nhöõng naêm 90 đaõ aûnh höôûng đeán caùc doanh nghieäp cheá bieán khai thaùc laâm saûn, chính saùch xaây döïng nhaø maùy đöôøng, chính saùch döï tröõ caø pheâ… khoâng phaùt huy hieäu quaû, töø đoù doanh nghieäp khoâng coù khaû naêng hoaøn traû goác vaø laõi vay ngaân haøng, vì vaäy ngaân haøng gaëp ruûi ro. Tính đeán heát naêm 2004 BIDV phaûi xöû lyù 554 tyû đoàng cho chöông trình mía đöôøng.
Theo öôùc tính Vieät Nam hieän nay coù khoaûng 5.500 doanh nghieäp Nhaø nöôùc, đeán nay đaõ coå phaàn hoaù treân 2.240 doanh nghieäp.Theo keá hoaïch đaët ra trong naêm 2005 phaûi thöïc hieän coå phaàn hoaù naêm 2005 khoaûng hôn 700 DNNN (trong đoù coù 340 DN töø naêm 2003 vaø 2004 chuyeån sang). Tuy nhieân so vôùi yeâu caàu đaët ra, coå phaàn hoaù DNNN vaãn chöa đaït keát quaû nhö mong muoán, veà quy moâ voán, caùc DNNN đaõ thöïc hieän CPH coù tôùi 81% doanh nghieäp nhoû döôùi 10 tyû, chæ coù khoaûng 19% coù voán treân 10 tyû đoàng, haàu heát caùc doanh nghieäp thuoäc toång coâng ty 90, 91 tröïc thuoäc caùc Boä: thöông maïi, xaây döïng, giao thoâng vaän taûi, coâng nghieäp. Coå phaàn hoaù chöïng laïi do vöôùng maéc lieân quan đeán vieäc xaùc đònh giaù trò doanh nghieäp, höôûng öu đaõi sau khi CPH, (ví duï vieäc vay voán ngaân haøng khoâng caàn taøi saûn đaûm baûo)……(1) (nguoàn www.mof.gov.vn/). Ñeå đaåy maïnh tieán trình saép xeáp laïi DNNN, goùp phaàn laønh maïnh hoaù taøi chính cuûa doanh nghieäp, Chính phuû đaõ ban haønh caùc quy đònh veà xöû lyù nôï toàn đoïng cho caùc DNNN thöïc hieän chuyeån đoåi, cuï theå nhöõng khoaûn nôï toàn đoïng khoâng coù khaû naêng thu hoài sau khi doanh nghieäp duøng quyõ döï phoøng nôï phaûi thu khoù đoøi đeå buø đaép, neáu khoâng đuû thì phaàn cheânh leäch đöôïc xöû lyù baèng caùch haïch toaùn chi phí hoaït đoäng kinh doanh trong kyø, neáu bò loã đöôïc nhaø nöôùc giaûm voán nhaø nöôùc taïi doanh nghieäp tröôùc khi chuyeån đoåi. Nhö vaäy, đoái vôùi doanh nghieäp thöïc hieän chuyeån đoåi tình hình taøi chính seõ laønh maïnh hôn, vaø vôùi cô caáu toå chöùc môùi doanh nghieäp hoaït đoäng hieäu quaû hôn vaø coù khaû naêng traû nôï Ngaân haøng, ngöôïc laïi nhöõng doanh nghieäp chaäm chuyeån đoåi laøm aên khoâng hieäu quaû khoâng coù khaû naêng traû nôï cho ngaân
haøng, ruûi ro cho Ngaân haøng raát lôùn, rieâng đoái vôùi BIDV đeán heát thaùng 06/2005, dö nôï cho vay caùc Toång coâng ty 90-91 khoaûng 31.450 tyû đoàng (chieám khoaûng 42% toång dö nôï, tyû leä naøy khoâng thay đoåi nhieàu so vôùi đaàu naêm), vì vaäy neáu BIDV khoâng coù bieän phaùp giaûm dö nôï đoái vôùi caùc DN naøy trong töông lai seõ gaëp nhieàu ruûi ro. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 50%, trung bình : 42%, ít : 8%).
