Cung Cấp Các Sản Phẩm Và Dịch Vụ Tài Chính, Giúp Khách Hàng Thực Hiện Giao

khi khách hàng bị thiệt hại thì việc bắt lỗi và xử lý người môi giới là rất khó. Hoặc có những trường hợp khách hàng do không thực sự hiểu biết về trách nhiệm và khả năng của người môi giới, nên đã kỳ vọng một cách không hợp lý về những gì mà nhà môi giới có thể mang lại cho mình, và đã khiếu nại khi thực tế xảy ra trái với những gì họ mong muốn.

Người môi giới sống bằng tiền hoa hồng hay là khoản chênh lệch giá trong việc mua hoặc bán những lợi ích tài chính. Như thế, những lợi ích tài chính của riêng họ có thể xung đột với nhu cầu và mục tiêu của khách hàng. Với tư cách là người đại diện hay người được ủy quyền của khách hàng, người môi giới luôn luôn phải dẹp đi xung đột này để phục vụ cho lợi ích cao nhất của khách hàng là cái phải được ưu tiên hàng đầu.

Các công ty môi giới có thể gây áp lực lớn buộc nhân viên môi giới của mình phải bán được những sản phẩm nhất định hoặc đạt được mức tổng sản lượng nhất định. áp lực như vậy có thể thấy dưới nhiều hình thức, từ việc cấp văn phòng riêng cho tới việc tiếp tục thuê nhân viên đó. Giải pháp cho những xung đột như vậy nói chung chỉ đơn giản là đặt lợi ích của khách hàng lên trên hết. Các công ty chứng khoán cũng có thể tăng hoa hồng để khuyến khích người môi giới thực hiện nhiều giao dịch và nói chung mức hoa hồng càng cao, và được tạo ra càng thường xuyên thì càng tốt về mặt kinh tế đối với người môi giới và cũng kích thích tăng nguồn thu cho công ty. Song các công ty chứng khoán hay là những người môi giới chứng khoán cũng phải luôn luôn vì lợi ích của khách hàng, khách hàng phải được bán những sản phẩm phù hợp với nhu cầu cá nhân, với khối lượng thích hợp và việc bán hàng việc bán hàng phải diễn ra một cách hợp lý và trung thực trên cơ sở hai bên cùng có lợi. Và nếu như tư cách đại diện được tạo lập với sự tín nhiệm và trên cơ sở hợp lý, thì một khách hàng công bằng hầu như không thể trách cứ người môi giới hay công ty môi giới của họ nếu như những khuyến nghị họ đưa ra không phải bao giờ cũng mang lại những kết quả mỹ mãn.

Tóm lại, nếu các cố vấn tài chính và những khách hàng của họ ý thức được đầy đủ hơn, thì họ sẽ hành động thận trọng và tránh được những tranh chấp, hay ít nhất cũng giảm thiểu được những thiệt hại và chi phí để giải quyết tranh chấp.

4. Chức năng của nghề môi giới chứng khoán

Với tư cách là một hoạt động nghiệp vụ trong sự tương tác giữa công ty môi giới – nơi cung cấp phương tiện vật chất, tổ chức và pháp lý, và nhân viên bán hàng – người trực tiếp tiếp thị và giao dịch với khách hàng, nghề môi giới chứng khoán có hai chức năng chính sau đây: 12

4.1 Cung cấp thông tin và tư vấn cho khách hàng

Công ty môi giới chứng khoán thông qua các nhân viên bán hàng cung cấp cho khách hàng các báo cáo nghiên cứu và những khuyến nghị đầu tư. Việc nghiên cứu này được tiến hành thông qua bộ phận nghiên cứu trong công ty chứng khoán nghiên cứu các lĩnh vực chủ yếu như: diễn biến tổng thể của thị trường, động thái của từng khu vực riêng biệt trong thị trường đó, hay hoạt động của từng công ty trong khu vực. Những thông tin này các nhà nghiên cứu cung cấp cho các nhà môi giới hàng tuần, kèm theo đó là những khuyến nghị cụ thể về từng loại chứng khoán cần mua và cần bán. Nhà môi giới sẽ sử dụng những thông tin này để cung cấp cho khách hàng của mình theo những yêu cầu cụ thể.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 141 trang tài liệu này.

Các nhà môi giới hàng ngày tiếp cận với một mạng thông tin điện tử cung cấp các thông tin tài chính liên tục và được cập nhật về lãi suất, kinh tế, thông tin thị trường, và cũng được tiếp cận với tất cả các tin tức mới nhất từ khắp nơi trên thế giới liên quan tới cổ phiếu của khách hàng.

