Hoạt động của thị trường trái phiếu Việt Nam và giải pháp phát triển

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH

CHUYÊN NGÀNH KINH DOANH QUỐC TẾ

-------***-------

Đề tài:

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

HOẠT ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN

Họ và tên sinh viên : Trương Thị Thu Hương Lớp : Anh 6

Khóa 44

Giáo viên hướng dẫn : TS Nguyễn Thu Thủy

Hà Nội - 11/2009

Mục lục

Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng, biểu đồ Lời mở đầu

Chương 1: LÝ LUẬN TỔNG QUAN VỀ TRÁI PHIẾU VÀ THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU 1

1.1. Tổng quan về trái phiếu 1

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của trái phiếu 1

1.1.2. Phân loại trái phiếu 2

1.1.3. Những nguồn lợi tức tiềm năng của trái phiếu 5

1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến giá trái phiếu 5

1.1.5. Rủi ro trong đầu tư trái phiếu 7

1.2. Tổng quan về thị trường trái phiếu 10

1.2.1. Khái niệm về thị trường trái phiếu 10

1.2.2. Vai trò của thị trường trái phiếu 11

1.2.3. Các chủ thể tham gia thị trường trái phiếu 16

1.2.4. Các hình thức giao dịch trái phiếu 20

1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu 22

1.3.1. Sự ổn định về kinh tế, chính trị 22

1.3.2. Môi trường pháp lý 23

1.3.3. Sự tham gia của các chủ thể 23

1.2.4. Lòng tin của nhà đầu tư 24

1.4. Định mức tín nhiệm 25

1.4.1. Khái niệm về định mức tín nhiệm 25

1.4.2. Sự cần thiết của việc xây dựng hệ thống định mức tín nhiệm 25

Kết luận chương 1 27

Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM 28

2.1. Khái lược sự hình thành và phát triển của thị trường trái phiếu

Việt Nam 28

2.1.1. Cơ sở pháp lý cho quá trình phát triển của thị trường trái phiếu.. 28 2.1.2.Quá trình hình thành và phát triển của thị trường trái phiếu

Việt Nam 30

2.2. Tình hình hoạt động của thị trường trái phiếu Việt Nam 32

2.2.1. Tình hình phát hành trái phiếu 32

2.2.1.1. Trái phiếu Chính phủ 32

2.2.1.2. Trái phiếu doanh nghiệp 39

2.2.2. Tình hình giao dịch trái phiếu 47

2.3. Đánh giá hoạt động của thị trường trái phiếu Việt Nam 50

2.3.1. Đánh giá chung 50

2.3.2. Những kết quả đạt được 52

2.3.3. Những hạn chế 55

2.4. Phân tích nguyên nhân của những hạn chế 59

2.4.1. Quy mô của thị trường còn nhỏ, tính thanh khoản thấp 59

2.4.2. Thiếu đội ngũ các nhà tạo lập thị trường 62

2.3.3. Thiếu tổ chức xếp hạng tín nhiệm chuyên biệt 65

2.4.4. Nhận thức của các doanh nghiệp, nhà đầu tư về trái phiếu còn

hạn chế 68

2.4.5. Tính cạnh tranh của trái phiếu còn thấp 70

2.4.6. Hệ thống pháp luật chưa phù hợp 71

Kết luận chương 2 72

Chương 3: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU VIỆT NAM 73

3.1. Nhận định chung về thị trường trái phiếu Việt Nam trong

thời gian tới 73

3.1.1. Cơ hội và thách thức dể phát triển thị trường trái phiếu trong

thời gian tới 73

3.1.2. Quan điểm và định hướng phát triển thị trường trái phiếu

Việt Nam của Chính phủ 75

3.2. Bài học kinh nghiệm từ phát triển thị trường trái phiếu một số nước

trên thế giới 77

3.2.1. Thị trường trái phiếu Mỹ 78

3.2.3. Thị trường trái phiếu các nước Đông Á 79

3.3. Một số đề xuất nhằm phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam 81

3.3.1. Ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, khuyến khích tiết kiệm, đầu

tư 81

3.3.2. Đa dạng hoá các các loại trái phiếu, nâng cao tính thanh khoản cho thị trường 82

