Chiến lược dài hạn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam xuất khẩu hàng nông sản ra nước ngoài

mình nững công nghệ hợp lý nhất và tiến hành thuê theo từng kỳ. Trong giai đoạn này, các DNN&V sẽ nhận được những lời khuyên về việc áp dụng công nghệ nào là phù hợp từ các công ty cho thuê có nhiều kinh nghiệm chọn thiết bị , đánh giá tình hình. Như vậy DNN&V vẫn có cơ hội áp dụng những công nghệ hiện đại vào sản xuất kinh doanh trong điều kiện eo hẹp về vốn.

Cho thuê tài chính cũng giúp cho các DNN&V tránh được tình trạng “ mắc kẹt” trong công nghệ. Nếu như các DNN&V bỏ ra một khoản tài chính không nhỏ đầu tư vào công nghệ thì khi có những biến động nào đó họ sẽ không có cơ hội thay đổi, điều này đặc biệt hay xảy ra trong thời đại khoa học kỹ thuật phát triển hết sức mạnh mẽ như hiện nay, công nghệ rất nhanh chóng bị lạc hậu, vòng đời công nghệ ngày càng bị rút ngắn. Nừu các doanh nghiệp dùng một khoản tài chính lớn đầu tư vào công nghệ và với tình trạng thiếu vốn và quản lý của các DNN&V Việt Nam hiện nay thì họ sẽ có nguy cơ lạc hậu, kết quả là sản phẩm làm ra không đủ sức cạnh tranh. Trong khi đó, máy móc thiết bị chưa khấu hao hết và họ lại rơi vào tình trạng “mắc kẹt” trong công nghệ.

Kinh nghiệm của một số nước trong vấn đề này là họ mở cửa thị trường cho máy móc thiết bị cũ nhằm thu hút kỹ thuật từ nước ngoài, nhưng họ chỉ chấp nhận miễn thuế cho những thiết bị phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế được xác định cho từng thời kỳ. Vì vậy, chúng ta nên áp dụng giống như họ để giúp các DNN&V nâng cao năng lực sản xuất của mình một cách tiết kiệm hơn mà không biến đất nước thành một “bãi rác công nghệ”.

Ngoài ra, nhà nước cần đẩy mạnh việc hỗ trợ về công nghệ cho các DNN&V như thông tin về thị trường công nghệ, các thông tin trợ giúo về mặt kỹ thuật, đào tạo … để các DNN&V chọn lựa được công nghệ thích hợp

- Thứ ba, nâng cao chất lượng các dự án đầu tư đổi mới công nghệ. Hiện nay phần lớn các DNN&V ở nước ta đang gặp phải một thực tế là mặc dù đã tiến hành đầu tư nhưng giá thành, chất lượng chưa được cải thiện, hoặc đầu tư quá lớn, không sử dụng hết công suất, vượt quá khả năng trả nợ của

doanh nghiệp. Như vậy để nâng cao chất lượng các dự án đầu tư đổi mới công nghệ, cần phải tiến hành một số vấn đề sau:

+ Phải làm tốt khâu nghiên cứu thị trường, từ đó xác định nhu cầu đổi mới công nghệ. Phân tích đối thủ hiện tại và tiềm năng để dự đoán được công nghệ mới đi đôi với các sản phẩm thay thế tiềm ẩn.

+ Phân tích thực trạng công nghệ của doanh nghiệp.

+ Xác định rõ mục tiêu cụ thể của dự án đầu tư đổi mới công nghệ để có giải pháp phù hợp

- Thứ tư, thay đổi phương thức hỗ trợ vốn phát triển công nghệ. Trước đây, các DNN&V thường chỉ sử dụng phương thức vay tín dụng với các điều kiện thế chấp, tín chấp. Phương thức này vừa hạn chế khả năng huy động vốn tín dụng ngân hàng của các DNN&V, lại vừa tạo ra khe hở. Do đó, phải đa dạng hóa các phương thức hỗ trợ để giải quyết thông suốt trong khâu chuyển giao vốn đầu tư tín dụng nhà nước tới DNN&V. Các phương thức này bao gồm:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.