Nhờ nguồn thông tin được thu thập và sử lý công phu này, người môi giới có đủ tri thức để trở thành nhà tư vấn tài chính riêng của khách hàng. Ngoài việc đề xuất với khách hàng những chứng khoán và dịch vụ đơn thuần, người môi giới cũng có thể giới thiệu với khách hàng những cổ

12 TS Trần Thị Thái Hà, “Nghề môi giới chứng khoán”, (NXB Chính trị quốc gia Hà Nội, 2001) TR. 25

phiếu, trái phiếu mới phát hành, các chứng chỉ quỹ đầu tư và những công cụ đầu tư khác, và quan trọng hơn là đề xuất một cách thức kết hợp các chứng khoán đơn lẻ trong một tổng thể (danh mục đầu tư) để giảm thiểu rủi ro và tăng tối đa lợi nhuận.

Người môi giới cho nhà đầu tư biết lúc nào thì họ nên mua, lúc nào thì nên bán và đồng thời cung cấp cho họ những thông tin kinh tế tài chính trên thị trường. Người môi giới khi đưa ra các lời khuyên cho khách hàng của họ, sẽ dựa trên các yếu tố như hệ số giá, thu nhập, các dự đoán về thu nhập và giá, tình trạng chung của nhóm ngành của cổ phiếu và trạng thái tổng thể của thị trường.

Người môi giới không chỉ là người đưa ra các khuyến nghị về tài chính cho khách hàng mà đôi khi còn là một người bạn tin cẩn, có thể lắng nghe tất cả câu hỏi liên quan tới tình trạng tài chính của khách hàng, và trong một chừng mực có thể, đưa ra giải pháp thích đàng giúp khách hàng tháo gỡ những khó khăn. Do đó tìm được một nhà môi giới giỏi hành nghề và thật tâm huyết là mong muốn của bất cứ nhà đầu tư chứng khoán nào.

4.2 Cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính, giúp khách hàng thực hiện giao dịch theo yêu cầu và lợi ích của họ.

Người môi giới nhận các đơn đặt hàng từ khách hàng và thực hiện giao dịch cho họ. Quá trình này bao gồm một loạt công việc, từ hướng dẫn khách hàng mở tài khoản tại công ty, tiến hành giao dịch, xác nhận giao dịch, thanh toán và chuyển kết quả giao dịch cho khách hàng. Không chỉ có vậy, sau khi giao dịch đã được thực hiện, người môi giới còn phải tiếp tục chăm sóc tài khoản của khách hàng, tiếp tục đưa ra những khuyến cáo và cung cấp thông tin, theo dõi để nắm bắt những thay đổi trong đời sống, công việc mà có thể dẫn tới những thay đổi trong tình trạng tài chính và thái độ chấp nhận rủi ro của khách hàng, từ đó đề xuất những giải pháp hay chiến lược mới thích hợp.

Công ty môi giới là nơi đảm bảo những điều kiện vật chất- bao gồm địa điểm, hệ thống máy móc thiết bị nối mạng với Sở giao dịch- nhân lực (đội ngũ nhân viên tác nghiệp), và pháp lý để cho quá trình này được thực hiện nhanh chóng, chính xác và hiệu quả; đồng thời khi xảy ra tranh chấp thì có thể xử lý được một cách thỏa đáng. Để làm được chức năng này, công ty được tổ chức theo những phòng ban chức năng phù hợp, với những quy trình hoạt động chặt chẽ, khoa học.

5. Vai trò của nghề môi giới chứng khoán

5.1 Phát triển sản phẩm và dịch vụ trên thị trường

Công ty môi giới chứng khoán và các nhân viên bán hàng của họ, khi thực hiện vai trò làm trung gian giữa người mua (nhà đầu tư) và người bán (nhà phát hành) có thể nắm bắt nhu cầu của khách hàng và phản ánh với người cung ứng hàng hóa và dịch vụ, cung cấp những ý tưởng thiết kế sản phẩm và dịch vụ theo yêu cầu của khách hàng. Kết quả của quá trình đó là đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ, phát triển cơ cấu khách hàng, thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn nhàn rỗi trong xã hội cho đầu tư và tăng trưởng.

Một ví dụ về sự thành công là công ty Merrill Lynch, trong thập niên 60, 70 trong khi hoạt động chủ yếu của các công ty chứng khoán mới chỉ là buôn bán cổ phiếu và trái phiếu thì Merrill Lynch đã tìm kiếm những dịch vụ mà khách hàng cần. Qua đó đã phát triển và tạo ra Tài khoản quản lý tiền mặt (CMA) và Tài khoản tiếp cận vốn tự có. Nhờ vậy mà công ty này đã vượt lên hẳn các đối thủ cạnh tranh vào thời kỳ đó.