2.2.1.8 Thay đoåi veà laõi suaát, tyû giaù hoái đoaùi, laïm phaùt, chæ soá giaù caû taêng, nguyeân vaät lieäu đaàu vaøo taêng aûnh höôûng đeán keát quaû kinh doanh cuûa khaùch haøng, khoù khaên taøi chính daãn đeán khoâng coù khaû naêng traû nôï
Dieãn bieán giaù xaêng daàu naêm 2004 taêng, taùc đoäng maïnh đeán chi phí đaàu vaøo cuûa haøng loaït caùc lónh vöïc saûn xuaát kinh doanh, dòch vuï vaø đôøi soáng trong nöôùc, đaëc bieät trong naêm 2004 giaù saét theùp taêng cao, taùc đoäng đeán đeán ngaønh xaây döïng, cô khí, cheá taïo đoùng taøu… nghóa laø laøm taêng chi phí voán đaàu tö cuûa taát caû caùc döï aùn, aûnh höôûng nhieàu nhaát đoái vôùi caùc nhaø thaàu khi kyù hôïp đoàng khoâng đieàu chænh giaù vaät tö khi coù bieán đoäng, haøng loaït caùc coâng ty xaây döïng bò loã vì đaõ kyù hôïp đoàng thi coâng, gaây khoù khaên cho caùc doanh nghieâp xaây laép. Trong naêm 2005 nhaø nöôùc đieàu chænh giaù xaêng daàu, vieäc taêng giaù đoàng nghóa vôùi chi phí taêng, lôïi nhuaän giaûm, nhaát laø caùc doanh nghieäp thuoäc ngaønh đieän, than, xi maêng khoâng đöôïc taêng giaù baùn. Toång coâng ty đieän löïc VN cho bieát đôït taêng giaù xaêng daàu laàn naøy laøm chi phí saûn xuaát đieän trong 06 thaùng cuoái naêm 2005 taêng theâm 209,5 tyû đoàng, Toång coâng ty than VN döï kieán chi phí taêng 103 tyû đoàng, ngaønh xi maêng döï kieán chi phí taêng 10%, vieäc taêng giaù xaêng daàu naøy cuõng aûnh höôûng đeán ngaønh giao thoâng vaän taûi döï kieán taêng 2,82-5,72% giaù thaønh, 0.1-1% đoái vôùi saûn xuaát noâng nghieäp, nuoâi troàng thuûy saûn, đaùnh baét xa bôø 9%. Ñieàu naøy laøm cho caùc doanh nghieäp hoaït đoäng keùm hieäu quaû, aûnh höôûng đeán lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp. Vaø đieàu taát yeáu aûnh höôûng đeán ngaân haøng (1) (nguoàn TBKTSG 7-7-2005).
(Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 50%, trung bình : 42%, ít : 8%).
2.2.1.9 Vaán đeà thoâng tin:
Có thể bạn quan tâm!
-
Rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam Thực trạng và giải pháp phòng ngừa - 2 -
Moâ Hình Tính Đieåm Tín Duïng: Moâ Hình Đieåm Soá Z -
Nguyeân Nhaân Phaùt Sinh Ruûi Ro Tín Duïng Taïi Ngaân Haøng Ñaàu Tö Vaø Phaùt Trieån Vieät Nam -
Do Aùp Löïc Phaûi Hoaøn Thaønh Chæ Tieâu Keá Hoïach Haøng Naêm Đöôïc Giao, Coù Nhöõng Luùc Taêng Tröôûng Quaù Noùng, Chöa Thaät Söï Quan Taâm Đeán Chaát -
Phaàn Lôùn Taøi Saûn Baûo Đaûm Coøn Thieáu Thuû Tuïc Phaùp Lyù Chöa Coù Giaáy Chöùng Nhaän Quyeàn Söû Duïng Đaát Hoaëc Giaáy Chöùng Nhaän Quyeàn Sôõ Höõu -
Hoaøn Thieän Cô Caáu Toå Chöùc Hoaït Đoäng Tín Duïng :
Xem toàn bộ 97 trang tài liệu này.
