Thực Trạng Mức Độ Nhận Thức Của Cbql, Giáo Viên Về Ý Nghĩa Của Giáo Dục

Bảng 2.2: Thực trạng mức độ nhận thức của CBQL, giáo viên về ý nghĩa của giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS

Stt

Nội dung

Ý kiến đánh giá

Rất

quan trọng

Quan trọng

Bình thường

Không

quan trọng

ĐTB

Mức độ

Thứ tự

Giáo dục cho học sinh lòng yêu quê hương, yêu gia đình, làng

xóm, tự hào về quê hương;

3.85

Giáo dục ý thức xây dựng quê hương, ý thức tôn trọng và bảo

vệ các di tích lịch sử ở địa phương;

3.77

Làm cho vốn tri thức của học sinh về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới trở nên hoàn chỉnh, đa dạng, sinh

động, phong phú;

3.54

Làm cho học sinh không chỉ hiểu biết về TTLSĐP mà còn hiểu biết đầy đủ, sâu sắc hơn tiến trình lịch sử

dân tộc và thế giới.

3.49

Là biện pháp thiết thực để bảo vệ di sản văn

hóa;

3.35

Góp phần xây dựng thế giới quan và tư duy biện chứng cho học

sinh;

3.34

Rèn luyện cho các em thói quen học kết hợp với hành cũng như các kỹ năng về hoạt động

thực tiễn

2,97

Định hướng cho các em thái độ ứng xử phù

hợp, có văn hóa.

3.08

Điểm trung bình

3.42

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 115 trang tài liệu này.

Khi khảo sát nhận thức của cán bộ, giáo viên về ý nghĩa của việc giáo dục truyền thống lịch sử địa phương, tác giả đã đưa ra 8 ý nghĩa, kết quả khảo sát cho thấy: CBQL, GV đánh giá cao các nội dung chúng tôi đưa ra về ý nghĩa của giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS (điểm trung bình: 3,42). Tuy nhiên, phân tích từng nội dung có thể mức độ đánh giá có sự phân tầng như sau:

Đánh giá ở mức cao nhất là:

Giáo dục cho học sinh lòng yêu quê hương, yêu gia đình, làng xóm, tự hào về quê hương; (ĐTB: 3,85)

Giáo dục ý thức xây dựng quê hương, ý thức tôn trọng và bảo vệ các di tích lịch sử ở địa phương; (ĐTB: 3,77)

Ở mức thấp hơn là:

Làm cho vốn tri thức của học sinh về lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới trở nên hoàn chỉnh, đa dạng, sinh động, phong phú; (ĐTB: 3,54)

Làm cho học sinh không chỉ hiểu biết về TTLSĐP mà còn hiểu biết đầy đủ, sâu sắc hơn tiến trình lịch sử dân tộc và thế giới. (ĐTB: 3,49)

Là biện pháp thiết thực để bảo vệ di sản văn hóa; (ĐTB: 3,35)

Góp phần xây dựng thế giới quan và tư duy biện chứng cho học sinh; (ĐTB: 3,34)

Ở mức thấp nhất là:

Rèn luyện cho các em thói quen học kết hợp với hành cũng như các kỹ năng về hoạt động thực tiễn (ĐTB: 2,97)

Định hướng cho các em thái độ ứng xử phù hợp, có văn hóa. (ĐTB: 3,08). Để khẳng định rõ hơn, tác giả đã phỏng vấn đồng chí: L.T.N.K - Hiệu trưởng trường THCS Yên Phong về ý nghĩa của giáo dục truyền thống lịch sử địa phương với việc rèn luyện cho các em thói quen học kết hợp với hành cũng như các kỹ năng về hoạt động thực tiễn, đồng chí trả lời: Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương chủ yếu giáo dục cho học sinh hiểu rõ hơn về quê hương mình, yêu quê hương, yêu gia đình, làng xóm, tự hào về quê hương, giúp các em

có ý thức xây dựng quê hương và bảo vệ các di tích lịch sử của địa phương. Như vậy, những ý nghĩa trực tiếp ảnh hưởng đến kết quả giáo dục được CBQL, GV đánh giá cao; còn xa hơn, là góp phần hình thành tư duy khoa học, định hướng hoàn thiện nhân cách lại không được đánh giá cao bằng. Điều này làm cho những hoạt động giáo dục giá trị truyền thống lịch sử địa phương có những định hướng để làm tốt trong thực tế, nhưng chưa có tầm chiến lược lâu dài.

2.3.2. Thực trạng hoạt động giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh ở các trường THCS trên địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh

2.3.2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh

Để nắm được thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS trên địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, tác giả đã đưa ra 5 mục tiêu. Kết quả thể hiện trong bảng 2.3.

