Đánh Giá Hiện Trạng, Diễn Biến Tình Hình Phát Sinh Chất Thải Rắn Tại Thành

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN‌‌

3.1. Đánh giá hiện trạng, diễn biến tình hình phát sinh chất thải rắn tại thành phố Đà Nẵng

3.1.1. Chất thải rắn sinh hoạt

3.1.1.1. Hiện trạng phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng

Tổng hợp kết quả điều tra, khảo sát tình hình phát sinh chất thải rắn sinh hoạt qua các năm từ 2005-2009 được trình bày tại bảng 3.1.

Bảng 3.1. Tình hình phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng

CTR phát sinh (tấn)

2005	2006	2007	2008	2009
CTRSH đô thị	204.066	218.235	186.055	188.956	203.516
CTRSH công nghiệp	4.189	4.481	3.820	3.880	4.500
CTSH y tế	1.257	1.344	1.146	1.164	1.257
Tổng số	209.512	224.060	191.021	194.000	654.773

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 96 trang tài liệu này.

Nguồn: Công ty TNHH MTV MTĐT Đà Nẵng, 2010

Từ bảng 3.1 cho thấy tình hình chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng phát sinh tăng qua các năm. Một trong những nguyên nhân dân đến tình trạng CTR sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng gia tăng là do sự gia tăng dân số, tốc độ đô thị hóa và sự phát triển kinh tế trong các năm qua. Cụ thể như sau:

Tổng số hộ trên địa bàn thành phố đến năm 2009 là 227.150 hộ, tương đương dân số trung bình là 890.490 người/km2, dẫn đến sự gia tăng chất thải rắn. So với đầu kỳ, lượng rác thải sinh hoạt công nghiệp và y tế năm 2009 gia tăng đáng kể.

Ngoài ra, rác thải khu vực bãi biển, điểm du lịch thu gom được khoảng 5.200 tấn/năm, trong diện tích 87,3ha thuộc một nửa diện tích thuộc 06 bãi biển của thành phố, chủ yếu là rác thải du lịch ven biển tại các bãi tắm.

Đối với CTR y tế, do sự phát triển dịch vụ y tế khá mạnh, nên lượng lượng CTR gia tăng sau mỗi năm. Đến năm 2009 toàn thành phố có 80 cơ sở y tế, với quy

mô giường bệnh là 3.819 giường tăng 16,8% so với đầu kỳ 2005. Bên canh đó, số lượng cán bộ y tế cũng gia tăng, có khoảng 4.045 người, số lượng khám bệnh mỗi năm trung bình là 2.296 nghìn lượt, trong đó điều trị nội trú chiếm 6,6%. Bệnh viện tư nhân phát triển trong những năm gần đây, có 5 bệnh viện tư nhân với gần 300 giường chiếm khoảng 10% giường bệnh trên địa bàn.

Hình 3.1: Phương tiện thu gom trong ngò, hẻm

Hiện tại, thành phố có 88 chợ các loại, với tổng số 14.132 hộ kinh doanh các loại (trong đó có 20 chợ tạm). Hầu hết các chợ đều không có hệ thống thu gom CTR, điểm tập kết tạm bợ, lượng CTR thu gom hàng năm trung bình là

5.300 - 5.500 tấn và tăng dần qua mỗi năm. Đây là nguồn ô nhiễm môi trường và làm mất mỹ quan trong thời gian qua.

Riêng CTR thải sinh hoạt trong công nghiệp cũng chiếm tỷ lệ khá lớn. Tính đến năm 2009, toàn thành phố có 4.763 cơ sở sản xuất công nghiệp, với 87.777 lao động, lượng rác thải sinh hoạt phát sinh ước tính là 52,6 tấn/ngày. Lượng rác thải này cũng sẽ là nguồn gây ô nhiễm đáng kể khi không được xử lý tốt.

