Mô Hình Nghiên Cứu Chính Thức Về Nlct Của Dn Dl Bến Tre

NLCT của doanh nghiệp Du lịch Bến Tre

Năng lực Marketing

Thương hiệu

Năng lực tổ chức, quản lý

Trách nhiệm xã hội

Chất lượng sản phẩm, dịch vụ

Nguồn nhân lực

- Mô hình của tác giả Nguyễn Thành Long (2016), nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của doanh nghiệp du lịch Bến Tre:

Cơ chế chính sách Người dân địa phương

Môi trường tự nhiên

Cạnh tranh về giá

Điều kiện môi trường điểm đến

Hình 1.5: Mô hình nghiên cứu chính thức về NLCT của DN DL Bến Tre

(Nguồn: Nguyễn Thành Long, 2016)

1.2.2. Mô hình đo lường các nhân tố bên trong tác động đến năng lực cạnh tranh của công ty cho thuê tài chính

- Với nghiên cứu của R K N D DARSHANI (2013)

Giá thuê

Tiến bộ công nghệ mới

Năng lực cạnh tranh

Chất lượng dịch vụ

Nỗ lực quảng bá

Hình 1.6: Mô hình NLCT của Bank Of Ceylon Leasing-Sri Lanka

(Nguồn: R K N D DARSHANI, 2013)

Năng lực Chất lượng dịch vụ

Năng lực Tài chính

Năng lực Quản trị điều hành

NLCT của công ty cho thuê tài chính tại TP. HCM

Năng lực Cạnh tranh lãi suất

Năng lực Uy tín, Thương hiệu

Năng lực Công nghệ

Năng lực Phát triển mạng lưới

- Mô hình nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Hằng (2013)

Năng lực Nguồn nhân lực

Năng lực Sản phẩm

Năng lực Marketing

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 231 trang tài liệu này.

Hình 1.7: Mô hình các yếu tố nội bộ tác động đến NLCT của công ty CTTC – Theo mô hình đề xuất của Thompson – Strickland (2007)

(Nguồn:Hoàng Thị Thanh Hằng, 2013)

1.3. Nhận xét các nghiên cứu trước và xác định khoảng trống nghiên cứu

- Đối với các nghiên cứu về năng lực cạnh tranh:

Với các nghiên cứu ở nước ngoài, đã tổng quan các khái niệm, quan điểm về NLCT. Trong đó các quan điểm của các trường phái với cái nhìn đa chiều qua từng giai đoạn, với tư duy các trường phái nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là tính chung nhất về NLCT hay khả năng cạnh tranh của cấp quốc gia, cấp công ty. Cũng trong nghiên cứu của các nhà khoa học theo các quan điểm, đã cho thấy những nhân tố quan trọng tác động, hay ảnh hưởng đến NLCT của một quốc gia, một công ty ở các ngành nghề khác nhau. Các nghiên cứu cũng đã khẳng định tính cạnh tranh là tất yếu, đối với các

công ty hoạt động kinh doanh. Từ đó, cần tìm ra những nhân tố bên trong tác động đến NLCT của các công ty là những nhân tố quan trọng nào, đó có thể nói là bản lề cho sự nghiên cứu về NLCT trong đề tài của tác giả. Tuy nhiên, các nghiên cứu chưa thật sự đưa ra cụ thể một mô hình nào có các nhân tố bên trong tác động đến NLCT của DN, để khẳng định tính đầy đủ và cơ bản cho nghiên cứu về NLCT của một DN. Đa số các công trình nghiên cứu chỉ đưa ra những vấn đề chung về các nhân tố, như: Nhân lực, Vốn, Marketing, Chất lượng phục vụ, Chất lượng sản phẩm, Công nghệ, Quản lý,... là những nhân tố nội lực quyết định đến NLCT của các công ty. Nhưng chưa có nhiều và đầy đủ về sự đo lường cụ thể nào cho từng nhân tố này, để xác định mức độ tác động hay khẳng định về độ tin cậy qua đo lường ở các DN trên thực tế. Một sự khác biệt các vấn đề trong các nghiên cứu ở nước ngoài như: Số liệu nghiên cứu, chính sách, pháp lý, hay các yếu tố về cơ chế quản lý, trình độ quản lý, công nghệ, văn hóa,... cho thấy sự đánh giá các nhân tố cũng thật sự có điểm chưa phù hợp cho việc áp dụng đầy đủ đối với những nghiên cứu tại Việt Nam.