Qua bảng số liệu có thể thấy, mục tiêu giáo dục truyền thống lịch sử địa phương được xếp theo thứ tự như sau: mục tiêu về kiến thức, mục tiêu về thái độ, mục tiêu về kỹ năng:

Được đánh giá cao nhất là mục tiêu về kiến thức: “Trang bị cho học sinh có hiểu biết về các sự kiện lịch sử, biểu tượng lịch sử, quá trình hình thành, xây dựng và phát triển của vùng đất quê hương nơi các em đang học tập và sinh sống” (ĐTB: 3,15, xếp thứ 1)

Tiếp đó là mục tiêu về thái độ: “Hình thành tình yêu quê hương, niềm tự hào về truyền thống lịch sử địa phương, có ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống địa phương” (ĐTB: 3.09, xếp thứ 2)

Mục tiêu về kỹ năng: “Nhằm thực hiện nguyên lý giáo dục gắn nhà trường với thực tiễn cuộc sống, học đi đôi với hành. Rèn luyện cho học sinh kỹ năng chăm sóc, bảo vệ những di tích lịch sử của địa phương. Chuyển biến trong hành động của các em để gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa địa phương, dân tộc” (ĐTB: 2.94, xếp thứ 3).

Bảng 2.3: Thực trạng thực hiện mục tiêu của giáo dục truyền thống lịch sử

địa phương cho học sinh các trường THCS trên địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh

Stt

Mục tiêu giáo dục

Kết quả đánh giá

Tốt

Khá

Bình

thường

Không

tốt

ĐTB

Mức

độ

Thứ

tự

Nhằm thực hiện nguyên lý giáo dục gắn nhà trường với thực tiễn cuộc sống, học đi đôi với hành. Rèn luyện cho học sinh kỹ năng chăm sóc, bảo vệ những di tích lịch sử của địa phương. Chuyển biến trong hành động của các em để gìn giữ và phát huy bản sắc

văn hóa địa phương, dân tộc.

2.94

Góp phần vào việc giáo dục tư tưởng, chính trị, lao động, đạo đức, thẩm mỹ cho học sinh và cho giáo viên, cũng như góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc

văn hóa dân tộc.

2.74

Khơi dậy trong thế hệ trẻ lòng tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm xây dựng quê hương, đất nước ngày một giàu đẹp, văn

minh.

2.92

Trang bị cho học sinh có hiểu biết về các sự kiện lịch sử, biểu tượng lịch sử, quá trình hình thành, xây dựng và phát triển của vùng đất quê hương nơi các

em đang học tập và sinh sống;

3.15

Hình thành tình yêu quê hương, niềm tự hào về truyền thống lịch sử địa phương, có ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống địa

phương.

3.09

Trung bình chung

2.97

Các mục tiêu xa hơn được xếp thứ 4 và 5:

“Khơi dậy trong thế hệ trẻ lòng tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm xây dựng quê hương, đất nước ngày một giàu đẹp, văn minh.” (ĐTB: 2.92, xếp thứ 4).

“Góp phần vào việc giáo dục tư tưởng, chính trị, lao động, đạo đức, thẩm mỹ cho học sinh và cho giáo viên, cũng như góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc” (ĐTB: 2.74, xếp thứ 5).

Đánh giá chung mức độ thực hiện mục tiêu là “Khá” (ĐTB: 2.97). Việc thực hiện các mục tiêu giáo dục được cán bộ, giáo viên thực hiện một cách tương đối đồng bộ thể hiện qua kết quả điều tra với điểm trung bình trung từ 2.74 đến 3.15.

2.3.2.2. Thực trạng thực hiện nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh

Trong phạm vi đề tài nghiên cứu, tác giả khảo sát chất lượng thực hiện 3 nội dung giáo dục, kết quả thu được thể hiện trong bảng 2.4:

Bảng 2.4: Đánh giá của CBQL, GV về thực trạng thực hiện nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương‌

STT

Nội dung GDTLLSĐP	Cán bộ, giáo viên
Nội dung GDTLLSĐP	Tốt	Khá	Bình thường	Không tốt	Điểm TB	Thứ tự
1	Truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc	22	30	13	0	3.14	1
2	Truyền thống VH dân tộc	18	35	12	0	3.09	2
3	Truyền thống hiếu học	15	29	21	0	2.91	3

Đánh giá chung về thực trạng thực hiện nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương của CBQL, GV ở mức Khá với điểm trung bình từ 2.91 đến 3.14.