5.2 Giảm chi phí giao dịch

Trên TTCK với đặc trưng là một thị trường của những sản phẩm và dịch vụ bậc cao, để thẩm định chất lượng, giá cả của hàng hóa, người ta cần một khoản chi phí khổng lồ để phục vụ cho việc thu thập và xử lý thông tin, đào tạo kỹ năng phân tích và tiến hành quy trình giao dịch trên một thị trường đấu giá tập trung. Những chi phí đó chỉ có các công ty chứng khoán

hoạt động chuyên nghiệp trên quy mô lớn mới có khả năng trang trải. Mặt khác, một tổ chức trung gian chuyên nghiệp như vậy làm cầu nối cho các bên mua và bán gặp nhau sẽ làm giảm đáng kể chi phí tìm kiếm đối tác, chi phí soạn thảo và giám sát thực thi hợp đồng. Như thế, vai trò của nghề môi giới chứng khoán là tiết kiệm được chi phí giao dịch, xét trong từng giao dịch cụ thể cũng như trên tổng thể thị trường, nhờ đó giúp nâng cao tính thanh khoản của thị trường.

5.3 Góp phần hình thành nền văn hóa đầu tư

Hoạt động của người môi giới chứng khoán khi thâm nhập sâu vào cộng đồng các doanh nghiệp và người đầu tư sẽ là một yếu tố quan trọng hình thành nên văn hóa đầu tư. Khi các nhân viên môi giới tiếp cận và mang theo những sản phẩm tài chính phù hợp với yêu cầu của khách hàng, hoạt động này lâu dần sẽ hình thành nên thói quen đầu tư vào tài sản tài chính. Hơn nữa, hoạt động này sẽ làm tăng thói quen và các kỹ năng sử dụng các dịch vụ đầu tư, mà phổ biến là dịch vụ môi giới chứng khoán. Cùng với đó là sự tăng cường hiểu biết môi trường pháp lý, và ý thức tuân thủ pháp luật vì hoạt động môi giới chứng khoán là một nơi phát sinh và bộc lộ những xung đột lợi ích giữa các bên tham gia thị trường.

5.4 Tăng chất lượng và hiệu quả của dịch vụ nhờ cạnh tranh

Để thành công trong nghề môi giới chứng khoán, các công ty chứng khoán và từng người môi giới phải thu hút được khách hàng tìm đến, giữ chân khách hàng, và tăng cường khối tài sản mà khách hàng ủy thác cho họ quản lý. Điều này tạo ra sự cạnh tranh giữa các công ty chứng khoán và từng người môi giới chứng khoán với nhau. Chính vì vậy góp phần không nhỏ làm tăng chất lượng và hiệu quả của dịch vụ,

5.5 Hình thành những dịch vụ mới trong nền kinh tế, tạo thêm việc làm và làm phong phú thêm môi trường đầu tư.

Với phương châm là chủ động tìm đến với khách hàng, cung cấp những dịch vụ tài chính tốt nhất, nên công ty CK nào cũng có lực lượng

những người bán hàng rất đông đảo. Ví dụ như công ty Merrill Lynch ở Mỹ có tới 13000 nhân viên môi giới hay những công ty chứng khoán nhỏ khác của Mỹ cũng có không dưới 1000 nhân viên môi giới. Có thể nói, phát dịch vụ môi giới chứng khoán đã góp phần tạo ra nhiều việc làm mới cho nên kinh tế và cũng làm phong phú thêm môi trường kinh doanh.‌

III. CÔNG TY CHỨNG KHOÁN VÀ NGƯỜI MÔI GIỚI CHỨNG KHOÁN

1. Công ty chứng khoán với chức năng môi giới chứng khoán

1.1 Khái quát chung về công ty môi giới chứng khoán

1.1.1 Khái niệm công ty môi giới chứng khoán

Công ty chứng khoán có thể được hiểu là một định chế tài chính kinh doanh chứng khoán trên thị trường chứng khoán. Nếu coi thị trường chứng khoán là “chợ” thì “hàng hoá” là các loại chứng khoán và các công ty chứng khoán là các “sạp hàng”.

Khi một doanh nghiệp muốn huy động vốn bằng cách phát hành CK, họ cần phải nhờ đến những nhà chuyên nghiệp mua bán CK cho họ. Đó là công ty CK - với nghiệp vụ chuyên môn, kinh nghiệm nghề nghiệp và bộ máy tổ chức thích hợp, họ thực hiện được vai trò trung gian môi giới mua bán, phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư và thực hiện một số dịch vụ khác cho cả người đầu tư và người phát hành.

Các công ty chứng khoán là tác nhân quan trọng thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế nói chung và của thị trường chứng khoán nói riêng. Nhờ các công ty chứng khoán mà các cổ phiếu và trái phiếu lưu thông, buôn bán tấp nập trên thị trường chứng khoán, qua đó, một lượng vốn khổng lồ được đưa vào đầu tư từ những nguồn vốn lẻ tẻ trong công chúng hợp lại. Như vậy, “Công ty chứng khoán là một tổ chức kinh doanh chứng khoán, có tư

cách pháp nhân, có vốn riêng hoạt động theo chế độ hạch toán kinh tế, hoạt động theo giấy phép của UBCKNN cấp" 13.

