Các Biện Pháp Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Cho Người Lớn Ở Các Trung Tâm

Kết luận chương 2

Trong điều kiện đổi mới TTGDNN - GDTX để đáp ứng yêu cầu xã hội, quá trình dạy học phải được đổi mới. Do đó, trong giai đoạn hiện nay, việc quản lí hoạt động của TTGDNN - GDTX cần đặt trọng tâm vào quản lí đổi mới hoạt động dạy học, nâng cao chất lượng dạy học. Đây là vấn đề có tính thời sự và cấp thiết đối với mọi loại hình nhà trường nói chung và TTGDNN - GDTX nói riêng.

Kết quả khảo sát cho thấy về quản lý hoạt động dạy học cho người lớn tại TTGDNN - GDTX cấp huyện tỉnh Cao Bằng phân tích trên các yếu tố cốt lõi về 1). Thực trạng hoạt động dạy học cho người lớn; 2) Thực trạng quản lý hoạt động dạy học cho người lớn tại TTGDNN - GDTX cấp huyện tỉnh Cao Bằng. Đặc biệt luận văn phân tích các yếu tố cốt lõi về: Thực trạng về quản lý xây dựng nội dung, chương trình dạy học; Thực trạng về tổ chức hoạt động dạy của giáo viên trong đó đi sâu vào phân tích: Thực trạng chỉ đạo phân công giảng dạy cho giáo viên; Thực trạng chỉ đạo phân công giảng dạy cho giáo viên; Thực trạng quản lý nền nếp giờ dạy trên lớp của giáo viên và Thực trạng về tổ chức hoạt động học của học viên...Kết quả khảo sát cho thấy, thực trạng quản lý dạy học cho người lớn tại TTGDNN - GDTX cấp huyện tỉnh Cao Bằng còn hạn chế về: nhận thức; Cơ cấu, số lượng, năng lực đội ngũ GV còn bấp cập bên cạnh đó phương pháp, hình thức dạy học còn nghèo nàn; hoạt động học của học viên còn thụ động, chưa đúng với nhu cầu của người học đặc biệt cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và các yếu tố đảm bảo cho hoạt động dạy học chưa đáp ứng...

Để tiếp tục kiện toàn, nâng cao chất lượng dạy học nói chung và HĐDH tại TTGDNN - GDTX cấp huyện tỉnh Cao Bằng thì việc khắc phục những tồn tại hạn chế này là yêu cầu cấp thiết đề ra với các cấp quản lý, với các cán bộ nhà trường. Trong Chương 3 của luận văn này, tác giả sẽ trình bày nghiên cứu đề xuất những giải pháp cụ thể để khắc phục những tồn tại, hạn chế đã phân tích.

Chương 3

CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

CHO NGƯỜI LỚN Ở CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC NGHỀ NGHIỆP - GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN TỈNH CAO BẰNG

3.1. Nguyên tác xây dựng biện pháp

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 128 trang tài liệu này.

Mỗi TTGDNN - GDTX mang một đặc thù riêng biệt, có những điểm mạnh hay tồn tại không giống nhau. Việc xây dựng các biện pháp quản lý dạy học ở Trung tâm GDNN-GDTX phải dựa trên cơ sở thực tiễn. Mỗi trung tâm đều có điều kiện vật chất, khả năng tài chính, nguồn nhân lực nhất định, khả năng và trình độ của học viên, đều có thực trạng dạy học và quản lý dạy học đạt ở mức độ khác nhau trong thực tiễn. Vì thế, các biện pháp quản lý dạy học đề xuất phải là những biện pháp phù hợp và xuất phát từ điều kiện hiện có, nhu cầu thực tiễn để giải quyết được những khó khăn trở ngại hiện nay.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa

Nguyên tắc này đòi hỏi nhà nghiên cứu khi đề xuất những biện pháp quản lý dạy học mới phải kế thừa được những biện pháp đang thực hiện đặc biệt là những điểm mạnh của các biện pháp đồng thời điều chỉnh bổ sung, phát triển và làm cho các biện pháp đó ngày càng phát triển và hoàn thiện.

