Nghiên cứu ảnh hưởng của ngập lụt và hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế trong bối cảnh biến đổi khí hậu - 2

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 71

2.2.1. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu thứ cấp 71

2.3.2. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu sơ cấp 72

2.3.2.1. Phương pháp thảo luận nhóm 72

2.3.2.2. Phương pháp phỏng vấn hộ 72

2.2.3. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu 73

2.2.4. Phương pháp ứng dụng GIS và viễn thám 76

2.2.4.1. Phương pháp phân vùng ngập lụt, dự báo ngập lụt dựa vào GIS và viễn thám

.......................................................................................................................................76

2.2.4.2. Phương pháp phân vùng hạn hán, dự báo hạn hán dựa vào GIS và viễn thám 82

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 86

3.1. KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ XÃ HỘI VÀ TÌNH HÌNH THIỆT HẠI DO THIÊN TAI Ở HUYỆN QUẢNG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

.......................................................................................................................................86 3.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội .......................................................................86

3.1.1.1. Điều kiện tự nhiên 86

3.1.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội 90

3.1.1.3. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội 93

3.1.2. Tình hình thiệt hại do thiên tai ở huyện Quảng Điền 94

3.1.2.1. Các hiện tượng thời tiết cực đoan ở địa bàn nghiên cứu 94

3.1.2.2. Tình hình thiệt hại do ngập lụt ở huyện Quảng Điền 95

3.1.2.3. Tình hình thiệt hại do hạn hán ở huyện Quảng Điền 97

3.2. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP Ở HUYỆN QUẢNG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ 99

3.2.1. Đánh giá hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp 99

3.2.2. Phân tích biến động sử dụng đất nông nghiệp giai đoạn 2005-2019 ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 101

3.2.3. Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến biến động sử dụng đất nông nghiệp huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 105

3.2.3.1. Thông tin chung về đối tượng khảo sát 105

3.2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến biến động sử dụng đất nông nghiệp 106


3.2.3.3. Phân tích tương quan các yếu tố ảnh hưởng đến biến động sử dụng đất nông nghiệp 112

3.2.3.4. Phân tích hồi quy đa biến trong xác định các yếu tố ảnh hưởng đến biến động sử dụng đất nông nghiệp 113

3.3. ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA NGẬP LỤT VÀ HẠN HÁN ĐẾN SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP TẠI HUYỆN QUẢNG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ..114

3.3.1. Đánh giá ảnh hưởng của ngập lụt đến sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Quảng Điền 114

3.3.1.1. Thành lập bản đồ phân vùng ảnh hưởng của ngập lụt đến sử dụng đất nông nghiệp 114

3.3.1.2. Đánh giá ảnh hưởng của ngập lụt đến sử dụng đất nông nghiệp 117

3.3.2. Đánh giá ảnh hưởng của hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Quảng Điền 121

3.3.2.1. Thành lập bản đồ phân vùng ảnh hưởng của hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp 121

3.3.2.2. Đánh giá ảnh hưởng của hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp 127

3.3.3. Dự báo ảnh hưởng của ngập lụt và hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 130

3.3.1.1. Dự báo ảnh hưởng của ngập lụt đến sử dụng đất nông nghiệp 130

3.3.3.2. Dự báo ảnh hưởng của hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp 135

3.4. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP SỬ DỤNG ĐẤT NÔNG NGHIỆP THÍCH ỨNG VỚI NGẬP LỤT VÀ HẠN HÁN TẠI HUYỆN QUẢNG ĐIỀN, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ 140

3.4.1. Quan điểm đề xuất các giải pháp sử dụng đất nông nghiệp thích ứng với ngập lụt và hạn hán 140

3.4.1.1. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp bền vững 140

3.4.1.2. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp thích ứng với ngập lụt 140

3.4.1.3. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp thích ứng với hạn hán 142

3.4.2. Đề xuất các giải pháp sử dụng đất nông nghiệp thích ứng với ngập lụt và hạn hán theo từng loại hình sử dụng đất 142

