lịch: là việc quản lý toàn bộ các vấn đề liên quan đến hoạt động du lịch ở điểm du lịch bao gồm việc quản lý khai thác tài nguyên, quản lý môi trường, quản lý các hoạt động du lịch diễn ra trong điểm du lịch…. Với mục đích của đề tài, tiêu chí này với các mục đánh giá sẽ giúp chỉ ra các dấu hiệu bền vững hay chưa bền vững trong quá trình phát triển của điểm du lịch.
* Xác định chỉ tiêu và cho điểm các bậc đánh giá: Mỗi yếu tố được đánh giá theo 4 bậc (mức độ, cấp độ, hạng): rất thuận lợi, khá thuận lợi, thuận lợi trung bình, ít thuận lợi với điểm tương ứng là 4,3,2,1. Chỉ tiêu phân hạng các yếu tố chủ yếu được vận dụng từ những nghiên cứu trước đây do đã có sự thống nhất cao trong các nghiên cứu địa lý du lịch và đã tỏ ra có hiệu quả thiết thực trong đánh giá phục vụ du lịch.
+ Độ hấp dẫn:
- Rất hấp dẫn (4 điểm): có trên 5 phong cảnh đẹp, hoặc có trên 5 hiện tượng, di tích tự nhiên đặc biệt; hoặc có công trình văn hoá và di tích lịch sử có tính nghệ thuật độc đáo, được công nhận là di sản văn hoá thế giới hoặc được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận cấp quốc gia; hoặc đáp ứng được trên 5 loại hình du lịch.
- Khá hấp dẫn (3 điểm): có 3- 5 phong cảnh đẹp, hoặc có 3- 5 hiện tượng, di tích tự nhiên đặc biệt; hoặc có công trình văn hoá và di tích lịch sử có tính nghệ thuật độc đáo, được Bộ Văn hoá Thông tin công nhận cấp quốc gia; hoặc đáp ứng được 3- 5 loại hình du lịch.
- Hấp dẫn trung bình (2 điểm): có từ 1 - 2 phong cảnh đẹp, hoặc có 2 hiện tượng, di tích đặc biệt; hoặc có công trình văn hoá và di tích lịch sử có tính nghệ thuật trung bình, được Sở Văn hoá Thông tin địa phương công nhận cấp tỉnh; hoặc đáp ứng được từ 1 đến 2 loại hình du lịch.
- ít hấp dẫn (1 điểm): có phong cảnh đơn điệu, hoặc có công trình văn hoá hoặc di tích lịch sử có ý nghĩa địa phương; chỉ đáp ứng được 1 loại hình du lịch.
Tại mỗi điểm du lịch, xét cả 4 chỉ tiêu rồi cho điểm dựa vào chỉ tiêu có ý nghĩa cao nhất (cấp cao nhất) với lý do: nơi tập trung nhiều tài nguyên du lịch thì đương nhiên thu hút, hấp dẫn khách cao. Tuy nhiên, nếu chỉ có một đối tượng du lịch nhưng có thể triển khai nhiều loại hình du lịch thì cũng có khả năng thu hút du khách không kém .
+ Thời gian hoạt động du lịch:
- Rất dài (4 điểm): có hơn 200 ngày trong năm có thể triển khai tốt các hoạt động du lịch và trên 180 ngày trong năm có điều kiện khí hậu thích hợp nhất đối với sức khoẻ con người.
- Khá dài (3 điểm): có 150- 200 ngày trong năm có thể triển khai tốt các hoạt động du lịch và 120- 180 ngày trong năm có điều kiện khí hậu thích hợp nhất đối với sức khoẻ con người.
- Trung bình (2 điểm): có 100-150 ngày trong năm có thể triển khai tốt các hoạt động du lịch và 90-120 ngày trong năm có điều kiện khí hậu thích hợp nhất đối với sức khoẻ con người.
- Ngắn (1 điểm): có dưới 100 ngày trong năm có thể triển khai tốt các hoạt động du lịch và dưới 90 ngày trong năm có điều kiện khí hậu thích hợp nhất đối với sức khoẻ con người.
Trong việc đánh giá yếu tố này, phương pháp đánh giá đã được xác định cụ thể: trong trường hợp số thời gian thích hợp nhất của điều kiện khí hậu đối với sức khoẻ con người và số thời gian triển khai tốt các hoạt động du lịch có khác biệt thì lấy số thời gian triển khai tốt các hoạt động du lịch làm chỉ tiêu chính để đánh giá. [7]. Có thể xác định thời gian có điều kiện khí hậu thích hợp
với sức khoẻ con người bằng giản đồ thực nghiệm về tương quan giữa nhiệt độ không khí và độ ẩm tuyệt đối trung bình của WTO.