3.1.1.2. Thành phần và tính chất chất thải rắn sinh hoạt của thành phố Đà Nẵng Theo kết quả phân tích thành phần rác thải sinh hoạt ở thành phố Đà Nẵng

của Công ty Môi trường Đô thị của thành phố Đà Nẵng như bảng 3.2:

Bảng 3.2: Thành phần rác thải sinh hoạt ở thành phố Đà Nẵng

Loại chất thải

Tỉ lệ %	Loại chất thải	Tỉ lệ %
Giấy và bìa carton	5,16	Bao bì nylon	11,58
Thực phẩm thừa và chất thải từ quá trình làm vườn	74,65	Nhựa đa thành phần	0,42
Gỗ	0,67	Kim loại đen	0,18
Vải và các sản phẩm dệt may	3,18	Kim loại màu	0,01
Da	0,83	Xà bần	0,55
Cao su	1,29	Thủy tinh	0,74
Nhựa PET	0,07	Chất thải nguy hại dùng trong gia đình (pin, bình ắc quy, bình xịt muỗi, bóng đèn …)	0,03
Nhựa PVC	0,62	Chất thải y tế (kim tiêm, thuốc quá hạn sử dụng...)	0,02

Nguồn: Công ty TNHH MTV MTĐT Đà Nẵng, 2010

Từ bảng 3.2 cho thấy thành phần CTR sinh hoạt đặc trưng ở thành phố Đà Nẵng đa phần là hữu cơ, CTR có độ ẩm cao.

3.1.1.3. Hiện trạng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng Trên toàn địa bàn thành phố Đà Nẵng có 6.000 thùng rác, trong đó 65% thùng

là đạt yêu cầu, số còn lại hư hỏng xuống cấp. Đối với khu vực đô thị, công tác thu gom

rác thải được thực hiện hàng ngày, tỷ lệ thu gom CTR tại khu vực nội thành đạt trên 95% khối lượng CTR phát sinh. Số lượng thùng rác được bố trí khoảng 85%, 678 công nhân lao động làm công tác VSMT. Riêng huyện Hòa Vang tỷ lệ thu gom khoảng

50%, công tác thu gom chất thải rắn mới chỉ được thực hiện tại các khu dân cư nằm ven quốc lộ, tỉnh lộ và các chợ của xã, thùng rác bố trí khu vực nông thôn rất ít (15%), tần suất thu trung bình 02 ngày/lần.

Hiện nay có 03 phương thức thu gom rác thải sinh hoạt chủ yếu. Hàng ngày có 97 tấn rác thải được thu gom qua loại thùng 240 lít và 660 lít từ các ngò, hẻm và các khu dân cư đưa về 10 trạm trung chuyển trước khi vận chuyển vào bãi rác chôn lấp. Lượng rác khá lớn của thành phố (392 tấn) chủ yếu trên các đường phố, khu vực công cộng được thu gom qua thùng tiêu chuẩn (240 lít và 660 lít), sau đó được nâng gắp và vận chuyển trực tiếp về bãi rác bằng xe chuyên dụng. Lượng rác còn lại (15%) chủ yếu ở khu vực vùng nông thôn ven đô thị được thu gom trực tiếp bằng xe chuyên dụng.

Hình 3.2. Thùng rác cỡ lớn Hình 3.4. Thùng rác Đà Nẵng Hình 3.3. Xe chuyên dụng

Như vậy, rác thải sinh hoạt của thành phố đa phần thu gom bằng xe chuyên dụng, chỉ có 17% khối lượng rác qua 10 trạm trung chuyển. Nhờ vậy, các vấn đề môi trường phát sinh tại các trạm đã được giảm thiểu rất nhiều.

