Hiện Trạng Cơ Sở Hạ Tầng - Vật Chất Kỹ Thuật Phục Vụ Du Lịch

chủ yếu là tăng diện tích đất có mục đích công cộng (tăng 198,31 ha). Trong giai đoạn 2005-2010, đã đưa thêm được 25,25 ha đất chưa sử dụng vào sử dụng.

2.1.7 Rừng - Tài nguyên động, thực vật

Tính đến năm 2013 huyện Tam Đảo có 12.335,6 ha, gồm các kiểu rừng sau (Tỉnh ủy - HĐND - UBND VP, 2012) [54]:

- Rừng kín thường xanh, mưa ẩm nhiệt đới núi thấp: phân bố ở độ cao 700

m. Loại rừng này chiếm phần lớn ở dãy núi Tam Đảo, quần hệ thực vật nhiều tầng, tán kín của những loài cây lá rộng thường xanh hợp thành.

- Rừng kín thường xanh, mưa ẩm á nhiệt đới núi thấp: chỉ có ở dãy Tam Đảo, phân bố ở độ cao 800 m trở lên.

- Rừng lùn trên đỉnh núi: là một kiểu phụ đặc thù của rừng kín thường xanh, mưa ẩm á nhiệt đới núi trung bình, được hình thành trên các đỉnh dông dốc, hay các đỉnh núi cao đất xấu, nhiều nắng, gió, mây mù. Vì vậy thảm thực vật ở đây thường thấp, bé và phát triển chậm.

- Rừng tre nứa: mọc xen kẽ trong các kiểu rừng khác, phân bố ở độ cao từ 500 m - 800 m.

- Rừng phục hồi sau nương rẫy: thường có ở vùng đệm của VQG Tam Đảo.

- Rừng trồng: gồm các loại rừng thông, rừng bạch đàn, rừng keo và rừng lá rộng, được trồng ở độ cao 200 m - 600 m, chủ yếu ở phía Tây Bắc huyện.

- Các trảng cây bụi và trảng cỏ thứ sinh sau khai thác.

Bảng 2.3. Hiện trạng rừng huyện Tam Đảo giai đoạn 2009 - 2013

(Đơn vị: ha)

Năm

Hiện trạng rừng huyện Tam Đảo
2009	2010	2011	2012	2013
Diện tích	12.464,4	12.415,1	12.368,4	12.358,0	12.335,6

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 121 trang tài liệu này.

Nguồn: Cục Thống kê tỉnh Vĩnh Phúc[12, 13] Huyện Tam Đảo là nơi có diện tích rừng lớn nhất trên địa bàn tỉnh Vĩnh

Phúc, với hơn 12 nghìn ha (chiếm 44,86% tổng diện tích rừng của Vĩnh Phúc).

Vườn Quốc gia Tam Đảo với khoảng 2 000 loài thực vật bậc cao có mạch, 64 loài cây quý hiếm cần được bảo tồn như: Pơmu; Ngũ gia bì hương; Gù hương; Hoàng tinh trắng; Đỗ trọng bắc … và 42 loài đặc hữu của Việt Nam và của riêng Tam Đảo

như: Cây hoa tiên, Trà hoa vàng; hoa Nhị Đào; Hoàng thảo Tam Đảo … về hệ động vật rừng qua điều tra và xác định được 1 141 loài, trong đó có 59 loài quý hiếm cần được bảo tồn như: Cây gấm; Sơn Dương; Khỉ Vàng; Rắn lục đầu đen; Cá cóc.

Như vậy, khu vực VQG Tam Đảo là nơi có giá trị cao trong việc bảo tồn nguồn gen động, thực vật, điều hoà nguồn nước, khí hậu và phục vụ cho phát triển các dịch vụ thăm quan, du lịch.

