Dạy học thể loại Blues cho học sinh lớp đàn phím điện tử tại trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật và Du lịch Hải Phòng

Có thể cho rằng, trong đợt thực nghiệm này, những biện pháp dạy học cho thấy đã có những ảnh hưởng nhất định đến dạy học nhạc Blues cho HS trung cấp trường Trung cấp VHNT và Du lịch Hải Phòng. Kết quả thực nghiệm cho thấy, HS ở nhóm thực nghiệm tự tin hơn, vững vàng hơn về kiến thức ở nhóm đối chứng, kết quả ở nhóm thực nghiệm cao hơn nhóm đối chứng.

Tiểu kết

Khác với âm nhạc cổ điển, nhạc Blues có lối chơi ngẫu hứng nên người học phải rèn luyện các thủ pháp biến tấu mới có thể chơi thành thạo dòng nhạc này. Với HS trung cấp đàn phím điện tử, chúng tôi hướng tới rèn luyện ngẫu hứng trên hai dạng chính: biến tấu trên hệ thống gam blues và hợp âm rải. Ngoài ra, có sự mở rộng hơn với HS khá giỏi về thủ pháp biến tấu ngẫu hứng theo chủ đề. Với cách biến tấu này, HS phải nắm vững kỹ thuật Blues, phải có nhiều ý tưởng sáng tạo khác nhau. Tất nhiên, trong quá trình dạy học, GV phải lựa chọn bài thực hành phù hợp với trình độ, khả năng của HS trung cấp để hướng dẫn các em thực hành ngẫu hứng các câu nhạc, đoạn nhạc ngắn.

Học ngẫu hứng nhạc Blues là nội dung mới trong dạy học đàn phím điện tử ở trường Trung cấp VHNT và Du lịch Hải Phòng. Ngẫu hứng nhạc Blues sẽ thúc đẩy và phát huy năng lực âm nhạc của HS, là động cơ góp phần vào ý thức tự học tập và rèn luyện của các em. Đây cũng là một trong những kỹ năng cần đạt nhằm giúp cho HS trung cấp đàn phím điện tử có thể ứng dụng trong đệm hát và hòa tấu tự tin, vững vàng hơn.

Với những tác dụng hữu ích đó, dạy học nhạc Blues cho HS trung cấp đàn phím điện tử trở thành nội dung cần thiết cho đối tượng này. Việc trang bị cho những kỹ năng chơi nhạc Blues ở mức độ cơ bản đã giúp cho các em cảm nhận tốt hơn về dòng nhạc này, đồng thời tạo cho các em phong thái chơi nhạc tự tin và vững vàng hơn.

KẾT LUẬN

Việc đưa nội dung dạy học nhạc Blues vào chương trình trung cấp đàn phím điện tử, trường Trung cấp VHNT và Du lịch Hải Phòng đã góp phần bổ sung hoàn thiện hơn cho chương trình đào tạo của Nhà trường. Đây là một trong những nội dung mới nên cần phải có những biện pháp khác nhau trong dạy học, HS cũng phải vận dụng những phương thức luyện tập khác với âm nhạc cổ điển trước đó.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 116 trang tài liệu này.

Để phù hợp với trình độ HS trung cấp, chúng tôi đã lựa chọn nội dung dạy học cơ bản, nhưng khá đầy đủ về kỹ thuật, thủ pháp và cách chơi nhạc Blues. Trong quá trình dạy học, chúng tôi đặc biệt quan tâm đến việc hình thành cách rèn luyện dòng nhạc này. Theo đó, các thế tay và các ngón tay phải được lưu ý chỉnh sửa kịp thời; cách luyện tập gam từ ít dấu hóa đến nhiều dấu hóa, theo trình tự luyện tập trên 12 bán cung; cách thành lập hợp âm, vòng hòa âm và ứng dụng thực hành luyện tập theo cấp độ tăng dần từ chậm đến nhanh, từ dễ đến khó; các thủ pháp biến tấu để rèn luyện ngẫu hứng được thực hiện ở các dạng: biến tấu trên hệ thống gam blues, biến tấu theo hợp âm rải và biến tấu ngẫu hứng theo chủ đề.

Trong quá trình thực hiện, chúng tôi đã lựa chọn tài liệu dạy học nhạc Blues phù hợp với đối tượng HS trung cấp chuyên ngành đàn phím điện tử. Khi thực hành bài tập, GV đã có những biện pháp hướng dẫn HS hiệu quả từ khâu vỡ bài, ghép bài cho đến hoàn thiện bài.

Việc nắm vững kỹ thuật cơ bản của nhạc Blues trên đàn phím điện tử được HS thực hiện luyện tập khá đa dạng, trên nhiều loại bài tập thực hành: luyện gam theo các mẫu tiết tấu; luyện hợp âm và vòng công năng Blues qua tác phẩm có sẵn; luyện hợp âm và vòng công năng Blues qua các thủ pháp biến tấu...