Với các nghiên cứu trong nước, các tác giả đã đưa ra các mô hình về NLCT với các nhân tố ảnh hưởng, như nghiên cứu của: Hồ Đức Hùng (2009), nghiên cứu về các mô hình với NLCT của các DNNVV tại Việt Nam. Nghiên cứu này cũng chưa chỉ ra được cụ thể mức độ ảnh hưởng của các nhân tố trong mô hình đối với NLCT của một DN. Nghiên cứu chỉ mang tính phân tích định tính để xây dựng mô hình, chứ chưa đi sâu vào khảo sát và phân tích thực tiễn, để khẳng định tính chắc chắn với kết luận nghiên cứu. Các nghiên cứu còn lại, như: Trần Thế Hoàng (2011); Lê Thị Hằng (2013); Nguyễn Văn Thụy (2015); Nguyễn Thành Long (2016), cũng đã đưa ra với các nhân tố cho NLCT của các công ty thuộc các ngành khác nhau. Vì thế có nhiều tính đặc thù cho các ngành trong nghiên cứu và mức độ đánh giá chưa thật phù hợp

cho nghiên cứu NLCT của công ty CTTC, mặc dù ở các nghiên cứu đó có nhiều điểm chung về các nhân tố tác động đến NLCT của một công ty.

- Đối với các nghiên cứu liên quan cho thuê tài chính:

Nghiên cứu của Đoàn Thanh Hà (2003) với nhiều đóng góp, tuy nhiên ở giai đoạn này CTTC tại Việt Nam cũng chỉ mới hình thành và bước đầu phát triển, tính cạnh tranh chưa thật sự cao, sự hiểu biết về lĩnh vực này của các DN Việt Nam còn hạn chế, chưa có sự thu hút nhiều đối với các nhà đầu tư kinh doanh. Do đó, tác giả cũng chỉ dừng lại ở mức độ phân tích định tính về những nguyên nhân thành công ban đầu, cũng như những thất bại, hay đúng hơn là chưa thành công đối với các công ty CTTC mới ra đời, nhằm giúp cho những ai quan tâm về lĩnh vực này có cái nhìn rò nét hơn. Từ đó đưa ra một vài giải pháp khẳng định xu hướng phát triển, khả năng cạnh tranh về cung cấp vốn của ngành, để góp phần thúc đẩy ngành CTTC ngày một hoàn chỉnh hơn, trong xu thế kinh tế đất nước từng bước được hội nhập.

Với nghiên cứu của Bùi Thị Hồng Đới (2003), tác giả đã đưa ra được các chỉ tiêu để đánh giá về hiệu quả và các nhân tố tác động đến hiệu quả hoạt động của CTTC. Trong đó, nhân tố về lãi suất được đánh giá là nhân tố có tính tác động rò nét nhất đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngành này. Cũng như đề tài của tác giả Đoàn Thanh Hà, qua đánh giá chung ở thời điểm nghiên cứu này của tác giả, ngành CTTC cũng chưa thật sự được mở rộng, tính phức tạp chưa cao, do đó luận án có nhiều phân tích đánh giá tương tự như các đề tài cùng thời điểm. Tuy nhiên đã đưa ra được những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh ngành CTTC tại Việt Nam.

Nghiên cứu của Tống Thiện Phước (2005), đã đi vào phân tích những nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động của thị trường CTTC tại Việt Nam. Trong đó bao gồm việc phân tích đánh giá tác động của quá trình hội nhập tài chính, tiền tệ của nền kinh tế Việt Nam đối với lĩnh vực này; Phân tích các nhân tố

ngoại lai, như: môi trường pháp lý, môi trường kinh tế vĩ mô; Nhân tố nội sinh với cơ chế hoạt động của ngành. Từ đó đưa ra các giải pháp, kiến nghị đối với Nhà nước, các Bộ, Ngành để tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của thị trường CTTC tại Việt Nam. Tuy vậy, đề tài cũng chỉ dừng lại ở mức độ phân tích định tính, tác giả chưa đo lường được mức độ tác động của các nhân tố này đối với thị trường cụ thể như thế nào.

Tác giả Lê Thị Kim Nhung (2005), cũng chỉ đi vào phân tích ở mức độ định tính, đánh giá về hoạt động CTTC giai đoạn Việt Nam trong nền kinh tế hội nhập. Đề tài chỉ nêu ra những sự thành công và hạn chế của các giải pháp trước đây, trong quá trình vận hành của các công ty, đề tài chưa thật sự đưa ra mức độ cụ thể về sự thành công cũng như hạn chế, chưa nêu ra được kết quả đó là do ảnh hưởng từ các tác nhân nào và vì sao. Những giải pháp đề ra chủ yếu tập trung vào việc góp phần hoàn thiện khung pháp lý, cho hoạt động của ngành CTTC tại Việt Nam trong tương lai.