3.4.2.1. Thích ứng với điều kiện ngập lụt 142

3.4.2.2. Thích ứng với điều kiện hạn hán 143

3.4.2.3. Đề xuất các giải pháp sử dụng đất nông nghiệp thích ứng với ngập lụt và hạn hán theo từng vùng 144

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 146

1. KẾT LUẬN 146

2. KIẾN NGHỊ 147

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ 148

TÀI LIỆU THAM KHẢO 149

PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT


Chữ viết tắt

Cụm từ được viết tắt

Bản đồ

BĐKH

Biến đổi khí hậu

BTNMT

Bộ Tài nguyên và Môi trường

CHN

Cây hằng năm

CLN

Cây lâu năm

CSDL

Cơ sở dữ liệu

DEM

Mô hình số hóa độ cao (Digital elevation model)

GDP

Tổng sản phẩm quốc nội (Gross Domestic Product)

GIS

Hệ thống thông tin địa lý (Geographic Information System)

HTSDĐ

Hiện trạng sử dụng đất

NBD

Nước biển dâng

NTTS

Nuôi trồng thủy sản

IPCC

Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khi hậu

KCN

Khu công nghiệp

TTDB

Trung tâm dự báo

CN

Công nghiệp

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

VP ĐKĐĐ

Văn phòng đăng kí đất đai

Phòng TN&MT

Phòng tài nguyên và môi trường

TBNN

Trung bình nhiều năm

BĐKH

Biến đổi khí hậu

UBND

Uỷ ban nhân dân

IIP

Chỉ số sản xuất

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 203 trang tài liệu này.

Nghiên cứu ảnh hưởng của ngập lụt và hạn hán đến sử dụng đất nông nghiệp ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế trong bối cảnh biến đổi khí hậu - 2


DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 1.1. Phân ngưỡng mức độ hạn hán dựa vào chỉ số SPI và RDI 31

Bảng 1.2. Phân cấp hạng theo chỉ số K 31

Bảng 1.3. Đặc trưng Bộ cảm của ảnh vệ tinh Landsat 8 (LDCM) 45

Bảng 1.4. Đặc điểm của một số kênh phổ ảnh Landsat 7 46

Bảng 1.5. Tiềm năng đất nông nghiệp của một số nước ở Đông Nam Á 52

Bảng 2.1. Vị trí tọa độ của các trạm thủy văn và điểm đo mưa 72

Bảng 2.2. Phân bố cỡ mẫu điều tra tại địa bàn nghiên cứu 73

Bảng 2.3. Phân cấp mức độ tương quan theo hệ số r 75

Bảng 2.4. Dữ liệu đầu vào để thành lập bản đồ dự báo đất nông nghiệp bị ngập do nước biển dâng 76

Bảng 2.5. Phân cấp mức ngập theo kịch bản nước biển dâng tại huyện Quảng Điền...82 Bảng 2.6. Phân cấp hạn theo chỉ số SPI 83

Bảng 3.1. Tình hình các hiện tượng thời tiết cực đoan tại huyện Quảng Điền 94

Bảng 3.2. Tình hình ngập lụt ở huyện Quảng Điền 96

Bảng 3.3. Tình hình hạn hán ở huyện Quảng Điền 97

Bảng 3.4. Hiện trạng sử dụng đất Quảng Điền năm 2019 99

Bảng 3.5. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp Quảng Điền năm 2019 99

Bảng 3.6. Biến động đất nông nghiệp giai đoạn 2005-2019 ở huyện Quảng Điền 101

Bảng 3.7. Biến động diện tích đất nông nghiệp theo đơn vị hành chính huyện Quảng Điền giai đoạn 2005-2019 104

