Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1: Số lượng du khách đến Đà Lạt giai đoạn 2014 - 2018 48

Biểu đồ 2.2: Cơ cấu doanh thu du lịch Đà Lạt giai đoạn 2014 -2018 49

Biểu đồ 2.3: Cơ cấu trình độ lao động ngành du lịch Đà Lạt năm 2018 51

Bảng 2.4: Số lượng doanh nghiệp du lịch tại Đà Lạt giai đoạn 2014 - 2018 52

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trong những năm qua, ngành du lịch Việt Nam đã có những đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đang ngày càng khẳng định vị trí, vai trò của mình trong nền kinh tế quốc dân. Đồng thời, trong bối cảnh của nền kinh tế thị trường đang mở cửa và hội nhập quốc tế; ngành du lịch cũng đứng trước những thách thức to lớn, đòi hỏi phải có sự đổi mới, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước (QLNN) đối với ngành này để ngành du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế “mũi nhọn”.

Đà Lạt là thành phố thuộc tỉnh Lâm Đồng với hơn 120 năm hình thành và phát triển có nhiều lợi thế về khí hậu, tài nguyên và nhiều tiềm năng về phát triển du lịch, nhất là các loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng núi và tham quan thắng cảnh. Trong những năm qua, ngành du lịch thành phố Đà Lạt đã phát triển khá nhanh, chính quyền thành phố đã có nhiều biện pháp thúc đẩy phát triển du lịch, hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý du lịch, tạo lập môi trường, điều kiện thuận lợi cho các chủ thể kinh doanh du lịch. Nhờ đó, hoạt động du lịch trên địa bàn đã có những bước khởi sắc và đạt được một số thành tựu quan trọng. Các sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng, doanh thu du lịch và lượt khách lưu trú ngày càng tăng, góp phần làm cho tỉ trọng ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của thành phố ngày càng cao và xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế của thành phố ngày càng rõ nét.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 129 trang tài liệu này.

Tuy nhiên cũng như các ngành kinh tế khác, ngành du lịch Đà Lạt vẫn phát triển chưa xứng với tiềm năng lợi thế so sánh vốn có của địa phương như thiếu tầm nhìn tổng thể về phát triển du lịch nên sản phẩm du lịch còn đơn điệu, trùng lặp, kém hấp dẫn và không thể hiện được tính đặc thù. Quản lý và quy hoạch du lịch chưa hiệu quả, vấn đề liên kết phát triển du lịch chưa được chú ý. Ngoài ra, còn hạn chế, yếu kém về kết cấu hạ tầng kỹ thuật du lịch, đội ngũ nhân lực du lịch, năng lực xúc tiến quảng bá du lịch và thiếu sự ổn định về tổ chức bộ máy QLNN trong lĩnh vực du lịch, nhiều di tích lịch sử - văn hóa - cách mạng đang trong tình trạng xuống cấp chưa được tu bổ, tôn tạo lại. Bên cạnh đó, so với tiềm năng, lợi thế so sánh vốn có thì sự phát triển du lịch thành phố Đà Lạt vẫn chưa tương xứng, số

ngày lưu trú bình quân và chi tiêu của du khách còn thấp, khách quốc tế đến Đà Lạt chưa nhiều. Nguyên nhân chủ yếu là do công tác xây dựng và thực hiện các văn bản QLNN và các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển du lịch còn chưa tốt; tổ chức bộ máy và nhân sự QLNN về du lịch còn nhiều bất cập; công tác thanh tra, kiểm tra chưa được thực hiện tốt…

Với mong muốn cho du lịch Đà Lạt ngày càng phát triển, phát huy tối đa tiềm năng du lịch, đồng thời giải quyết phần nào những bất cập trong hoạt động QLNN đối với du lịch trên địa bàn thành phố, để ngành du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế động lực trong tương lai gần, đồng thời thúc đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, học viên chọn đề tài: "Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng" làm nhiệm vụ nghiên cứu cho đề tài Luận văn Cao học Quản lý công của mình với mong muốn làm rõ những ưu điểm để phát huy, đề ra những giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm hoàn thiện hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt.

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn

Liên quan đến vấn đề QLNN về du lịch nói chung đã và đang được các nhà quản lý, các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu, thể hiện trên các công trình cụ thể sau đây:

- Về Đề tài khoa học, Dự án:

1) Cơ sở khoa học và giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Việt Nam, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước (2000) của Phạm Trung Lương, tập trung hệ thống hoá các vấn đề lý luận về phát triển du lịch bền vững; xác định những vấn đề cơ bản đặt ra đối với phát triển du lịch bền vững thông qua phân tích thực trạng phát triển du lịch từ năm 1992 đến nay; xác định hoàn thiện QLNN đối với du lịch là giải pháp căn bản để giải quyết các vấn đề đặt ra đối với phát triển du lịch đồng thời đề xuất mô hình phát triển du lịch bền vững ở khu vực cụ thể.

