Bối Cảnh Và Phương Hướng Hoàn Thiện Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản

Công tác đấu thầu chịu tác động từ nhiều yếu tố chủ quan, dẫn đến thiếu tính khách quan, cạnh tranh, minh bạch trong quá trình thực hiện các quy trình, do đó không lựa chọn được nhà thầu có năng lực, tỷ lệ giảm giá chưa cao.

Năng lực, trách nhiệm của một số chủ đầu tư, Ban QLDA chưa cao, nhiều khó khăn, vướng mắc chưa được kịp thời xử lý, tháo gỡ... dẫn đến tiến độ dự án chậm. Đối với nguồn vốn đầu tư còn được kéo dài sang năm 2019, một số chủ đầu tư còn có tư tưởng trùng lại, thiếu quyết liệt trong việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân.

Công tác giám sát thi công ở nhiều công trình bị buông lỏng, phó mặc cho nhà thầu; năng lực của nhiều nhà thầu yếu, không bố trí đúng, đủ cán bộ, máy móc thiết bị, tài chính như cam kết trong hồ sơ dự thầu. Công tác giám sát đầu tư của cộng đồng nhiều nơi làm hình thức hoặc không triển khai đúng quy định.

Trình độ, năng lực của cán bộ làm công tác quản lý đầu tư và xây dựng, quản lý dự án của một số đơn vị cấp huyện, xã còn yếu, chưa cập nhật thường xuyên văn bản, chế độ chính sách mới để triển khai thực hiện; cấp xã chưa tự thẩm tra quyết toán theo phân cấp.

Qua việc nghiên cứu, phân tích và tổng hợp về quản lý đầu tư XDCB từ NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2015 - 2019 vừa qua, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:

Một là, Trên cơ sở đường lối đổi mới của đảng, trong lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành phải luôn luôn nghiêm túc quán triệt đầy đủ, sâu sắc, nắm vững, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; Kịp thời triển khai các nghị quyết, chính sách mới của Trung ương Chủ động vận dụng đúng đắn, sáng tạo, kịp thời triển khai xây dựng các kế hoạch, chương trình, dự án, xác định rõ các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm trong từng thời kỳ cụ thể, lựa chọn đúng khâu đột phá đảm bảo thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.

Xác định tầm nhìn xa cùng với xây dựng quy hoạch đi trước một bước, định vị những nhiệm vụ kinh tế, xã hội, chính trị trước mắt; tổ chức bộ máy gọn nhẹ, có hiệu lực đủ năng lực tiếp nhận điều hành khai thác và phát huy tốt nguồn lực; công

tác cán bộ đảm bảo có tính kế thừa và phát triển đảm bảo đoàn kết, thống nhất trong ý chí và hành động.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 136 trang tài liệu này.

Hai là, Coi trọng hiệu quả và tính bền vững của sự phát triển, gắn phát triển kinh tế với thực hiện các mục tiêu về xã hội và môi trường, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Ba là, Nâng cao năng lực quản lý của các cấp chính quyền, đi đôi với tăng cường phân cấp, ủy quyền, thường xuyên kiểm tra, kiểm điểm, đôn đốc giải quyết công việc tập trung, quyết liệt, sâu sát, cụ thể, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc và giải quyết dứt điểm những bức xúc, khó khăn ngay từ cơ sở, ngay khi mới phát sinh. Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thông thoáng, thu hút các nguồn vốn đầu tư cho phát triển KT - XH của tỉnh.

Bốn là, vốn từ Ngân sách có hạn, đối với các dự án sử dụng vốn NSNN, việc triển khai xây dựng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng cần phải dựa trên khả năng và nguồn lực của ngân sách đầu tư tập trung, tránh tình trạng dàn trải. Đối với từng cấp Ngân sách khi xác định nhu cầu đầu tư cần thiết phải sắp xếp thứ tự ưu tiên đầu tư trên cơ sở có khả năng cân đối được nguồn vốn hoàn thành dứt điểm công trình theo quy định, tránh tình trạng nợ đọng XDCB quá lớn.