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống

Giáo dục đào tạo của Trung tâm GDNN-GDTX luôn gắn liền với mục tiêu GD&ĐT chung của toàn ngành và đáp ứng kịp thời nhu cầu của toàn xã hội. Xuất phát từ yêu cầu đòi hỏi ngày càng cao của xã hội về chất lượng giáo dục đào tạo, nhiệm vụ cấp thiết cho các Trung tâm GDNN-GDTX cần có những biện pháp quản lý dạy học phải tính đến các yếu tố ĐNGV, đặc điểm của học viên, cơ sở vật chất, các thành tố, các nội dung của từng quá trình nhằm hướng đến các biện pháp có hệ thống rõ ràng và có hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, chất lượng dạy học góp phần thực hiện tốt mục tiêu giáo dục, mục tiêu dạy học, trên cơ sở đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước xây dựng xã hội học tập. Mọi hoạt động của trung tâm đều nằm trong hệ thống chung, có quan hệ chặt chẽ với nhau, cụ thể trong một hệ thống bao

gồm đội ngũ lãnh đạo, các phòng ban chức năng, cán bộ quản lý đến đội ngũ giáo viên giảng dạy và đặc thù học viên. Hệ thống này phải xác định được đặc thù riêng, thực trạng hoạt động dạy học. Được xây dựng trên mối tương quan hệ thống thì các biện pháp đề xuất mới phù hợp, đồng bộ và có tính khả thi.

3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động dạy học cho người lớn ở các Trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện, tỉnh Cao Bằng

3.2.1. Xây dựng kế hoạch dạy học phù hợp với đối tượng học viên và điều kiện cụ thể của trung tâm

a) Mục tiêu biện pháp

Kế hoạch là cương lĩnh hành động của một tổ chức. Để đạt mục tiêu trên trong dự kiến, kế hoạch được xem như một công cụ quản lý, kế hoạch tạo điều kiện cho người quản lý kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động của các cá nhân và tập thể trong tổ chức của người quản lý. Như vậy, quản lý kế hoạch là thực hiện chức năng của các nhà quản lý.

Vì vậy, giám đốc trung tâm cần chỉ đạo xây dựng kế hoạch dạy học của TTCM và GV là làm cho hoạt động dạy học theo định hướng để đạt được mục tiêu đặc biệt kế hoạch dạy dựa trên đặc điểm người học tại Trung tâm. Vì kế hoạch dạy học là kim chỉ nam, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình hoạt động của tổ chức trong thời gian thực hiện mục tiêu của kế hoạch.

b) Nội dung và cách tiến hành

Kế hoạch dạy học được thể hiện mục tiêu, nội dung, chương trình...dạy học. Vì vậy hướng dẫn GV xây dựng kế hoạch có vai trò quyết định đến việc thực hiện kế hoạch dạy học của trung tâm. Kế hoạch dạy học của GV là kế hoạch bộ phận trong kế hoạch tổng thể năm học của trung tâm, nhưng đồng thời lại mang đặc thù riêng của từng môn học, khối lớp. Vì vậy, kế hoạch dạy học theo hướng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phải đảm bảo được những yêu cầu sau đây:

- Phải thể hiện và cụ thể hóa được chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, Bộ, Sở, và Trung tâm GDNN - GDTX về hoạt động dạy học.

- Phải phù hợp với tình hình thực tế, đặc thù của từng bộ môn, khối lớp.

- Phải cụ thể rõ ràng về các mục tiêu dạy học, thời gian thực hiện, và các mục tiêu đề ra phải có tính khả thi, thực tiễn. Do vậy, ngay từ đầu năm học lãnh

đạo các trung tâm phải trực tiếp chỉ đạo các tổ CM cùng GV xây dựng kế hoạch dạy học. Kế hoạch xây dựng phải tuần tự từng bước, không nôn nóng, đốt cháy giai đoạn.

* Quản lý nội dung chương trình đúng, đủ:

Hiểu được nguyên tắc, cấu tạo chương trình giáo dục của Trung tâm GDNN

- GDTX và phạm vi kiến thức của chúng.

