naøy thöôøng ôû Haø noäi , TP HCM, Haûi Phoøng) thöôøng uûy quyeàn cho caùc đôn vò thaønh vieân đi vay voán, khi soaùt xeùt cho caùc DN haïch toaùn phuï thuoäc vay, caùc Chi nhaùnh chöa phoái hôïp vôùi nhau đeå naém baét tình hình hoaït đoäng kinh doanh cuõng nhö taøi chính cuûa DN, daãn đeán ruûi ro.

2.3.3.10 Chöa môû roäng đoái töôïng cho vay, chöa đa daïng hoùa caùc saûn phaåm tín duïng đeå đaùp öùng nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa khaùch haøng. Ña daïng hoaù saûn phaåm laø chieán löôïc phaân taùn ruûi ro.

Hieän nay BIDV soá dö nôï lôùn vaãn coøn taäp trung nhieàu ôû caùc Toång coâng ty 90-91, hieän thôøi caùc khaùch haøng naøy mang laïi lôïi nhuaän chuû yeáu cho BIDV nhöng ruûi ro xaûy ra vaø tieàm aån raát lôùn, đaây laø caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc thuoäc lónh vöïc saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng vaø xaây laép,… nhieàu naêm chuùng ta coøn naëng phuïc vuï, xem nheï hieäu quaû keát quaû chaát löôïng, maët khaùc caùc khaùch haøng naøy

..... Xem trang tiếp theo?
⇦ Trang trước - Trang tiếp theo ⇨

Ngày đăng: 15/05/2022