Qua đánh giá, cho thấy hạn chế của các nghiên cứu trên là các tác giả dừng lại ở mức nghiên cứu định tính, chưa có mô hình cụ thể về các nhân tố nội lực tác động đến NLCT của công ty CTTC tại Việt Nam. Vì thế chưa khẳng định được tính chính xác trong việc đề ra những giải pháp, hoặc những hàm ý chính sách phù hợp và cụ thể nào.

Với tác giả Hoàng Thị Thanh Hằng (2013), cũng đã tổng hợp được những điểm chung nhất để kế thừa, từ sự tổng quan nghiên cứu và lý thuyết nền về NLCT, về CTTC và NLCT trong CTTC. Tác giả cũng nhìn ra những thiếu sót và tìm ra được khoảng trống từ nghiên cứu trước liên quan đến CTTC tại Việt Nam, đã đề xuất một nghiên cứu ở phạm vi các công ty CTTC tại TP. Hồ Chí Minh. Mô hình đề xuất của nghiên cứu này đưa ra nhóm 10 yếu tố nội lực ảnh hưởng đến NLCT của công ty CTTC tại TP. Hồ Chí Minh, cụ thể: Năng lực tài chính; Năng lực quản trị điều hành; Năng lực nguồn nhân

lực; Năng lực phát triển sản phẩm; Năng lực Marketing; Năng lực chất lượng phục vụ; Năng lực cạnh tranh lãi suất; Năng lực cạnh tranh thương hiệu; Năng lực công nghệ; Năng lực phát triển mạng lưới. Tác giả dựa trên nghiên cứu của Thompson – Strickland (2001) và ý kiến các chuyên gia, để đưa ra mô hình với các yếu tố vừa nêu, tác giả đã loại bỏ các nhân tố: Năng lực huy động vốn và cho vay, vì được cho là đã phản ánh trong năng lực tài chính. Đồng thời cũng loại bỏ năng lực đáp ứng và năng lực phục vụ vì đã được phản ánh trong năng lực chất lượng dịch vụ.

Tuy nhiên, qua phân tích đánh giá thì nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Hằng (2013) còn nhiều điểm hạn chế, mô hình có các nhân tố chưa phù hợp với việc nghiên cứu các nhân tố bên trong tác động đến NLCT của công ty CTTC tại Việt Nam, cụ thể:

Về phạm vi nghiên cứu chỉ tại TP. Hồ Chí Minh, trong khi có rất nhiều công ty CTTC đóng tại Hà Nội, có những điểm khác biệt, vì thế chưa có tính phổ quát trong nghiên cứu về công ty CTTC tại Việt Nam. Đây là khoảng trống thứ nhất của nghiên cứu.

Mô hình nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Hằng (2013), vẫn còn những nhân tố chưa phù hợp, như nhân tố: Cạnh tranh lãi suất. Trong mô hình không đề cập đến nhân tố Giá cả, trong khi giá cả cũng đã được rất nhiều nhà nghiên cứu trước đề cập và cho rằng quan trọng, cụ thể ở các nghiên cứu trước: Khi nghiên cứu NLCT, các trường phái từ Cổ điển đến Hiện đại luôn đề cập đến tiêu chí chi phí. Trong sản xuất hay thương mại, tất cả phải làm sao cho chi phí là thấp nhất, thì cạnh tranh mới dễ dàng; Michael Porter (1990), đưa ra khái niệm khả năng cạnh tranh của cấp quốc gia là năng suất của quốc gia. Đồng nghĩa với việc, chi phí thấp nhất nhưng mang lại hiệu quả cao nhất. Theo Flejterski (1984), khả năng cạnh tranh là năng lực thiết kế và bán hàng với giá cả, chất lượng và các tính năng khác, hấp dẫn hơn so với các

