Đặc Điểm Điều Kiện Tự Nhiên – Kinh Tế - Xã Hội Vùng Ven Biển Của Thừa

CHƯƠNG II. HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG DU LỊCH TẠI CÁC BÃI BIỂN LĂNG CÔ VÀ THUẬN AN

2.1. Đặc điểm điều kiện Tự nhiên – Kinh tế - Xã hội vùng ven biển của Thừa Thiên Huế trong mối quan hệ với du lịch bãi biển

Về mặt tự nhiên nói chung, Thừa Thiên Huế có những đầm phá tiêu biểu cho hệ sinh thái đầm phá nước lợ Việt Nam như đầm Cầu Hai, phá Tam Giang, các bãi biển đẹp như Cảnh Dương, Lăng Cô, Thuận An…[4]

Tỉnh Thừa Thiên Huế có 127 km bờ biển, với nhiều loại hải sản, có 500 loài cá trong đó có 30-40 loài có giá trị kinh tế cao như: tôm hùm, cá chim, cá thu và các loại hải sản khác. Trữ lượng khai thác trung bình khoảng 30-35 nghìn tấn/năm. Thừa Thiên Huế có ưu thế phát triển hải sản cả 3 vùng: Vùng biển, vùng đầm phá và vùng nước ngọt ven biển; ven biển còn có những vũng, vịnh có điều kiện thuận lợi để xây dựng các cảng biển lớn như Thuận An, Chân Mây. Hệ thống đầm phá nước lợ thuộc phá Tam Giang với chiều dài 70 km, diện tích

22.000 ha là vùng đầm phá có diện tích lớn nhất Đông Nam Á, có khả năng nuôi trồng và đánh bắt nhiều loại thủy hải sản đặc biệt dành cho xuất khẩu. Các điều kiện tự nhiên thuận lợi của khu vực đầm phá về chế độ thủy, hải văn, độ mặn, môi trường nước trong sạch, nguồn lợi thủy sinh sản thành một trong ba ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh. Song song với các hoạt động phát triển, các hoạt động nghiên cứu theo hướng bảo tồn đã được đẩy mạnh trong vòng 10 năm trở lại đây, nhờ đó người ta có những hiểu biết ngày càng đầy đủ hơn về giá trị to lớn của tài nguyên môi trường và đa dạng sinh học của hệ đầm phá. Tam Giang

- Cầu Hai còn thu hút được sự quan tâm của quốc gia và quốc tế vì ngoài nguồn lợi thuỷ sinh phong phú, tính đa dạng sinh học cao ở cả ba cấp độ hệ sinh thái, giống loài và nguồn gien, nơi đây còn là một điểm dừng chân của hơn 30 loài chim nước di trú, trong số đó có nhiều loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam và Danh mục chim bảo vệ nghiêm ngặt của cộng đồng châu Âu. Những yếu tố đó tạo cho Thừa Thiên Huế có điều kiện xây dựng các mô hình khai thác tổng hợp kinh tế biển [30].

Lãnh thổ Thừa Thiên Huế được chia thành 4 vùng sinh thái: vùng núi, vùng gò đồi, vùng đồng bằng và vùng đầm phá và cồn cát ven biển. Các vùng sinh thái này bao gồm nhiều hệ sinh thái tiêu biểu, có giá trị quốc gia và quốc tế đã được thừa nhận rộng rãi. Ba hệ sinh thái có giá trị nhất về đa dạng sinh học là hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái đầm phá, và hệ sinh thái biển khu vực Hải Vân - Sơn Chà [30].