3.3.3. Phát triển các nhà tạo lập thị trường nhằm thúc đẩy hoạt động

của thị trường trái phiếu 86

3.3.4. Xây dựng và phát triển hệ thống ĐMTN ở Việt Nam 88

3.3.5. Nâng cao nhận thức của các doanh nghiệp và nhà đầu tư về

thị trường trái phiếu 91

3.3.6. Hoàn thiện hệ thống pháp lý liên quan đến hoạt động của

thị trường trái phiếu 92

Kết luận chương 3 94

Kết luận

Tài liệu tham khảo

Danh mụ c chữ viế t tắ t

ADB

Ngân hàng Phát triể n Châu Á
ĐMTN	Đị nh mứ c tín nhiệ m
KBNN	Kho bạ c Nhà nướ c
NHNN	Ngân hàng Nhà nướ c
NHTM	Ngân hàng thươ ng mạ i
NHTW	Ngân hàng Trung ươ ng
OTC	Thị trườ ng chứ ng khoán phi tậ p trung
SGDCK	Sở giao dị ch chứ ng
TPCP	Trái phiế u chính phủ
TPCQĐP	Trái phiế u chính quyề n đị a phươ ng
TPDN	Trái phiế u doanh nghiệ p
TTGDCK	Trung tâm giao dị ch chứ ng khoán
TTTP	Thị trườ ng trái phiế u

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

Danh mục bảng, biểu đồ

Bảng

Bảng 1: Giá trị trái phiếu Chính phủ Việt Nam phát hành từ 2003-2008 ... 32 Bảng 2: Tốc độ tăng trưởng TPCP của các nước Đông Á năm 2007 33

Bảng 3: Kết quả trúng thầu tín phiếu kho bạc từ năm 2000 đến 2007 36

Bảng 4: Tỷ lệ phần trăm giá trị TPCP so với GDP của Việt Nam 38

Bảng 5: Tỷ lệ phần trăm giá trị TPC so với GDP của Trung Quốc và

Hàn Quốc (%) 38

Bảng 6: Khối lượng TPDN của Việt Nam phát hành từ 2005 đến 2008 40

Bảng 7: Tình hình phát hành TPDN của các nước Đông Á từ 2006 đến

tháng 6/2008 41

Bảng 8: Tình hình phát hành TPDN tại Việt Nam từ năm 2006

đến 30/06/2008 42

Biểu đồ

Biểu đồ 1: Giá trị trái phiếu phát hành của Việt Nam từ 2005 đến 2008 44

Biểu đồ 2: Cơ cấu thời hạn trái phiếu của Việt Nam 45

Biểu đồ 3: Lãi suất trái phiếu của Việt Nam 47

Biểu đồ 4: So sánh giá trị trái phiếu niêm yết và giao dịch tại TTGDCK

Hà Nội 49

PHẦN MỞ ĐẦU TÍNH CẤP THIẾ T CỦA ĐỀ TÀI

Trái phiế u là mộ t công cụ hữ u hiệ u giúp chính phủ , chính quyề n đị a phươ ng và các doanh nghiệ p huy độ ng vố n cho đầ u tư phát triể n. Đồ ng thờ i, trái phiế u cũ ng là mộ t công cụ trên thị trư ờ ng chứ ng khoán giúp nhà đầ u tư mua bán kiế m lợ i và hạ n chế rủ i ro. Việ c có mặ t củ a thị trư ờ ng trái phiế u đ ã làm đ a dạ ng hơ n cho thị trư ờ ng tài chính, khắ c phụ c mộ t số hạ n chế củ a thị trư ờ ng này và tạ o đ iề u kiệ n cho việ c luân chuyể n vố n đầ u tư , nâng cao khả nă ng tiế t kiệ m củ a xã hộ i. Chính vì vai trò quan trọ ng củ a thị trư ờ ng trái phiế u mà các nư ớ c có nề n kinh tế thị trư ờ ng phát triể n và cả các nư ớ c có nề n kinh tế đ ang phát triể n đề u quan tâm đế n thị trư ờ ng này.