Thời gian trong năm có thể triển khai các hoạt động du lịch là thời gian của năm trừ đi những ngày có điều kiện thời tiết đặc biệt không phù hợp với hoạt động du lịch như ngày mưa, bão, sương mù, gió Tây khô nóng, tính thời vụ của tài nguyên…
+ Sức chứa:
- Rất lớn (4 điểm): có sức chứa trên 1000 người/ngày, trên 250người/lượt tham quan đối với điểm tài nguyên tự nhiên. Tương ứng con số 500 người và 100 người đối với điểm tài nguyên nhân văn.
- Khá lớn (3 điểm): có sức chứa 500 - 1000 người/ngày, từ 150 đến 250người/lượt tham quan đối với điểm tài nguyên tự nhiên. Tương ứng con số 300 đến 500 người và 50 đến 100 người đối với điểm tài nguyên nhân văn.
- Trung bình (2 điểm): có sức chứa 100 - 500 người/ngày, từ 50 đến 150người/lượt tham quan đối với điểm tài nguyên tự nhiên. Tương ứng con số 100 đến 300 người và 30 đến 50 người đối với điểm tài nguyên nhân văn.
- Nhỏ (1 điểm): có sức chứa dưới 100 người/ngày, dưới 50 người/lượt tham quan đối với điểm tài nguyên tự nhiên. Tương ứng con số dưới 100 người và dưới 30 người đối với điểm tài nguyên nhân văn.
+ Độ bền vững:
- Rất bền vững (4 điểm): không có thành phần hoặc bộ phận tự nhiên nào bị phá hoại, khả năng tự phục hồi cân bằng sinh thái của môi trường nhanh; công trình văn hoá lịch sử còn được bảo tồn tốt, không bị phá hoại bởi môi trường nhiệt đới ẩm và thiên tai, tài nguyên có khả năng tồn tại vững chắc trên 100 năm, hoạt động du lịch diễn ra liên tục.
- Khá bền vững (3 điểm): có từ 1-2 thành phần hoặc bộ phận tự nhiên bị phá hoại nhưng ở mức độ không đáng kể, có khả năng tự phục hồi tương đối nhanh; công trình văn hoá lịch sử có bị phá hoại, có khả năng sửa chữa nhanh, tài nguyên có khả năng tồn tại vững chắc từ 50 đến 100 năm, hoạt động du lịch diễn ra thường xuyên.
- Trung bình (2 điểm): có từ 1-2 thành phần hoặc bộ phận tự nhiên, kinh tế- xã hội bị phá hoại đáng kể, phải có sự hỗ trợ tích cực của con người mới phục hồi nhanh được; công trình văn hoá lịch sử bị phá hoại tương đối, có khả năng sửa chữa và tôn tạo lại nhưng chậm, tài nguyên có khả năng tồn tại vững chắc từ 10 đến 50 năm, hoạt động du lịch có thể bị hạn chế.
- ít bền vững (1 điểm): có từ 2-3 thành phần tự nhiên bị phá hoại nặng, phải có sự hỗ trợ tích cực của con người mới phục hồi được nhưng rất chậm; công trình văn hoá lịch sử bị phá hoại nặng, khả năng phục hồi nguyên trạng kém, tài nguyên có khả năng tồn tại vững chắc dưới 10 năm, hoạt động du lịch bị gián đoạn.
+ Vị trí của điểm du lịch và khả năng tiếp cận điểm du lịch (tính từ trungtâm gửi khách gần nhất):
- Rất gần (rất thuận lợi) (4 điểm): khoảng cách dưới 100km, hoặc thời gian đi đường nhỏ hơn 2 giờ, có thể đi bằng 2-3 loại phương tiện thông dụng.
- Khá gần (khá thuận lợi) (3 điểm): khoảng cách từ 100 - 150km, hoặc thời gian đi đường 2 – 3 giờ, có thể đi bằng 1-2 loại phương tiện thông dụng.
- Trung bình (thuận lợi trung bình) (2 điểm): khoảng cách từ 150-200km, hoặc thời gian đi đường 3 - 4 giờ, có thể đi bằng 1 loại phương tiện thông dụng.
- Xa (ít thuận lợi) (1 điểm): khoảng cách trên 200km, hoặc thời gian đi đường trên 4 giờ, có thể đi bằng 1 loại phương tiện thông dụng.