Heä thoáng thoâng tin vaø thò tröôøng thoâng tin chöa thöïc söï phaùt trieån, soá nguoàn vaø keânh thoâng tin bò haïn cheá, trong khi đoù đoä chính xaùc, tính coâng khai minh baïch cuûa thoâng tin chöa đöôïc đaûm baûo.
Heä thoáng thoâng tin coøn nhieàu haïn cheá, baát caäp aûnh höôûng tôùi coâng taùc quaûn trò đieàu haønh vaø vieäc caäp nhaät thoâng tin phuïc vuï cho coâng taùc thaåm đònh đaùnh giaù khaùch haøng, döï baùo tình hình tín duïng coøn yeáu.
Naém baét thoâng tin toát, đaëc bieät thoâng tin veà doanh nghieäp seõ taïo đieàu kieän cho TCTD coù quyeát đònh cho vay đuùng, giaûm thieåu moät phaàn ruûi ro, giuùp cho ngaân haøng bieát đöôïc nhöõng khoaûn vay coù vaán đeà đeå đaùnh giaù đuùng möùc đoä ruûi ro. Moät trong nhöõng yeáu toá thaønh coâng hay thaát baïi trong kinh doanh chuùng ta phaûi keå đeán vieäc : do baát caân xöùng veà thoâng tin, trong thöïc teá ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam đaõ ban haønh quyeát đònh soá 1117/2004/ QÑ-NHNN ngaøy 08/09/2004 veà vieäc quy cheá hoaït đoäng thoâng tin tín duïng vôùi muïc đích cung caáp thoâng tin lieân quan đeán khaùch haøng veà tình hình quan heä vay voán vaø baûo laõnh, nhöng nhöõng thoâng tin caùc TCTD nhaän đöôïc töø ngaân haøng nhaø nöôùc quaù sô saøi chæ cho bieát hieän khaùch haøng đang coù dö nôï taïi caùc TCTD, tình traïng nôï trong haïn hoaëc quaù haïn, ngoaøi ra khoâng bieáât theâm thoâng tin gì khaùc, phaïm vi cung caáp thoâng tin veà khaùch haøng chæ trong phaïm vi cuøng đòa baøn, khaùc đòa baøn khoâng cung caáp đöôïc. Nguyeân nhaân toaøn boä döõ lieäu đaàu vaøo cuûa khaùch haøng do caùc TCTD khai baùo, neáu khoâng khai baùo khoâng coù soá lieäu cung caáp, vì vaäy soá lieäu thöôøng loãi thôøi, khoâng caäp nhaät thöôøng xuyeân. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 56%, trung bình : 36%, ít : 8%).
2.3.2 Nguyeân nhaân töø phía khaùch haøng vaø đoái taùc cuûa khaùch haøng:
2.3.2.1 Naêng löïc quaûn lyù, naêng löïc taøi chính cuûa caùc doanh nghieäp đaëc bieät laø caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc thuoäc caùc Toång coâng ty coøn yeáu, khaû naêng sinh lôøi ôû möùc thaáp, söùc caïnh tranh haøng hoùa dòch vuï chöa cao, vieäc chieám duïng voán laãn nhau dieãn ra phoå bieán, khoâng tuaân thuû cuûa phaùp luaät daãn đeán gia taêng nôï xaáu.