Thống nhất giữa tổ chuyên môn và giáo viên về mục đích yêu cầu của môn học (yêu cầu về tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thái độ, hành vi); hệ thống các năng lực cơ bản cần hình thành và nội dung môn học (các phần, chương, bài).

Có kế hoạch thời gian: Số thiết dành cho từng phần, từng chương, từng bài cũng như số tiết dành cho ôn tập, thực hành, kiểm tra…

Tổ trưởng chuyên môn nắm vững phương pháp và hình thức dạy học đặc trưng của bộ môn chương trình, từ đó mà có kế hoạch chuẩn bị phương tiện dạy học cho đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục căn bản và toàn diện giáo dục.

- Thảo luận, bàn bạc những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn giảng dạy đối tượng HS là người lớn tuổi của những năm học trước và những vấn đề đổi mới trong chương trình dạy học để thống nhất thực hiện.

* Quản lý thực hiện kế hoạch để đạt chất lượng dạy học, giám đốc trung tâm GDNN- GDTX cần thực hiện các kế hoạch sau:

- Kế hoạch phân công cho GV.

- Kế hoạch kiểm tra chuyên đề; kế hoạch thao giảng, hội giảng; kế hoạch bồi dưỡng HV giỏi, phụ đạo HV yếu kém; kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn GV; kế hoạch tăng cường trang thiết bị dạy học.

- Kế hoạch dự phòng, bổ sung điều chỉnh kế hoạch trước đây khi cần thiết (không làm thay đổi mục tiêu mà lại phù hợp tình hình thực tế thời điểm đó).

Khảo sát nhu cầu và xây dựng, hoàn thiện nội dung chương trình dạy học phù hợp với thực tiễn xã hội (địa phương).

Biện pháp nhằm tạo sự phù hợp giữa người học và chuyên ngành học, vận dụng được vào thực tế, tạo điều kiện cho người dạy xây dựng nội dung chương trình dạy học và dạy sát đối tượng và tôn trọng người học. Tạo điều kiện cho người học được học tập phù hợp với mong muốn nguyện vọng và năng lực đáp

ứng nhu cầu “cần gì học nấy”. Tạo điều kiện cho người học chớp thời cơ, cơ hội học tập, học tập suốt đời. Để thực hiện biện pháp này Ban giám đốc trung tâm cần thực hiện một số công việc:

Phối hợp với trung tâm học tập cộng đồng khảo sát nhu cầu của địa phương trên cơ sở đó xây dựng nội dung chương trình dạy học phù hợp với thực tiễn xã hội (địa phương) và đa dạng hóa các loại hình học tập.

Khảo sát nhu cầu xã hội bao gồm: nhu cầu của nhà nước (tỉnh, huyện), nhu cầu của thị trường lao động, của các cơ sở sử dụng lao động trong huyện và tỉnh; nhu cầu của từng cá nhân, từng người học.

Xác định nhu cầu học tập của xã hội nhằm các mục tiêu: Xác định phạm vi các loại ngành nghề và trình độ cần được dạy học; xác định được chuẩn đầu ra của các chương trình dạy học để dạy học đáp ứng nhu cầu xã hội trong từng giai đoạn; xác định các hình thức dạy học phù hợp và hiệu quả.

Giám đốc trung tâm cần căn cứ vào nhu cầu của người dân, sắp xếp nội dung chương trình và lên kế hoạch cụ thể cho từng chuyên đề, lĩnh vực đáp ứng nhu cầu của nhân dân nhằm nâng cao dân trí phát triển kinh tế địa phương.

Nội dung chương trình dạy và học ở Trung tâm GDNN-GDTX bao gồm:Các chương trình dạy học cho lớp đào tạo bồi dưỡng cử nhân.Các chương trình dạy học thí điểm.Các chương trình dạy ngoại ngữ và tin học.Các chương trình dạy nghề phổ thông theo chuyên đề.