+ Hình thành quỹ nghiên cứu triển khai, chuyển giao thiết bị công nghệ trên cơ sở sử dụng một bộ phận chi ngân sách cho nghiên cứu khoa học - công nghệ doanh nghiệp. Nguồn vốn từ Quỹ này sẽ hỗ trợ cho hoạt động nghiên cứu triển khai, chuyển giao công nghệ, tổ chức nghiên cứu khoa học - công nghệ cho DNN&V.

+ Ứng dụng, phát triển mô hình Nhà nước tổ chức hoạt động thu, đổi thiết bị công nghệ cũ, bán trả góp thiết bị công nghệ mới cho DNN&V. Theo phương thức này, hệ thống ngân hàng thương mại sẽ tài trợ vốn trả góp cho các đơn vị thương mại thiết bị công nghệ và các đơn vị thương mại giao dịch trực tiếp với các DNN&V với hai nội dung: thu mua thiết bị cũ và bán trả góp thiết bị mới.

3.3.2.2. Giải pháp về quản lý và nguồn nhân lực

 Thiết lập hệ thống giáo dục đào tạo và nâng cao kỹ năng cho các giám đốc và nhà quản lý DNN&V

Hiện nay, số lượng các DNN&V ở nước ta đang tăng lên rất nhanh chóng. Họ tham gia ở tất cả các lĩnh vực. Bên cạnh đó, môi trường kinh doanh luôn luôn thay đổi. Do vậy, đào tạo và quản lý là một quá trình tiếp diễn liên tục và nhu cầu đào tạo quản lý cũng khác nhau ở những thời điểm khác nhau. Vì vậy, cần có một hệ thống các trung tâm đào tạo chuyên nghiệp để có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu và mục tiêu của từng đối tượng nhà quản lý. Hệ thống giáo dục chuyên nghiệp có thể là hệ thống các trường đào tạo quản lý cấp Trung ương, rồi sau đó đào tạo lại ở các địa phương:

+ Tiến hành cung cấp các chương trình đào tạo và nâng cao kỹ năng cho giám đốc DNN&V trong những lĩnh vực mà các trung tâm ở cấp trung ương chưa cung cấp.

+ Tổ chức các khóa đào tạo cho các cán bộ mới bước vào kinh doanh ở các tỉnh, thành phố.

+ Cung cấp hỗ trợ về đào tạo quản lý và đào tạo nghề cho DNN&V ở địa phương đó.

Để thực hiện hệ thống này, trong ngắn hạn cần tạo cơ sở vật chất và trung tâm hỗ trợ DNN&V và các trung tâm quản trị kinh doanh đảm nhiệm việc cung cấp các khóa đào tạo ở cấp trung ương, phối hợp với trung tâm hỗ trợ DNN&V của phòng thương mại côn nghiệp, Cục DNN&V thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu Tư. ở cấp địa phương, việc thực hiện các khóa đào tạo sẽ được giao cho các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp sẵn có thuộc các hiệp hội, đoàn thể cấp tỉnh, cấp huyện.

 Nội dung của các chương trình đào tạo, bao gồm: nhóm kiến thức nhằm trang bị cho chủ doanh nghiệp những hiểu biết khái quát và hệt thống, hỗ trợ họ phá triển chiến lược và kế hoạch kinh doanh; nhóm các chương trình giúp giám đốc doah nghiệp tăng cường khả năng tổ chức kinh doanh của họ; nhóm

tiếp theo hỗ trợ các giám đốc doanh nghiệp tiếp cận phương pháp quản lý hiện đại nhằm cải thiện khả năng quản lý và năng suất lao động

 Phương pháp đào tạo quản lý cho doanh nghiệp. Hầu hết các phương pháp đào tạo quản lý cho doanh nghiệp đều mang tính tư duy cũ, thụ động và cần phải thay thế bằng một hệ thống phương pháp mới tập trung vào phát huy tính sáng tạo của học viên. Các phương pháp này bao gồm đạo tạo thông qua tình huống thực tế (case study); làm việc nhóm để giải quyết một vấn đề phức tạp … để các học viên có thể học hỏi lẫn nhau. Những phương pháp này sẽ giúp học viên nâng cao khả năng quản lý phù hợp với thực tế