Khu vực biển ven bờ quanh mũi đèo Hải Vân, đảo Sơn Chà và đầm Lập An nằm ở huyện Phú Lộc được đưa vào danh sách 15 khu bãi biển của Việt Nam vì tính độc đáo về đa dạng sinh học biển của nó. Ở cấp độ hệ sinh thái, trên một diện tích không lớn, khoảng 7.000ha, chỉ tính riêng phần dưới nước, khu vực này bao gồm năm hệ sinh thái là hệ sinh thái rạn san hô, hệ sinh thái cỏ biển, hệ sinh thái vùng triều đá, hệ sinh thái vùng triều cát và hệ sinh thái rừng ngập mặn.Hệ sinh thái rạn san hô đã làm cho bức tranh đa dạng sinh học biển ở đây trở nên ấn tượng và đặc sắc. Thông thường, các rạn san hô chỉ xuất hiện ở các vùng biển, đảo ngoài khơi, nhưng khu vực này các rạn san hô có mặt ở ngay bờ biển. Ngoài ra, do vị trí chuyển tiếp giữa vịnh Bắc bộ và biển Đông của khu vực này, mà số lượng loài san hô ở đây cao hơn hẳn các vùng biển khác có diện tích tương đương.Với những bãi cát trắng hoang sơ và hệ sinh thái đa dạng dưới nước, Thừa Thiên Huế chắc chắn sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn của những du khách. [30]

Trong những năm qua, sự ra đời của chương trình du lịch “Con đường di sản miền Trung” không chỉ hội tụ các doanh nghiệp du lịch, các địa phương có di sản thế giới ở miền trung trong phát triển du lịch mà còn tác động tới quá trình đầu tư du lịch, phát triển cơ sở hạ tầng ở các vùng biển miền trung như: Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, Thuận An, Nhật Lệ, Thiên Cầm, mà Lăng Cô là một thí dụ điển hình. Nếu như năm 2001, tại đây mới chỉ có một vài khách sạn thì đến nay đã có hàng chục khách sạn đạt chuẩn cùng nhiều dự án đầu tư du lịch lớn.

Thừa Thiên - Huế có hệ thống các bãi biển đẹp, là nơi thuận lợi cho việc tổ chức nhiều loại hình du lịch khác nhau. Tỉnh đã quy hoạch tổng thể phát triển

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 152 trang tài liệu này.

du lịch biển gắn với triển khai thực hiện chiến lược phát triển bền vững. [12] Cùng các giải pháp đầu tư kết cấu hạ tầng cho sự phát triển loại hình du lịch biển, đầm phá, chương trình phát triển du lịch biển, đầm phá của tỉnh Thừa Thiên - Huế cũng chú trọng đến việc xây dựng các khu du lịch, nghỉ dưỡng giải trí tổng hợp cao cấp tại các bãi biển, nhanh chóng hình thành các tour, tuyến du lịch Huế - Cảnh Dương - Cù Dù - Lăng Cô - Sơn Chà; tuyến du lịch đường biển Lăng Cô - Sơn Chà - Đà Nẵng - Hội An…Tại Lăng Cô và khu vực biển Thuận An có nhiều khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp đang được triển khai. Điển hình dự án khu du lịch Laguna Huế có tổng số vốn đầu tư 875 triệu USD đang xây dựng tại Lăng Cô do Tập đoàn Banyan Tree (Singapore) làm chủ đầu tư. Khi hoàn tất, Laguna Huế sẽ có 7 khu khách sạn cao cấp với 2.000 phòng đạt tiêu chuẩn 5 sao, 1.000 căn nhà, khu trung tâm hội nghị, mua sắm quốc tế, sân gofl cùng nhiều hạng mục khác để phát triển du lịch, trên tổng diện tích khoảng 280ha.[44][39]

2.2. Tiềm năng phát triển du lịch tại các bãi biển của Thừa Thiên Huế

2.2.1. Giới thiệu khái quát về các bãi biển du lịch của Thừa Thiên Huế

Thừa Thiên Huế có nhiều bãi biển đẹp như: Thuận An; Lăng Cô; Cảnh Dương; Vinh Hiền (Đông Dương, Hàm Rồng - Phú Lộc);Vinh Thanh, Phú Diên,….