2.2 Đặc điểm kinh tế - xã hội

2.2.1 Hiện trạng phát triển kinh tế

- Tăng trưởng kinh tế

Tam Đảo là huyện miền núi có nhiều khó khăn về điều kiện tự nhiên, xã hội, nhưng sau 6 năm được tái lập và đi vào hoạt động Tam Đảo đã đạt được những thành tựu rất quan trọng về kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng. Liên tục trong 6 năm từ 2004 - 2010 kinh tế Tam Đảo luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng cao, giá trị sản xuất tăng bình quân 18,22%, đặc biệt giá trị tổng sản phẩm trên địa bàn các năm 2006 - 2010 tăng bình quân 18,53%/năm (mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện 2006 - 2010 là 14 - 16%/năm). Giá trị sản xuất tính theo giá so sánh bình quân đầu người tăng từ 3,6 triệu đồng năm 2004 lên 7,96 triệu đồng năm 2010 và từ 4,7 triệu đồng năm 2004 lên 17,75 triệu đồng năm 2010 tính theo giá thực tế. Kinh tế tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế từng bước chuyển dịch đúng hướng, kết cấu hạ tầng đang dần được hoàn thiện: Tổng giá trị sản xuất 5 năm (từ 2011 - 2015) đạt

11.442 tỷ đồng, tăng bình quân 13,23% (trong đó: nông - lâm nghiệp - thủy sản tăng 1,95%; công nghiệp - xây dựng tăng 17,29%; dịch vụ tăng 20,62%). Giá trị sản xuất bình quân đầu người theo giá thực tế là 35,869 triệu đồng [66].

Đối với nông, lâm, thủy sản: Đây là nhóm ngành có tốc độ tăng trưởng khá cao về giá trị sản xuất nếu so với các huyện khác trong tỉnh, với mức bình quân chung 11,16%/năm thời kỳ 2004 - 2010 và 12,55% giai đoạn 2006 - 2010 [4]. Sự tăng trưởng nhanh của nhóm ngành này chủ yếu do tác động của chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng đẩy mạnh các cây có giá trị kinh tế cao và với sự tăng nhanh của ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, mức tăng của nông nghiệp thấp so với mức tăng chung của nhóm ngành trên địa bàn huyện lại là nhân tố làm giảm sự tăng trưởng chung và buộc các ngành dịch vụ và tiểu thủ công nghiệp phải có mức tăng trưởng rất cao.

Trên thực tế, công nghiệp và xây dựng là nhóm ngành có tốc độ tăng trưởng cao nhất với mức tăng bình quân 38,72%/năm cho thời kỳ 2004 - 2010 và giảm còn 27,22% giai đoạn 2006 - 2010. Dịch vụ là nhóm ngành có mức tăng cao thứ 2 với mức tăng bình quân 21,2%/năm thời kỳ 2004 - 2010 và 22,45% giai đoạn 2006 - 2010, nhưng lại có tỷ trọng lớn, nên sự tăng trưởng của các ngành dịch vụ có ý nghĩa quyết định tới tăng trưởng chung của các ngành kinh tế trên địa bàn huyện.

- Cơ cấu kinh tế và sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Trên thực tế, cơ cấu kinh tế đã chuyển theo hướng tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp và xây dựng, giảm tỷ trọng dịch vụ và nông, lâm nghiệp, thủy sản. Năm 2005, các ngành công nghiệp và xây dựng chỉ chiếm 7,6% trong cơ cấu giá trị sản xuất. Năm 2006, tỷ trọng các ngành này đã tăng lên đến 24,65%.

Cơ cấu giá trị sản xuất đến năm 2015 nông - lâm nghiệp - thủy sản chiếm 37,67%; công nghiệp - xây dựng 22,63%; dịch vụ 39,7%.

Bảng 2.4: Giá trị và cơ cấu ngành kinh tế trên địa bàn huyện

(Đơn vị: tỷ đồng, %)

Chỉ tiêu

2005	2006	2008	2009	2010	2015
Tổng giá trị sản xuất	366,25	428,83	884,44	1.013,85	1.269,34	2.578,46
Nông, lâm, thủy sản	197,26	202.638	463,449	530,798	644,92	971,3
CN, TTCN, xây dựng	55,312	105,689	169,034	193,307	259,03	583,5
Dịch vụ	113,68	120,500	251,954	289,747	365,39	1.023,7
Cơ cấu giá trị sản xuất	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0	100,0
Nông nghiệp	53,85	47,25	52,40	52,35	50,80	37,67
CN, TTCN, XD	15,10	24,65	19,11	19,06	20,04	22,63
TM, DV	31,05	28,10	28,49	28,59	29,16	39,7

Nguồn: Phòng Thống kê huyện Tam Đảo - Tài liệu phục vụ Quy hoạch [66]

Sự biến động trong cơ cấu kinh tế trên địa bàn huyện theo xu hướng trên do xuất phát điểm của công nghiệp và xây dựng thấp, sau khi tái lập huyện, các công trình xây dựng được tăng cường, cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp được triển khai. Đặc biệt, các mỏ đá đã đi vào khai thác làm cho giá trị công nghiệp, trước hết là công nghiệp khai thác khoáng sản tăng lên đột biến vào năm 2006 và tăng cao các năm 2007 - 2010.