 Hỗ trợ tài chính cho đào tạo và đào tạo lại giám đốc, các nhà quản lý DNN&V

Để hỗ trợ càng sớm càng tốt hệ thống đào tạo cho các nhà quản lý DNN&V nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết trong hiện tại và tương lai, hỗ trợ tài chính từ phía Nhà nước là rất cần thiết. Các hỗ trợ tài chính này sẽ được sử dụng vào các yếu tố quan trọng khác nhau của khóa đào tạo, và tùy vào điều kiện từng địa phương.

3.3.2.3. Giải pháp về tên tuổi thương hiệu và tiếp cận thị trường

 Tổ chức các kênh thông tin thương mại hiệu quả đến doanh nghiệp và tổ chức tuyên truyền thương hiệu.

Tìm kiếm và xử lý thị trường để nắm bắt các cơ hội kinh doanh là khâu yếu kém nhất của các DNN&V Việt Nam hiện nay. Bên cạnh đó, việc cung cấp thông tin từ phía các cơ quan chức năng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp khi chưa có những thông tin chuyên sâu cho doanh nghiệp để giúp họ đưa ra các quyết định kinh doanh của mình. Chúng ta có thể học tập các nước như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật… tổ chức dịch vụ nghiên cứu thông tin theo yêu cầu của doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng cần xem xét, tăng cường hoạt động của các kênh thông tin thương mại để chúng hoạt động thật sự hiệu quả, đem đến cho doanh nghiệp những thông tin cần thiết, kiph thời.

Chúng ta nên thành lập nhiều hơn nữa những sàn giao dịch điện tử có uy tín cao để các doanh nghiệp có cơ hội trưng bày, giới thiệu sản phẩm trên internet. Đây sẽ là đầu mối cung cấp thông tin thị trường, đối tác, sản phẩm và là nơi hỗ trợ giao dịch trực tuyến cho phép các doanh nghiệp tham gia đam phán, ký kết hợp đồng, thực hiện nhiệm vụ xúc tiến thương mại và phát triển thương mại. Phương pháp giao dịch này mang lại cho doanh nghiệp sẽ giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn và người tiêu dùng rộng lớn, sử dụng công nghệ giao dịch hiệu quả với những thông tin chi tiết, sinh động, mà không bị giới hạn về không gian, đồng thời giảm được chi phí quảng cáo, giao dịch. Tuy nhiên, để tạo ra các sàn giao dịch kiểu này, các doanh nghiệp phải đủ năng lực xuất khẩu và các DNN&V cũng phải cam kết về khả năng cung cấp hàng theo như hợp đồng để từng bước nâng cao chất lượng của các sàn giao dịch điện tử này.

Hàng năm, Cục sở hữu trí tuệ nên có thông báo tương tự như niên giám để công bố tất cả những nhãn hiệu, kiểu dáng, mẫu mã đã đăng ký trong năm đó. Hiện nay, có một thực tế là nhiều doanh nghiệp muốn biết về các nhãn hiệu đã đăng ký trước nhãn hiệu của mình để tránh trung lặp thì không thể tìm được nguồn thông tin. Vì thế, các cơ quan chức năng nên công bố rộng rãi các thông tin này để tạo điều kiện tìm hiểu thông tin về đăng ký nhãn hiệu cho các DNN&V.

Một vấn đề hết sức cấp thiết là Nhà nước nên bỏ tiền và mời các chuyên gia tổ chức ngay những đợt tập huấn rộng rãi cho các DNN&V xuất khẩu về luật sở hữu công nghệ, xây dựng và bảo vệ thương hiệu trên thị trường trong nước và nước ngoài. Bởi vì thực tế hiện nay, các doanh nghiệp chỉ quan tâm tới làm thế nào để có nhiều khách hàng, và xuất khẩu với số lượng lớn mà không chú trọng đến việc xây dựng thương hiệu, cũng như bảo vệ sản phẩm của mình theo luật sở hữu công nghiệp.

