Năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình

VIỆN HÀN LÂM

KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM

HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

BÙI NGỌC TÚ

NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH TỈNH HÒA BÌNH

Ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 9340101

LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Trần Văn Hòe

2. PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Chi

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 8

1.1. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài 8

1.1.1 Các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh 8

1.1.2 Các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 9

1.1.3 Các nghiên cứu về nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 12

1.1.4 Các nghiên cứu về đánh giá năng lực cạnh tranh và năng lực cạnh tranh điểm đến 16

1.2. Nhận xét về các nghiên cứu và khoảng trống nghiên cứu của luận án 22

1.2.1. Nhận xét về các nghiên cứu 22

1.2.2. Khoảng trống nghiên cứu của luận án 23

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 24

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NĂNG LỰC CẠNH

TRANH ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH 25

2.1. Một số vấn đề cơ bản về du lịch và điểm đến du lịch 25

2.1.1. Khái niệm 25

2.1.2. Những đặc điểm cơ bản của điểm đến du lịch 26

2.2. Năng lực cạnh tranh của điểm đến du lịch 27

2.2.1. Khái niệm về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh 27

2.2.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 28

2.3. Những nội dung cơ bản về năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 30

2.3.1. Nội hàm và tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 30

2.3.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 33

2.4. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch của một

số địa phương và bài học cho tỉnh Hòa Bình 42

2.4.1. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch của

một số quốc gia trên thế giới 42

2.4.2. Kinh nghiệm nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch của

một số tỉnh của Việt Nam 44

2.4.3. Bài học kinh nghiệm về nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến

du lịch cho tỉnh Hòa Bình 47

2.5. Khung lý thuyết của luận án 49

2.5.1. Nội hàm và tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 50

2.5.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 55

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 61

Chương 3: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH TỈNH HÒA BÌNH 62

3.1. Tổng quan về tình hình du lịch tỉnh Hòa Bình trong những năm gần đây 62

3.1.1. Khái quát về tự nhiên và kinh tế - xã hội tỉnh Hòa Bình 62

3.1.2. Kết quả hoạt động du lịch tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2015 - 2019 64

3.2. Thực trạng năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình 68

3.2.1. Đánh giá năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình 68

3.2.2. Nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch

Hòa Bình 91

3.3. Đánh giá chung về năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình 115

3.3.1 Điểm mạnh 115

3.3.2. Hạn chế 116

3.3.3 Nguyên nhân của hạn chế 119

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 121

Chương 4: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐIỂM ĐẾN DU LỊCH TỈNH HÒA BÌNH ĐẾN NĂM 2025, TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030 122

4.1. Bối cảnh và định hướng phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình 122

4.1.1 Bối cảnh trong nước và quốc tế 122

4.1.2. Định hướng phát triển du lịch tỉnh Hòa Bình đến năm 2025, tầm

nhìn 2030 129

4.1.3 Định hướng nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch Hòa Bình ...130

4.2 Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh

Hòa Bình 131

4.2.1 Phát triển nguồn nhân lực du lịch mang tính chiến lược và dài hạn ...131

4.2.2 Tạo sự khác biệt cho các sản phẩm du lịch của điểm đến Hòa Bình ..134 4.2.3 Nâng cao hiệu quả quản trị điểm đến du lịch 137

4.2.4 Hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật hạ tầng 139

4.2.5 Kiểm soát giá cả sản phẩm, dịch vụ du lịch 142

4.2.6 Các giải pháp khác 143

TIỂU KẾT CHƯƠNG 4 148

KẾT LUẬN 149

DANH MỤC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ 151

TÀI LIỆU THAM KHẢO 152

PHIẾU KHẢO SÁT THÔNG TIN 160

HOẠT ĐỘNG KINH DOANH DU LỊCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH 176

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu	Nguyên nghĩa tiếng Anh	Nghĩa tiếng Việt
1	AHP	Analytic Hierarchy Process	Quy trình phân tích thứ bậc
2	ASEAN	Association of Southeast Asian Nations	Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
3	CA	Cronbach’s Alpha	Kiểm định Cronbach’ Alpha
4	CSKH		Chăm sóc khách hàng
5	EFA	Exploratory Factor Analysis	Phương pháp phân tích nhân tố khám phá
6	GCI	Global Competitiveness Index	Chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu
7	GDP	Gross Domestic Product	Tổng sản phẩm quốc nội
8	GSM	Global System of Mobile Comunication	Hệ thống truyển thông di động toàn cầu
9	OECD	Organization for Economic Co-operation and Development	Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế
10	UBND		Ủy ban nhân nhân
11	UNWTO	World Tourism Organization	Tổ chức Du lịch thế giới
12	VCCI	Vietnam Chamber of Commerce and Industry	Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam
13	VHTTDL		Văn hóa thể thao du lịch
14	WEF	World Economic Forum	Diễn đàn Kinh tế thế giới
15	WTTC	The World Travel & Tourism Council	Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 209 trang tài liệu này.