Năm là, Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra đối với việc quản lý, triển khai đầu tư XDCB ở các cấp nhằm uốn nắn, chấn chỉnh chủ đầu tư, nhà thầu, cơ quan quản lý thực hiện đúng các quy định của Nhà nước, chỉ đạo điều hành của Tỉnh ủy - HĐND - UBND tỉnh.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Chương 2 đã giới thiệu tổng quan về đặc điểm kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Giang và tình hình thực hiện thu, chi ngân sách và cơ cấu vốn đầu tư XDCB trên địa bàn tỉnh. Chương 2 đã chỉ ra được thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại Bắc Giang; phân tích, đánh giá thực trạng công tác công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN thông qua các tiêu chí đánh giá đối với cơ quan quản lý là Sở Tài chính Bắc Giang bao gồm: Chỉ tiêu thanh toán vốn đầu tư; chỉ tiêu quyết toán vốn đầu tư; chỉ tiêu về công tác thanh tra, giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động của dự án đầu tư đem lại.

Thông qua thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN tại Bắc Giang từ đó đánh giá được những kết quả đạt được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó làm cơ sở cho việc đề xuất giải pháp và kiến nghị ở chương 3.

CHƯƠNG III

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XDCB TỪ NGUỒN VỐN NSNN CỦA TỈNH BẮC GIANG TRONG THỜI GIAN TỚI

3.1. BỐI CẢNH VÀ PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI TỈNH BẮC GIANG THỜI GIAN TỚI

3.1.1. Bối cảnh và một số dự báo liên quan đến quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN đến năm 2025

* Bối cảnh liên quan:

Những năm qua đầu tư công đang được chú ý đặc biệt của nhà nước, chính đầu tư công làm thay đổi cơ cấu KT-XH, kết cấu hạ tầng của đất nước, gia tăng cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế, nâng cao năng lực cho người lao động và tạo ra của cải vật chất cho xã hội. Tuy nhiên để đánh giá hiệu quả của đầu tư công không chỉ dựa trên số lượng kết quả đạt được mà phải dựa vào mối tương quan giữa số vốn bỏ ra và kết quả đạt được. Ở Bắc Giang những năm vừa qua hiệu quả đầu tư công chưa cao điều đó thể hiện ở mức độ khai thác và sử dụng chưa hợp lý nguồn vốn. Nhằm phát huy tốt đầu tư công, tránh tình trạng manh mún, dàn trải Bắc Giang đã bám sát sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và ban hành các văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành kịp thời rà soát lại danh mục dự án đầu tư, điều chỉnh, chuyển đổi hình thức đầu tư hợp lý, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp và tư nhân tích cực tham gia vào lĩnh vực này nhằm hạn chế nguồn NSNN.

Trong bối cảnh hiện nay, nhà nước đang triển khai các bước đi cụ thể nhằm tái cấu trúc nền kinh tế, tái cơ cấu đầu tư công cùng với tái cơ cấu hệ thống ngân hàng đang là những vấn đề cấp thiết. Thực hiện các vấn đề này chúng ta cần phải huy động một lượng vốn đầu tư trong nước và nước ngoài hợp lý để triển khai.

Tái cơ cấu đầu tư trọng tâm là đầu tư công nhằm tập trung đổi mới căn bản cơ chế, cách thức huy động, phân bổ, quản lý và sử dụng vốn đầu tư hợp lý để khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí và những hạn chế trong công tác đầu tư

XDCB thời gian qua. Đồng thời mở rộng tối đa phạm vi và cơ hội cho đầu tư tư nhân, đặc biệt là đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Để triển khai và thực hiện tốt việc tái cơ cấu đầu tư công chúng ta cần phải xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể khi thực hiện phải đảm bảo nguyên tắc nhất quán trong quá trình đầu tư và phải tuân thủ các luật và chú ý tới các vấn đề sau:

- Xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý về đầu tư công, trong đó làm rõ phạm vi xác định các khoản đầu tư công, đảm bảo tính toán các khoản đầu tư công phù hợp.

- Thay đổi định hướng đầu tư công, chuyển hướng tăng đầu tư nhiều cho lĩnh vực xã hội hơn đầu tư kinh tế, trong đó tập trung vào phúc lợi xã hội đặc biệt là y tế, giáo dục, an sinh xã hội. Đầu tư công cần lấy tiêu thức hiệu quả để lựa chọn dự án đầu tư, biết sắp xếp và lựa chọn đầu tư đối với các dự án cần ưu tiên, đồng thời tăng cường năng lực thẩm định dự án đầu tư.

