BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---*---
NGÔ TUẤN ANH
ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
HÀ NỘI, 2007
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
---*---
NGÔ TUẤN ANH
ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
Chuyên ngành: Kinh tế, Quản lý và Kế hoạch hoá KTQD Mã số: 5.02.05
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học: 1: PGS.TS Đồng Xuân Ninh 2: GS.TS Đàm Văn Nhuệ
HÀ NỘI, 2007
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của tôi, tất cả các nội dung tham khảo đều được trích dẫn đầy đủ từ các nguồn tài liệu cụ thể. Các kết quả trình bày trong luận án là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Người cam đoan
Ngô Tuấn Anh
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BIỂU
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ
LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI 9
1.1 Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại 9
1.2 Bối cảnh và những nhân tố tác động tới quản lý nhà nước về thương mại trong giai đoạn hiện nay....................................................................................................................
1.3 Sự cần thiết phải phát triển thương mại và đổi mới quản lý nhà nước về thương mại 53
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THƯƠNG MẠI TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI 68
2.1 Thực trạng phát triển thương mại Hà Nội giai đoạn 1986-2006 68
2.2 Thực trạng quản lý nhà nước về thương mại của Hà Nội trong giai đoạn 1986-2006 93
2.3 Bài học kinh nghiệm và những vấn đề đặt ra đối với quản lý nhà nước về thương mại.. 111
CHƯƠNG 3: ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI.................................................
129
3.1 Định hướng phát triển thương mại Hà Nội trong thời gian tới (2006-2010) 129
3.2 Mục tiêu đổi mới quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại Hà Nội 143
3.3 Các giải pháp đổi mới quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại Hà Nội 159
KẾT LUẬN 213
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ 218
DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 219
PHỤ LỤC.................................................................................................................................
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
1. Từ viết tắt tiếng Anh
AFTA (ASEAN Free Trade Area ): Khu vực mậu dịch tự do ASEAN ASEAN (Association of South - East Asian Nations) : Hiệp hội các nước Đông Nam Á BTA (The US - Vietnam Bilateral Trade Agreement): Hiệp định thương mại Việt - Mỹ B2B (Business to Business): Hình thức thương mại điện tử giữa
doanh nghiệp với doanh nghiệp
B2C (Business to Customer): Hình thức thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với khách hàng
B2G (Business to Goverment): Hình thức thương mại điện tử giữa doanh nghiệp với chính phủ
EU (Europe Nations): Liên minh Châu Âu
GATS (General Agreement on Trade in Services): Hiệp định chung về thương mại và
dịch vụ
GDP (Gross Domestic Product): Tổng sản phẩm quốc nội
PCI(Provincial competitiveness Index): Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh
OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development):
Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế
UNDP (United nations development Program): Chương trình phát triển của Liên
hợp quốc
WTO (World Trade Organization): Tổ chức thương mại thế giới
2. Từ viết tắt tiếng Việt
CNH-HĐH: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa ĐTNN: Đầu tư nước ngoài
TTHC: Thủ tục hành chính
KTNN: Kinh tế nhà nước
UBND: Uỷ ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BIỂU
Kim ngạch xuất khẩu một số dịch vụ của cả nước Giá trị xuất nhập khẩu của các nước ASEAN giai đoạn | Tr. 53 Tr. 60 | |
1966 - 1980 | ||
Biểu 2.1: | Xuất khẩu dịch vụ của Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội giai | Tr. 76 |
đoạn 2001-2005 | ||
Biểu 2.2: | Thống kê du lịch Hà Nội giai đoạn 2001 - 2005 | Tr. 78 |
Biểu 2.3: | Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng chính của Hà Nội và cả | Tr. 79 |
nước | ||
Biểu 2.4: | Số liệu xuất khẩu của Hà Nội giai đoạn 2001- 2005 | Tr. 81 |
Biểu 2.5: | So sánh kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội | Tr. 82 |
Biểu 2.6: | Kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp Hà Nội chia theo | Tr. 83 |
thành phần kinh tế | ||
Biểu 2.7: | Các thị trường chủ yếu của Hà Nội giai đoạn 2001- 2005 | Tr. 84 |
Biểu 2.8: | Số lượng cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên địa bàn Hà Nội | Tr. 89 |
Biểu 2.9: | Số lượng hội chợ - triển lãm được cấp phép trên địa bàn giai | Tr. 91 |
đoạn 2001-2005 | ||
Biểu 2.10: | Kim ngạch xuất khẩu một số dịch vụ của cả nước | Tr. 123 |
Biểu 3.1: | Định hướng một số mặt hàng xuất khẩu trọng điểm của Hà Nội | Tr. 135 |
giai đoạn 2006-2015 | ||
Biểu 3.2: | Định hướng sản phẩm và thị trường xuất khẩu | Tr. 136 |
Biểu 3.3: | Dự báo xuất khẩu dịch vụ Hà Nội đến 2010 | Tr. 138 |
Biểu 3.4: | Mục tiêu cơ bản để phát triển xuất khẩu của Hà Nội giai đoạn | Tr. 141 |
2001-2010 | ||
Biểu 3.5: | Các chỉ tiêu thương mại địa bàn Hà Nội kế hoạch 2006 - 2010 | Tr. 161 |
Biểu 3.6: | Trọng số của các chỉ số thành phần tính PCI | Tr. 166 |
Biểu 3.7: | Dự báo cơ cấu thị trường xuất khẩu của Hà Nội và cả nước theo | Tr. 192 |
các khu vực đến năm 2010 và 2015 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Đổi mới sự quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội - 2 -
Đổi mới sự quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội - 3 -
Đổi mới sự quản lý nhà nước đối với sự phát triển thương mại trên địa bàn thành phố Hà Nội - 4
Xem toàn bộ 240 trang tài liệu này.
