Bệnh Đột Quỵ Thiếu Máu Não Cấp Và Tắc Động Mạch Cảnh Trong

Thang điểm

1a. Mức ý thức: phải chọn một mức điểm ngay cả trường hợp có trở ngại cho việc đánh giá đầy đủ như có nội khí quản, rối loạn ngôn ngữ, chấn thương miệng- khí quản. Chỉ cho 3 điểm khi bệnh nhân không có bất kỳ vận động nào đáp ứng với kích thích đau, ngoại trừ các đáp ứng tư thế.

0 = tỉnh táo, đáp ứng nhanh nhẹn.

1 = không tỉnh, nhưng có thể đánh thức dễ dàng và làm theo lệnh, trả lời hoặc đáp ứng tốt.

2 = không tỉnh, cần kích thích liên tục để duy trì chú ý, hoặc cần kích thích đau mạnh mới có đáp ứng vận động (không định hình).

3 = Chỉ đáp ứng vận động phản xạ hoặc thần kinh thực vật, hoặc mềm nhũn, mất hết phản xạ và hoàn

toàn không đáp ứng.

1b. Trả lời câu hỏi về mức ý thức: Hỏi bệnh nhân về tháng hiện tại và tuổi. Câu trả lời phải chính xác, không chấp nhận đúng một phần. Các bệnh nhân mất ngôn ngữ hoặc rối loạn ý thức được cho 2 điểm. Các bệnh nhân không nói được vì có ống nội khí quản, chấn thương miệng-khí quản, dysarthria nặng mọi nguyên nhân, rào cản ngôn ngữ hoặc bất kỳ vấn đề nào khác không phải thứ phát do mất ngôn ngữ được cho 1 điểm. Lưu ý là chỉ cho điểm câu trả lời đầu tiên và

không được gợi ý cho bệnh nhân dù bằng lời hay không bằng lời.

0 = trả lời đúng cả hai câu hỏi. 1 = trả lời đúng một câu hỏi.

2 = không trả lời đúng cả hai câu hỏi.

1c. Mệnh lệnh về mức ý thức: yêu cầu bệnh nhân nhắm mở mắt, sau đó nắm và mở bàn tay bên không liệt. Thay thế bằng mệnh lệnh một động tác khác nếu không khám được vận động bàn tay. Chấp nhận trường hợp bệnh nhân có cố gắng rõ ràng để thực hiện nhưng không hoàn tất vì yếu cơ. Nếu bệnh nhân không đáp ứng mệnh lệnh, có thề làm mẫu cho bệnh nhân làm theo và chấm điểm. Với các bệnh nhân bị chấn thương, cụt chi, hoặc các bất thường thể chất khác cần dùng các mệnh lệnh một động tác thích hợp để đánh giá. Chỉ

cho điểm cho đáp ứng lần đầu tiên.

0 = thực hiện đúng cả hai mệnh lệnh. 1 = chỉ thực hiện đúng một mệnh lệnh.

2 = không thực hiện đúng cả hai mệnh lệnh.

2. Vận nhãn: Chỉ đánh giá vận động mắt ngang. Cho điểm đối với các cử động mắt chủ động hoặc phản xạ (mắt búp bê), nhưng không làm phản xạ nhiệt tiền đình. Nếu bệnh nhân bị lệch mắt về một bên nhưng có thể khắc phục bằng vận nhãn chủ động hoặc phản xạ, điểm chấm là 1. Bệnh nhân bị liệt thần kinh vận nhãn ngoại biên đơn độc (dây III, IV, hoặc VI) được chấm 1 điểm. Có thể khám được vận nhãn ở tất cả các bệnh nhân mất ngôn ngữ. Với các bệnh nhân bị chấn thương

nhãn cầu, băng mắt, bị mù sẵn, hoặc các rối loạn thị lực, thị trường, cần khám bằng vận nhãn phản xạ. Tạo

0 = bình thường

1 = liệt vận nhãn một phần: bất thường vận nhãn ở một hoặc cả hai mắt, nhưng không có lệch mắt hoàn toàn hoặc liệt vận nhãn toàn bộ.