+ Quản lý các hoạt động du lịch:
- Tốt (4 điểm): điểm du lịch có ban quản lý riêng với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn rõ ràng, Ban quản lý hoạt động có kế hoạch, quản lý với hiệu quả cao các hoạt động kinh doanh du lịch bao gồm quản lý khách du lịch, quản lý việc thu phí tham quan, việc vận chuyển khách, việc kinh doanh lữ hành, cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống, dịch vụ bán hàng lưu niệm, an ninh trật tự trong khu du lịch, các hoạt động văn hoá trong khu du lịch, đầu tư xây dựng trong khu du lịch, môi trường trong khu du lịch, phối hợp với sự quản lý của chính quyền địa phương về quản lý lãnh thổ, quản lý lao động và trật tự an toàn xã hội khu vực khai thác… kiểm soát được mức độ khai thác tài nguyên du lịch, có kế hoạch và thực hiện tốt nhiệm vụ tôn tạo và bảo vệ tài nguyên, có và thực hiện tốt các biện pháp bảo vệ và quản lý môi trường.
- Khá (3 điểm): điểm du lịch chưa có ban quản lý riêng song chính quyền địa phương bao quát quản lý cả lãnh thổ đồng thời quản lý có hiệu quả các hoạt động kinh doanh du lịch. Tài nguyên du lịch được đầu tư tôn tạo và bảo vệ thường xuyên, có và thực hiện biện pháp bảo vệ và quản lý môi trường nhưng chưa thường xuyên.
- Trung bình (2 điểm) : điểm du lịch chưa có ban quản lý riêng song chính quyền địa phương bao quát quản lý cả lãnh thổ đồng thời quản lý được một số hoạt động kinh doanh du lịch. Tài nguyên du lịch được đầu tư tôn tạo và bảo vệ nhưng chưa thường xuyên, không có hoặc chưa thực hiện biện pháp bảo vệ và quản lý môi trường.
- Chưa tốt (1 điểm): điểm du lịch chưa có ban quản lý riêng và chính quyền chỉ quản lý về mặt lãnh thổ, các hoạt động kinh doanh du lịch chưa được quản lý, tài nguyên không được đầu tư tôn tạo và bảo vệ, không có hoặc chưa thực hiện biện pháp bảo vệ và quản lý môi trường.
* Chọn hệ số của các yếu tố và đánh giá tổng hợp điểm du lịch: Các yếu tố đánh giá tổng hợp tài nguyên có tầm quan trọng khác nhau đối với các lãnh thổ du lịch và mục tiêu đánh giá, do vậy, các yếu tố có ý nghĩa rất quan trọng được chọn hệ số 3 bao gồm: độ bền vững, độ hấp dẫn của tài nguyên, quản lý các hoạt động du lịch; các yếu tố có ý nghĩa quan trọng được tính hệ số 2 bao gồm: sức chứa khách du lịch, vị trí và khả năng tiếp cận của điểm du lịch; yếu tố có ý nghĩa ít quan trọng hơn là thời gian hoạt động du lịch tại các điểm du lịch được tính hệ số 1.
Điểm của từng tiêu chí là điểm của bậc đánh giá nhân với hệ số. Điểm đánh giá tổng hợp điểm du lịch là tổng số điểm của các tiêu chí. Căn cứ vào điểm đánh giá tổng hợp có thể xác định điểm du lịch có ý nghĩa giá trị quốc tế, quốc gia, vùng và địa phương.
Bảng 1.1: Đánh giá tổng hợp điểm tài nguyên du lịch
Tiêu chí | Hệ số | Bậc số | ||||
4 | 3 | 2 | 1 | |||
1 | Độ bền vững | 3 | 12 | 9 | 6 | 3 |
2 | Độ hấp dẫn du khách | 3 | 12 | 9 | 6 | 3 |
3 | Quản lý các hoạt động du lịch | 3 | 12 | 9 | 6 | 3 |
4 | Sức chứa | 2 | 8 | 6 | 4 | 2 |
5 | Vị trí và khả năng tiếp cận điểm du lịch | 2 | 8 | 6 | 4 | 2 |
6 | Thời gian hoạt động | 1 | 4 | 3 | 2 | 1 |
Tổng điểm: | 56 | 42 | 28 | 14 | ||
Có thể bạn quan tâm!
-
Một số giải pháp góp phần xây dựng và phát triển du lịch bền vững ở Tây Bắc Việt Nam - 1 -
Một số giải pháp góp phần xây dựng và phát triển du lịch bền vững ở Tây Bắc Việt Nam - 2 -
Các Chỉ Tiêu Đánh Giá Một Số Cấp Phân Vị Trong Tổ Chức Lãnh Thổ Du Lịch Cấp Tỉnh Trên Quan Điểm Phát Triển Bền Vững -
Đánh Giá Tổng Hợp Cụm Du Lịch -
Hệ Thống Đô Thị Hạt Nhân (Thị Xã, Thị Trấn, Thị Tứ) Phát Triển Chậm, Nhiều Tiểu Vùng Còn Trống Vắng, Dân Số Đô Thị Toàn Vùng Mới Chiếm 1,44% -
Một số giải pháp góp phần xây dựng và phát triển du lịch bền vững ở Tây Bắc Việt Nam - 7
Xem toàn bộ 140 trang tài liệu này.