Ở Việ t Nam, trái phiế u lầ n đầ u tiên đ ư ợ c phát hành nă m 1983-1985 dư ớ i hình thứ c trái phiế u xây dự ng Tổ quố c. Đế n nay Việ t Nam đ ã có rấ t nhiề u loạ i trái phiế u đ ư ợ c phát hành: Trái phiế u chính phủ , trái phiế u chính quyề n đị a phươ ng, trái phiế u doanh nghiệ p vớ i mụ c đ ích và thờ i gian đ áo hạ n khác nhau. Theo đ ánh giá củ a Bộ Tài chính, thị trư ờ ng trái phiế u thờ i gian qua đ ã có sự phát triể n đ áng ghi nhậ n, cụ thể về hệ thố ng cơ chế , chính sách đố i vớ i hoạ t độ ng thị trườ ng trái phiế u đế n nay đ ã đ ư ợ c ban hành tươ ng đố i đầ y đủ , bao quát hầ u hế t các hoạ t độ ng phát hành và giao dị ch trái phiế u, tạ o ra nề n tả ng cầ n thiế t để khuyế n khích, thúc đẩ y, đ a dạ ng hoá các hình thứ c huy độ ng vố n trung dài hạ n thông qua phát hành trái phiế u. Về mặ t đ iề u hành thị trườ ng,

nă m 2008, thị trườ ng trái phiế u có nhiề u biế n độ ng. Lãi suấ t trái phiế u Chính phủ tiế p tụ c đ ư ợ c đ iề u hành linh hoạ t, theo sát diễ n biế n thự c tế củ a thị trườ ng, đ áp ứ ng yêu cầ u phát triể n thị trườ ng vố n, từ ng bướ c phố i hợ p nhị p nhàng vớ i đ iề u hành chính sách tiề n tệ củ a NHNN và làm cơ sở cho các hoạ t độ ng huy độ ng vố n trong giai đ oạ n hiệ n nay. Về mặ t số lư ợ ng trái phiế u đ ư ợ c phát hành cũ ng không ngừ ng tă ng. Tuy nhiên, thị trư ờ ng trái phiế u Việ t Nam cũ ng biể u hiệ n nhiề u hạ n chế . Theo số liệ u thố ng kê củ a AseanBondOnline thì đ a số trái phiế u ở Việ t Nam là trái phiế u Chính phủ , chỉ mộ t số doanh nghiệ p đ ư ợ c phép phát hành trái phiế u như : Tậ p đ oàn đ iệ n lự c Việ t Nam, Công ty Tài chính cổ phầ n dầ u khí, Công ty đầ u tư phát triể n đ ư ờ ng cao tố c… mụ c đ ích là để đầ u tư các dự án dài hạ n. Mặ t khác trên thị trư ờ ng chứ ng khoán nư ớ c ta mớ i chủ yế u diễ n ra các giao dị ch cổ phiế u, còn các giao dị ch trái phiế u còn hạ n chế , phầ n lớ n là mua và nắ m giữ đ ế n đ áo hạ n.

Để nâng cao hiệ u quả củ a việ c huy đ ộ ng vố n, nhằ m thự c hiệ n nhiệ m vụ phát triể n kinh tế - xã hộ i, đ áp ứ ng nhu cầ u hộ i nhậ p kinh tế thế giớ i, thì phát triể n thị trườ ng trái phiế u Việ t Nam trở thành mộ t kênh huy đ ộ ng vố n nhanh, hiệ u quả , giả i quyế t các nhu cầ u vố n cho các dự án đầ u tư , bù đắ p thâm hụ t ngân sách củ a Chính phủ , đ áp ứ ng nhu cầ u vố n phụ c vụ cho quá trình sả n xuấ t và tái sả n xuấ t mở rộ ng củ a các doanh nghiệ p cũ ng như tạ o thêm hàng hoá cho thị trườ ng là nhu cầ u đ ặ t ra đ ố i vớ i Chính phủ và cả các doanh nghiệ p.

Xuấ t phát từ lý do trên em đ ã chọ n đề tài nghiên cứ u về :