Danh mục các biểu đồ
Kim ngạch xuất khẩu của Hà Nội 2001 - 2006 Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu năm 2005 của Hà Nội Cơ cấu thành phần kinh tế tham gia xuất khẩu của Hà Nội | Tr. 72 Tr. 80 Tr. 85 | |
giai đoạn 2001 - 2005 | ||
Biểu đồ 2.4: | Tốc độ lưu chuyển hàng hóa của Hà Nội giai đoạn 2001-2010 | Tr. 86 |
Biểu đồ 2.5: | Tốc độ lưu chuyển hàng hóa bán lẻ của Hà Nội giai đoạn | Tr. 87 |
2001 – 2006 | ||
Biểu đồ 3.1: | Dự báo kim ngạch một số mặt hàng xuất khẩu Hà Nội | Tr. 137 |
giai đoạn 2005-2010 | ||
Biểu đồ 3.2: | Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2003 của các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ (theo giá cố định) | Tr. 167 |
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
‘Khối kim cương’ các yếu tố xác định lợi thế cạnh tranh quốc gia | Tr. 40 | |
Hình 1.2: | Các bước phát triển của Internet | Tr. 41 |
Hình 1.3: | Những tác động của Internet | Tr. 42 |
Hình 1.4: | Sơ đồ tăng trưởng Đông Á | Tr. 58 |
Hình 2.1: | Sơ đồ tổ chức bộ máy của Sở Thương mại Hà Nội | Tr. 106 |
PHẦN MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Thực hiện chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước, trong 20 năm đổi mới vừa qua (1986-2006), thương mại Hà Nội đã có sự phát triển mạnh mẽ, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển kinh tế của Hà Nội và cả nước. Trong giai đoạn 2001- 2005, cơ cấu kinh tế Hà Nội chuyển dịch theo hướng hiện đại hóa, cơ cấu kinh tế “dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp” đã hình thành rõ nét và thu được những kết quả đáng khâm phục. Tỷ trọng các ngành kinh tế trong GDP Hà Nội giai đoạn 2001-2005 là: dịch vụ 57,5%, công nghiệp 40,5%; công nghiệp và dịch vụ tăng trưởng nhanh. Hàng hóa của Hà Nội đã được xuất khẩu tới 187 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân 15,4%/năm (tăng từ 1.402 triệu USD năm 2000 lên 2.866 triệu USD năm 2005); thương mại nội địa cũng có những kết quả rất đáng tự hào, đóng góp xứng đáng vào quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế của Hà Nội [9]. Do đó, trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Hà Nội từ “công nghiệp - nông nghiệp - dịch vụ” sang “dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp”, thương mại Hà Nội giữ vai trò đặc biệt quan trọng.
Tuy nhiên, vì nền kinh tế của Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng đã vận hành theo cơ chế kế hoạch hóa tập trung quá lâu, quản lý nhà nước về thương mại của Hà Nội còn nhiều yếu kém, bất cập, vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi cơ chế và tư duy quản lý cũ. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam cũng đã bước sang một trang mới, Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới (WTO), đòi hỏi đổi mới càng cao, phù hợp với cơ chế thị trường cũng như với luật pháp và thông lệ quốc tế, và các tác động của bối cảnh quốc tế đến phát triển kinh tế Việt Nam sẽ tác động trực tiếp và sâu sắc tới Hà Nội – là thủ đô của cả nước. Hơn nữa, nền kinh tế thị trường của Việt Nam đã phát triển lên một mức cao hơn, do đó quản lý nhà nước cũng phải thay đổi và đổi mới toàn diện. Kinh tế thị trường với tư cách là một phương thức sản xuất và không phải là sản phẩm riêng của chủ nghĩa tư bản. Tuy nhiên, trong suốt lịch sử phát triển, kinh tế thị trường cũng bộc lộ rất nhiều khiếm khuyết, nguy cơ bất ổn của xã hội, và một