Cảnh Dương là một trong những bãi biển đẹp ở Thừa Thiên Huế, cách thành phố Huế chừng 60 km về phía Nam. Bãi biển Cảnh Dương dài 8 km, rộng 200 m, hình vòng cung, nằm giữa mũi chân Mây Tây và chân Mây Ðông, bờ biển có độ dốc thoải, cát trắng, nước biển trong và tương đối kín gió rất thuận lợi cho việc tổ chức các loại hình du lịch và thể thao. Dọc bãi biển là đường ven biển Cảnh Dương, một trong những tuyến đường giao thông quan trọng để đáp ứng nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp trong và ngoài nước thực hiện các dự án phát triển du lịch tại khu vực này. Đường ven biển cảnh Dương tuyến 2 có tổng chiều dài hơn 10,7km với nền đường rộng 9 m, được thảm bê tông nhựa góp phần hoàn chỉnh và làm đẹp tuyến đường tạo hạ tầng tốt cho sự phát triển

tại vùng kinh tế Chân Mây Lăng Cô.Với tiềm năng và lợi thế như vậy nhưng Cảnh Dương vẫn đang chịu nhiều thiệt thòi khi chưa được đầu tư một cách quy mô và bài bản. Các dịch vụ như nhà hàng, khách sạn cũng chưa được phát triển. Hiện nay, ở Cảnh Dương chưa có nhà hàng nào mà chỉ là những quán ăn tạm bợ dọc theo chiều dài bờ biển. Dù biết rằng, hầu hết các quán ăn này đều được cấp giấy phép đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để hoạt động, thực phẩm tươi sống, giá cả phải chăng, nhưng nhìn tổng thể còn chưa đạt mỹ quan, chưa xứng tầm đối với một vùng biển nổi tiếng như Cảnh Dương. Vấn đề lưu trú thì chưa có khách sạn, chỉ có một vài nhà nghỉ mọc lên với tiện nghi còn sơ sài, lại nằm cách xa bờ biển. Hiện nay chưa có đội cứu hộ để đảm bảo vấn đề an toàn cho du khách khi tắm biển.

Nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 2 giờ đi xe máy về phía nam, Vinh Hiền được nhiều người biết đến như là một bãi biển hoang sơ nhất của Thừa Thiên Huế. Nơi đây hầu như vẫn còn giữ được nguyên vẹn tính tự nhiên, ít có sự tác động của con người. Ở đây có những bãi đá tự nhiên lấn sâu ra biển. Khác với những bãi biển ở Huế, bãi biển Vinh Hiền có 3 bãi tắm là Hàm Rồng, Đông Dương và Đầm, bãi Hàm Rồng có một vị trí khá đẹp, cảnh quan thoáng đãng bởi có núi Linh Thái cao gần 800 mét nằm phía sau với những cánh rừng xanhnhiều vòng cung quanh bãi biển dài gần 6 km. Cảnh quan môi trường và con đường từ trung tâm nối ra biển và các tuyến ven biển rợp bóng dương hiện nay đã được quy hoạch thông thoáng, sạch sẽ; công tác an ninh, an toàn ở khu vực biển, bãi tắm được chú trọng do công an viên thôn, xã quản lý; nhiều dịch vụ phục vụ khách ở bãi biển Hàm Rồng được nâng cấp, đầu tư, như nhà trọ nghỉ qua đêm, hàng quán ẩm thực với các món ăn đặc sản biển ở địa phương bình dân. Tuy nhiên vì bãi biển này chưa được khai thác nhiều nên khách đến tham quan, tắm biển trong ngày chứ chưa lưu trú lại. Các hàng quán kinh doanh nhỏ, gia đình và chưa có cấp phép vệ sinh an toàn thực phẩm.Bên cạnh đó, công tác cứu hộ ở đây chưa được chú trọng.

