Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng

dân; tăng cường cơ sở vật chất, cải cách chế độ tiền lương, phụ cấp và thù lao đối với Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân; nâng cao hoạt động giám đốc kiểm tra để kịp thời giám đốc thẩm những bản án vi phạm nghiêm trọng để rút kinh nghiệm và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục các quy định của pháp luật hình sự về các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

KẾT LUẬN

Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 48 BLHS là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án áp dụng khi quyết định hình phạt, nó không chỉ liên quan trực tiếp đến mức hình phạt cụ thể mà Tòa án quyết định đối với bị cáo mà còn là căn cứ để Tòa án áp dụng các biện pháp tư pháp khác đối với bị cáo.

Từ trước đến nay các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đều được quy định trong pháp luật hình sự của nước ta và ngày càng được hoàn thiện hơn phù hợp với nền kinh tế xã hội, tình hình tội phạm và nhu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm trong từng giai đoạn. Bộ luật hình sự năm 1999 đã quy định tương đối hoàn chỉnh, hợp lý hệ thống các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự, tạo cơ sở để các cơ quan tiến hành tố tụng đấu tranh có hiệu quả với tình hình tội phạm. Tuy nhiên, “Pháp luật, dù có hoàn thiện đến mấy cũng không thể phản ánh và quy định hết được tất cả những hoàn cảnh cụ thể của cuộc sống…” [41, tr 217] nên việc tiếp tục hoàn thiện BLHS hiện hành nói chung, các quy định về các tình tiết tăng nặng TNHS nói riêng càng có ý nghĩa về mặt chính trị, xã hội và pháp lý.

Thực tiễn áp dụng các tình tiết tăng nặng trong những năm qua của TAND quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng nhìn chung là đúng với quy định của BLHS. Tuy nhiên, vẫn còn một ít trường hợp do không nhận thức đầy đủ được nội dung, ý nghĩa của các tình tiết tăng nặng TNHS quy định tại Điều 48 BLHS, nên khi áp dụng vào từng vụ án cụ thể đã không đúng với quy định của BLHS và các văn bản hướng dẫn thi hành, nhiều vụ án do áp dụng không đúng các tình tiết tăng nặng TNHS nên Tòa án đã quyết định hình phạt quá nhẹ hoặc quá nặng không tương xứng với tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội đối với người phạm tội, không có tác dụng giáo dục và

phòng ngừa tội phạm; có bản án bị sửa cũng chỉ vì HĐXX áp dụng không đúng các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự khi quyết định hình phạt.

Việc khảo sát, nghiên cứu thực tiễn áp dụng các tình tiết tăng nặng TNHS tại TAND quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng từ đó phát hiện những bất hợp lý về các quy định của BLHS để đề nghị Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao cần ban hành các Nghị quyết, Thông tư hướng dẫn áp dụng các tình tiết tăng nặng TNHS; kiến nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật cho phù hợp và cần bổ sung các tình tiết “Phạm tội đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy cô giáo của mình” vào điểm h khoản 1 Điều 48 BLHS và bổ sung tình tiết “ Xúi giục người có nhược điểm về tinh thần phạm tội” vào điểm n khoản 1 Điều 48 BLHS.

Để nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về các tình tiết tăng nặng TNHS phải tiến hành đồng bộ các biện pháp từ sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật hiện hành, ban hành quy định mới cho tới việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, tổ chức các chương trình, hội thảo nâng cao trình độ chuyên môn cho những người tiến hành tố tụng.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]

Bộ Chính trị Ban chấp hành	Trung	ương	Đảng	(2005),	Nghị	quyết	số
	08/NQ-TW ngày 02/01/2002.
[2]	Bộ Chính trị Ban chấp hành	Trung	ương	Đảng	(2005),	Nghị	quyết	số
	48/NQ-TW ngày 24/5/2005.
[3]	Bộ Chính trị Ban chấp hành	Trung	ương	Đảng	(2005),	Nghị	quyết	số
	49/NQ-TW ngày 02/6/2005.