Nội dung các chương trình trên vừa phải đảm bảo “phần cứng” trong chương trình bắt buộc và đã được đăng ký với Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT Cao Bằng; Sở LĐ, TB&XH Cao Bằng; còn có “phần mềm” cần được xây dựng cho phù hợp với nhu cầu xã hội ở từng địa phương, nhu cầu người học và yêu cầu của các ngành nghề truyền thống. Làm được công việc này vừa đáp ứng được nhu cầu người học, nhu cầu thực tiễn địa phương tạo được công ăn việc làm cho người lao động đồng thời gìn giữ được các bản sắc riêng trong các ngành nghề truyền thống của địa phương.

c) Điều kiện thực hiện biện pháp

Trong công tác quản lý, Giám đốc trung tâm GDNN - GDTX phải mạnh dạn trao quyền tự chủ và tạo điều kiện thuận lợi nhất, cao nhất (kể cả vật chất lẫn

tinh thần, cả về thời gian lẫn các phương tiện, điều kiện) để tổ trưởng chuyên môn cùng giáo viên chủ động trong công việc thực hiện nhiệm vụ của mình, nhất là hoạt động xây dựng kế hoạch dạy học.

Giám đốc trung tâm GDNN - GDTX phải có kế hoạch kiểm tra kế hoạch dạy học trước khi triển khai dạy học.

Giám đốc trung tâm GDNN - GDTX phải có kế hoạch đầu tư CSVC, trang thiết bị phục vụ cho dạy học, dõi kế hoạch này thường xuyên, thực hiện được theo tiến độ đề ra.

Giám đốc trung tâm cần tiến hành khảo sát nhu cầu người học trước khi lập kế hoạch dạy học.

3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng nâng cao chất lượng giáo viên đảm bảo yêu cầu dạy học

a) Mục tiêu của biện pháp

Biện pháp này nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cơ bản của dạy học là người giáo viên ở trung tâm để đảm bảo nguồn lực cho dạy học ở trung tâm.

b) Nội dung và cách thức thực hiện

Để thực hiện mục đích trên, Giám đốc trung tâm thực hiện các công việc sau:

Xây dựng được chiến lược phát triển đội ngũ phù hợp với chiến lược phát triển của đơn vị từ đó sẽ triển khai kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ đội ngũ hàng năm. Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học hàng năm của đơn vị cần chỉ rõ nội dung và nhiệm vụ bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ.

Nghiên cứu kỹ và phổ biến, triển khai các văn bản một cách kịp thời đến đội ngũ cán bộ, giáo viên trung tâm về các kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ đội ngũ của các Sở, của ngành. Chỉ ra các yêu cầu, các nội dung và hình thức bồi dưỡng đối với từng giáo viên.

Tăng cường quản lý chất lượng sinh hoạt của các tổ, nhóm chuyên môn. Tạo được thói quen rút kinh nghiệm nghiêm túc sau mỗi tiết dạy chỉ ra được mặt mạnh, mặt yếu của người dạy để rút kinh nghiệm cho người dạy lẫn người dự. Phân cấp quản lý cho các tổ chuyên môn, phát huy vai trò chủ động, tự quản, sáng tạo của tổ chuyên môn.

Tạo điều kiện thuận lợi để cán bộ, giáo viên đều tham gia học bồi dưỡng hè trực tiếp do Sở Giáo dục và đào tạo mở, đồng thời cử giáo viên tham gia đầy đủ các lớp chuyên đề hội thảo về chuyên môn được triển khai trong năm học đây là điều kiện thuận lợi để giáo viên trao đổi học tập kinh nghiệm ở môi trường rộng và có kế hoạch cho cán bộ quản lý và giáo viên được tiếp tục theo học trình độ thạc sỹ các chuyên ngành theo yêu cầu của trung tâm.

Hợp tác với các Trung tâm Tin học, các chuyên gia công nghệ thông tin giúp đỡ trung tâm chuyển giao công nghệ, cung cấp các phần mềm hữu ích phục vụ hoạt động dạy và học.

c) Điều kiện thực hiện biện pháp

Giám đốc trung tâm GDNN - GDTX phải tạo điều kiện về vật chất, để tổ chức các hoạt động chuyên môn và cử các cá nhân được đi học để bồi dưỡng nâng cao trình độ huyên môn nghiệp vụ.