Từ mục đích nghiên cứu của luận văn, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm để đánh giá kết quả bước đầu. Những kết quả đạt được của thực nghiệm cho thấy sự khả quan về phương pháp, biện pháp dạy học, tạo thêm niềm tin cho GV và HS của Nhà trường phấn đấu dạy và học ngày càng tốt hơn nữa dòng nhạc Blues, để có thể đáp ứng nhu cầu thiết thực cho các em ứng dụng tốt vào đời sống Văn hóa Văn nghệ của tỉnh nhà.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

A/Trong nước

1. Nguyễn Bách (2003), Hòa âm truyền thống (từ Cổ điển đến Hiện đại), Nxb Âm nhạc, Hà Nội.

2. Nguyễn Bách, Thy Nhất Giang (1997), Hòa âm, Nxb Trẻ.

3. Nguyễn Bách, Huyền Trâm (2003), Jazz organ piano cho mọi người, Nxb âm nhạc, Hà Nội.

4. Trịnh Xuân Bảo (2008), Tuyển soạn một số tác phẩm âm nhạc cho Piano, Organ, Nxb Thanh niên, Hà Nội.

5. Hồ Ngọc Đại (1983), Tâm lý học dạy học, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

6. Nguyễn Tâm Giao (2014), Nhạc lý căn bản, Nxb Trẻ Tp.HCM

7. Nguyễn Hạnh, Nguyễn Thị Yến Linh (2011), Em học đàn Organ, tập 1, Nxb Phương Đông, Tp.HCM.

8. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, Nguyễn Văn Thắng (2001), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm (dùng cho các trường đại học Sư phạm và cao đẳng Sư phạm), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

9. Lê Văn Hồng (chủ biên), Lê Ngọc Lan (2000), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học sư phạm, giáo trình đào tạo giáo viên Trung học cơ sở hệ cao đẳng Sư phạm, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

10. Nguyễn Văn Hộ (2002), Lí luận dạy học, Nxb Giáo dục.

11. Nguyễn Sinh Huy, Nguyễn Văn Lê (1999), Giáo dục học đại cương, Nxb Giáo dục, Hà Nội.

12. Nguyễn Mai Kiên (2012), Thang âm phương pháp luyện tập và ứng dụng, Khoa kiến thức nghệ thuật cơ bản, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.

13. Vũ Tự Lân (2007), Giáo trình lịch sử Jazz-Pop-Rock, Nxb Tổng cục Chính trị, Hà Nội.

14. Vũ Tự Lân (dịch), (1982), Lý thuyết âm nhạc cơ bản, Nxb Văn hóa, Hà Nội.

15. Hoàng Long – Hoàng Lân (2005), Phương pháp dạy học âm nhạc, Giáo trình dành cho các trường CĐSP, Nxb Giáo dục.

16. Nguyễn Tiến Mạnh (2016), Nghệ thuật Piano Jazz chuyên nghiệp Việt Nam, Luận án tiến sĩ Âm nhạc học, HVANQGVN, Hà Nội.

17. Lưu Quang Minh, Đỗ Xuân Tùng (1997), Sách học đàn phím điện tử dành cho dưới 7 tuổi, Trung tâm đào tạo bồi dưỡng âm nhạc Nhạc viện Hà Nội, Hà Nội.

17. Cù Minh Nhật, Lê Thúy Ngân, Cù Thị Minh Giang, Trịnh Minh Thanh (2012), Giúp giáo viên sử dụng tốt đàn phím điện tử trong thiết kế bài giảng lớp 1, 2, 3, 4, 5, Nxb Âm nhạc, Hà Nội.

18. Nhiều tác giả (2011), Tài liệu dạy học đàn phím điện tử dành cho sinh viên hệ đại học sư phạm âm nhạc (tập I, II, III, IV) (lưu hành nội bộ), Trường ĐHSP Nghệ thuật TW, Hà Nội.

19. Nhiều tác giả (2011), Tài liệu Keyboard dùng cho năm thứ nhất hệ đại học sư phạm âm nhạc (tập I) (lưu hành nội bộ), ĐHSPNTTW.

20. Nhiều tác giả (1990), Jazz?, Rock?, Pop?, Nxb Âm nhạc, Hà Nội.

21. Nhiều tác giả (1997), Sách hướng dẫn học Blues và Jazz cho Đàn phím bấm, Nhạc viện Hà Nội (cũ).

22. Nguyễn Thị Nhung (1996), Thể loại Âm nhạc, Nxb Âm nhạc, Hà Nội.

23. Hoàng Phê (1998) (Chủ biên), Từ điển tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng

24. Nguyễn Ngọc Quang (1989), Lý luận dạy học đại cương, tập 2, Trường Cán bộ Quản lý Giáo dục & Đào tạo trung ương 1, Hà Nội.

25. Ngô Ngọc Thắng (1992), Phương pháp học đàn Organ căn bản, nhóm Ngô Ngọc thực hiện, Tp.HCM.

26. Trịnh Hoài Thu (2005), Giới thiệu về cây đàn Organ điện tử, Tạp chí Thông tin Khoa học, Trường Cao đẳng Sư phạm Nhạc - Họa TW, (số 12, 10/2005), tr.51-52.