2 = lệch mắt hoàn toàn hoặc liệt vận nhãn toàn bộ, không khắc phục được bằng phản xạ mắt búp bê

3. Thị trường: tùy tình trạng bệnh nhân có thể chọn

0 = không có mất thị trường

khám bằng phương pháp đối chiếu, đếm ngón tay,

hoặc phản xạ đe dọa (px thị mi). Cần phải khuyến

1 = bán manh một phần

khích bệnh nhân hợp tác khám, nhưng nếu bệnh nhân

liếc nhìn sang đúng phía ngón tay khi nó cử động thì

2 = bán manh hoàn toàn

có thể coi là bình thường. Nếu bị mù hoặc đục nhân

mắt một bên thì đánh giá thị trường bên mắt còn lại.

3 = bán manh hai bên (mù, kể cả mù vỏ não)

Chỉ cho 1 điểm khi có bất đối xứng rõ thị trường, gồm

cả góc manh. Nếu bệnh nhân mù mắt do bất kỳ nguyên

nhân gì, cho 3 điểm. Khám luôn kích thích thị giác

đồng thời hai bên, nếu có triệt tiêu thị giác thì chấm 1

điểm và kết quả này dùng luôn cho câu số 11.

4. Liệt mặt: Yêu cầu bệnh nhân nhe răng, nhăn trán nhíu mày và nhắm mắt, có thể làm mẫu cho bệnh nhân bắt chước. Với bệnh nhân không kém hợp tác hoặc không hiểu thì dùng kích thích đau. Nếu có chấn thương hoặc băng mặt, ống nội khí quản, hoặc các cản trở vật lý khác làm khó đánh giá mặt bệnh nhân, nên

tháo bỏ hoặc làm gọn chúng đến mức tối đa có thể được để đánh giá chính xác.

0 = vận động mặt đối xứng hai bên

1 = yếu nhẹ (mờ nếp mũi má, mất đối xứng khi cười) 2 = liệt một phần (liệt hoàn toàn hoặc gần hoàn toàn phần dưới mặt)

3 = liệt hoàn toàn nửa mặt một hoặc hai bên (không có vận động mặt ở cả phần trên và phần dưới)

5 & 6. Vận động tay và chân: Khám các chi ở tư thế

0 = không trôi rơi, giữ được nguyên 90o (hoặc 45o)

phù hợp: tay đưa ra trước (bàn tay sấp) vuông góc với

đủ 10 giây

thân nếu ngổi và tạo góc 45o nếu nằm ngửa, chân nâng

1 = trôi rơi: tay nâng lên được 90 (hoặc 45) độ, trôi

30o (luôn khám khi nằm ngửa). Gọi là trôi khi tay rơi

rơi xuống trước 10 giây, nhưng không chạm giường

thấp xuống trước 10 giây, chân trước 5 giây. Với các

hay các điểm tựa khác.

bệnh nhân mất ngôn ngữ có thể khuyến khích bằng lời

2 = có sức cố gắng kháng trọng lực nhưng không thể

hoặc làm mẫu cho bắt chước, nhưng không được kích

nâng tay lên hoặc giữ tay ở 90 (hoặc 45) độ, trôi rơi

thích đau. Lần lượt khám từng chi, bắt đầu từ tay

chạm giường nhưng có gắng sức chống lại trọng lực.

không yếu liệt. Chỉ khi cụt chi hoặc cứng khớp vai,

3 = không có gắng sức chông lại trọng lực, tay rơi

khớp háng mới ghi X và phải ghi rõ lý do ghi X.

nhanh.

4 = hoàn toàn không có vận động.

X = Cụt chi, cứng khớp, ghi rõ:

5a. Tay trái

5b. Tay phải

0 = không có trôi rơi, chân giữ được 30o đủ 5 giây. 1 = Trôi rơi: chân rơi trước 5 giây nhưng không chạm giường.

2 = Có gắng sức chống lại trọng lực; chân rơi xuống giường trước 5 giây nhưng có gắng sức chống lại trọng lực.

3 = Không có gắng sức chống trọng lực, chân rơi ngay xuống giường.