Bảng 3.8. Đặc điểm đối tượng khảo sát 105

Bảng 3.9. Kết quả xếp hạng của cán bộ công chức về yếu tố xã hội 107

Bảng 3.10. Kết quả xếp hạng của cán bộ công chức về yếu tố cơ sở hạ vật chất 107

Bảng 3.11. Kết quả xếp hạng của cán bộ, công chức về yếu tố chính sách 108

Bảng 3.12. Kết quả đánh giá của cán bộ, công chức về yếu tố khí hậu 108

Bảng 3.13. Phân hạng các yếu tố lại theo thang đo Likert 05 cấp độ 109

Bảng 3.14. Kết quả đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến biến động sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Quảng Điền 111

Bảng 3.15. Kết quả phân tích tương quan 112

Bảng 3.16. Kết quả phân tích hồi quy 113

Bảng 3.17. Diện tích đất nông nghiệp bị ngập lụt năm 2017 và năm 2019 118

Bảng 3.18. Diện tích đất nông nghiệp bị ngập lụt theo đơn vị hành chính huyện Quảng Điền năm 2017 và năm 2019 119

Bảng 3.19. Diện tích đất nông nghiệp bị hạn hán vụ Hè Thu năm 2015 tại huyện Quảng Điền 127

Bảng 3.20. Ảnh hưởng của hạn hán đến diện tích từng loại đất nông nghiệp trong vụ Hè Thu năm 2015 tại huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 128

Bảng 3.21. Diện tích đất nông nghiệp bị hạn hán vụ Hè Thu năm 2015 theo đơn vị hành chính tại huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 129

Bảng 3.22. Tiêu chuẩn phòng chống lũ trên các sông vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ 130

Bảng 3.23. Dự báo diện tích đất nông nghiệp bị ngập lụt đến năm 2030 tại huyện Quảng Điền 133

Bảng 3.25. Dự báo diện tích đất nông nghiệp bị ngập theo các đơn vị hành chính ở huyện Quảng Điền năm 2030 135

Bảng 3.26. Sự thay đổi lượng mưa của các mùa (%) dự báo đến năm 2035 theo kịch bản biến đổi khí hậu năm 2016 136

Bảng 3.27. Diện tích đất nông nghiệp bị hạn hán vụ Hè Thu năm 2035 tại huyện Quảng Điền 137

Bảng 3.28. Dự báo diện tích đất nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi hạn hán trong vụ Hè Thu tại huyện Quảng Điền đến năm 2035 138

Bảng 3.29. Dự báo diện tích các loại đất nông nghiệp chính bị ảnh hưởng bởi hạn hán tại huyện Quảng Điền đến năm 2035 139

Bảng 3.31. Giải pháp ứng phó ưu tiên theo từng cụm xã tại huyện Quảng Điền 144

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Phổ phản xạ của thực vật, đất và nước 35

Hình 1.2. Sự tương tác sóng điện từ với vật thể 35

Hình 1.3. Ảnh vệ tinh với độ phân giải không gian khác nhau 37

Hình 1.4. Pixels ghi nhận thông tin theo 8 bits 37

Hình 1.5. Sơ đồ cấu tạo vệ tinh TRMM 38

Hình 1.6. Giao diện chính của phần mềm SPIGenertor 48

Hình 2.1. (a) DEM khu vực nghiên cứu; (b) DEM huyện Quảng Điền 77

Hình 2.2. Chuỗi ảnh NDVI, LSWI khu vực nghiên cứu 78

Hình 2.3. Khung nghiên cứu xây dựng bản đồ phân vùng ngập từ ảnh viễn thám 79

Hình 2.4. Bản đồ các điểm lấy mẫu GPS ở huyện Quảng Điền 81

Hình 2.5. Quy trình xây dựng bản đồ phân vùng hạn hán 84

Hình 2.6. Sơ đồ vị trí các điểm quan trắc và đo mưa TRMM dùng trong nội suy không gian hạn hán 84

Hình 2.7. Quy trình xây dựng bản đồ dự báo hạn hán huyện Quảng Điền 85

Hình 3.1. Sơ đồ khu vực nghiên cứu 86

Hình 3.2. Biến động diện tích các loại đất nông nghiệp chính giai đoạn 2005-2019 tại huyện Quảng Điền 102