3.2.3. Đổi mới phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với đối tượng người học và điều kiện địa phương tại Trung tâm GDTX - GDNN cấp huyện

a) Mục tiêu biện pháp

Mục đích của biện pháp nhằm tạo ra sự phù hợp, sự đáp ứng yêu cầu dạy học của đối tượng người học. Từ đó tạo ra chất lượng dạy học ở trung tâm và hình thành ở người học phương pháp tự học để học tập suốt đời.

b) Nội dung và cách hiện biện pháp

Hoàn thiện mạng lưới Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên với các hình thức học tập, thực hành phong phú, linh hoạt, coi trọng tự học và giáo dục từ xa.

Theo tinh thần của đổi mới giáo dục hiện nay thì để nâng cao chất lượng dạy học việc cốt tử là đổi mới phương pháp dạy học, đặc biệt với bản chất của xã hội học tập tạo điều kiện, cơ hội cho người học tập suốt đời thì cần thiết trang bị cho người học tính tự chủ, chủ động lĩnh hội tri thức và kĩ năng học tập muốn vậy dạy học ở trung tâm phải đổi mới phương pháp dạy học theo hướng lấy người học làm trung tâm. Chỉ có như vậy chất lượng dạy học mới được nâng cao.

Thực hiện nội dung chỉ đạo đổi mới phương pháp, Giám đốc trung tâm thực hiện các công việc sau:

Quán triệt các văn bản và tinh thần chỉ đạo về đổi mới phương pháp dạy học của ngành GD&ĐT các cấp cho toàn thể giáo viên; tổ chuyên môn đi sâu vào quản lý đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên; tạo môi trường để giáo viên tham gia các kỳ thi giáo viên giỏi các cấp, giao lưu, học tập, thử nghiệp phương pháp dạy học mới; trang bị đồ dùng dạy học và khuyến khích giáo viên làm đồ dùng dạy học làm phương tiện để đổi mới phương pháp dạy học. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên trực tiếp giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, hỗ trợ kinh phí cho việc tự học của giáo viên.

Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học theo hướng lấy người học làm trung tâm: Làm thay đổi, chuyển biến mạnh về nhận thức trong đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học. Hiện nay vẫn còn một số ít giáo viên chưa hiểu đầy đủ về đổi mới phương pháp dạy học. Có quan niệm cho rằng đổi mới phương pháp dạy học là thay đổi hoàn toàn phương pháp dạy học truyền thống bằng phương pháp dạy học mới khác hẳn phương pháp dạy học truyền thống. Lại có quan niệm cho rằng đổi mới phương pháp dạy học là sử dụng các thiết bị hiện đại trong giờ dạy học như máy vi tính, máy chiếu, các thiết bị nghe nhìn khác,... các cách hiểu trên đều là những cách hiểu còn phiến diện, thậm chí mang tính cực đoan. Thực chất đổi mới phương pháp dạy học là người giáo viên căn cứ vào nội dung kiến thức bài dạy, những phương tiện dạy học có thể có và đặc điểm đối tượng học viên để tìm ra cách tổ chức, hướng dẫn cho học viên chủ động tiếp nhận tri thức mới và biết vận dụng vào kỹ năng làm bài, thực hành, rèn luyện phương pháp tư duy tích cực, phương pháp tự học. Như vậy, việc đổi mới phương pháp không phải là việc làm trong một thời gian nhất định có thể hoàn thành và người giáo viên có thể bằng lòng dừng lại với kết quả đạt được ở một thời điểm nào đó. Đây phải là một công việc của cả một đời dạy học mà mỗi thầy, cô giáo tâm huyết đều theo đuổi, tìm tòi và phấn đấu không ngừng. Để tổ chức thực hiện có hiệu quả biện pháp này Giám đốc trung tâm cần: Xây dựng kế hoạch, chương trình về đổi mới phương pháp giảng dạy trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ hàng năm của trung tâm.