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch 41

Bảng 2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch Hòa Bình 56

Bảng 3.1 Kết quả hoạt động du lịch tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2015 - 2019 64

Bảng 3.2. Tình hình kinh doanh của các điểm du lịch trọng điểm tỉnh Hòa

Bình giai đoạn 2015 - 2019 65

Bảng 3.3. Cơ cấu nhân lực du lịch theo tính chất và trình độ của tỉnh Hòa Bình

giai đoạn 2015 - 2019 70

Bảng 3.4. Quy mô cơ sở lưu trú của tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2015 - 2019 71

Bảng 3.5. Tình hình hoạt động kinh doanh ngành du lịch một số tỉnh giai đoạn 2016 - 2019 78

Bảng 3.6. Doanh nghiệp lữ hành một số tỉnh năm 2019 86

Bảng 3.7. So sánh đánh giá của khách du lịch về điểm đến du lịch Hòa Bình

và một số tỉnh miền núi phía Bắc 88

Bảng 3.8. Bảng phát triển dự án du lịch tỉnh Hòa Bình (giai đoạn 2015 - 2019) 92

Bảng 3.9. Đánh giá của khách du lịch về sản phẩm du lịch 97

Bảng 3.10. Đánh giá của khách du lịch về tài nguyên du lịch 98

Bảng 3.11. Đánh giá của khách du lịch về nhân lực du lịch 100

Bảng 3.12. Đánh giá của khách du lịch về cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch 101

Bảng 3.13. Đánh giá của khách du lịch về quản lý điểm đến du lịch 102

Bảng 3.14. Đánh giá của khách du lịch về doanh nghiệp du lịch 103

Bảng 3.15. Đánh giá của khách du lịch về giá cả 104

Bảng 3.16. Thang đo các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh điểm đến

du lịch Hòa Bình 105

Bảng 3.17. Kết quả phân tích độ tin cậy của các nhóm nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình qua kiểm định Cronbach’s Alpha 108

Bảng 3.18. Kết quả phân tích nhân tố khám phá với 7 thành phần chất lượng 112

Bảng 3.19. Kết quả CFA thành phần các chỉ số phù hợp mô hình Model Fit 113

Bảng 3.20. Hệ số hồi quy của mô hình SEM 114

DANH MỤC HÌNH

Hình 1.1 Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Michael Porter 18

Hình 2.1 Nội hàm của năng lực cạnh tranh điểm đến 31

Hình 2.2 Mô hình PEST phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến năng

lực cạnh tranh điểm đến du lịch 34

Hình 3.1 Tổ chức quản lý điểm đến du lịch tỉnh Hòa Bình. 74

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Du lịch thế giới đang phát triển với tốc độ ngày càng cao, nhu cầu của khách du lịch đối với các điểm đến ngày càng lớn và đa dạng. Nghiên cứu về điểm đến du lịch trở thành chủ đề được đề cập nhiều trong các nghiên cứu trong và ngoài nước. Trong đó, nhiều nghiên cứu đã xác định khả năng cạnh tranh là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới sự thành công của điểm đến du lịch (Dwyer và Kim, 2003; Enright và Newton, 2004). Cũng đã có nhiều mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh của điểm đến du lịch được nghiên cứu theo nhiều thời gian và không gian khác nhau.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu cũng chỉ ra thật sự khó để tìm thấy một mô hình với hệ thống thang đo phù hợp với tất cả các điểm đến. Bởi lẽ mỗi điểm đến đều có những bối cảnh lịch sử hay điều kiện tự nhiên khác nhau nên việc áp dụng mô hình năng lực cạnh tranh có thể phù hợp với điểm đến du lịch này nhưng không phản ánh hiệu quả đối với điểm đến du lịch khác (Kozak, 2002). Vì vậy, cần có một khung khái niệm thích hợp với các thước đo liên quan chặt chẽ đến năng lực cạnh tranh của từng điểm đến du lịch nghiên cứu trước khi thực hiện các cuộc khảo sát thực tế tại địa điểm nghiên cứu.

Trước những yêu cầu cấp bách của thị trường du lịch đang đặt ra nhiều thách thức to lớn đối với ngành du lịch của Việt Nam nói chung và tỉnh Hòa Bình nói riêng. Một trong những thách thức lớn đối với du lịch tỉnh Hòa Bình trong những năm gần đây là mức độ cạnh tranh điểm đến du lịch của tỉnh nhằm thu hút khách du lịch, phát triển toàn diện ngành du lịch của tỉnh tại thị trường du lịch trong nước và nước ngoài ngày càng gay gắt hơn. Do đó, một trong những yếu tố quan trọng là chìa khóa góp phần dẫn đến thành công của du lịch tỉnh Hòa Bình chính là phải nâng cao năng lực cạnh tranh điểm đến của mình.

Những năm qua, tỉnh Hòa Bình đã thực hiện nhiều chủ trương, chính sách nhằm quản lý và khai thác tài nguyên, phát triển các loại hình du lịch, góp phần quan trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Trên địa bàn tỉnh hình thành các điểm, khu du lịch đa dạng đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của du khách trong và ngoài nước. Nhiều điểm, khu du lịch đang hoạt động khá