Hình 3.3. Kết quả phân loại những điểm ảnh liên quan đến nước trong các tháng từ tháng 10 đến tháng 11 năm 2017 và năm 2019 115

Hình 3.4. Sơ đồ phân vùng ngập lụt huyện Quảng Điền từ ảnh viễn thám: (a) Năm 2017 và (b) Năm 2019 116

Hình 3.5. Kết quả so sánh giữa diện tích ngập từ ảnh viễn thám và mực nước tại trạm đo Phú Ốc trên sông Bồ huyện Quảng Điền 116

Hình 3.6. Sơ đồ vùng đất nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi ngập lụt tại huyện Quảng Điền: a) Năm 2017 và (b) Năm 2019 (Hình ảnh thu nhỏ từ bản đồ đất nông nghiệp bị ảnh hưởng bởi ngập lụt tỷ lệ 1:25.000) 117

Hình 3.7. Đất bị ngập tại xã Quảng Phước vào đợt lụt tháng 10 và tháng 11 năm 2019

..................................................................................................................120

Hình 3.8. Đất bị ngập tại xã Quảng Thành vào đợt lụt tháng 10 và tháng 11 năm 2019

..................................................................................................................120


Hình 3.9. Diễn biến lượng mưa tại các trạm vào tháng 5 vụ Hè Thu 121

Hình 3.10. Diễn biến lượng mưa tại các trạm vào tháng 6 vụ Hè Thu 121

Hình 3.11. Diễn biến lượng mưa tại các trạm vào tháng 7 vụ Hè Thu 122

Hình 3.12. Diễn biến lượng mưa tại các trạm vào tháng 8 vụ Hè Thu 122

Hình 3.13. Tương quan giữa lượng mưa quan trắc và lượng mưa đo từ trạm TRMM

..................................................................................................................123

Hình 3.14. Diễn biến chỉ số SPI tháng 5 vụ Hè Thu tại các trạm 124

Hình 3.15. Diễn biến chỉ số SPI tháng 6 vụ Hè Thu tại các trạm 124

Hình 3.16. Diễn biến chỉ số SPI tháng 7 vụ Hè Thu tại các trạm 125

Hình 3.17. Diễn biến chỉ số SPI tháng 8 vụ Hè Thu tại các trạm 125

Hình 3.18. Sơ đồ phân vùng hạn hán vụ Hè thu năm 2015 tại huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 126

Hình 3.19. Sơ đồ phân vùng hạn hán đối với đất trồng lúa (a), đất trồng cây hàng năm khác (b) và đất lâm nghiệp(c) vụ Hè Thu năm 2015 tại huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế 129

Hình 3.20. Sơ đồ dự báo đất nông nghiệp bị ngập lụt đến năm 2030 tại huyện Quảng Điền 132

Hình 3.21. Sơ đồ dự báo ngập lụt ảnh hưởng đến đất nông nghiệp năm 2030 tại huyện Quảng Điền, tỉnh TT Huế: (a) Đất trồng lúa; (b) Đất trồng cây hàng năm khác; (c) Đất nuôi trồng thủy sản 133

Bảng 3.22. Dự báo diện tích các loại hình sử dụng đất nông nghiệp chính tại huyện Quảng Điền bị ngập lụt đến năm 2030 134

Hình 3.23. Dự báo chỉ số SPI vụ Hè Thu năm 2035 huyện Quảng Điền 136

Hình 3.24. Sơ đồ dự báo đất nông nghiệp bị hạn hán vụ Hè Thu đến năm 2035 tại huyện Quảng Điền 137

Hình 3.25. Sơ đồ dự báo hạn hán ảnh hưởng đến đất nông nghiệp trong vụ Hè Thu tại huyện Quảng Điền, tỉnh TT Huế: (a) Đất trồng lúa; (b) Đất trồng cây hàng năm khác; (c) Đất lâm nghiệp 138

Xem toàn bộ nội dung bài viết ᛨ

..... Xem trang tiếp theo?
⇦ Trang trước - Trang tiếp theo ⇨

Ngày đăng: 19/05/2022