- Điểm du lịch có ý nghĩa giá trị quốc tế và quốc gia: từ 43 đến 56 điểm
- Điểm du lịch có ý nghĩa giá trị vùng: từ 29 đến 42 điểm
- Điểm du lịch có ý nghĩa giá trị địa phương: từ 14 đến 28 điểm
1.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá cụm du lịch
* Xác định các chỉ tiêu và cho điểm các bậc đánh giá: Trong tổ chức lãnh thổ du lịch cấp địa phương thì cụm du lịch là một tổ chức trung gian có vai trò quan trọng trong việc định hướng khai thác và sử dụng tài nguyên. Việc đánh giá tổng hợp cụm du lịch dựa trên kết quả đánh giá các tiêu chí bao gồm: hiệu quả khai thác, tính hấp dẫn, cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật.
* Hiệu quả khai thác: thể hiện qua các chỉ tiêu khách du lịch đến cụm cũng như doanh thu du lịch của cụm. Tiêu chí này là hệ quả của các tiêu chí khác nên được gán cho hệ số 3. Các bậc đánh giá của tiêu chí này và điểm từng bậc như sau:
+ Hiệu quả khai thác rất cao (4 điểm): Các điểm du lịch trong cụm được đầu tư khai thác mang lại nguồn khách lớn với mức tăng trưởng khách và doanh thu của toàn cụm đạt trên 10% năm.
+ Hiệu quả khai thác cao (3 điểm): Các điểm du lịch trong cụm được đầu tư khai thác mang lại nguồn khách lớn với mức tăng trưởng khách và doanh thu của toàn cụm đạt từ 7 đến 10% năm.
+ Hiệu quả khai thác trung bình (2 điểm): Các điểm du lịch trong cụm được đầu tư khai thác, mức tăng trưởng khách và doanh thu của cụm từ 3 đến 6% năm.
+ Hiệu quả khai thác thấp (1 điểm): nguồn khách của cụm không lớn, mức tăng trưởng khách và doanh thu trên toàn cụm đạt dưới 3% năm.
* Tính hấp dẫn: biểu hiện ở việc có tài nguyên du lịch đặc sắc, điển hình và phân bố tập trung, trong đó có điểm du lịch có sức hấp dẫn cao đối với khách du lịch. Cụm du lịch nào có nhiều điểm tài nguyên du lịch đặc sắc thì khả năng thu hút khách càng cao, do đó tiêu chí này được gán hệ số 2. Các bậc đánh giá của tiêu chí này và điểm từng bậc như sau:
+ Tính hấp dẫn rất cao (4 điểm): có tài nguyên du lịch đặc sắc, điển hình và phân bố rất tập trung trong vòng bán kính 50km, trong đó có ít nhất 3 điểm du lịch có sức hấp dẫn cao đối với khách du lịch.
+ Tính hấp dẫn cao (3 điểm): có tài nguyên du lịch đặc sắc, điển hình và phân bố khá tập trung trong vòng bán kính 50km, trong đó có ít nhất 2 điểm du lịch có sức hấp dẫn cao đối với khách du lịch.
+ Tính hấp dẫn trung bình (2 điểm): có tài nguyên du lịch đặc sắc, điển hình và phân bố tập trung trong vòng bán kính 50km, trong đó có ít nhất 1 điểm du lịch có sức hấp dẫn cao đối với khách du lịch.
+ Tính hấp dẫn thấp (1 điểm): có tài nguyên du lịch đặc sắc và phân bố tập trung trong vòng bán kính 50km, các điểm du lịch trong cụm có sức hấp dẫn đối với khách du lịch.
* Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch: biểu hiện ở việc có cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật đảm bảo khả năng phục vụ khách du lịch và tạo tiền đề phát triển du lịch của cụm. Tiêu chí này được gán cho hệ số 1. Các bậc đánh giá của tiêu chí này và điểm từng bậc như sau:
+ Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật rất tốt (4 điểm): cơ sở hạ tầng đến các điểm du lịch trong cụm thuận lợi, cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng được với mức độ cao nhu cầu của khách.
+ Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật tốt (3 điểm): cơ sở hạ tầng đến các điểm du lịch trong cụm khá thuận lợi, cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng được với mức độ khá nhu cầu của khách.
+ Cơ sở hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật trung bình (2 điểm): cơ sở hạ tầng đến các điểm du lịch trong cụm thuận lợi trung bình, cơ sở vật chất kỹ thuật đáp ứng được với mức độ trung bình nhu cầu của khách.