4 = Hoàn toàn không có vận động

X = Cụt chi, cứng khớp, ghi rõ:

6a. Chân trái 6b. Chân phải

7. Thất điều chi: mục đích là tìm bằng chứng của tổn

0 = không có

thương tiểu não một bên. Khám khi bệnh nhân mở

1 = có ở một chi

mắt, nếu có tổn thương thị trường thì đảm bảo thực

2 = có ở hai chi

hiện khám trong vùng thị trường nguyên vẹn. Nghiệm

pháp ngón tay chỉ mũi và gót chân- đầu gối thực hiện

X = cụt chi hoặc cứng khớp, ghi rõ:

cả hai bên, và đánh giá là thất điều khi mức độ không

8. Cảm giác: Cảm nhận đau hoặc nhăn mặt khi châm kim, hoặc co rụt chi khi kích thích đau ở người rối loạn ý thức hoặc mất ngôn ngữ. Chỉ các rối loạn cảm giác do đột quỵ mới được cho điểm và người khám phải khám nhiều vùng cơ thể đủ để đánh giá chính xác có mất cảm giác nửa người hay không. Chỉ cho điểm 2 (nặng hoặc hoàn toàn) khi mất cảm giác nặng hoặc hoàn toàn được chứng tỏ rõ ràng. Do đó các bệnh nhân rối loạn ý thức hoặc mất ngôn ngữ chỉ có thể có điểm 0 hoặc 1. Các bệnh nhân bị đột quỵ thân não có mất cảm giác hai bên được cho 2 điểm. Nếu bệnh nhân không đáp ứng và liệt tứ chi thì cho 2 điểm. Bệnh nhân

mê (mục 1a được 3 điểm) được cho 2 điểm ở mục này.

0 = bình thường, không có mất cảm giác

1 = mất cảm giác nhẹ đến trung bình; bệnh nhân cảm nhận châm kim kém nhọn hoặc cùn hơn ở bên bất thường; hoặc có mất cảm giác đau với kim châm nhưng còn nhận biết có chạm vào.

2 = mất cảm giác nặng đến hoàn toàn; bệnh nhân không nhận biết được vật chạm vào mặt, tay, và chân.

9. Ngôn ngữ: các phần khám trước đã cung cấp nhiều thông tin về sự thông hiểu của bệnh nhân. Yêu cầu bệnh nhân mô tả những gì xảy ra trong tranh vẽ kèm theo; gọi tên những vật trong trang khám định danh; và đọc những câu in kèm. Đánh giá sự thông hiểu ngôn ngữ qua việc thực hiện các yêu cầu này cũng như trong việc thực hiện các yêu cầu trong các phần khám thần kinh tổng quát trên. Nếu thăm khám gặp trở ngại do mất thị trường, có thể khám bằng cách yêu cầu bệnh nhân xác định các vật đặt trong lòng bàn tay, nói lặp lại theo người khám, hoặc tự nói. Với bệnh nhân có nội khí quản thì yêu cầu họ viết. Các bệnh nhân hôn mê (câu 1a = 3 điểm) được chấm 3 điểm ở mục này. Người khám phải chọn mức điểm phù hợp cho bệnh nhân lơ mơ hoặc kém hợp tác nhưng điểm 3 chỉ dành

cho người hoàn toàn câm lặng và không làm theo bất kỳ mệnh lệnh vận động một động tác nào.

0 = bình thường, không có mất ngôn ngữ.

1 = Mất ngôn ngữ nhẹ đến trung bình: rõ ràng có sự lưu loát và sự thông hiểu ở một mức độ nào đó mà không làm giới hạn các ý được diễn tả hoặc cách diễn tả. Tuy nhiên sự suy giảm lời nói và/hoặc thông hiểu làm khó hoặc không thể mô tả tranh hoặc gọi tên theo hình đính kèm. Ví dụ khi nói về các hình đính kèm người khám nghe trả lời có thể xác định được bệnh nhân đang nói về bức tranh nào hoặc vật gì.

2 = Mất ngôn ngữ nặng; tất cả các giao tiếp đều qua các diễn tả đứt đoạn, người nghe phải cố liên tưởng, hỏi lại, và suy đoán. Lượng thông tin có thể trao đổi rất hạn chế, người nghe rất khó giao tiếp. Người khám không thể xác định được bệnh nhân đang nói về cái gì trong những hình đính kèm cho BN xem.