đối thủ cạnh tranh; Adamkiewicz-Drwiłło (2002), khi khẳng định khả năng cạnh tranh của một công ty là có nhân tố giá cả quyết định. Các nghiên cứu gần đây, như: R K N D DARSHANI (2013); Trần Thế Hoàng (2011); Lê Thị Hằng (2013); Nguyễn Thành Long (2016), cũng đều đưa yếu tố khả năng cạnh tranh về giá vào trong mô hình nghiên cứu về NLCT của các tác giả. Trong đó, nhân tố giá bao hàm nhiều yếu tố nhỏ cấu thành nên, không chỉ duy nhất là khoản lãi suất. Do đó, cạnh tranh lãi suất chỉ là một phần trong cạnh tranh về giá cả của sản phẩm hay dịch vụ. Giá cả được hình thành từ nhiều yếu tố, ở các công ty CTTC tại Việt Nam được hình thành chính, từ: Lãi suất, Tiền ký quỹ, Giá tài sản. Trong đó, Lãi suất được tính với lãi thả nổi theo thị trường và lãi cố định được cho với biên độ dao động (2-3%), là khoản cạnh tranh trong các công ty CTTC cũng như các ngân hàng TMCP. Đặc thù ngành CTTC, phải tính đến khoản ký quỹ. Các công ty CTTC xác định khoản này nhằm đảm bảo tính an toàn một phần về nguồn vốn của công ty, bắt buộc người thuê phải chi trước. Khoản ký quỹ thường ở mức dao động từ 10-15% trên tổng giá trị tài sản thuê, có thể tính lãi hoặc không tính lãi. Các công ty CTTC thường có sự cạnh tranh rất lớn trong khoản này, và chính là khoản các khách hàng cân nhắc lựa chọn các công ty CTTC. Đối với giá tài sản, thường căn cứ giá thị trường. Tuy nhiên, khoản này phụ thuộc vào mối quan hệ giữa công ty CTTC và nhà cung cấp. Quản lý khoản giá tài sản là nhằm tránh sự bắt tay giữa người thuê và nhà cung cấp để nâng mức giá cao hơn giá thực trên thị trường, gây thiệt hại đối với công ty CTTC. Điều đó cho thấy đây là một khoảng trống thứ hai trong mô hình nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Hằng (2013).

Theo nghiên cứu của Hoàng Thị Thanh Hằng (2013), không đề cập đến nhân tố quản lý rủi ro. Trong khi ở nhiều nghiên cứu trước về NLCT các DN luôn đề cập đến nhân tố này, cụ thể: Các nhà nghiên cứu theo trường phái Tân

cổ điển cũng đã khuyến khích các DN phải biết đương đầu với các rủi ro, chấp nhận các rủi ro để có thể thử nghiệm các giải pháp. Michael Porter (1990), cũng đề cập tính bền vững, tránh rủi ro để không phải chỉ cạnh tranh và phát triển trong ngằn hạn với khả năng cạnh tranh của một quốc gia, khi cung cấp cho cư dân một mức sống tăng cao với nhiều việc làm. Với mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter (1990), cho thấy các DN luôn đối mặt với những áp lực, rủi ro luôn rình rập xung quanh và có thể xuất hiện bất cứ lúc nào đối với những hoạt động của DN. David Aaker (2007), với mô hình phân tích NLCT của đối thủ cũng đề cập đến: Các mối đe dọa, đối với đối thủ cạnh tranh. Qua đó có thể xác định những điểm yếu, những rủi ro có thể dẫn đến sự thất bại của đối thủ. Các nghiên cứu về NLCT với các DN thuộc các ngành nghề cụ thể tại Việt Nam, cũng có nhiều mô hình đề cập nhân tố quản lý rủi ro, phòng tránh rủi ro cho DN. Như: Trần Thế Hoàng (2011), nói về NLCT của DN xuất khẩu thủy sản, tác giả đưa vào mô hình nhân tố Năng lực xử lý tranh chấp thương mại, nhằm nâng khả năng giải quyết những bất trắc, những tranh chấp, những rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thực thi hợp đồng xuất khẩu; Nguyễn Văn Thụy (2015), khi nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến NLCT của một ngân hàng TMCP, thì nhân tố Khả năng quản trị rủi ro đã được xác định là một trong các nhân tố quan trọng trong mô hình nghiên cứu của tác giả. Qua tổng hợp các nghiên cứu, quản lý rủi ro luôn được các nhà khoa học đề cập đến trong các nghiên cứu về NLCT của một tổ chức.

Với ngành dịch vụ tài chính, vấn đề quản lý rủi ro được chính phủ và NHNN quan tâm và lưu ý, thường xuyên có những chỉ đạo và quy định chặt chẽ trong công việc quản lý rủi ro. Theo thông tư số 13/2018/TT-NHNN, Ngày 18/05/2018, đã có những quy định về hệ thống kiểm soát các Ngân hàng thương mại. Trong nội dung đã có đưa ra những rủi ro trọng yếu cần kiểm soát: a) Rủi ro tín dụng, rủi ro hoạt động, rủi ro thị trường, rủi ro lãi suất