Caùc doanh nghieäp hoaït đoäng khoâng hieäu quaû, thua loã keùo daøi khoâng theå thanh toaùn caùc khoaûn coâng nôï, nhaát laø nôï vay ngaân haøng. Theo soá lieäu thoáng keâ Vieät Nam đeán cuoái naêm 2003 cuûa caùc DNNN thì toång soá nôï phaûi thu, phaûi traû gaàn 300.000 tyû đoàng, trong đoù khoaûn phaûi traû laø 207.789 tyû đoàng, khoaûn phaûi traû chuû yeáu laø nôï vay Ngaân haøng (chieám 76%), tyû leä lôïi nhuaän treân voán 10.8%. Soá doanh nghieäp kinh doanh coù laõi 77%, vaø 13.5% DN kinh doanh thua loã, trong soá DN laøm aên coù laõi chæ khoaûng 40% DN coù möùc laõi cao hôn laõi suaát huy đoäng cuûa caùc TCTD. Nhö vaäy caùc DN kinh doanh keùm hieäu quaû seõ gaëp khoù khaên trong vieäc traû nôï Ngaân haøng .
Töø cuoái naêm 1999 đeán heát naêm 2002, giaù caø pheâ trong vaø ngoaøi nöôùc lieân tuïc giaûm laøm caùc đôn vò saûn xuaát vaø kinh doanh xuaát nhaäp khaåu maët haøng caø pheâ cuûa Toång coâng ty caø pheâ thua loã lôùn. Khoâng coù khaû naêng thanh toaùn, voán löu đoäng đeå saûn xuaát kinh doanh thöôøng xuyeân thieáu huït, đeå buø đaép caùc khoaûn thieáu huït naøy caùc đôn vò phaûi vay ngaân haøng. Soá loã luyõ keá cuûa toaøn Toång coâng ty đeán 31/12/2003 leân tôùi gaàn 600 tyû đoàng. Ñieàu naøy aûnh höôûng đeán nôï vay cuûa BIDV đeán cuoái naêm 2003 nôï quaù haïn cuûa ngaønh caø pheâ laø : 239 tyû chieám 14% toång dö nôï quaù haïn cuûa BIDV (nguoàn xöû lyù nôï xaáu ôû VN- chöông trình giaûng daïy Fullbright).
Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Boä Giao Thoâng Vaän taûi tính đeán heát thaùng 6/2004 toång soá loã luyõ keá cuûa caùc Doanh nghieäp thuoäc Boä đaõ leân tôùi treân 1.000 tyû
đoàng vaø khoaûn nôï khoù đoøi vaøo khoaûng 400 – 500 tyû đoàng. Taát nhieân, soá lieäu naøy chöa phaûn aùnh chính xaùc taøi chính cuûa caùc Doanh nghieäp. Nhöng töø nhöõng con soá naøy đaõ cho chuùng ta thaáy đöôïc böùc tranh veà taøi chính yeáu keùm cuûa caùc Doanh nghieäp nhaø nöôùc thuoäc Boä Giao Thoâng Vaän Taûi. Tình traïng thua loã, nôï naàn cuûa caùc Doanh nghieäp nguyeân nhaân chính vaãn thuoäc veà yeáu toá chuû quan cuûa cô quan quaûn lyù vaø ngöôøi đieàu haønh DN. Töùc laø coù haøng loaït döï aùn caùc Doanh nghieäp bieát tröôùc laø loã do boû thaàu giaù thaáp hoaëc đaàu tö daøn traûi maø vaãn laøm do đoù daãn đeán hieäu quaû thaáp, laõng phí … Keát quaû treân cuõng phaûn aùnh tình traïng naêng löïc quaûn lyù, đieàu haønh saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc Doanh nghieäp nhaø nöôùc raát yeáu keùm (3) (nguoàn thôøi baùo kinh teá saøi goøn soá 81 ngaøy 25/04/2005). BIDV thieät haïi nhieàu nhaát khi cho vay caùc doanh nghieäp thuoäc Boä giao thoâng vaän taûi ví duï : Cien co 5, Cien co 8, Toång coâng ty Ñöôøng Thuûy, Toång coâng ty CT 6, Toång coâng ty coâng trình giao thoâng1… caùc doanh nghieäp naøy đaõ thaät söï khoù khaên, khaû naêng traû nôï Ngaân haøng raát thaáp. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 70%, trung bình : 26%, ít : 4%).