Cách thành phố Huế 30 km về phía đông nam, nằm trên trục đường thuận tiện, chỉ cần chưa đầy 30 phút đi ô tô là đến với Vinh Thanh. Với lợi thế thuận

tiện trong giao thông cộng bãi biển sạch, hải sản tươi và rẻ nên Vinh Thanh đang là sự lựa chọn của không ít người khi muốn du lịch biển mùa hè. Bãi biển Vinh Thanh chưa được sự chú ý của các đơn vị khai thác du lịch nên vẫn còn giữ nguyên nét hoang sơ. Vinh Thanh chưa có dịch vụ lưu trú cho những du khách muốn nghỉ lại đây. Năm 2008, chính quyền địa phương đã đầu tư 1,5 tỉ đồng để xây dựng bãi biển Vinh Thanh trở thành một điểm đến ấn tượng. Dãy nhà hàng được sắp xếp một cách có hệ thống, sạch sẽ. Để ngăn chặn tình trạng “chặt chém”, xã có những chính sách phù hợp với người buôn bán như hạ giá mặt bằng, thuế... yêu cầu các hàng quán rút kinh nghiệm các bãi tắm khác để xây dựng một thương hiệu bãi tắm an toàn, văn minh và giá cả hợp lý. Nhưng, tình trạng tăng giá cao vào mùa đông kháchvẫn xảy ra. Ngoài ra, vùng tắm được của bãi biển Vinh Thanh chỉ độ 200m và cách bờ khoảng 50m. Tắm trong vùng này được gọi là an toàn và ban quản lý bãi biển đã cắm cờ, chạy lưới để khuyến cáo những người tắm biển không được vượt ra khỏi vùng này. Thế nhưng, người tắm biển vẫn bơi ra ngoài vùng an toàn. Hai bên vùng biển tắm được này là những khu vực nguy hiểm có độ nông sâu đột ngột mà người tắm biển không lường trước được.Tuy nhiên, chỉ có một biển báo cấm tắm đặt khá xa bãi tắm và dĩ nhiên không phải ai cũng đọc được những lời khuyến cáo này. Dọc bãi biển, không hề thấy các phương tiện ứng cứu nào.

Đi về hướng Nam cách thị trấn Thuận An 14 km là đến xã Phú Diên, huyện Phú Vang.Bãi biển Phú Diên có vẻ hấp dẫn của một bãi biển mới. Sự kết hợp du lịch Tháp Chăm Pa- Phú Diên tạo nét độc đáo cho bãi biển. Không có “chặt chém” khách như một số bãi tắm khác, bãi biển Phú Diên làm hài lòng du khách với giá cả dịch vụ phải chăng Chính quyền địa phương chú trọng kiểm tra việc niêm yết giá và vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Tuy nhiên, tình trạng người ăn xin, bán hàng rong đeo bám khách vẫn còn tồn tại. Vấn đề an toàn vui chơi tắm biển của người dân và du khách được chính quyền xã quan tâm. Bên cạnh những người cứu hộ, đội biên phòng luôn sẵn sàng túc trực ở chòi canh và kịp thời ứng cứu nếu có tình trạng không may xảy ra. Là một bãi biển mới có tiềm năng du lịch nhưng chưa được nhiều du khách trong tỉnh biết đến, người dân

Phú Diên vì vậy cũng chưa được hưởng lợi nhiều từ du lịch biển. Mặc dù chính quyền địa phương đã thực hiện nhiều biện pháp để phát triển bãi biển Phú Diên với nguyện vọng nâng cao đời sống cho người dân nhưng đến nay đó vẫn chỉ là biển tự phát, chưa có quy hoạch cụ thể.