2005 2015

Hình 2.4. Cơ cấu giá trị sản xuất GDP huyện Tam Đảo năm 2005, 2015

2.2.2 Dân cư, lao động

- Đặc điểm về dân số và nguồn nhân lực

Năm 2010 dân số của toàn huyện Tam Đảo là 71528 người, mật độ dân số trung bình là 303 người/km2, trong đó dân tộc thiểu số chiếm trên 43,9%. Năm 2015 dân số 78232 nghìn người, trong đó 44,5 % là đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là dân tộc Sán Dìu). Dân số trong độ tuổi lao động là 37754 người. Tỷ lệ được lao động được đào tạo, bồi dưỡng nghề tăng từ dưới 30% (năm 2010), lên 48 % (năm 2015). Tổng số lao động làm việc trong các cơ sở du lịch đến nay là 7173 người. So với các huyện, thành phố khác trong tỉnh Vĩnh Phúc, Tam Đảo là một trong các huyện có mật độ dân số thấp. Mật độ dân số không đều giữa các xã trong huyện, tập trung cao ở các xã vùng thấp và thưa thớt tại vùng thị trấn Tam Đảo, các thôn, xóm vùng ven núi của các xã vùng đồng bằng.

Bảng 2.5. Biến động nguồn lao động huyện Tam Đảo giai đoạn 2004 - 2010

(Đơn vị: người)

Chỉ tiêu

2004	2005	2009	2010	2015	2020 (Dự báo)
1.Tổng dân số	67.235	67.990	70.694	71.528	78.232	80.187
2. Tổng LĐ đang làm việc	31.197	32.002	34.136	34.579	37.754	40.132
- Nông, lâm nghiệp, thuỷ sản	20.235	19.921	17.956	18.189	19.774	20.047
- Công nghiệp, TTCN, xây dựng	5.269	5.588	7.305	7.400	8.195	10.033
- Dịch vụ	5.603	6.493	8.875	8.990	9.313	10.052
3. Chất lượng nguồn lao động
- Lao động chưa qua đào tạo	30.149	30.821	31.166	29.392	26.076	24.079
- Công nhân kỹ thuật	225	320	1.092	2.974	5.588	7.224
- Trình độ trung cấp	490	512	922	1.176	2.608	4.013
- Cao đẳng, đại học trở lên	333	349	956	1.037	2.980	4.816

Nguồn: Phòng Thống kê huyện Tam Đảo - Tài liệu phục vụ Quy hoạch [66]

Tam Đảo là huyện miền núi mới được tái lập, điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu, trình độ dân trí còn thấp và chưa đồng đều, nhất là đối với đồng bào dân tộc sống ở vùng núi. Tỷ lệ dân số hoạt động trong các ngành nông, lâm, thủy sản khá thấp ở địa bàn cấp huyện (52,6% năm 2010). Một bộ phận khá lớn dân cư đã chuyển sang các hoạt động công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng (7.400 người, chiếm 21,4%) và các ngành dịch vụ (8.990 người, chiếm 26,0%).

- Về chất lượng của nguồn lao động: nhìn chung nguồn lao động của Tam Đảo có chất lượng thấp. Số người lao động chưa qua đào tạo chiếm tỷ trọng lớn (91,3% năm 2010). Lao động qua đào tạo chiếm tỷ trọng nhỏ và tập trung vào đội ngũ công chức cấp xã, huyện và viên chức các ngành giáo dục, y tế...

Với những đặc trưng về dân số và nguồn lao động như trên, Tam Đảo vừa có thuận lợi trong phát triển kinh tế, vừa có những khó khăn, đặc biệt là trong việc

chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng các ngành thương mại, dịch vụ du lịch và tiểu thủ công nghiệp.

- Về yếu tố truyền thống, dân tộc và tôn giáo

Tam Đảo là huyện miền núi có nhiều dân tộc anh em và nhiều yếu tố truyền thống, văn hóa, lịch sử tạo những điều kiện tiền đề cho sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.