2.3.2.2 Chöa thöïc söï thay đoåi quan đieåm : hoï xem voán Ngaân haøng laø voán nhaø nöôùc, neáu doanh nghieäp laøm aên khoâng hieäu quaû thì Ngaân haøng chòu vaø Ngaân haøng coù thua loã thì nhaø nöôùc chòu.
Caùch laøm vieäc cuûa caùc nhaø thaàu trong thôøi gian qua laø saün saøng nhaän thaàu vaø thi coâng caùc coâng trình chöa đöôïc pheâ duyeät. Ñaây laø tình traïng raát phoå bieán maø baûn chaát laø cô cheá xin - cho vaø naïn tham nhuõng. Phoå bieán nhaát laø vieäc laõnh đaïo caùc đòa phöông, caùc boä, ngaønh môøi caùc nhaø thaàu thaân thieát đeán, thuyeát phuïc hoï nhaän thaàu caùc coâng trình treân đòa baøn mình, caùc Chuû đaàu tö thuyeát phuïc raèng coâng trình naøy roài seõ đöôïc giaûi ngaân sôùm. Ñeå coù voán thi coâng, nhaø thaàu phaûi vay tieàn ngaân haøng vôùi hy voïng seõ đöôïc chuû đaàu tö thanh toaùn, nhöng khi
coâng trình hoaøn taát, Chuû đaàu tö khoâng coù nguoàn voán thanh toaùn, aûnh höôûng đeán vieäc traû nôï Ngaân haøng.
Theo baùo caùo cuûa Kho baïc Nhaø nöôùc, tính đeán heát ngaøy 31-12-2003, coù tôùi 241 döï aùn nhoùm A, B chöa đöôïc caáp coù thaåm quyeàn pheâ duyeät thieát keá kyõ thuaät vaø toång döï toaùn, nhöng chuû đaàu tö vaãn toå chöùc khôûi coâng vaø đaây laø tình traïng phoå bieán trong nhieàu naêm qua.
Trong naêm 2005 noåi coäm laø “Ñaïi coâng tröôøng ôû Haø Giang” gaàn 200 DN xaây döïng cô baûn laâm vaøo tình traïng phaù saûn do thöïc hieän cô cheá xin cho vaø chæ đònh thaàu maø chöa caên cöù vaøo nguoàn voán đòa phöông huy đoäng đöôïc. Chæ caàn xin đöôïc coâng trình laø caùc doanh nghieäp saün saøng öùng voán tröôùc keå caû baèng caùch vay ngaân haøng. Chính do cô cheá naøy khoâng ít döï aùn môùi đöôïc thoâng qua chuû tröông chöa coù thieát keá kyõ thuaät, DN saün saøng trieån khai xaây döïng tröôùc, hoaøn thaønh thuû tuïc sau. Trong nhöõng tröôøng hôïp naøy đaùng leû Ngaân haøng töø choái khoâng cho vay, nhöng Ngaân haøng nghó raèng tænh seõ coù nguoàn thanh toaùn neân đoàng yù cho caùc doanh nghieäp vay. Theá nhöng cô cheá xin cho khoâng thöïc hieän đöôïc, ngaân saùch Chính phuû roùt veà cho đòa phöông ít khoâng đuû thanh toaùn cho Doanh nghieäp. Haäu quaû Chi nhaùnh Ngaân haøng Ñaàu tö vaø Phaùt Trieån tænh Haø Giang bò nôï quaù haïn toaøn boä đoái vôùi caùc doanh nghieäp xaây laép treân đòa baøn.