Bãi biển Thuận An nằm bên cạnh cửa biển Thuận An, nơi dòng sông Hương đổ ra phá Tam Giang rồi thông ra biển. Biển Thuận An nằm cách thành phố Huế 15 km về phía Đông, từ lâu nổi tiếng là một điểm du lịch lý tưởng. Thuận An nổi tiếng từ lâu với bãi biển đẹp, gần trung tâm thành phố Huế, song việc phát huy tiềm năng và lợi thế vẫn chưa được như mong muốn khi lượng khách về đây chưa nhiều, nguồn thu mang lại còn khiêm tốn. Con đường chính từ trung tâm thành phố Huế về Thuận An chừng hơn 12km còn nhỏ hẹp, có đoạn chưa bằng phẳng, lồi lõm, trong khi mật độ đi lại trên tuyến đường này quá đông làm cản trở giao thông, dễ gây tai nạn. Việc đầu tư cho các dịch vụ ăn uống, tắm biển Thuận An vẫn còn hạn chế. Dọc bãi biển, mọc lên san sát những hàng ăn uống nhưng giá cả không đồng đều, thống nhất, nơi đắt nơi rẻ làm phát sinh tâm lý bất an của du khách khi ăn uống ở đây. Một số chủ quán khai thác tối đa không gian kinh doanh của mình, đã bố trí các chòi để phục vụ ăn uống, nghỉ ngơi sát ngay bên bãi biển vừa làm mất đi diện tích bãi tắm, ảnh hưởng đến tầm nhìn cảnh quan. Các dịch vụ phục vụ tắm biển cũng không có gì ngoài một số ít chiếc phao, áo quần tắm,... Người tắm cũng không thoải mái khi đội quân bán hàng rong thường xuyên đeo bám. Hiện nay, Thuận An có nhiều resort, khách sạn mọc lên để phục vụ du khách gần xa. Huyện Phú Vang hàng năm cũng tích cực tổ chức chương trình “Thuận An biển gọi” nhằm quảng bá, thu hút du khách. Tuy nhiên, du lịch biển không chỉ tập trung đầu tư vào khách sạn, resort,... mà còn phải đầu tư vào các loại hình giải trí, các dịch vụ tắm biển. Du khách đến biển không chỉ tập trung trong các resort cao cấp, khách sạn hạng sao... mà được tắm biển trên một bãi biển có nhiều dịch vụ hấp dẫn, mang tính chuyên nghiệp cao; tham gia vào một vài loại hình thể thao biển hấp dẫn như đi thuyền buồm, mô tô trượt nước, ca nô kéo phao, ca nô kéo phao chuối; ca nô kéo dù.... Tuy nhiên đối với các loại hình dịch vụ này, Thuận An vẫn chưa đáp

ứng được. Từ đó có thể thấy bãi tắm Thuận An vẫn còn những tồn tại như: Các hoạt động dịch vụ hạn chế, chủ yếu là dịch vụ ăn uống, giải khát, tắm biển còn các dịch vụ vui chơi, giải trí, nghỉ dưỡng chưa được chú trọng. Bên cạnh đó, chưa tổ chức các quầy bán hàng lưu niệm, sản phẩm truyền thống ở địa phương nhằm thu hút khách du lịch đến tắm biển. Tình trạng bán hàng rong đeo bám, tranh giành khách vẫn tiếp tục xảy ra mà chưa có biện pháp giải quyết triệt để. Một số quầy dịch vụ vẫn chưa thực hiện việc niêm yết giá công khai, vẫn còn xảy ra tình trạng tự động nâng giá gây bức xúc cho du khách.