Trên địa bàn huyện Tam Đảo có các dân tộc: Kinh, Sán Dìu, Lào, Mường, Hoa, Mông, Dao, Khơ me, trong đó hai dân tộc Kinh và Sán Dìu chiếm phần lớn dân số của huyện, các dân tộc khác (Lào, Mường, Hoa) chiếm một phần rất nhỏ. Phân theo cơ cấu dân tộc: Dân tộc kinh chiếm 57,79%, dân tộc Sán Dìu chiếm 41,76%, các dân tộc khác chỉ chiếm 0,14%. Sau nhiều đời chung sống có sự giao thoa nhất định giữa các dân tộc, nên tuy có nhiều phong tục, tập quán, bản sắc khác nhau, nhưng về phát triển kinh tế đã có được sự bắt nhịp nhất định của đồng bào dân tộc thiểu số và người Kinh. Tuy nhiên, sự khác nhau về bản sắc văn hóa cần được trân trọng trong phát triển kinh tế và duy trì các hoạt động văn hóa.

Huyện Tam Đảo có 119 di tích đình, chùa, đền, miếu, trong đó có nhiều di tích có giá trị văn hoá cao, minh chứng cho một thời kỳ du nhập, phát tích và hưng thịnh của Phật giáo vào Việt Nam. Bên cạnh đó Tam Đảo còn có nhiều di tích lịch sử cách mạng quan trọng của cả nước như: Nơi Bác Hồ về làm việc, sở chỉ huy chiến dịch Trần Hưng Đạo ở thị trấn Tam Đảo, nơi tổ chức các hội nghị quan trọng chỉ huy cuộc Tổng tiến công Tết Mậu Thân - 1968, địa điểm bắn rơi may bay Mỹ bằng súng bộ binh của dân quân dân tộc Sán Dìu ở xã Đạo Trù …

Các dấu ấn lịch sử và văn hóa mà người dân nơi đây đã tạo dựng qua trường kỳ lịch sử được gìn giữ và phát huy, thể hiện ở hệ thống di sản văn hóa vật thể; hệ thống di tích thờ Thần, thờ Phật phong phú và đa dạng, phân bổ ở hầu khắp các địa phương.

Trong số 119 di tích lịch sử văn hoá có 35 đình, 29 đền, 39 chùa, 8 miếu, 5 di tích cách mạng và 01 Thiền viện (Thiền viện Trúc lâm Tây Thiên). Có 15 di tích được xếp hạng cấp Tỉnh và 01 di tích xếp hạng Quốc gia. Một số di tích nổi tiếng như Đền thờ Quốc Mẫu Lăng Thị Tiêu, Đền Bà chúa Thượng, Đền Thạch Kiếm, Đền thờ Đức Thánh Trần, Thiền viện Trúc Lâm Tây Thiên, Đền chân Suối... Trên

địa bàn huyện Tam Đảo có 44 lễ hội lớn, nhỏ ở các xã, thôn được tổ chức tại các đình, đền, chùa trong huyện; một số lễ hội tiêu biểu có sức thu hút khách du lịch như Lễ hội Tây Thiên, Hội Vật Làng Hà. Các lễ hội được tổ chức hàng năm gắn với các di tích lịch sử văn hóa, thu hút một lượng lớn khách du lịch hành hương về với Tam Đảo.

Hiện nay Tam Đảo còn lưu giữ được một làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc Sán Dìu, đó là hát Soọng Cô. Bên cạnh hát Soọng Cô, khu vực xã Đạo Trù còn có “Chợ tình”, do thời gian và sự phát triển của kinh tế - xã hội, chợ tình Đạo Trù hiện nay đã mai một, nhưng có thể khôi phục lại. Lễ cấp sắc, hát trầu văn, trang phục truyền thống, các loại bánh và món ăn ẩm thực đặc trưng của đồng bào các dân tộc…

Tam Đảo là huyện miền núi có 3 xã thuộc Chương trình 135. Vì vậy, Tam Đảo đã và đang tiếp tục nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước qua các Chương trình phát triển kinh tế đối với các xã vùng cao, các xã thuộc diện đặc biệt khó khăn.

2.2.3 Hiện trạng cơ sở hạ tầng - vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch

2.2.3.1 Cơ sở hạ tầng

Hệ thống giao thông của Tam Đảo chủ yếu là giao thông đường bộ. Ngoài ra có vận tải thủy trên các hồ và sông Phó Đáy, nhưng rất hạn chế.