2.3.2.3 Ñaàu tö nhieàu lónh vöïc vöôït quaù khaû naêng quaûn lyù cuûa mình (nhaát laø caùc Toång coâng ty), caùc doanh nghieäp tìm moïi caùch đeå chaïy voán - xin voán (nhaát laø voán đaàu tö), nhöng đaàu tö keùm hieäu quaû, cuï theå laø mua thieát bò cuõ, keùm phaåm chaát, coâng ngheä laïc haäu … daãn đeán ruûi ro cho Ngaân haøng.
Ñoái vôùi caùc Toång Coâng Ty nhaø nöôùc, nhu caàu đaàu tö vaø đoåi môùi coâng ngheä đeå thích öùng vôùi söï caïnh tranh trong đieàu kieän hoäi nhaäp, đoøi hoûi phaûi coù moät löôïng voán raát lôùn đeå nhaäp maùy moùc thieát bò vaø coâng ngheä cuõng nhö môû roäng caùc hoaït đoäng kinh doanh hieän taïi. Trong khi Vieät Nam chöa phaùt trieån đöôïc moät
thò tröôøng voán thì döôøng nhö ngaân haøng laø nôi duy nhaát đeå caùc Toång Coâng Ty Nhaø nöôùc tìm kieám caùc nguoàn voán đaàu tö, neáu caùc Doanh Nghieäp treân vay nôï đeå đaàu tö moät caùch đuùng höôùng, coù nghieân cöùu thò tröôøng taát nhieân seõ coù khaû naêng traû nôï ngaân haøng. Tuy nhieân, nôï quaù haïn taïi BIDV do moät soá DNNN khi truùng thaàu thi coâng caùc coâng trình laäp töùc tìm caùch vay voán đeå mua thieát bò thi coâng maø khoâng tính toaùn đeán hieäu quaû cuûa döï aùn khi thi coâng xong coâng trình thieát bò caát vaøo kho, vì khoâng coù coâng trình đeå thi coâng hoaëc nhieàu doanh nghieäp treân thöïc teá đaõ tieán haønh đaàu tö treân cô sôû löïa choïn nhöõng coâng ngheä lac haäu, thieát bò maùy moùc cuõ kyõ khoâng phuø hôïp, khieán voán vay söû duïng khoâng hieäu quaû, khaû naêng traû nôï thaáp, thaäm chí khoâng coù khaû naêng traû nôï nhö nhieàu doanh nghieäp cuûa Toång Coâng Ty cheø, mía đöôøng, xi maêng, daâu taèm tô – đang laø nhöõng vaán đeà böùc xuùc đoái vôùi caùc ngaân haøng khi tieán haønh cho vay. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 70%, trung bình : 26%, ít : 4%).
2.3.2.4 Cung caáp baùo caùo quyeát toaùn haøng naêm chaäm, khoâng chính xaùc, thöôøng che daáu nhöõng khoaûn loã đeå Ngaân haøng tieáp tuïc cho vay, thaäm chí coù nhieàu doanh nghieäp cung caáp baùo caùo quyeát toaùn naêm moãi Ngaân haøng laø moät soá lieäu khaùc, đieàu naøy chæ phaùt hieän ra khi kieåm tra cuûa Hoäi sôû chính.
Söï thieáu trung thöïc cuûa khaùch haøng theå hieän trong baùo caùo taøi chính, baùo caùo keát quaû hoaït đoäng saûn xuaát kinh doanh, đaây laø vaán đeà phöùc taïp đoøi hoûi Ngaân haøng phaûi thu thaäp caùc thoâng tin, naém kyõ khaû naêng taøi chính vaø đaùnh giaù chaéc chaén hieäu quaû cuûa döï aùn hoaëc phöông aùn vay voán, thöïc teá taïi BIDV tình traïng naøy dieãn ra raát phoå bieán, đoái vôùi nhöõng doanh nghieäp naøy khi phaùt sinh nôï khoù đoøi, khoâng coù khaû naêng traû nôï vaø khi Hoäi sôû Chính tieán haønh kieåm tra thì pjaùt hieän baùo caùo quyeát toaùn cuûa DN khoâng trung thöïc. (Theo keát quaû đieàu tra möùc đoä aûnh höôûng cuûa nguyeân nhaân naøy laø : nhieàu : 47%, trung bình : 37%, ít : 16%).
