Đánh giá tác động của điều kiện lao động đến sức khoẻ và cơ cấu bệnh tật của thuyền viên làm việc trên tàu viễn dương Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ VIỆN VỆ SINH DỊCH TỄ TRUNG ƯƠNG

NGUYỄN THỊ HẢI HÀ

NGHIÊN CỨU

ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG, SỨC KHOẺ VÀ BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN TÀU VIỄN DƯƠNG

TẠI 2 CÔNG TY VẬN TẢI BIỂN VIỆT NAM

NĂM 2011-2012

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 225 trang tài liệu này.

Chuyên ngành: VỆ SINH XÃ HỘI HỌC VÀ TỔ CHỨC Y TẾ Mã số: 62.72.01.64

LUẬN ÁN TIẾN SỸ Y HỌC

Người hướng dẫn khoa học:

1. GS.TS. NGUYỄN TRƯỜNG SƠN

2. GS. TS. ĐẶNG ĐỨC PHÚ

Hà Nội - 2014

LỜI CẢM ƠN

Hoàn thành luận án này, tôi xin trân trọng cảm ơn:

Các thầy cô Phòng đào tạo sau đại học Viện Vệ sinh dịch tễ Trung

ương đã tạo điều kiện, giúp tôi trong quá trình học tập tại trường.

Ban lãnh đạo Viện Y học Biển Việt Nam, cùng các đồng nghiệp của Khoa khám bệnh và quản lý sức khỏe thuyền viên, Khoa xét nghiệm tổng hợp và các khoa phòng liên quan đã tạo điều kiện giúp đỡ, hỗ trợ tôi trong quá trình công tác, học tập, nghiên cứu và thực hiện đề tài này.

Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới:

Tập thể các thầy cô hướng dẫn, đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo và hướng dẫn tôi thực hiện đề tài này.

Và cuối cùng tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới bố mẹ, gia đình và bạn bè đã luôn ở bên cạnh động viên tôi vượt qua mọi khó khăn để tôi hoàn thành luận án này.

Nghiên cứu sinh

Nguyễn Thị Hải Hà

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu được tiến hành nghiêm túc, do tôi và nhóm nghiên cứu thực hiện trong khuôn khổ đề tài “Đánh giá tác động của điều kiện lao động đến sức khoẻ và cơ cấu bệnh tật của thuyền viên làm việc trên tàu viễn dương Việt Nam” mà tôi là thư ký của đề tài, đã được chủ nhiệm đề tài cho phép sử dụng kết quả nghiên cứu để công bố luận án này. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố và sử dụng trong bất kỳ một luận án nào khác.

Nghiên cứu sinh

Nguyễn Thị Hải Hà

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BIỂU ĐỒ/ HÌNH

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

Chương 1: TỔNG QUAN 3

1.1. ĐẶC ĐIỂM MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN TRÊN BIỂN 3

1.1.1. Ảnh hưởng của giông, gió, bão 3

1.1.2. Ảnh hưởng của sóng biển 4

1.1.3. Ảnh hưởng của nhiệt độ không khí và bức xạ mặt trời 5

1.2. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG TRÊN TÀU VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 6

1.2.1. Khái niệm về các loại hình vận tải biển và vận tải biển viễn dương.. 6

1.2.2. Về thuyền viên và đội tàu vận tải viễn dương 8

1.2.3. Điều kiện môi trường lao động trên tàu viễn dương 9

1.2.4. Điều kiện xã hội, tổ chức lao động và vệ sinh dinh dưỡng trên tàu viễn dương 16

1.3. ĐẶC ĐIỂM SỨC KHOẺ VÀ CƠ CẤU BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN 20

1.3.1. Đặc điểm sức khoẻ của thuyền viên vận tải viễn dương 20

1.3.2. Các nghiên cứu về bệnh tật của thuyền viên vận tải viễn dương 22

1.3.3. Biến đổi chức năng điều nhiệt của cơ thể 27

1.4. VẤN ĐỀ CHĂM SÓC VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ SỨC KHOẺ THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 27

1.4.1. Tầm quan trọng của công tác chăm sóc sức khỏe cho thuyền viên.. 27

1.4.2. Công tác chăm sóc và quản lý sức khỏe cho đoàn thuyền viên vận tải viễn dương tại Việt Nam 32

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 35

2.1. ĐỐI TƯỢNG, ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 35

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu 35

2.1.2. Địa điểm nghiên cứu 36

2.1.3. Thời gian nghiên cứu 37

2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu và chọn mẫu 37

2.2.2. Nội dung nghiên cứu 40

2.2.3.Các chỉ tiêu và kỹ thuật nghiên cứu 41

2.2.4. Đề xuất và áp dụng giải pháp can thiệp đảm bảo sức khỏe cho thuyền viên làm việc trên tàu viễn dương 51

2.2.5. Phương pháp xử lý số liệu và hạn chế sai số 54

2.2.6. Khía cạnh đạo đức trong nghiên cứu 54

Chương 3:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1

3.1. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG TRÊN TÀU VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 1