Ngoài ra, lượng rác thải dọc các bãi biển, khu điểm du lịch phát sinh tại khu vực này khoảng 6.000 tấn/năm, thu gom trung bình đạt 86,6% (tương đương 5.200 tấn/năm), dịch vụ đáp ứng toàn bộ, song một số khu vực thu gom chưa triệt để do công tác đặt hàng. Công tác duy trì vệ sinh tại bãi biển được thực hiện bằng thủ công kết hợp cơ giới, có 02 xe sàng cát với công suất 16HP, năng lực sàng là 10.000 m2/h/xe. Ngoài ra, việc thu gom rác tại các gầm, kè bờ sông, biển,…. cũng được thực hiện bằng thủ công (hình

3.5 dưới đây).

Rác thải bãi biển

Lao động thủ công - máy sàn cát

Thùng rác

Xe nâng

Bãi rác Khánh Sơn

Hình 3.5: Quy trình thu gom rác thải bãi biển, sông hồ

Công tác vận chuyển chất thải rắn đã cải thiện đáng kể. Cùng với sự phát triển cơ sở hạ tầng, đường và các khu dân cư được mở rộng, công nghệ và trang thiết bị không ngừng được cải tiến để phục vụ thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải của thành phố. Phương tiện vận chuyển được tăng cường đáng kể, đặc biệt các loại xe cuốn ép, xe tải nâng hooklit và xe thu gom có thiết bị nâng gắp thùng rác được đầu tư mới (37 chiếc), loại xe bagac vẫn còn sử dụng (135 chiếc), nhưng loại xe thô sơ không còn sử dụng. Ngoài ra, để đảm bảo vấn đề vệ sinh đường phố, bãi biển, vớt rác trên sông, biển… đơn vị dịch vụ được Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố đặt hàng và đầu tư thiết bị đáp ứng nhu cầu thu gom và vận chuyển.

Thành phố Đà Nẵng hiện có 10 Trạm trung chuyển rác được đầu tư từ Dự án Thoát nước và Vệ sinh môi trường. Các trạm được bố trí trong khu vực nội thành, xây dựng đảm bảo mỹ quan. Song, hiện nay chỉ có 8/10 trạm hoạt động, công suất hoạt động bình quân là 23,6 tấn/ngày, rác thải chủ yếu từ các ngò, hẻm, khu dân cư chuyển về trước khi vận chuyển lên bãi rác chôn lấp.

Trang thiết bị hiện tại ở các Trạm không đáp ứng nhu cầu thu gom rác tại các khu vực khác nhau trong thành phố. Vì vậy, thực tế, đơn vị thu gom đã hình thành thêm trên 60 điểm tập kết rác mới (tại các khu vực ngoại thành như quận Sơn Trà và Ngũ Hành Sơn) để tăng cường phục vụ thu gom. Đây là những điểm tập kết phát sinh tạm thời nên không có các trang thiết bị đầy đủ thu gom và đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường, gây ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Rác thải

Xe bagac thu gom

Vận chuyển

Trạm trung chuyển

Thùng chứa các loại

Sản phẩm

Tái chế 0,5%

Tái sử dụng

Cơ sở tái chế

Túi ny lông Thùng rác

Bãi rác

Khánh Sơn

Phế liệu

Rác thải

Vận chuyển 99,4%

Hình 3.6. Quy trình thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt

Để thuận lợi cho quá trình thu gom, Công ty Môi trường Đô thị Đà Nẵng đã lắp đặt hơn 4.500 thùng rác công cộng trên các đường phố, khu dân cư, giúp cho nhân dân có thể dễ dàng đổ rác vào bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Rác sinh hoạt từ khu dân cư được thu gom như tại Bảng 3.3

Bảng 3.3. Thu gom rác thải sinh hoạt khu dân cư

STT

Phương thức thu gom	Khối lượng thu gom (T/ngày)	Tỉ lệ % theo phương thức	Ghi chú
1	Thu gom qua thùng tiêu chuẩn 240, 660L	496	86%
2	Thu gom qua thùng tiêu chuẩn đưa về trạm trung chuyển	322	65	11 trạm trung chuyển
3	Thu gom qua thùng tiêu chuẩn và nâng gắp bằng xe chuyên dụng	174	35
4	Thu gom trực tiếp bằng xe chuyên dùng	81	14%	Các xã vùng ven
Tổng cộng		577	100	85% tỉ lệ phát sinh