Qua phỏng vấn giáo viên, chúng tôi được biết các nhà trường THCS trên

địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh chú trọng giáo dục cho học sinh những nội dung sau:

Giáo dục truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc: thông qua dạy lịch sử hình thành tỉnh Bắc Ninh; Phong trào yêu nước chống thực dân Pháp ở Bắc Ninh trước khi ĐCS Việt Nam ra đời; Phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân Bắc Ninh dưới sự lãnh đạo của ĐCS VN; Bắc Ninh khôi phục và phát triển KT-XH

Truyền thống văn hóa dân tộc: Làng nghề truyền thống ở Bắc Ninh (Làm Gốm; Đúc đồng; Rèn sắt; Nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải; Nung gạch, ngói và vôi,...); Lễ hội ở Bắc Ninh (Lễ hội Lim (thị trấn Lim, huyện Tiên Du) được tổ chức vào 13 tháng giêng hàng năm, tổ chức thi hát quan họ; Lễ hội đền Bà Chúa Kho, Thành phố Bắc Ninh; Lễ hội làng Tam Tảo, xã Phú Lâm, huyện Tiên Du, ...); Quan họ Bắc Ninh

Truyền thống hiếu học: Các tấm gương hiếu học, các danh nhân, truyền thống khoa, bảng của địa phương, ...

Để có những thông tin chi tiết hơn về việc thực hiện nội dung giáo dục, chúng tôi tìm hiểu việc đảm bảo các yêu cầu khi xây dựng nội dung giáo dục của giáo viên. Kết quả khảo sát như sau:

Bảng số liệu 2.5 cho thấy việc đảm bảo các yêu cầu khi xây dựng nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương được xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp như sau:

1. Nội dung đưa ra giảng dạy đảm bảo tính chính xác về thông tin, không sai lệch được cán bộ, giáo viên đánh giá ở mức cao nhất, với (ĐTB = 3.85)

2. Nội dung giáo dục phù hợp với mục tiêu chương trình giáo dục trung học.ĐTB = 3.57)

3. Nội dung giáo dục phải phản ánh được bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương nơi học sinh đang tham gia học tập. (ĐTB = 3.54)

4. Nội dung giáo dục tính gần gũi, dễ nhớ mang tính cụ thể, phù hợp với

trình độ nhận thức của học sinh. (ĐTB = 3.38)

5. Nội dung đa dạng, phong phú không nhàm chán. (ĐTB = 3.05)

6. Nội dung giáo dục được lựa chọn cần đặc sắc, cô đọng, súc tích, không dàn trải. (ĐTB = 3.09)

Các yêu cầu chúng tôi đưa ra trong xây dựng nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh đều được cán bộ, giáo viên đánh giá mức độ thực hiện cao với điểm trung bình từ 3.09 - 3.58.

Bảng 2.5. Đánh giá của GV về thực trạng đảm bảo các yêu cầu khi xây dựng nội dung giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS trên địa bàn huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh

STT

Yêu cầu

Mức độ thực hiện

Tốt

Khá

Bình thường

Không tốt

ĐTB

Thứ tự

Nội dung giáo dục tính gần gũi, dễ nhớ mang tính cụ thể, phù hợp với trình độ

nhận thức của học sinh.

3.38

Nội dung giáo dục phù hợp

với mục tiêu chương trình giáo dục trung học.

3.57

Nội dung đa dạng, phong

phú không nhàm chán.

3.05

Nội dung giáo dục phải phản ánh được bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương nơi học sinh đang

tham gia học tập.

3.54

Nội dung giáo dục được lựa chọn cần đặc sắc, cô đọng,

súc tích, không dàn trải.

3.09

Nội dung đưa ra giảng dạy

đảm bảo tính chính xác về thông tin, không sai lệch.

3.85

3.41

2.3.2.3. Thực trạng thực hiện các con đường tổ chức giáo dục truyền thống lịch

sử địa phương cho học sinh

* Thực trạng về mức độ thực hiện về các con đường giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh ở các trường THCS hiện nay

Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS được thực hiện thông qua nhiều con đường khác nhau, tuy nhiên mức độ và hiệu quả thực hiện lại khác nhau nên việc nhận biết được thực trạng này là cơ sở để đề xuất các biện pháp giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho phù hợp. Kết quả khảo sát được thể hiện trong bảng 2.6 và 2.7

Bảng 2.6: Thực trạng mức độ thực hiện con đường giáo dục truyền thống lịch sử địa phương cho học sinh THCS huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh

STT

Hình thức

Cán bộ, giáo viên

Rất thường

xuyên

Thường xuyên

Đôi khi

Không bao giờ

Điểm TB

Xếp thứ

hạng

Thông qua tổ chức hoạt động dạy học (qua các bài học tên

lớp)

3.08

Thông qua tổ chức

hoạt động ngoại khóa môn học

1.91

Hoạt động ngoài giờ

lên lớp

1.92

Hoạt động trải

nghiệm, thực tiễn

1.92

Bảng số liệu cho thấy:

Giáo dục truyền thống lịch sử địa phương thông qua các hoạt động dạy học trên lớp được thực hiện ở mức “thường xuyên” với (ĐTB = 3.08).

Điều đó cho thấy đây là con đường giáo dục chủ yếu được sử dụng trong