Ở Việt Nam, theo luật chứng khoán năm 2006, công ty chứng khoán phải là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn thành lập tại Việt Nam đáp ứng đủ các điều kiện để được cấp giấy phép hoạt động. Các tổ chức tín dụng, công ty bảo hiểm hoặc các tổng công ty muốn tham gia kinh doanh chứng khoán phải thành lập công ty chứng khoán độc lập. Giấy phép hoạt động của công ty chứng khoán do ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp cho phép thực hiện một hoặc một số loại hình kinh doanh chứng khoán. Các loại hình nghiệp vụ kinh doanh chủ yếu của các công ty chứng khoán là: môi giới chứng khoán, tự doanh chứng khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán và quản lý danh mục đầu tư.14

1.1.2 Phân loại công ty chứng khoán

Cùng với sự phát triển của TTCK, và của nền kinh tế, các CTCK cũng được hình thành và phát triển theo hướng rất đa dạng, về cả quy mô, lĩnh vực hoạt động, hay cả tính chất hoạt động. Theo loại dịch vụ cung cấp thì có hai loại công ty chứng khoán sau:

1.1.2.1. Công ty môi giới giảm giá

Công ty môi giới giảm giá chủ yếu chỉ giúp khách hàng thực hiện lệnh mua và bán chứng khoán, loại hình công ty này chủ yếu thích hợp cho các khách hàng thích tự mình đưa ra các quyết định đầu tư.

Công ty môi giới giảm giá được sử dụng cho ba đối tượng chính sau

đây:

 Các nhà đầu tư dài hạn tiến hành nghiên cứu thị trường, đó là các

nhà đầu tư thích nghiên cứu theo dõi các xu hướng biến động của thị trường, của ngành rồi sau đó lựa chọn các cổ phiếu có tiềm năng lớn.

13 GS. NGƯT Đinh Xuân Trình và PGS.TS. Nguyễn Thị Quy, “Giáo trình thị trường chứng khoán” của Trường ĐH Ngoại Thương, NXB Giáo Dục, T.120

14 Luật chứng khoán ngày 22 tháng 6 năm 2006, điều 60

 Các nhà đầu tư ngắn hạn theo trường phái kỹ thuật, họ tự mình vẽ đồ thị cho các cổ phiếu, và tiến hành giao dịch trên cơ sở ngắn hạn, và họ thường sử dụng các công ty môi giới giảm giá.

 Những nhà đầu tư chỉ giao dịch một lần. Ví dụ như trường hợp một người nhận được một khoản thừa kế và muốn bán nó đi, người đó cần một công ty môi giới giảm giá để giúp tiến hành giao dịch.

1.1.2.2. Công ty môi giới dịch vụ đầy đủ (full-service firm)

Đây là công ty chứng khoán cung cấp một dịch vụ hoàn hảo, từ việc đưa ra những kết quả nghiên cứu, phân tích, cho lời khuyên tới việc theo dõi tài khoản và kịp thời đưa ra các khuyến nghị cần thiết cho khách hàng.

Những nhà đầu tư sử dụng người môi giới dịch vụ đầy đủ là:

 Những người đánh giá cao sự thuận tiện của việc luôn luôn có sẵn một cố vấn chuyên nghiệp hướng dẫn những quyết định mua bán của họ. Những nhà đầu tư này coi người môi giới của họ cũng giống như luât sư riêng hay kế toán riêng, họ thừa nhận những hạn chế của bản thân trên thị trường chứng khoán đầy phức tạp và coi người môi giới như là những chuyên gia, những người giữ vai trò quan trọng để khoản đầu tư của họ không ngừng tăng lên.

 Là những người cần có sự quan tâm cá nhân của một người môi giới đầy đủ. Họ muốn có một người môi giới luôn để mắt tới tài khoản của mình, thông tin ngay khi cần thiết và quan tâm tới các vấn đề của họ.

1.2 Hoạt động môi giới của một công ty chứng khoán

Hoạt động môi giới chứng khoán trong thời gian đầu chỉ là hoạt động của các cá nhân môi giới độc lập, nhưng khi quy mô hoạt động giao dịch của nhà MGCK tăng lên thì đã dẫn tới sự hình thành các công ty chứng khoán, là tập hợp có tổ chức của những nhà môi giới chứng khoán riêng lẻ.

Một CTCK hay bất kỳ một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ hay một doanh nghiệp sản xuất nào khác thì phải thực hiện tốt chức năng marketing và chức năng bán hàng. CTCK muốn thực hiện tốt chức năng bán hàng thì