3.1.1. Kết quả khảo sát điều kiện vi khí hậu và các yếu tố vật lý ở trên tàu 1

3.1.2. Kết quả khảo sát điều kiện lao động trên tàu viễn dương 3

3.1.3. Đặc điểm điều kiện sinh hoạt và vệ sinh của thuyền viên 5

3.1.4. Đặc điểm dinh dưỡng của thuyền viên trên tàu 6

3.2. THỰC TRẠNG SỨC KHOẺ, CƠ CẤU BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 7

3.2.2. Một số chỉ tiêu chức năng của thuyền viên vận tải viễn dương 8

3.2.3. Cơ cấu bệnh tật của thuyền viên vận tải viễn dương 13

3.3. ẢNH HƯỞNG CỦA HÀNH TRÌNH TRÊN BIỂN ĐẾN SỰ BIẾN ĐỔI SỨC KHOẺ VÀ BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 19

3.3.1. Ảnh hưởng của hành trình trên biển đến một số chỉ số thể lực của thuyền viên 19

3.3.2. Biến đổi một số chỉ số sinh học của thuyền viên trước và sau một chuyến hành trình 19

3.3.3. Ảnh hưởng của hành trình trên biển đến sự thay đổi tỷ lệ một số bệnh lý của thuyền viên 27

3.4. THỰC TRẠNG CHĂM SÓC SỨC KHOẺ CHO THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG VIỆT NAM VÀ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC

................................................................................................................. 32

3.4.1. Thực trạng chăm sóc sức khoẻ thuyền viên vận tải viễn dương Việt Nam 32

3.4.2. Đề xuất giải pháp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ thuyền viên 34

3.4.3. Kết quả can thiệp bằng biện pháp đào tạo kiến thức và kỹ năng thực hành môn y học biển 35

CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 39

4.1. ĐẶC ĐIỂM ĐIỀU KIỆN LAO ĐỘNG TRÊN TÀU VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG VIỆT NAM 39

4.1.1. Đặc điểm môi trường lao động trên các tàu vận tải viễn dương 39

4.1.2. Điều kiện vệ sinh an toàn và tổ chức lao động trên tàu vận tải viễn

dương 43

4.1.3. Điều kiện sống, sinh hoạt và vệ sinh trên tàu của thuyền viên tàu vận tải viễn dương 45

4.1.4. Về điều kiện dinh dưỡng trên tàu 46

4.2. THỰC TRẠNG SỨC KHOẺ VÀ CƠ CẤU BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG VIỆT NAM 46

4.2.1. Thể lực và các chỉ số sinh học ở thuyền viên 46

4.2.2. Về cơ cấu bệnh tật của thuyền viên vận tải viễn dương Việt Nam .. 52

4.3. BIẾN ĐỔI TÌNH TRẠNG SỨC KHOẺ VÀ BỆNH TẬT CỦA THUYỀN VIÊN SAU MỘT CHUYẾN HÀNH TRÌNH TRÊN BIỂN 55

4.3.1. Biến đổi thể lực và một số chức năng cơ thể trước và sau một chuyến hành trình 56

4.3.2. Biến đổi tỷ lệ một số bệnh lý của thuyền viên vận tải viễn dương Việt Nam sau một chuyến hành trình 60

4.4. THỰC TRẠNG CHĂM SÓC SỨC KHOẺ CHO THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG, ĐỀ XUẤT VÀ ÁP DỤNG MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHĂM SÓC VÀ BẢO VỆ SỨC KHỎE THUYỀN VIÊN VẬN TẢI VIỄN DƯƠNG 67

4.4.1. Thực trạng công tác chăm sóc sức khoẻ thuyền viên vận tải viễn

dương của các công ty tham gia làm đối tượng nghiên cứu 67

4.4.2. Hiệu quả áp dụng giải pháp chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ thuyền viên 70

KẾT LUẬN 73

KIẾN NGHỊ 75

TÀI LIỆU THAM KHẢO

BẢNG CHỮ VIẾT TẮT

BMI Body Mass Index (Chỉ số khối cơ thể ) CTNC Chỉ tiêu nghiên cứu

ĐTĐ Điện tâm đồ

ĐTNC Đối tượng nghiên cứu

ICD-X International Classification of diseases - X (Bảng phân loại bệnh tật quốc tế lần thứ X)

IMGS International Medical Guider for ships (H ng d n y

t qu c t cho tàu thuy n)

ILO : International Labour Organization (Tổ chức lao động quốc tế)

IMHA: International Maritime Health Association (Hội y học biển quốc tế)

IMO : International Maritime Organization (Tổ chức hàng hải quốc tế)

JNC Joint National Committee

MARPOL Ô nhiễm môi trường biển (Maritime Pollution ) Pd Huyết áp tâm trương

Ps Huyết áp tâm thu

RHM Răng hàm mặt

SOLAS Safety of Life At Sea (An toàn sinh mạng trên biển) STCW Standards of Training Certification and Watchkeeping for