3.1.1.4. Hiện trạng xử lý chất thải rắn sinh hoạt tại thành phố Đà Nẵng

Chất thải rắn sinh hoạt của thành phố Đà Nẵng được xử lý bằng phương pháp chôn lấp. Hiện nay, thành phố Đà Nẵng có 2 bãi chôn lấp chất thải rắn được quy hoạch ở phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu của thành phố. Bãi rác cũ có diện tích 9,8 ha, hoạt động 15 năm và đóng cửa năm 2006. Đây là bãi rác không hợp vệ sinh, toàn bộ rác thải được chôn lấp trước đây, nước rỉ rác không được thu gom và xử lý. Mỗi ngày có từ 300 - 500m3 nước rỉ rác thải ra môi trường xung quanh.

Bãi rác mới có diện tích 48 ha và bắt đầu hoạt động từ năm 2007. Đây là bãi rác hợp vệ sinh, sau khi các loại rác thải được vận chuyển đến bãi rác tập trung sẽ được đổ vào các hộc chứa và tiến hành phun chế phẩm sinh học lên toàn bộ mặt rác. Khi bề dày lớp rác đạt mức 1 - 2m sẽ dùng xe ủi gạt đầm nén để giảm thể tích cơ học và lấp đất lên. Sau đó mới đổ lớp rác tiếp theo và tiếp tục công tác trên, toàn bộ nước rỉ rác được thu gom và xử lý bằng công nghệ sinh học.

Hiện tại, bãi rác Khánh Sơn cũ, UBND thành phố đã cho phép Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Đà Nẵng phối hợp với Công ty Pangea Green Energy - Ý đầu tư thực hiện dự án thu hồi khí gas theo cơ chế phát triển sạch, cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, tái sử dụng năng lượng từ rác thải.

3.1.2. Chất thải rắn công nghiệp

3.1.2.1. Hiện trạng phát sinh chất thải rắn công nghiệp tại thành phố Đà Nẵng

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên Môi trường thành phố Đà Nẵng, tính đến năm 2009, toàn thành phố Đà Nẵng có 4.763 cơ sở sản xuất công nghiệp, tăng 30% so với năm 2005, trong đó các cơ sở có quy mô lớn và vừa chiếm 18,2%, còn lại là quy mô nhỏ hộ cá thể. Hiện có 231 cơ sở đang hoạt động trong 06 KCN và 01 CCN, còn lại là còn xen lẫn trong khu dân cư.

Chất thải rắn công nghiệp Đà Nẵng ước khoảng 6 - 7% tổng lượng CTR của thành phố, trong đó CTR ngành chế biến thủy sản là chính.

Hình 3.7: Chất thải rắn công nghiệp, 2007

Riêng chất thải nguy hại công nghiệp đến nay vẫn chưa được điều tra tổng thể lượng phát sinh trên toàn thành phố. Tuy nhiên đến năm 2009 mới có 98 cơ sở công nghiệp đang ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại, với tổng khối lượng ước tính là 9.996,54 tấn và 1.584m3 mỗi năm.

Tổng hợp kết quả điều tra, khảo sát tình hình phát sinh chất thải rắn công nghiệp của thành phố Đà Nẵng qua các năm từ 2005-2009 được trình bày tại hình 3.8

Hình 3.8: Biểu đồ lượng CTR công nghiệp được thu gom

Nhận xét: Nhìn vào biểu đồ ta thấy lượng phát sinh CTR công nghiệp hàng năm đều tăng, cụ thể là năm 2009 tăng 17,5% so với năm 2008, năm 2010 tăng