27. Nguyễn Hữu Tuấn (1996), Tuyển tập tác phẩm Việt Nam cho đàn Piano, tập I, II, Nhạc viện Hà Nội, Hà Nội.

28. Đỗ Xuân Tùng (2002), Giải thích thuật ngữ âm nhạc quốc tế thông dụng, Nhạc viện Hà Nội, Hà Nội.

29. Xuân Tứ (2002), Hướng dẫn dạy và học đàn Organ, tập 1 (Lưu hành nội bộ), Trường Cao đẳng nhạc họa trung ương, Hà Nội.

30. Xuân Tứ (2004), Hướng dẫn dạy và học đàn Organ, tập 2 (Lưu hành nội bộ), Trường Cao đẳng nhạc họa trung ương, Hà Nội.

31. Xuân Tứ (2007), Phương pháp dạy và học đàn phím điện tử, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.

32. Phạm Viết Vượng (2007), Giáo dục học, in lần thứ 2, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội.

B/Nước ngoài

33. Andre Asriel (1985), Jazz Analysen und Aspekte, Nxb Berlin 1985

34. Ban Haerle (1978), Jazz improvisation for Keyboard Players, Nxb International Studio P/R, USA.

35. Barrie Nettles, Richard Graf (1997), The Chord scale theory & Jazz harmony, Nxb Advance Music (United States of America).

36. Billy Taylor (1982), Jazz Piano a Jazz History, Nxb Wm. C. Brown Company.

37. Brad Hill (2011), (Thế Anh dịch), Học đàn Piano, Nxb Tổng hợp Tp. Hồ Chí Minh.

38. Christopher Meeder (2008), Jazz- The Basics, Nxb Routledge.

40. Hiroaki Honshuku (1997) , Jazz Theory I, Nxb A-NO-NE Music Cambridge MA.

41. V. Konen (1980), Nhạc Blues và thế kỷ XX, Nxb Âm nhạc, Matxcova.

C/ Trang Web:

42. Khái niệm về Blues, ngày truy cập (9/10/2016), https://vi.wikipedia.org/wiki/Blues

43. Tìm hiểu về các thể loại Pop, Dance, Country, Blues, Jazz,... , ngày truy cập (13/10/2016), http://musicshow.vn/tim-hieu-ve-cac-loai-nhac-pop- dance-country-blues-jazz-flamenco/

44. Lịch sử nhạc Blues, ngày truy cập (13/10/2016) http://adammuzic.vn/lich-su-nhac-blues/

45. Nhạc lý về Blues, ngày truy cập (14/10/2016), http://www.aeguitar.org/threads/nhac-ly-ve-blues.1711/

46. Blues - giai điệu của những câu chuyện buồn, ngày truy cập (14/10/2016), http://emdep.vn/xem-nghe-doc/blues-giai-dieu-cua-nhung- cau-chuyen-buon-2014052912094321.htm

47. Nốt Blues là gì? , ngày truy cập (16/10/2016), https://harmonicachonguoivietnam.wordpress.com/2013/12/28/not-nhac- blues-blue-note-la-cai-quy-gi/

48. http://review.siu.edu.vn/am-nhac/nguoc-dong-lich-su-voi-dong-nhac- blues/335/3138

49. Định nghĩa các loại nhạc, ngày truy cập (18/10/2016), http://netcom.vn/company/werelax/Travelling/mlnews.2008-08- 21.6942788764/view

50. Thể loại, Album Blues / Jazz , ngày truy cập (18/10/2016), http://mp3.zing.vn/the-loai-album/Blues-Jazz/IWZ9Z09C.html

51. Cấu trúc nhạc Blues, ngày truy cập (20/10/2016), http://www.rocktn.com/forum/showthread.php?t=3328

52. Jazz, âm nhạc của tự do. Sự hình thành và phát triển, http://adammuzic.vn/jazz-su-hinh-thanh-va-phat-trien/

53. Nghệ thuật Piano Jazz chuyên nghiệp Việt Nam, https://dokumen.tips/documents/nghe-thuat-piano-jazz-chuyen-nghiep-viet- nam-ts.html

54. nguon-goc-cua-nhac-jazz https://hai2hai.wordpress.com/2018/11/09/nguon-goc-cua-nhac-jazz/]. B.B. King, https://vi.wikipedia.org/wiki/B.B._Kinghamsterdk.forumvi.com

55. https://en.wikipedia.org/wiki/Soul_music

56. Nhạc lý cơ bản về gam, https://blogdamme.wordpress.com/2015/02/17/nhac-ly-co-ban-ve-gam/

57. https://vi.wikipedia.org/wiki/Nhịp_(âm_nhạc)].

58. https://vi.wikipedia.org/wiki/Điệu

69. http://musicfaith.net/nhip-dieu.html

60. https://tinnhac.com/nhac-soul-dong-nhac-khien-ban-phai-nhay-mua- 92364.html

61. https://vi.wikipedia.org/wiki/Jazz

62. https://adammuzic.vn/lich-su-nhac-blues

63. http://www.chungta.com/nd/tu-lieu-tra-cuu/mot-so-net-tam-ly-dac- trung-cua-lua-tuoi-thanh-nien.html

64. https://amnhac.fm/tong-quat/4199-duyen-no-blues-bai-2