 Hỗ trợ DNN&V trong việc xây dựng, quảng bá thương hiệu ở nước ngoài

Để hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và quản bá thương hiệu thì xúc tiến thương mại là một hoạt động rất quan trọng. Để thực hiện các biện pháp này, các cơ quan chức năng cần:

- Đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hoạt động xúc tiến thương mại của các tổ chức xúc tiến thương mại cho DNN&V như:

+ Tổ chức các đoàn doanh nghiệp ra nước ngoài hoặc từ nước ngoài vào Việt Nam nghiên cứu, khảo sát thị trường.

+ Tìm kiếm bạn hàng và cơ hội kinh doanh

+ Tổ chức hoặc tham gia hội chợ triển lãm thương mại ở trong nước và nước ngoài

+ Quảng cáo hàng hóa

+ Phát triển thông tin thương mại

- Tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại ở nước ngoài.

Tăng cường cử cán bộ để tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, khuyến khích các doanh nghiệp đặt cơ sở ở nước ngoài dưới các hình thức thích hợp như đại diện thường trú, văn phòng liên lạc, đại diện ủy thác để tiến hanh xuất khẩu

- Thành lập quỹ hỗ trợ xúc tiến thương mại

- Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ kinh doanh xuất nhập khẩu và hoạt động xúc tiến thương mại

- Tổ chức cung cấp thông tin phục vụ cho hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp và yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên cơ sở kết quả điều tra, dự báo.

KẾT LUẬN

Ở một quốc gia đang phát triển và chuyển đổi kinh tế mạnh mẽ như Việt Nam, thì khu vực DNN&V, điển hình là các DNN&V xuất khẩu ngành hàng nông thủy sản còn được khẳng định với vai trò hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển quốc gia. Đó là: xóa bỏ đói nghèo, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, tạo sự cân bằng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế của đất nước, tạo ra sự phát cân bằng cho nền kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế đang chịu những tác động mạnh mẽ, có những mối đe dọa nghiêm trọng tới toàn ngành xuất khẩu nông thủy sản và đặc biệt là khu vực DNN&V còn non yếu về nhiều mặt này.

Như vậy, tất cả các quốc gia trong đó có Việt Nam phải nâng cao nâng cao năng lực cạnh tranh cho các DNN&V để khu vực doanh nghiệp này để hạn chế thấp nhất những bất lợi cho các DNN&V khi hội nhập với thị trường quốc tế. Điều này đòi hỏi Chính phủ phải xây dựng một chiến lược có tầm nhìn dài hạn để phát triển cho khu vực các doanh nghiệp xuất khẩu hàng nông thủy sản ra nước ngoài, để từ đó đẩy mạnh tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu ngành hàng nông thủy sản và thực hiện những mục tiêu phát triển quốc gia. Mặc dù chiến lược được thiết lập trong dài hạn, nhưng trong bối cảnh kinh tế hiện nay, những biến động kinh tế thường xuyên diễn ra, đặc biệt là cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đang được dự báo là sẽ kéo dài đến hết năm 2009 sẽ khiến cho cả nền kinh tế thế giới lao đao và làm giảm mạnh kim ngạch xuất khẩu hàng nông thủy sản Việt Nam, nên em cũng phân tích những thực trạng cũng như những giải pháp hiện thời nằm trong chiến lược để thích nghi một cách linh hoạt với những sự biến động kinh tế đang và sẽ diễn ra.

Để thực hiện thành công chiến lược, phải có sự phối hợp chặt chẽ cả từ phía các DNN&V và về phía Nhà nước, nhưng những tác động từ phía Nhà nước để hỗ trợ và tạo môi trường thuận lợi cho các DNN&V hoạt động là quan trọng hơn và yêu cầu phải được thực hiện một cách kịp thời, nhanh chóng. Vì thế, trong bài viết này, em chỉ cố gắng đưa ra những giải pháp

nhằm hoàn thiện chiến lược vĩ mô từ phía Chính Phủ để tạo ra điều kiện thuận lợi giúp khu vực DNN&V từng bước phát triển