Hệ thống giao thông của huyện hiện nay về cơ bản thuận lợi, đảm bảo 100% các thôn làng, bản đều có đường ô tô đến nơi. Đường Quốc lộ 2B từ thành phố Vĩnh Yên lên thị trấn Tam Đảo có chiều dài 24 km, trong đó thuộc địa phận huyện Tam Đảo 16,4 km đã được đầu tư nâng cấp, đi lại thuận tiện.

Bên cạnh đó Tỉnh đang đầu tư xây dựng, chuẩn bị khánh thành Quốc lộ 2B mới, mặt cắt 42m, từ Vĩnh Yên đến km 13 Tam Đảo, đường một chiều, hệ thống đèn chiếu sáng, cây xanh đồng bộ và là “trục thần đạo” của Vĩnh Phúc, dẫn liền Tam Đảo với Ba Vì, qua Sông Hồng.

Đường tỉnh 302 chiều dài 40km chạy dọc từ xã Minh Quang lên Yên Dương (dọc và cách chân dãy núi Tam Đảo khoảng 5 km) và nối liền Quốc lộ 2C đi Tân Trào (Sơn Dương, Tuyên Quang), tuyến đường này đã được đầu tư nâng cấp vào năm 2004 hoàn thành năm 2005.

Vì vậy, chất lượng tuyến đường đã được nâng lên. Du khách đi trên con đường này sẽ được ngắm, nhìn dãy núi Tam Đảo ở gần hơn và đặc biệt là cảm nhận được cảnh sắc của các làng quê Việt Nam. Đây cũng chính là tuyến đường giao thông quan trọng trong việc giao lưu, vận chuyển hàng hoá giữa các xã trong huyện; giữa huyện với các vùng lân cận, đặc biệt là giao lưu với Tân Trào, Sơn Dương (Tuyên Quang) và Định Hoá (Thái Nguyên).

Tuyến đường Tỉnh lộ 309 nối từ xã Tam Quan với Quốc lộ 2C có chiều dài 3,2 km, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giao lưu, buôn bán và đi lại của du khách đặc biệt là giữa hai huyện Tam Đảo và Tam Dương.

Ngoài ra, huyện Tam Đảo còn có 96,25 km đường liên xã, hầu hết các tuyến đường này đã và đang được đầu tư nâng cấp đáp ứng nhu cầu đi lại, giao lưu, buôn bán của nhân dân. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để xây dựng các sản phẩm và các tour, tuyến du lịch trong vùng.

Tỉnh Vĩnh Phúc đang xúc tiến công tác chuẩn bị và đầu tư thêm một số tuyến nối liền Tam Đảo với các vùng trong và ngoài Tỉnh như: tuyến đường Việt Nam - Parssno dọc chân núi Tam Đảo, từ sân bay Quốc tế Nội Bài, qua khu du lịch Đại Lải - Tam Đảo - Tân Trào; đường hầm xuyên núi nối liền Tam Đảo và Thái Nguyên. Khi các tuyến hoàn thành, hứa hẹn sẽ đáp ứng và thúc đẩy mạnh mẽ Kinh tế - Xã hội phát triển, đặc biệt là du lịch.

- Hệ thống cấp điện

+ Nguồn điện lưới quốc gia: Các xã, thị trấn đều có lưới điện 350 KV hoặc 10 KV, toàn bộ các xã trong vùng đệm - vườn Quốc gia Tam Đảo đều có điện sử dụng thông qua mạng lưới phân phối điện là các trạm hạ thế và mạng lưới đường dây hạ thế, đến nay 100% số hộ được sử dụng điện.

Tuy nhiên, do mạng lưới phân phối điện không đều, chất lượng và giá thành khác nhau do đầu tư đã lâu. Những năm gần đây, trên địa bàn huyện Tam Đảo đã tiếp nhận và triển khai dự án điện nông thôn Je - II, hết năm 2009 hoàn thành, chất lượng điện Tam Đảo khá ổn định và đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu phát triển kinh tế xã hội của huyện.

+ Các nguồn điện khác: Tại một số cơ sở sản xuất, kinh doanh và dịch vụ có nhu cầu sử dụng điện liên tục đã trang bị các trạm phát hoặc máy phát điện (dự phòng) như: khu vực truyền hình Tam Đảo có trạm phát điện diezen công suất 250 KVA, các bưu điện, nhà hàng, khách sạn… có máy phát điện dự phòng từ 10 - 15

Xem tất cả 121 trang.

Ngày đăng: 13/04/2023