- Phân bổ vốn đầu tư công đảm bảo nguyên tắc và qui trình đặc biệt nhằm cân đối ngân sách và an ninh tài chính quốc gia. Phân bổ vốn đầu tư công cần giảm bớt đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Đầu tư công cần tập trung chủ yếu vào cho xây dựng các công trình công ích. Đồng thời phân bổ vốn cho những dự án đã hoàn thành và hạn chế khởi công các dự án mới trong khi nhiều dự án cũ chưa hoàn thành.

- Nâng cao hiệu quả đầu tư công, trước hết cần xây dựng và ban hành hệ thống tiêu chí đánh giá hiệu quả KT-XH, tác động của dự án công đối với nền kinh tế, cần tuân theo cơ chế đấu thầu công khai, minh bạch đối với dự án công. Đồng thời, tổ chức lại bộ máy cơ quan chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước đối với hoạt động đầu tư công theo hướng nâng cao thẩm quyền và trách nhiệm. Bên cạnh đó, đẩy mạnh cải cách khu vực DNNN hiện nay đang làm ăn chưa có hiệu quả làm giảm tính hiệu quả đầu tư công.

Phấn đấu đến năm 2025, đưa Bắc Giang nằm trong nhóm các tỉnh đứng đầu về chỉ tiêu GDP/người của vùng Trung du và Miền núi phía Bắc và bằng 90 - 95% mức trung bình cả nước.

* Dự báo liên quan đến quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN đến năm 2025

Sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển tỉnh Bắc Giang đã đạt được những kết quả quan trọng. Quy mô, nguồn lực, kết cấu hạ tầng, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế được tăng cường, lực lượng lao động và doanh nhân phát triển, vị thế của tỉnh có bước tiến mới. Những năm tới cần tiếp tục phát huy lợi thế vị trí địa lý của tỉnh Bắc Giang và những thuận lợi cơ bản tạo thế và lực mới để thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh đẩy nhanh CNH, HĐH và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Tuy nhiên, nhìn lại những năm qua đất nước cũng như tỉnh Bắc Giang đang đứng trước những khó khăn, thách thức. Kinh tế thế giới chưa thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng, nhất là cuộc cạnh tranh về kinh tế - thương mại giành giật các nguồn tài nguyên, năng lượng, thị trường, công nghệ, nguồn vốn, nguồn nhân lực chất lượng cao… ngày càng gay gắt giữa các nước. Những vấn đề toàn cầu như an ninh lương thực, an ninh tài chính, an ninh năng lượng, biến đổi khí hậu, nước biển dâng cao, thiên tai, dịch bệnh… sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp gây ảnh hưởng khó khăn cho sự phát triển kinh tế- xã hội.

Những năm tới, cơ hội đối với tỉnh Bắc Giang là rất lớn, nhưng thách thức và khó khăn không nhỏ, đòi hỏi Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bắc Giang phải tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức, đẩy mạnh phát triển kinh tế- xã hội nhanh và bền vững. Trong thời gian tới, với nhiệm vụ trọng tâm tái cấu trúc nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và phát triển tỉnh Bắc Giang sẽ tiếp tục điều chỉnh, triển khai cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH, Quy hoạch vùng Bắc Giang. Tập trung chỉ đạo thực hiện tốt các giải pháp đồng bộ phát triển KT-XH, phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra, trước mắt cần rà soát các công trình đã xây dựng, bố trí vốn hợp lý để triển khai các công trình kết cấu hạ tầng trọng điểm, chỉ đạo quản lý chặt chẽ các công trình đang thi công, cùng với quy trình đổi mới cơ chế chính sách thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước sẽ tạo cho Bắc Giang nguồn vốn đủ mạnh để đầu tư XDCB trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện cho phát triển các ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