Vị trí của biển Lăng Cô cũng khá đặc biệt, nằm xa trung tâm Huế đến 70km và cách Đà Nẵng khoảng 30km. Khoảng cách này, làm cho du khách cảm thấy sự không thuận tiện về địa lý, di chuyển nếu như muốn thăm Lăng Cô với điểm xuất phát từ Huế. Bãi biển Lăng Cô là một danh lam thắng cảnh thiên nhiên của tỉnh Thừa Thiên Huế. Bãi biển Lăng Cô từ lâu đã nổi tiếng là một bãi biển có các điều kiện tự nhiên và phong cảnh vào loại đẹp nhất ở Việt Nam - với bãi cát dài tới hơn 10 km, nước biển trong xanh, bên cạnh đó là những cánh rừng nhiệt đới rộng lớn trên những dãy núi, nằm giữa núi rừng và biển là đầm Lập An rộng lớn (800 ha). Bãi tắm Lăng Cô dài khoảng 8km, nằm dọc Quốc lộ 1A, cạnh đèo Hải Vân và cách Vườn Quốc gia Bạch Mã 24km. Ðây là một bãi tắm có bờ biển thoải, cát trắng, sóng vừa và lớn, rất thích hợp cho loại hình du lịch tắm biển, nghỉ dưỡng, lặn biển, và đã được xác định là một khu nghỉ mát lý tưởng. Biển Lăng Cô có dải san hô, tôm hùm và nhiều loại hải sản có giá trị cao. Trong khu vực đó còn có hòn Sơn Chà (nhiều người gọi là đảo ngọc), tại đây còn bảo tồn nhiều loại động, thực vật hoang dã. Phía sau bãi tắm là đầm Lập An và dãy núi Bạch Mã. Tất cả những yếu tố đó mang lại cho Lăng Cô tiềm năng to lớn về phát triển nhiều loại hình du lịch Huế: nghỉ mát, lặn biển, tìm hiểu hệ động - thực vật hoang dã. Vịnh biển này là thành viên thứ 30 của Câu lạc bộ “Các vịnh biển đẹp nhất thế giới” vào năm 2009. Phần đông du khách đến với Lăng Cô đều yêu thích các thú vui như câu cá, lặn biển và leo núi, xuyên rừng. Cảm giác hòa mình vào thiên nhiên và cuộc sống dân chài, kết hợp các hoạt động tay chân, leo núi, bơi, khám phá núi rừng hùng vĩ…Thị trấn nhỏ mang lại

cho du khách thời gian thư giãn tuyệt vời và nhiều trò chơi gắn liền với biển. Ngoài ra, du khách có thể tận hưởng những món ăn hải sản quý và đến thăm một số cảnh đẹp như Chân Mây, làng chài Lăng Cô gần bãi biển. Lăng Cô vốn là một làng chài do vậy dân cư đầm phá này sinh sống chủ yếu bằng nghề bắt cá, nuôi trồng hải sản và dịch vụ du lịch. Với đặc thù đầm phá giữa nước lợ và nước mặn dễ nuôi các loài hải sản như tôm hùm, tôm sú, tôm bạc, tôm he, tôm vằn, tôm đất, cua, sò huyết, hàu…Để phát huy hết tiềm năng của nơi đây, định hướng và nhiều dự án, kế hoạch phát triển toàn diện khu vực biển Lăng Cô gồm cả dịch vụ du lịch, kinh tế và quy hoạch dân cư được tỉnh Thừa Thiên Huế rất chú trọng. Trong những năm gần đây có nhiều dự án đã và đang được triển khai như dự án hệ thống đường của khu du lịch Lăng Cô, đường phía tây đầm Lập An, dự án đường nối cảng Chân Mây đến cửa Tư Hiền và đường xuống Bãi Cả, dự án phát triển khu du lịch Sơn Chà-Hải Vân...Ban quản lý thường xuyên tiến hành kiểm tra, rà soát tất cả các nhà hàng, cơ sở dịch vụ ăn uống, dịch vụ lưu trú khách về các hoạt động niêm yết giá, cam kết chế biến thức đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh hiện tượng nâng giá, thiếu buồng phòng xảy ra. Ngoài ra, công tác vệ sinh môi trường tương đối bảo đảm. Ban quản lý bãi biển đã cắm cờ, chạy lưới để khuyến cáo những người tắm biển không được vượt ra khỏi vùng an toàn. Tuy nhiên, khu vực này chưa có các biển cảnh báo dòng nước xoáy, nguy hiểm.

2.2.2. Tài nguyên du lịch của các bãi biển Thuận An và Lăng Cô

- Bản đồ quy hoạch du lịch các bãi biển Thuận An và Lăng Cô