3 = Câm lặng, mất ngôn ngữ toàn bộ; không nói được hoặc không hiểu lời nói được.

10. Dysarthria: nếu nghĩ bệnh nhân bình thường cần kiểm tra lời nói đầy đủ bằng cách yêu cầu đọc hoặc nói lặp lại các từ trong danh mục đính kèm. Nếu bệnh nhân bị mất ngôn ngữ nặng, có thể đánh giá thông qua độ rõ phát âm khi bệnh nhân tự nói. Chỉ khi bệnh nhân có nội khí quản hoặc có cac cản trở vật lý khác không nói được mới ghi X, và người khám phải ghi chú rõ lý do. Không nói cho bệnh nhân biết tại sao lại kiểm tra họ như vậy.

0 = bình thường.

1 = Nhẹ đến trung bình; bệnh nhân phát âm không rõ ít nhất một số từ và người nghe vẫn có thể hiểu được dù có có khó khăn.

2 = Nặng; lời nói của bệnh nhân biến dạng đến nỗi không thể hiểu được với điều kiện không có hoặc không tương xứng mức độ dysphasia; hoặc bệnh nhân câm lặng/ không phát âm được.

X = có nội khí quản hoặc các cản trở vật lý khác, ghi rõ:

11. Sự triệt tiêu và chú ý: các phần khám trước có thể đã cho đủ thông tin để xác định có thờ ơ một bên hay không. Nếu bệnh nhân bị rối loạn thị giác nặng không thể đánh giá kích thích thị giác đồng thời, và kích thích da bình thường thì cho điểm 0. Nếu bệnh nhân mất ngôn ngữ nhưng biểu hiện có chú ý cả hai bên, điểm chấm cũng là 0. Nếu có thờ ơ thị giác không gian hoặc mất nhận biết bệnh nửa thân có thể coi là bằng chứng bất thường. Vì chỉ chấm điểm là bất thường khi thấy

có bất thường nên mục này luôn chấm điểm được.

0 = không bất thường.

1 = mất chú ý thị giác, xúc giác, thính giác, không gian, hoặc bản thân, hoặc triệt tiêu khi kích thích đổng thời hai bên, xảy ra ở một loại cảm giác.

2 = mất chú ý nửa thân nặng hoặc mất chú ý nửa thân ở nhiều hơn một loại cảm giác. Không nhận biệt bàn tay của mình hoặc chì hướng về không gian một bên.

Mô tả

0

Không có triệu chứng nào cả.

1

Có triệu chứng nhưng không có mất chức năng đáng kể; có khả năng thực hiện tất cả các nhiệm vụ và hoạt động thường làm.

2

Mất chức năng nhẹ; không có khả năng làm tất cả mọi hoạt động trước đây, nhưng có khả năng tự chăm sóc bản thân không cần trợ giúp.

3

Mất chức năng trung bình; cần giúp đỡ một phần, nhưng có thể tự đi lại không cần giúp đỡ.

4

Mất chức năng khá nặng; không thể tự đi không có trợ giúp và không thể tự đáp ứng nhu cầu bản thân mà không có trợ giúp.

5

Mất chức năng nặng; nằm liệt giường, không kiểm soát tiêu tiểu và luôn cần chăm sóc điều dưỡng.

6

Chết

Mô tả

Điểm

Mắt

Nhắm mở mắt tự nhiên

4

Chỉ mở mắt khi gọi

3

Chỉ mở mắt khi kích thích đau

2

Không mở mắt với mọi kích thích

1

Đáp ứng lời nói

Trả lời đúng và đầy đủ

5

Trả lời lúc đúng lúc sai

4

Chỉ nói những từ, câu vô nghĩa

3

Chỉ phát âm ú ớ, không thành tiếng nói rõ ràng

2

Hoàn tòan im lặng

1

Đáp ứng vận động

Làm đúng các yêu cầu vận động

6

Đáp ứng đau, chính xác

5

Đáp ứng đau, không chính xác

4

Đáp ứng gồng co cứng với kích thích đau

3

Đáp ứng gồng duỗi cứng với kích thích đau

2

Hoàn toàn không đáp ứng

1

Tổng điểm

3-15