2) Hiện trạng và giải pháp phát triển các khu du lịch biển quốc gia tại vùng du lịch Bắc Trung Bộ, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ (2011) do Viện nghiên cứu và phát triển du lịch chủ trì, TS. Nguyễn Thu Hạnh chủ nhiệm. Các tác giả của đề tài đã tập trung nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận về du lịch biển và phát triển khu

du lịch biển quốc gia; đồng thời đã tập trung nghiên cứu vai trò quản lý của nhà nước trong phát triển các khu du lịch biển quốc gia. Tuy nhiên, đề tài chỉ tập trung vào việc phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp đối với một loại hình du lịch là biển, nên cần có nhiều vấn đề cần nghiên cứu thêm.

3) Nghiên cứu, đánh giá tổng hợp tài nguyên du lịch, hoạch định không gian và đề xuất các giải pháp phát triển du lịch ở Tây Nguyên, Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước (2015) của Viện Hàn lâm và Khoa học công nghệ Việt Nam, GS. TS. Trương Quang Hải chủ nhiệm. Đề tài đã đánh giá tổng hợp các di sản thiên nhiên, tài nguyên du lịch ở Tây Nguyên; đánh giá hiện trạng, dự báo được xu thế phát triển du lịch và đánh giá tác động đến kinh tế - xã hội và môi trường vùng Tây Nguyên; xây dựng được luận cứ khoa học và hoạch định không gian phát triển du lịch vùng Tây Nguyên cũng như đề xuất được các giải pháp phát triển du lịch bền vững ở Tây Nguyên, trong đó có các giải pháp về QLNN. Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài là rộng (trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên) nên các giải pháp đưa ra mang tính tổng quát khá cao, cần cụ thể hóa cho phù hợp với từng địa phương cụ thể.

- Về Luận án, Luận văn:

4) Quản lý nhà nước bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch ở Việt Nam hiện nay, Trịnh Đăng Thanh (2004), Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận án đã đưa ra cơ sở lý luận về sự cần thiết phải QLNNbằng pháp luật đối với hoạt động du lịch; phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN bằng pháp luật đối với hoạt động du lịch trước yêu cầu mới. Tuy nhiên, vì phạm vi nghiên cứu rộng nên các giải pháp tác giả đề xuất vẫn còn mang tính phổ quát, chưa đi sâu vào từng địa phương nói riêng.

5) Quản lý nhà nước đối với hoạt động thương mại, du lịch tỉnh Sơn La trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, Nguyễn Minh Đức (2007), Luận án Tiến sĩ Kinh tế, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh. Đây là một công trình nghiên cứu QLNN đối với hoạt động thương mại, du lịch ở một địa phương cụ thể. Luận án đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm làm rõ chức

năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm góp phần đổi mới và nâng cao trình độ QLNN về thương mại, du lịch ở tỉnh Sơn La. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu QLNN đối với cả hoạt động thương mại, du lịch tại một địa phương là tỉnh Sơn La, có điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội, văn hóa, tiềm năng phát triển du lịch khác nhiều so với địa phương mà đề tài học viên đang nghiên cứu, do đó cần phải làm rõ thêm nhiều vấn đề.

6) Hoàn thiện quản lý nhà nước đối với cơ sở hạ tầng đô thị du lịch Việt Nam, Hồ Đức Phớc (2010), Luận án Tiến sĩ Kinh tế, Đại học Kinh tế Quốc dân. Luận án đã luận giải một số cơ sở khoa học của QLNN trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng đô thị du lịch; phân tích và đánh giá thực trạng QLNN trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng đô thị du lịch Việt Nam; đề xuất các giải pháp hoàn thiện QLNN trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng cho các đô thị Việt Nam. Tuy nhiên Luận án chỉ đề cập đến một phần nhỏ trong QLNN về du lịch, đó là nội dung QLNN đối với cơ sở hạ tầng đô thị du lịch, nên có nhiều vấn đề cần nghiên cứu thêm cho hoàn thiện.

7) Quản lý nhà nước địa phương đối với phát triển du lịch bền vững tại một số tỉnh miền Trung Việt Nam, Nguyễn Hoàng Tứ (2016), Luận án Tiến sĩ Quản lý kinh tế, Đại học Thương mại. Luận án làm rõ những vấn đề lý luận QLNN đối với phát triển du lịch bền vững, phân tích thực trạng QLNN địa phương đối với phát triển du lịch bền vững tại một số tỉnh miền Trung, đồng thời nêu rõ quan điểm, mục tiêu, định hướng, phương hướng hoàn thiện và giải pháp chủ yếu để phát triển du lịch miền Trung trở thành ngành kinh tế động lực. Tuy nhiên, giới hạn về không gian nghiên cứu của đề tài là khá rộng, đồng thời lại đi sâu nghiên cứu về phát triển du lịch bền vững, vì vậy cần phải nghiên cứu làm rõ thêm các giải pháp về QLNN nói chung với một địa phương cụ thể.

8) Tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh lữ hành của ngành du lịch tỉnh Quảng Ninh, Lê Long (2012), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học kinh tế và Quản trị kinh doanh, Đại học Thái nguyên. Đây là công trình nghiên cứu QLNN đối với hoạt động kinh doanh lữ hành ở một địa phương cụ thể. Luận văn đã phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn nhằm làm rõ chức năng, nhiệm vụ; đề xuất quan điểm và giải pháp nhằm góp phần đổi mới và nâng cao

trình độ QLNN về hoạt động kinh doanh lữ hành ở tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu QLNN đối với hoạt động kinh doanh lữ hành ở Quảng Ninh, khác với việc QLNN về du lịch nói chung của một địa phương cụ thể.

9) Quản lý nhà nước về du lịch tại huyện đảo Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, Nguyễn Thị Thùy (2013), Luận văn Thạc sĩ Du lịch, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã phân tích được đặc điểm, vai trò của ngành du lịch trong giai đoạn đầu phát triển nền kinh tế thị trường, đánh giá thực trạng QLNN về du lịch nói chung và đề xuất những giải pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu lực QLNN về du lịch. Tuy nhiên, tác giả chỉ nghiên cứu vấn đề về du lịch ở một huyện đảo nhỏ, có điều kiện và lợi thế du lịch hoàn toàn khác biệt so với Đà Lạt.

Như vậy, đã có khá nhiều đề tài nghiên cứu QLNN đối với du lịch trên các khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, chưa có một công trình nào đánh giá một cách đầy đủ về QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Khi thực hiện đề tài “Quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng”, tác giả có kế thừa kết quả nghiên cứu của các công trình trước đó nhưng đề tài này có nội dung mới và không trùng lắp với các công trình khoa học đã công bố trước đây.

3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

3.1. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn này là nghiên cứu cơ sở lý luận QLNN về du lịch trên địa bàn cấp huyện; làm rõ những ưu điểm, những hạn chế, tìm ra nguyên nhân yếu kém, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, đề tài tập trung giải quyết một số nhiệm vụ chủ yếu sau đây:

- Xây dựng khung lý thuyết dựa trên việc hệ thống hóa những vấn đề lý luận và pháp lý QLNN về du lịch trên địa bàn cấp huyện.

- Tiến hành đánh giá thực trạng QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà

Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

- Đề xuất những giải pháp để hoàn thiện QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt.

4.2. Phạm vi nghiên cứu

- Về nội dung: tập trung nghiên cứu về thể chế, các chủ trương, chính sách và phương pháp, công cụ QLNN về hoạt động du lịch.

- Về không gian: thành phố Đà Lạt thuộc tỉnh Lâm Đồng.

- Về thời gian: từ năm 2014 đến 2018.

5. Phương pháp nghiên cứu

Để nghiên cứu đề tài này, tác giả tiếp cận đối tượng nghiên cứu bằng phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, lấy học thuyết Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh cùng các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về nhà nước và pháp luật làm cơ sở phương pháp luận.

Để giải quyết các vấn đề cụ thể, các phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành đều được sử dụng như:

- Phương pháp khảo sát tài liệu thứ cấp: tác giả sử dụng phương pháp này để nghiên cứu hệ thống văn bản QLNN về du lịch, nghiên cứu các báo cáo của các cơ quan có thẩm quyền và các công trình khoa học, đề tài, đề án, bài báo khoa học có liên quan đã công bố; từ đó tác giả thực hiện việc đối chiếu, tham khảo số liệu, phục vụ cho việc giải quyết các vấn đề mà đề tài đặt ra

- Phương pháp phân tích: phương pháp này được tác giả sử dụng để xem xét, đánh giá một cách cụ thể hoạt động QLNN về du lịch. Theo đó, phương pháp này được sử dụng để phân tích cơ sở lý luận và pháp lý của hoạt động QLNN về du lịch, đánh giá và phân tích làm rõ thực trạng hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, xác định rõ được những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế.

- Phương pháp tổng hợp: tác giả sử dụng phương pháp này để khái quát nội

dung của từng vấn đề trong luận văn, rút ra được những nhận xét, kết luận mang tính tổng quan, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt.

Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp thống kê, so sánh… Các phương pháp nghiên cứu này được sử dụng kết hợp với nhau nhằm mục đích đảm bảo cho nội dung nghiên cứu của luận văn vừa có ý nghĩa lý luận vừa mang ý nghĩa thực tiễn và khoa học.

6. Kết quả và tính ứng dụng của đề tài

Đề tài đã tập hợp, hệ thống hóa cơ sở lý luận về QLNN về du lịch trên địa bàn cấp huyện, đánh giá thực trạng hoạt động QLNN về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, qua đó chỉ ra những ưu điểm, hạn chế và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hoạt động này.

Luận văn có thể là tài liệu tham khảo cho những CBCC trực tiếp tham gia QLNN về du lịch tại địa bàn cấp huyện, các nhà lãnh đạo, quản lý các cấp. Kết quả nghiên cứu đề tài là nguồn tư liệu có thể tham khảo phục vụ cho sinh viên, học viên, các nhà khoa học quản lý trong quá trình nghiên cứu về QLNN về du lịch tại các cấp chính quyền khác nhau.

7. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục, tài liệu tham khảo, nội dung chính của luận văn được bố cục thành 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn cấp huyện.

Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

Chương 3. Phương hướng và các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.