2.3.2.5 Ñoái taùc cuûa khaùch haøng haøng vay khoâng coù khaû naêng taøi chính .
Caùc Boä ngaønh, đòa phöông chöa naâng cao traùch nhieäm trong vieäc pheâ duyeät caùc döï aùn đaàu tö vôùi vieäc đaûm baûo voán cho döï aùn đöôïc pheâ duyeät. Beân caïnh đoù laø tình traïng maát caân đoái ngay töø khi xaây döïng keá hoaïch veà nguoàn voán đaàu tö vaø phaùt trieån, buoâng loûng coâng taùc quaûn lyù đaàu tö vaø xaây döïng, taïm öùng voán traøn lan trong khi caùc tænh thaønh phoá coøn buoâng loûng coâng taùc quaûn lyù đaàu tö vaø xaây döïng, coâng taùc thanh tra veà đaàu tö cuûa caùc đòa phöông cuõng chöa đöôïc chuù yù đuùng möùc daãn đeán nhieàu coâng trình thi coâng vöôït döï toaùn, coâng trình hoaøn thaønh nhöng khoâng coù voán thanh toaùn cho nhaø thaàu, daãn đeán ruûi ro cho ngaân haøng.
Chieám duïng voán, nôï quaù haïn ngaân haøng ngaøy caøng gay gaét aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi đaàu tö phaùt trieån cuõng nhö khaû naêng caân đoái ngaân saùch. Tính đeán naêm 2004 coù gaàn 11.000 tyû đoàng nôï đoïng trong xaây döïng cô baûn khoaûng 66% tieàn nôï naèm ngoaøi keá hoaïch hoaëc vöôït döï toaùn, coøn 34% soá nôï đoïng coøn laïi khoaûng 3.744 tyû đoàng trong đoù do caùc Tænh thaønh nôï 2.844 tyû đoàngï, caùc Boä ngaønh trung öông khoaûng 790 tyû đoàng (Boä Giao thoâng vaän taûi nôï 604 tyû đoàng, Boä Noâng Nghieäp vaø Phaùt trieån noâng thoân 170 tyû đoàng). Caùc đòa phöông coù soá nôï nhieàu nhaát laø Haø Giang, Laïng Sôn, Thaùi nguyeân, Laøo Cai, Yeân Baùi, Bình Thuaän, Tieàn Giang, Beán Tre… Vì vaäy xaûy ra tình traïng caùc Chuû đaàu tö nôï nhaø thaàu khoái löôïng xaây laép coâng trình hoaøn thaønh, nhaø thaàu nôï voán vay Ngaân haøng, nôï thueá, nôï tieàn vaät lieäu XD, nôï löông coâng nhaân, nhaø thaàu chính nôï nhaø thaàu phuï, caùc doanh nghieäp chieám duïng voán laãn nhau. Nguyeân nhaân tình traïng naøy do maát caân đoái giöõa muïc tieâu đaàu tö vaø khaû naêng nguoàn voán hoaøn traû. Cuï theå nhu caàu đaàu tö cuûa caùc đòa phöông raát lôùn, nhaát laø caùc coâng trình keát caáu haï taàng trong khi khaû naêng caân đoái nguoàn voán töø ngaân saùch raát haïn heïp. Thöïc teá nôï taäp trung nhieàu nhaát laø caùc coâng trình döï aùn giao thoâng, thuûy lôïi. Moät maët, do söï caáp baùch phaûi