Thực tế hoạt động đầu tư từ vốn NSNN cho XDCB ở tỉnh Bắc Giang thời gian qua đã cho thấy tỉnh Bắc Giang tập trung cao độ huy động vốn đáp ứng yêu cầu đầu tư, sử dụng linh hoạt các hình thức đầu tư, khơi dậy và phát động được toàn dân tham gia đầu tư. Kết quả là từ một tỉnh mới tái lập tới nay diện mạo, bức tranh kinh tế đã thay đổi, đã thấy hình ảnh mới, vùng kinh tế rõ rệt. Xu thế phát triển kinh tế của tỉnh tương đối phù hợp với vùng Thủ đô, vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Bắc Giang đã có quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH thành phố Bắc Giang đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 với mục tiêu xây dựng thành phố Bắc Giang là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học của tỉnh, phát triển theo hướng văn minh, bền vững, thân thiện môi trường, nâng cao chất lượng các tiêu chí đô thị loại II và tiệm cận tiêu chuẩn đô thị loại I vào năm 2020; kinh tế thành phố phát triển nhanh, bền vững; chính trị - xã hội ổn định, dân chủ, kỷ cương, đồng thuận; đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao; giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, tạo tiền đề vững chắc để phát triển thành phố ở giai đoạn tiếp theo, xây dựng thành phố đảm bảo được chức năng là vùng động lực cho sự phát triển chung.

3.1.2 Một số phương hướng hoàn thiện quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN đến năm 2025

Vốn đầu tư XDCB từ NSNN có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển cơ sở hạ tầng của tỉnh Bắc Giang. Trong thời gian qua tỉnh đã tìm mọi biện pháp để huy động các nguồn vốn từ NSNN đầu tư cho XDCB. Song sẽ không có hiệu quả nếu như không quản lý các nguồn vốn đó đúng mục đích, đúng đối tượng, tiết kiệm và hiệu quả góp phần chống thất thoát, lãng phí, tiêu cực trong XDCB. Vì vậy trong quá trình quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN cần phải quán triệt những quan điểm, mục tiêu cơ bản sau:

3.1.2.1. Phát triển tạo đột phá trong phát triển kinh tế

a. Phương hướng đột phá trên các lĩnh vực

Trong thời gian từ nay đến năm 2025, để tạo đột phá trong phát triển, cần tập trung phát triển công nghiệp chế biến, trọng tâm là sản xuất, lắp ráp linh kiện điện

tử, hàng may mặc và đa dạng các sản phẩm nông nghiệp trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế. Cụ thể như sau:

Trong sản xuất công nghiệp, tập trung xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách để thu hút nhà đầu tư chiến lược, trọng tâm là nhà đầu tư trong lĩnh vực sản xuất sản phẩm điện tử, cơ khí sử dụng công nghệ sản xuất hiện đại gắn với chuyển giao công nghệ và thu hút nhà đầu tư sản xuất sản phẩm phụ trợ.

Thu hút các dự án sản xuất sản phẩm may mặc, dệt để hình thành hệ thống cung ứng hoàn chỉnh, tạo ra chuỗi giá trị trong sản phẩm dệt may của tỉnh, nâng cao giá trị gia tăng.

Trong sản xuất nông nghiệp, phát triển dựa trên các lợi thế của tỉnh để cung cấp sản phẩm cho thị trường Hà Nội, Bắc Giang và một số tỉnh trong khu vực với các sản phẩm cây ăn quả, chăn nuôi (gà, lợn) và phát triển sản xuất lâm nghiệp, trong đó, nhà nước có vai trò hỗ trợ tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định; doanh nghiệp và nông dân thực hiện sản xuất theo hướng hàng hóa gắn với chế biến sâu các sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đầu tư xây dựng các trung tâm giống chất lượng cao với các giống như gà, lợn, lạc, khoai tây, thủy sản... để cung cấp cho nhu cầu trong tỉnh và một số tỉnh trong khu vực, hướng tới xây dựng tỉnh Bắc Giang trở thành trung tâm cung cấp các loại giống cây, con cho khu vực và cả nước.

Trong lĩnh vực dịch vụ, ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng để phát triển dịch vụ, du lịch, trọng tâm là du lịch sinh thái, văn hóa tâm linh Tây Yên Tử, du lịch văn hóa, lịch sử gắn với các điểm di tích, tạo tiền đề cho phát triển lĩnh vực dịch vụ trong giai đoạn sau.

b. Khâu đột phá

Trên cơ sở tiềm năng, lợi thế, cơ hội và thách thức, thực trạng kinh tế của tỉnh và phương hướng phát triển kinh tế của tỉnh trong thời gian tới, Bắc Giang xác định cần thực hiện tốt 3 khâu đột phá gồm:

- Cải cách thể chế, ban hành cơ chế, chính sách, cải cách hành chính và chỉ đạo, điều hành.